Skírnir - 01.01.1891, Blaðsíða 29

England.
Portúg-iilsslagrurinn. Stanley. Verkmenn. Kosningar. lnnan- og ut-
anríkis-pólitík. Gladstone. írland. Parnell. Bandaríkin.
Skurður. Brú.
í byrjun ársins 1890 leit ófriðlega út milli Bnglendinga og Portúgals-
manna. Prétzt hafði, að Portúgalsmenn hefðu átt orustur við Makololo-
þjóðina við Shiré-fljótið og tekið af þeim enskan fána og svivirt haun.
Englendingar þóttust eiga þetta land, og var nú lagt svo fast að Salis-
bury, að hann lét sendiherra sinn í Lissabon heimta, að Portúgalsmenn
kölluðu burt alla embættismenn sína og hermenn frá Shiréfljótinu, Mas-
jónalandi og svæði því, sem Englendingar þóttust eiga. Ef ekki kæmi
svar að dægri, liðnu mundi hann fara burt. Enskur floti lá við Gíbraltar
og léttiskúta aðmírálsins var á vakki nálægt Lissabon, með innsigluð boð
frá Lundúnum, og átti að flytja sendiherrann. Portúgalsstjórn lét undan
og kvaðst mundi víkja, en áskildi sér rétt sinn. Varð uppþot mikið í
Lissabon, brotnir gluggar, og rifið niður flagg Englendinga á húsi sendi-
herrans. Ráðaneytið sagði af sér og Serpa Pimentel tók við. Þótti
mönnum nafnið góðs viti, því Serpa Pinto hét sá, sem gerði Englending-
um óskunda við Shiré. Likneski Camoens var klætt svörtum sorgarbún-
ing, sveitir af sjálfboðaliðum voru stofnaðar, stúdentar brenndu hinn enska
fána og gengu um strætin æpandi: „Lifl Serpa Pinto, lifi Portúgal, nið-
ur með England". í róstum þessurn voru 70 manus settir i varðhald.
Verzlunarmenn hættu að kaupa enskar vörur, þeir brenndu þær á torgi
úti og félag, „Velvakandi", var stofnað í Lissabon, sem lét koma á prent
nöfn þeirra, er brúkuðu eða tóku við enskum vörum, þeim til háðungar.
Enginn vildi eiga samneyti við Englendinga, brúka enskt gull í viðskipt-
um eða ferðast á enskum skipum. Hertogi einn sendi til Englands heið-
ursmerki þau, er hann hafði fengið þaðan, og enskt fífl. sem var að leika
í Lissabon, varð að hafa sig burt.
Portúgalsmenn sefuðust þegar þeir sáu, að enginn vildi hjálpa þeim
móti Englendingum. Frönsk blöð tóku reyndar í strenginn með þeim, en
það dugði lítið. í ágústmánuði gerðu þeir þó samning við Englendinga
um landamæri í Afriku. En þá tók ekki betra við. Umræðurnar á
þingi voru svo harðar, að í áflognm lenti, en lögreglulið og herlið varð
að ryðja göturnar, og voru margir særðir og liandteknir. Ráðaneytið
sagði af sér og enginn vildi vera ráðgjafi. Þjóðveldismenn óðu uppi í