Skírnir - 01.01.1908, Blaðsíða 42

42
Sjálfstæðisbarátta Noregs árið 1905.
réttlæti. Noregur átti þessu láni að fagna, svo að kom-
ist varð hjá stjórnarbylting, sem annars er oft óhjákvæmi-
leg. Og af því stafaði sú gætni, sú fáorða hyggni og sá
þróttur, sein einkent hefir leiðtogana.
— Vér höfum þá aflað oss nýs réttartil lífs og þroska
■eftir gömlu, norrænu frumreglunni: »Sjalfr leið sjalfan
þik«, aflað oss hans með forsjónardómi sjálfrar sögunnar.
•Og vér höfum fundið gildi þess réttar þar sem hans gæt-
ir með göfugustum hætti: Fyrsta sinni höfum vér Norð-
menn nú fundið til þess og vitað það glaðvakandi, að vér
■erum samfeld þjóð frá Knöskanesi til Líðandisness. Bet-
ur, að vér gætum jafnframt orðjð s v o sjálfstæðir, betur,
að vér gætum aflað oss þess næmleiks augans, sem sér
kærleiksdóm guðs bak við réttlætisdóm sögunnar!
Eg segi þetta af allri þeirri alvöru, sem búið getur
í sál minni — alls ekki fyrir þá sök eina, að það er sjálf-
sagt sæmilegt af mér, prestinum, að vilja ekki útrýma
trúrækninni — hexdur blátt áfram fyrir þá sök, að eg er
óbifanlega sannfærður um það, að sú mikilfenglega sýn
veitir ættjörð minni einu áreiðanlegu hjálpina til þess,
sem n ú er meiri þörfin á en nokkuru öðru: að varast
gömlu freistinguna til þess að vera sjálfum sér nógur.
Látum vér bugast af henni, þá breytist hinn nýsmíðaði,
sjálfstæði Noregur smátt og smátt í höll Dofrakarlsins.
Ef vér förum að flækjast með hverskonar draumsýnir,
•eins og Pétur Gautur, þá .... En eg er vongóður. Og
þegar eg lít til leiðtoga vorra, þá trúi eg því, að það veru-
lega sjálfstæði, sem vér höfurn nú aflað oss, muni kenna
•oss að losna við gamlar syndir af þvi tæginu, svo að vér
getum, af hlýjum og þróttmiklum hug og sundurgerðar-
laust, tekið að starfa að þeim verkefnum, sem flykkjast
nú utan um oss, og fagnað því að ráða fram úr þeim
með ástundun og hjálpfýsi — jafnframt því sem í eyrum
'vorum hljómar dýrlega viðkvæðið:
»Sjalfr leið sjalfari þik!«
0. P. Monrad.