Þjóðólfur - 18.09.1879, Blaðsíða 2

98
gengið hallæristíð af hrakviðrum og kulda, og grasbrestur svo
mikill, að víða byrjaði eigi túnasláttur fyr en í ágústmánuði.
Verður þar því nauð mikil í haust, er almenningnr hlýtur
annaðhvort að farga fjölda af skepnum sínum eða koma þeim
í fóður, en — hvert ? Að vísu varð veðráttan að mun skárri
óðara en upp í Héraðið kom, en heyskapur verður þar hver-
vetna mjög rýr, en með veðráttufari batnar hann úr því ept-
ir því sem vestar dregur, og víðast annarsstaðar um landið
mun heyskapurinn mega teljast góður sökum hinnar ágætu
nýtingar. J>ó brunnu tún víða (mest og háskalegast kring
um ísafjarðardjúp) í sumar, svo á íjölda jörðum brást töðu-
fall til stórskaða. Yfir höfuð hefir grasvöxturinn orðið fjarska-
lega misjafn, en víðast miklu betri á votengjum en þurri jörð,
og sumstaðar afbragðsgóður, t. a. m. í Kangárvalla- og Ár-
ness sýslum (mestur að sögn á Skúmstöðum í Landeyjum og
Arnarbæli í Ölfusi).
— Fiskiafli lítill (eins og optast) á opnum skipum, en
þorskafii á þilskipum góður, nema sumstaðar á aust-
fjörðum. faðan eru fiskiskútur þeirra Zoega nýkomnar með
ein 14—15000 eptir 2 mánaða tíma, enda hamlaði þar ótíð-
in meðfram. Hákarlaaflinn mun allvíðast hafa heppnast sem
í meðalári, en lýsi er nú í svo lágu verði, að hálfu meira
þarf nú að afla fyrir kostnaði en fyrir nokkrum árum þurfti.
(Fyrir 20—30 árum þóttu 80 tunnur lýsis vel borga kostnað,
en nú gjöra það vart 180 t.!) Út af verzluninni heyrist sami
kurinn um allt larid, enda ætla menn að haustverzlunin verði
dauf og óhagkvæm að sama skapi; veldur þessu verzlunar-
og atvinnudeyfðin ytra. — Vöruskiptingin — svo nytsöm og
sjálfsögð sem hún er í sjálfu sér — kom hart niður á al-
menningi í ár, þar sem aðalvörur landsins borguðust með
lægsta verði sem á þeim hefir verið síðan 1850 — að undan-
teknum saltfiskirium á Isafirði, sem fyrir drengskap og áræði
eins verzlunarhúss komst upp í 60 krónur — bezti fiskur —
(hér 40 kr.H) Er oss skrifað frá ísafjarðardjúpi 5. sept.: «í
3. sinni hafa þeir félagar: Magnús Jochumsson og J. M. Falck
bætt verðið á saltfiskinum hér á Tanganum, svo að mörgum
tugum þúsunda nemur; verðið var orðið 50 kr., en þeir settu
það upp í 60 fyrir bezta fisk. Væri nú óskandi, að þetta
manndómsbragð þeirra yrði þeim til minni baga, en sumir
stéttarbræður þeirra munu spá». «Bezt hafa aflað skútur
Torfa á Flateyri, mest á 1 skip nál. 400 tunn.». «Svo voru
brennd og graslaus tún hér við-djúp, að sum standa að
mestu óslegin; einn maður á Tanganum pantaði töðu af suð-
urlandi og fékk flutta með Díönu, og mun það eins dæmi».
— Díana kom aptur 11. þ. m. hlaðin af fólki, skólapiltum og
kaupafólki, en sárlitla vöruflutninga hefir hún enn haft milli
hafna. Hún fer héðan alfari til austurlandsins hinn 20. þ. m.
Fjöldi útlendra manna, flest Englendingar, hafa heimsótt land
vort í sumar, enda notið í fullum mæli hins óvenjulega blíð-
viðris; fjöldi þeirra sigldi aptur með «Camoens», 4. þ. m.;
meðal þeirra Jón A. Hjaltalín með frú sinni, frú Magnússon
frá Cambridge; enn fremur þeir þrír ítöhltu stúdentar, Paolo
Boggio, Arturo Ceriano Og Ludovico Ceriano, sem ferðast
höfðu hér þvert yfir land. jþeir lofuðu mjög loptslag og lita-
skipti lands vors og kváðu mjög svipað því, sem menn dáðst
svo mjög að á þeirra fagra landi. Með «Camoens» sigldu
líka þær Miss Oswald og Hon. Miss Cathcart, sem enn hafa
ferðast hér í sumar, Mr. og Krs. Rae, o. s. frv. Af hrossa-
kaupum Slimons er það í fljótu máli að segja, að hann hefir
alls keypt 1051 hross í sumar; af þeim 130 á norðurlandi,
en 921 á suðurlandi; meðalverð á hrossum mun nú aðeins
hafa orðið 54 kr. Mjög þurfa hreppsnefndir (að sögn) að bæta
framvegis úr óreglu þeirri, sem í sumar hefir átt sér stað á
hestamörkuðunum; hefir þar stundum öll salan orðið í fáti,
sem ollað hefir ójöfnuði og skaða. Ber hina mestu nauðsyn
til, að bændur séu vel viðbúnir á þeim stað og tíma, sem
markaðinn á að halda, hafi kosið nefnd manna til að selja
eptir tiltölu og einhverri settri, sanngjarnri og svikalausri
reglu, að hrossum sé skipt eptir1 aldri og gæðum, o. s. frv.
J>egar markaðurinn er eins óviss, arðlítill og stopull, eins og
hann reyndist í sumar, þá er því fremur áríðanda, að eitt-
hvert lag sé á sölu þessari, en allt fari ekki á ringulreið og
verði landinu bæði til tjóns og óvirðingar.
— Prófessor Fislee er nú á ferð til Geysis ásamt vinum
sínum, herra Beeves og herra Karpenter (ungur ameríkanskur
fræðimaður). Kitstjóra fjóðólfs, sem svo opt minnist á út-
lenda ferðamenn, þótti mjög leiðinlegt á dögunum, er hann
brá sér austur til Geysis, að sjá, hve illa haldið er við veg-
inum yfir Mosfellsheiði og Lyngdalsheiði — þeim vegum, sem
flestir, og allir hinir helztu gestir vorir fara. Vegir þessir eru
að náttúrunni til hinir beztu, þegar þurviðri ganga, ef menn
einungis hefðu hirðu á, að ryðja árlega lausagrjótinu úr göt-
unum. |>ótt verið sé að leggja aðalvegina, má með engu
móti vanrækja að viðhalda öllum vegum jafnframt með hin-
um eldri bráðabirgðar ruðningum.
— ÐómSiárkjaffí. 14. sd. eptir trinit. vígði biskup
lands vors dómkirkjuna, eptir endaða viðgjörð hennar í sum-
ar. Úttekt hennar fram fór 6. þ. ra. Úttektarmenn voru þeir
Einar Jónsson húsasmiður og Björn múrsmiður Guðmunds-
son, og afhenti landshöfðinginn síðan kirkjuna amtmanninum
yfir suðuramtinu (sem stiptsyfirvaldi), og umsjónarmanui
kirkjunnar M. Smith konsúl. Til hliðsjónar við úttektargjörð-
ina var hafður samningur landshöfðingjans frá 16. nóv. f. á.
við yfirsmiðinn, herra Jakob Sveinsson.
Álit úttektarmanna hljóðaði á þá leið, að aðgjörðin vœri
að öllu leyti gjörð rneð mikilUi vandvirkni, bœði að pví er
snerti verk og efni, enda hefðu þeir opt daglega tekið eptir
hvernig aðgjörðinni hefði verið hagað meðan á verkirtu stóð.
«Kirkjan — segja úttektarmennirnir í vottorði sínu — er nú
eins fagurt og prýðilegt guðshús, eins og þegar hún var ný».
jþess má geta, að íslenzkir menn einir hafa að aðgjörðinni
unnið, að fráteknum einum dönskum múrara, er kom að smíð-
inni með júlípóstferðinni í sumar, svo og einum dönskum
málara, er hér dvaldi í sumar.
«Peim verður ekki vibhjálpað,
sem hafna góðum ráðitmn.
(Mðurlag frá bls. 96) J>egar |)á litið er til jjess
sem hér að framan er áminnst um skaðsemi ofdrykkj-
unnnar, bæði í andlegum og líkamlegum efnum, hver
rnundi þá geta látið vera að óska jjess að burt væri
numið, og j)ví fyrr, hið mikla j)jóðarhneyksli og átumein
líkamlegrar og andlegrar velferðar, ofdrykkjan. Vín-
guðinn hefur nú í margar aldir beytt sínu ógurlega
valdi, ekki síður við oss íslendinga, en aðrar jijóðir-
hann hefur lagst á eitt með hallærum, eldgosum, drep-
sóttum, verzlunareinokun og óhagkvæmri stjórn að eyða
vorum beztu kröptum og sporna við öllum verulegum
framförum; liann hefur gjört marga efnilega menn að
sínum ótrauðustu dýrkendum, og launað jjeim peirra
pjónustu með skömm og smán, og annara launa geta
j)eir aldrei vænt af honum; liann hefur komið joví opt
til leiðar, að beztu vonir foreldra um gleði af efnileg-
um sonum sínum hafa til skammar orðið; já hverju
illu hefur hann ekki til leiðar komið? Mundi pá ekki
mál til kornið að vér íslendingar fyrir alvöru segjum
stríð á hendur pessum volduga óvini, sem segja má um
að gangi um kring eins og djöfullmn, svo sem öskrandi
ljón, leitandi að peim, er hann geti gleypt. Vér fögn-
um pví, að nú sé upprunnin yfir oss ný frelsis öld, að
nú sé loks fengið, pað er vér svo lengi höfum eptir
práð og barizt fyrir, en hvað gagnar oss frelsi vort í
stjórnarefnum, ef vér ekki höfum neina hugsun eða við-
leitni á að stjórna sjálfum oss? Ilvar mun sjást nokkur
verulegur staður pess gagns, er vör ætlum að vinna
fósturjörð vorri, meðan vér látum Bakkus halda sínu
forna einveldi? lívar er vor frelsisást ef vér ekki
svo mikið sem andæfum móti honum með einu orði, og
(