Undirbúningsblað undir þjóðfundinn að sumri 1851 - 23.08.1850, Blaðsíða 1
UiHlirbiíningshlað
nndir fijóðfnnrfinn að snmri 1851.
1. blað, Síl. rfag1 ágústinánaðar 1850.
l>ingvallafnnrfnrinn.
liaiigarongimi, 10. dag ágústm. 1850, áttu ,
aokkrir Islendingar fu'nd á 5'np;velli vifi Ox-
ará, og var þaft eptir ávarpi prófasts sjera
H. Stephensens á Ytrahólmi, og tóku inenn
sjer fundarstað á flötinni fyrir norftan ána.
Var þá fyrst kjöiiim fundarstjóri prófast-
ur H. Stephensen, en hann kaus sjer aptur
fyrir aðstofiarmenn prófessor P. Pjetursson
og prófast J. Briem. Skrifarar voru valdir
prestarnir sjera Jónas Jónasson í Reykholti
og sjera Árni Böftvarsson í Ólafsvík.
Jegar fuiidurinn hyrjafti, voru fundar-
menn taldir eptir kjördæmum, og var tala
þeirra þessi:
úr Skaptafellssýslu . ............... 4
- Rangárvallasýslu..................11
- Árness-sýslu......................70
- Vestmannaeyjasýslu................ 2
- Gullbringu- og Kjósar-sýslu .... 21
- Borgarfjarftarsýslu...............40
- Mýrasýslu........................ 1
- Snæfellsness-sýslu................ 1
- Dalasýslu.......................... 1
- Barftastrandarsýslu............... 2
- Strandasýslu...................... 1
- Reykjavíkurbæ......................27
í fyrstu varft nokkur ágreinirigur um þaft,
hvernig bezt væri aft kjósa menn í nefndir;
en til þess, aft alltgengi sem fljótast, var þaft
afráöiðmeft atkvæftafjölda, aft sjerhvert kjör-
dæmi, semnokkurn mann heffti á fundi, veldi
sjer kjörmenn þannig, aft 1 skyldi kjósa
menn í nefndir fyrir hverja 10 til 14 og þaft-
an af færri, en 2 fyrir 15 til 24 og 3 fyrir 25
til 34, o. s. frv.; eptir þessari reglu varð þá
einn kjörmaftur fyrir hvert af kjördæmum þeim,
sem áður eru nefnd, riema 7 fyrir Árness-
sýslu, 2 fyrir Gullbr. og Kjósarsýslu, 4 fyrir
Borgarfjarftarsýslu og 3 fyrir Reykjavíkurbæ.
í tö!u þeirri, er fundarstjóri setti með fund-
inn, benti haim fuiidarmönnum sjer í lagi á, aö
ræfta þaft málefni, er verða mundi verkefni
þjóftf'unilarins aft ári.
Einn af fundarmönnum kvað það nauðsyn-
legt, aft eitthvaft væri á kveðift um þaft, hvað
fundurinn stæfti lengi; þá ágreindi fundar-
menn um þetta efni á þann liátt, aft það voru
einkum 3 uppástungiir, er gjörftar voru; 1.
aft fundartíminn væri óákveðinn, og ekki bund-
inn vift neitt nema þaft eitt, aft liann stæði
svo lengi, sem nokkrir væru á fuiidi, sem
hefftu |>aft málefni órætt, sem þeim þætti
brýn nauðsyn um aft ræfta ; 2. aft fundurinn
væri buudinn vift vissan tíma, t. a. m. 3 daga,
en allir fundarmenn skyldir til aft vera, þang-
aft til fundi væri slitift ; 3. aft fundi skyldi
slitift, þá ^ fundarmanna væri farinn affundi;
og var hin síðasta uppástungan tekin af fund-
armönnum meft flestum atkvæftum.
Var þá getift um, aft til fundarins væru
komin 2 nefndarálit, sem tækju fram hin lielztu
atrifti í sambandi Islands og Danmerkur eþt-
irleiftis og hinni nýju stjórnarskipun íslands.
Önnur þeirra var frá jþorskafjarðarfinidiiium,
sem haldinn var í vor, en hin frá Borgar-
fjarftarsýslu; líka haffti fundurinn í liöndum
fáeinar uppástuiigur um sama efni frá ein-
stökum manni. Fundarmönnum kom nú á-
samt um, aft bezt væri að tefja ekki fyrir
fundinum með því, aft lesa upp langar bæn-
arkrár efta nefndarálit, heldur velja undir eins
5 manna nefnd, til að íhuga og semja álit sitt
um liin helztu atrifti í stjórnarskipun Islands
eptirleiftis, og fá síftan þeirri nefnd i hendur
öll þau álit og uppástungur, sem fundarmenn
hefftu í höndum um þaö efni. Líkavargjörð
sú uppástunga, aft velja n.;fiid, til að semja
bænarskrá til konungs, um að fá að sjá sem
fyrst frumvarp stjórnarinnar til grundvallar-