Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1912, Blaðsíða 7

7
og áður: beint afsvar, gefið i kgl. auglýsingu til alþingis 1869, dags.
7. júlí það ár1).
Eins og tekið var fram áður, var safnið, er hér var komið sög-
unni, búsnæðislaust og félaust, og varð, meðan svo stóð, hvorki
sýnt neinum, né heldur geymt á þeim stöðum, er óhultir væru fyrir
leka og snjó. Umsjónarmennirnir sóttu þá um leyfi hjá stiftsyflr-
völdunum til að mega láta afþilja sérstakt herbergi á framlofti dóm-
kirkjunnar handa safninu, ef það hefði einhver úrræði með að koma
því í framkvæmd, og veittu stiftsyfivöldin það leyfi. En safnið
vantaði fé til að láta afþilja sérstakt herbergi; peningum peim sem
inn höfðu komið að gjöf, hafði verið varið til að kaupa sýnipúlt
og fáeina silfurgripi til safnsins. Umsjónarmennirnir leituðu þá á
»veglyndi og ættjarðarást« Reykjavíkurbúa, báðu þá um lítinn styrk,
svo að komið yrði í veg fyrir að safnið yrði öldungis húsvilt, eða
menn yrðu »að fleygja því út á götuna í reyðúleysi«. — Kostnaður-
inn við afþiljun herbergisins var áætlaður 100 rd. Bónarbréf þetta
var sent út 24. ágúst 1868, og skrifuðu þeir Páll Melsteð og Jón
Þorkelsson undir það ásamt umsjónarmönnunum. Skýrsluna um gef-
endur og samskotin birtu þeir í Þjóðólfi 21. ár, nr. 20—21, dags. 20.
febr. 1869, gefendurnir voru 24 helztu höfðingjar bæjarins og fáeinir
aðrir, og gjafirnar samtals 47 rd.; nokkrir kaupmennn gáfu og efni-
við, samtals 10 borð. Af gripagjöfum manna til safnsins og umræð-
um margra ágætismanna á alþingi á þessum tímum2) má glögt sjá,
að ástæðan fyrir þvi að safninu var ekki gefið meira af peningum,
er það leitaði á náðir almennings, liggur í því hve félitlir menn þá
alment voru hér á landi, en hún liggur ekki í því, að menn viður-
kendu ekki gagnsemi og réttmæti safnsins, og starf umsjónarmann-
anna í þarfir þess. — Næsta ár voru safninu gefnir 33 rd. af nokkr-
um mönnum utan lands og innan, samkvæmt skýrslu umsjónarmann-
anna í Þjóðólfi 22. ár, nr. 20—21, dagsettri 12. marz 1870, og mun
það hafa verið síðasti árangurinn af þessum fjárbeiðslum þeirra til ein-
stakra manna.
Þegar þingið kom saman, sumarið 1869 voru því ástæður Forn-
gripasafnsins verri en nokkru sinni áður. Styrks neitað í 4. sinn af
stjórninni, og ölmusur einstakra manna oflitlar til þess að fullnægt
yrði brýnustu þörf safnsins. Umsjónarmennirnir höfðu nú safnað
alls 720 gripum og mun Sigurður málari hafa varið mjög miklu af
tíma og starfsþreki í þarfir safnsins alt frá byrjun og þó ekki fengið
‘) Alþ.tið. 1869, bls. 5-6.
') Nefna má Jón Hjaltalin, Berg Thorberg, Halldór Kr. Friðriksson, Stefán
Thordersen, Jón Sigurðsson, Ólaf Pálsson, Eirík Kúld o. fl.