Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1972, Blaðsíða 115

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1972, Blaðsíða 115
HÓLMAKIRKJA OG REYÐARPJARÐARKAUPMENN 115 sínu, einnig í kirkjulist lútherskra manna. Það hjálpaði ekki sízt til, að snikkarar í löndum mótmælenda notfærðu sér koparstungur af verkum frægra málara til þess að mála eftir helgimyndir á kirkju- gripi sem þeir smíðuðu. Á þessum tíma leituðu snikkarar á Norður- löndum einkum til koparstungna, sem gerðar voru eftir listaverkum, sem gerð voru eftir fyrirmyndum hinna hollenzku ,,mannerista“. ,,Mannerisminn“ var listastefna, sem átti upphaf sitt á Ítalíu um 1520 og stóð til 1590 þar í landi. Hann byggðist á því, að menn viku frá náttúrleika þeim, sem birtist í listaverkum endurreisnartímans, og skreyttu listaverk sín meira með útflúri og skrauti en áður tíðk- aðist. Sumum finnst stíll þessi vera tilgerðarlegur og bera á sér hnignunarmerki. en öðrum finnst hér vera um að ræða tilraunir manna til að finna sér nýjar túlkunarleiðir. Þessi stíll barst til Hol- lands með listamönnum, sem lærðu list sína á Italíu á þessum árum. Þeirra kunnastur varð Martin de Vos (1532—1603), sem lærði í Feneyjum. Mörg af listaverkum hans urðu að fyrirmyndum kopar- stungumeistara víða um lönd. Ein slík koparstunguröð hafði að geyma myndir af Frelsara heimsins og postulunum tólf, og var hún mikið notuð af snikkurum. Biblíumyndirnar á Hólma-stólnum má rekja til þessarar listastefnu. Þar mun vera að leita fyrirmyndanna. Mossis. (3. mynd). Hér sjáum við Móses, er hann gengur niður af Sínaí-fjalli með lögmálstöflurnar. Hann er klæddur ljósum kyrtli með bláum skuggum. Hefur hann bláleitan streng um sig miðjan, og hallar strengurinn til vinstri. Heldur hann á lögmálstöflunum í hægri hendi, en styður sig við hirðisstafinn með vinstri hendi. Hár hans er hvítt, sömuleiðis alskegg hans. Kraginn undir skegginu er dökkgulur. Þessi mynd ber með sér öll einkenni hins sígilda Móse í kirkjulistinni. Engu að síður hefur mér ekki tekizt að finna ná- kvæma hiiðstæðu myndarinnar í Danmörku eða Noregi og get ég því ekki rakið mynd þessa til upphaflegrar fyrirmyndar. Salvator Mundi. (4. mynd). Myndirnar af Kristi í kirkjulistinni geta verið margvíslegar. Sumar lýsa hinum líðandi Kristi, aðrar dóm- aranum, en aðrar góða hirðinum og svo framvegis. Þessi mynd lýsir Kristi sem Frelsara heimsins og á sér m. a. hliðstæðu í prédikunar- stólnum í Skálholtskirkju. Kristur stendur hér á kletti, geislakróna er umhverfis höfuð hans. Höfuð hans hallar aðeins til hægri. Hár hans og skegg eru jarplit. Hann blessar með tveim fingrum hægri handar, en í vinstri hendi heldur hann á hnetti með krossi sem hallar út á við. Þessi veldistákn merkja í kirkjulistinni friðþæg- ingardauða hans fyrir syndugan heim. Hnötturinn er í svörtum og
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.