Fréttablaðið - 05.04.2002, Blaðsíða 8

8
1* RÉTTAB L AÐl Ð
5. apríl 2002 FÖSTUPAGUR
Ríkisstyrkir til bænda hafa aukist undanfarin ár:
Islenskir bændur
njóta mestra styrkja
SIVIÁTT
Frestað hefur verið opnun.Bóka-
safns Hafnarfjarðar við Strand-
götu 1, sem átti að opna formlega
þann 6. apríl. Iðnaðarmenn eru enn
að störfum og hefur opnuninni því
verið seinkað.. „Við vonum að við
opnum hvað sem tautar og raular
þann 19. aprfl en daginn eftir fyrir
almenning," sagði Anna Sigríður
Einarsdóttir, forstöðukona.
Alþjóðahjálparstofnun kirkjunn-
ar hyggst dreifa matarpökkum
á Gaza-svæðinu vegna aukinna
átaka milli Palestínumanna og
ísraela. Matarpakkarnir eru sér-
staklega hugsaðir fyrir flóttafólk
og fjölskyldur sem eiga lítið sem
ekkert. Mikil þörf er á lyfjum og
mat en læknar og starfsfólk hjálp-
arstofnanna hafa ekki fengið að
sinna starfi sínu sem skyldi.
ríkisstyrkir Opinberir styrkir til
bænda voru hvergi meiri í OECD-
löndunum á árunum 1997 til 1999
en hér á landi. Hver íslenskur
bóndi fékk þá að meðaltali rúmar
2,8 milljónir króna árlega í ríkis-
styrki á núvirði samkvæmt út-
reikningum Samtaka atvinnulífs-
ins á gögnum OECD. Alls nema
styrkir til bænda 12,5 milljörðum
króna árlega. Þau lönd sem koma
næst íslandi í stuðningi við bænd-
ur eru Noregur og Sviss sem bæði
veita bændum árlega styrki upp á
u.þ.b. 2,8 milljónir króna.
í skýrslu OECD um þróun á op-
inberum stuðningi við landbúnað
kemur fram að stuðningur við
landbúnað jókst á árunum sem um
ræðir. Þannig voru styrkir til
bænda tíu prósent hærri 1998 en
þeir voru 1997 og hækkuðu um
eitt prósent 1999. A þessu tímabili
eru áhrif nýs búvörusamnings að
koma fram. Ríkisstyrkir standa
undir 64% af tekjum íslenskra
bænda á tímabilinu. Það er tals-
vert minna en var á árunum 1986
KINDUR
Stuðningur stjórnvalda við landbúnað kosta 12,5 milljarða á ári.
- 1988 þegar styrkir stóðu undir
73% af tekjum bænda.
Sem fyrr segir er stuðningur
við bændur mestur á íslandi, í
Noregi og Sviss. Næst koma Jap-
an með tvær milljónir í styrki til
hvers bónda árlega og Suður-Kór-
ea með 1,7 milljónir. Því næst
koma Bandaríkin. Stuðningur við
hvern bónda þar nemur einni og
hálfri milljón króna árlega, litlu
meira en er í Evrópusambandinu
þar sem meðalstyrkur til bónda
nemur 1.450 þúsundum króna. ■
Þýski fjölmiðlarisinn
Kirch Media:
Gjaldþrot
blasir við
FJÖLMIÐLAR Gjaldþrot vofir nú yfir
þýsku fjölmiðlasamsteypunni
Kirch Media. Jafnvel má búast við
að sótt verði um gjaldþrotaskipti
strax í dag, föstudag.
Skuldir samsteypunnar eru
orðnar gífurlega háar. Fjölmiðla-
kóngarnir Rupert Murdoch og
Silvio Berluscpni eiga báðir hlut í
Kirch Media. í þýskum fjölmiðlum
er fullyrt að hvorugur þeirra sé
reiðubúinn til að bjarga samsteyp-
unni.
Kirch Media er eitt af stærstu
fjölmiðlafyrirtækjum heims. Hjá
því starfa um það bil 5.500 starfs-
menn, sem vinna að framleiðslu
kvikmynda og sjónvarpsþátta.
Kirch Media á einnig meirihluta í
stærstu einkareknu sjónvarps-
stöðvunum í Þýskalandi.
Og svo keypti Kirch Media
einkaréttinn á öllum sjónvarpsút-
sendingum frá heimsmeistaramót-
inu í knattspyrnu 2002. íslenska
Ríkissjónvarpið sá sér í vetur ekki
fært að greiða þá fjárhæð sem
Kirch setti upp fyrir að fá að sýna
frá mótinu. Sjónvarpsstöðin Sýn sá
sér hins vegar leik á borði og keyp-
ti réttinn.
Gjaldþrot Kirch Media hefur
meðal annars í för með sé að öll
helstu fótboltalið Þýskalands stan-
da hugsanlega frammi fyrir gjald-
þroti. Mikilvægasta tekjulind
þeirra hafa einmitt verið greiðslur
frá Kirch fyrir útsendingarétt frá
fótboltaleikjum. ■
FRÉTTASKÝRINC
deCODE ámálgar ríkis-
ábyrgð á 20 milljarða láni
Ríkisstjórnin þarf að ákveða í þessum mánuði hvort hún komi að fjármögnun lyfjaþróunarfyrir-
tækis deCODE á íslandi. Mögulegt að veita ríkisábyrgð á 20 milljarða króna láni. Ákvörðun
stjórnvalda hefur lykiláhrif á hvort fyrirtækið rísi á Islandi eða í Bandaríkjunum.
Ákvörðun tekin í þessum mánuði.
stjórnvölp Ríkisstjórn íslands
tekur ákvörðun í þessum mánuði
hvort stjórnvöld komi að fjár-
mögnun á lyfjaþróunar-
fyrirtæki, sem deCODE
hyggst reisa á íslandi. Að-
koma stjórnvalda yrði með
þeim hætti að ríkisábyrgð
væri veitt fyrir lánum sem
notuð yrði til að byggja
upp lyfjaþróunarfyrirtæk-
ið.
Forsvarsmenn deCODE
hafa kynnt stjórnvöldum
áætlanir og forsendur upp-
byggingar fyrirtækisins.
Ákvörðun ríkisstjórnar-
innar hefur lykiláhrif á
hvort fyrirtækið rísi hér á
landi eða í Bandaríkjunum
„Ríkisstjórn
hefur nú til
skoðunar ný
áform fyrir-
tækisins og
þann atbeina
sem hún kann
að þurfa hafa
að því máli,"
sagði Davíð
Oddsson, for-
sætisráðherra.
—*—
Upp-
bygging þess kostar um 200 millj-
ónir dollara eða 20 milljarða ís-
lenskra króna. Málið er á borði
forsætisráðherra en forystu-
mönnum stjórnarandstöðunnar
hafa verið gefnar tilteknar upp-
lýsingar. Reynt er fá stuðn-
ing við málið út fyrir raðir
stjórnarflokkanna.
Fyrir hálfu ári nálguðust
yfirmenn deCODE íslensk-
ar fjármálastofnanir og
kynntu þá möguleika sem
fælust í uppbyggingu á
lyfjaþróunarfyrirtæki. Var
það gert með það í huga að
þau tækju þátt í fjármögn-
un fyrirtækisins.
deCODE vill sjálft fjár-
magna þessa uppbyggingu.
Það vill ekki ganga til sam-
starfs við lyfjafyrirtæki
eins og Hoffman laRoche. í slík-
um samningum myndi samstarfs-
fyrirtækið taka of mikið af hagn-
aði vegna lyfjasölunnar, sem er
eigendum deCODE ekki þóknan-
legt. Hagnaður af lyfjaþróuninni
væri það mikill.
Páll Magnússon, framkvæmda-
stjóri upplýsingasviðs deCODE,
staðfestir að málið hafi verið
kynnt íslenskum stjórnvöldum.
Hann gat ekki tilgreint hvað
þyrfti að koma til svo lyfjaþróun-
arfyrirtækið risi á íslandi. Þó tók
hann skattalegt umhverfi fyrir-
tækisins sem dæmi um stjórn-
valdsaðgerð sem gæti skipt máli.
Aðgangur að sérhæfðu starfsfólki
væri annar þáttur sem væri verið
að skoða. Áætlað er að hér myndi
skapast störf fyrir 250 til 300
manns með sérfræðiþekkingu.
Þróun lyfja, sem byggð eru á
erfðarannsóknum, hefur ekki haf-
ist í heiminum ennþá. Ef það tæk-
ist væri það fyrsta lyf sinnar teg-
undar og telst til nýrrar kynslóðar
lyfja. Lyfjagjöf yrði þannig hönn-
uð að hverjum einstaklingi auk
þess sem fjöldi nýrra lyfja yrðu
framleidd. í þessari framleiðslu
felast gríðarlegir tekjumöguleik-
ar samkvæmt heimildum Frétta-
blaðsins.
Ef tekin eru saman 100 algeng-
ustu lyfin á Vesturlöndum í dag er
talið að þau virki ekki á um helm-
ing lyfjaþega. Helmingur allra
lyfjagjafa fer því til spillis og um
leið miklir fjármunir. Ný kynslóð
lyfja myndi því bylta heilbrigðis-
kerfinu á Vesturlöndum og draga
mikið úr lyfjakostnaði, sem hefur
vaxið ógurlega síðustu áratugi.
Samkvæmt heimildum Frétta-
blaðsins gæti deCODE ekki fengið
lán til að reisa lyfjaþróunarfyrir-
tæki fyrir 200 milljónir dollara.
Fyrirtækið hefur fjármagnað sig
með útgáfu nýrra hlutabréfa og
Skiptar skoðanir um vaxtastig:
Verður Scimt trúlega í lagi
vaxtastefna Skiptar skoðanir eru
um ákvörðun Seðlabanka um að
lækka stýrivexti í lok marsmán-
aðar. Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn
(IMF) gagnrýnir bankann í nýju
sendinefndaráliti. Áður höfðu
bæði Þjóðhagsstofnun og Hag-
fræðistofnun Háskólans varað við
vaxtalækkunum.
Á móti kemur að í nýjasta
vefriti fjármálaráðuneytisins seg-
ir að ráðuneytið sé sammála
Seðlabankanum um að aðstæður
fyrir vaxtalækkun hafi verið fyrir
hendi. Greining íslandsbanka er
einnig ósammála áliti IMF um að
verðbólgumarkmið Seðlabanka
séu í uppnámi. „Sendinefndin
nefnir ekki að krónan hafi styrkst
talsvert frá því að Seðlabankinn
gerði verðbólguspá sína í lok jan-
úar og verðbólguhorfur af þeim
sökum batnað,“ segir í morgun-
korni greiningardeildarinnar í
gær. Jafnframt er tiltekið að
frestun stóriðjuframkvæmda
verði til að draga úr framleiðslu-
spennu og launaskrið verði því
minna en ráðgert var.
„Ég hefði viljað bíða eftir
næstu eða jafnvel þarnæstu verð-
bólgumælingu áður en ákvörðun
um að lækka vexti hefði verið tek-
in,“ sagði Tryggvi Þór Herberts-
son, forstöðumaður Hagfræði-
stofnunar. Hann segir að hefði
hagkerfið þá verið enn á sömu leið
hefði hann verið talsmaður þess
að lækka vexti nokkuð hratt. „Ég
hef samt trú á að ef við sjáum
næstu atvinnuleysistölur og verð-
bólgutölur á því róli sem búist er
við þá hafi þessi vaxtalækkun nú
verið allt í lagi,“ sagði hann. ■
TRYGGVI ÞÓR HERBERTSSON
Tryggvi segir komið nokkrum vatnaskilum i
vaxtamálum þar sem bæði séu rök með
og á móti vaxtalækkun. Hann telur ekki
hafa átt að lækka vexti meðan Seðlabank-
inn, að teknu tilliti til sjónarmiða aðila
vinnumarkaðarins, stjórnmálamann og
bankakerfis, taldi lækkunina timabæra.