Heimskringla - 13.09.1917, Blaðsíða 1

.................
Royal Optkal Ce.
Mtwtm Optimimu i Wimttipeg. ViS
h&fnm vinnm þiitam n+l, •—
g<(9u eJtkar tstkifmri lil aé rcyn
atí >Ár Vel. Stafiuell 1905.
W. R. Fowler, Opi.
________________________________
XXXI. AR.
WINNIPEG, MANITOBA, 13. SEPTEMBER 1917
NOMER 51
Styrjöldin
Frá Te»tur-víg$tö5vum.
Ekki er hægt að segja, að stóror-
ustur ættu sér stað á Frakklandi
eða í Belgíu síðustu viku. Strax í
byrjun vikunnar ‘hafði veður þó á
tlestum bardagasvæðumum breyzt
til hins betra og mieð jvað sama
hófu loftbátaflotarnir rannsóknar-
terðir sfnar á nýjan leik. Loítbáb-
arnir eru nú á dögum eins og alsjá-
andi augu herskara þeirra, sem
stríðið þreyta. Enga sókn er hægt
að hefja án þess þeir hafi fyrst
svifið yfir vígstöðvtim óvinaliðsins
og athugað þar hvern krók og
kiimia. Sprengikúlum steypa þeir
elnnig niður á þessum ferðum sín-
Um og ryðja þannig leiðina til
sóknar; ljósmyn<iir taka þeir einn-
ig af skotvirkjum og öðru, þegar
þeir koma þvl við, og veita ná-
kvæmar gætur hverniig öllu er
háttað á hersvæðum óvinanna. —
Síðustu viku bar óvanalega mikið
á loftbátaferðum Þjóðverja og var
margur harður leikur háður 1
geiminum uppi á milli loftbátanna
þýzku og ensku.
1 byrjun vikunnar hófu Þjóð-
▼erjar undanhald vestanver't 1
Planders. Var þetta um 12 mflur
fyrir austan DixmudæYpres svæð-
ið. Hafa Þjóðverjar sjálfsagt búist
við öflugri sókn á þessum stað sök-
um þess, að loftbátar bandamanna
höfðu um tíma verið þarna á ein-
lægu sveimi. Talið er líka sjálf-
»agt, að öflug só'kn verði þarna
hafin áður langt líður. Rétt fyrir
miðja vikuna gerðu Þjóðverjar all-
niikið áhlaup í grend við Armen-
tieres, on urðu þar frá að hrökkva
eftir töiuvert mannfall. Eins fór
nioð áhlaup þeirra á Casemates há-
sléttunni. Um þessar mundir
“teyptu þýzkir loftbátar sprengi-
kúlum niður á frönsk sjúkrahús í
Ohampagne héraðinu, en ekki er
þoss getið hve mikið tjón þeir hafi
orsakað með þessu. — Canadamenn
halda uppi stöðugri sókn gegn
borginni Lens og um miðja vikuna
gerðu herdeildir frá Manitoba og
Alberta áhlaup inn í borgina á
einum stað og ifengu tekið þar
nokkra fanga og komið Þjóðverj-
hm til að hrökkva á þvf svæði inn-
»r í borgina. Eftir miðja vikuna
stóðu yfir allharðar orustur beggja
niiegin við Meuse fljótið og virtist
Erökkum veita þar að mun betur.
Alt virðíst nú benda til þess, að
stríðsaðferðir allar séu að breytast
»ð mikium mun frá því sem áður
▼ar. Sókn og vörn virðist nú alt
•nnan veg iiáttað. Þjóðverjar eru
nú að hætta að grafa sig lengst
ofan í jörðina, því reynslan er að
Sera þeim skiljanlegt, að þetta
hafi enga þýðingu. í stað þessa
«ru þeir farnir að treysta meira á
loftbátaflota sína en áður og teknir
*ð efla þá með öllu móti. En hér
ættu bandamenn að standa vel að
▼ígi því ótrúlegt er, að þeir standi
Þjóðverjum langt að baki hvað
•oftbátahernaðinn snertir. Stór-
•kotabyssur eiga þeir nú lfka
niargar og góðar engu síður en
Þjóðverjar. Svo þegar bardaginn
®r nú tekinn að færast upp úr
skotgröfunum og upp á yfirborð
jarðarinnar, verður breyting sú á-
^eiðaniega bandamönnum í vil.
1 lok vi’kunnar stóðu yfir harðar
orustur hér og þar. Erakkar sóttu
knálega fram á Yerdu»n svæðinu og
▼anst töluvert á Einnig var kná-
lega barist f grend við Lorraine og
háru Erakkar algerðan sigur úr
hýtum í þeim viðkfftum. Bretar
góttu fram á Ypres svæðinu í nánd
▼ið St. Julien og fongu hrakið
Þjóðverja þar töluvert aftur á bak
°g tekið af þeim marga fanga.
ítalir halda í horfinu.
Sókn ítala hélt áfram með full-
hm krafti alla síðustu viku, og
þrátt fyrir öfluga vörn Austurrík-
isinanna hafa þeir nú færst að
,n u n nær aðal-ta’kmarki sínu —
hafnarborginni Triest. £ lok vik-
hdnar höfðu þeir tekið rúmar 30,-
°00 fanga síðan sókn þeivra byrjaði.
^oru þeir þá að þokast í áttina að
^laganfurt og Lubiano, sém eru
hú þær einu öflugar varnarstöðvar,
*®n Austurrfkismenn eiga eft-
i*- á þossu svæði. Cfeti ítalir náð
tæssum tveimur herstöðvum, hafa
þeir borginaa Triesíe á valdi síniu.
En við fall þessavar borgar verða
Austurrfkismenn í mesta voða
staddir, því þá missa þeir aðal-
sjóliðsstöð sína. Við að ná Klagan-
furt og Lubiano herstöðvunum, er
ítölum einnig teiðin opin til Vín-
arborgar, höfuðborgar Austurríkis,
en hvort þeir reyna einnig að ná
borg þessari, verður tíminn að leiða
f ljós. — Á öllutm þeim sivæðum, sem
þeir halda, hafa Itálir sótt fram
með hreysti mikilli 1 seinni tíð, og
að eins á einum stað hafa Austur-
ríkismenn getað varist því að
hrökkva undan.
Þjóítverjar hraktir í Afríku.
Þjóðverjar 'hafa farið mjög halloka
í Austur-Afríku í seinni tfð. Á
vestur hersvæðunum þar voru þeir
í síðustu viku hraktir frá Mpepos,
sem er bær um 65 mílur suðvestur
af Mahamge, og urðu þeir fyrir
miklu manmfalli. Einnig hefir
þorpið Malanje verið frá þeim
tekið, sem er um> 18 mílur írá
Mpepos. Herdeildir Belgíumanna,
sem þarna sækja gegn Þjóðverjum
á einum stað, hafa getið sér bezta
orðstýr fyrir hiausta framgöngu.
Sænskur konsúll aÓstoðar Þjóð-
verja.
Sendiherra Svíþjóðar í borginni
Buenos Ayres, sem er höfuðborg
Argentina ríkis í SuðunAmeríku,
hofir miýlega orðið uppvís að því,
að hafa verið milligöngumaður
Þjóðverja í langa tfð. Á hann að
hafa útvegað Þjóðverjum ýmsar
upplýsingar, tilkynt þeim sigling-
ar skipa og fleira. Að konsúll ó-
háðrar og hlutlausrar þjóðar ger-
ist þannig verkfæri í höndum
stríðsþjóðar, er hin mesta óhæfa.
Og liafi þetta verið gert að vitund
stjórnarinniar í Svíþjóð, getur
þetta leitt til alvarlogra afleiðinga.
Vonandi fær þó heimastjórnin
hreinsað sig af þessu. — Er ólíklegt
að Þjóðverjar hefðu sökt jafnmörg-
af skipum fyrir Svíum, ef þeir
hofðu verið samsæriismenn þeirra.
Brennivír.sgerð bönnuð.
Á laugardaginn var gengu bann-
lög í gildi í Bandaríkjunum, sem
taka ifyrir alla brennivínsgerð í
iandfmu. Tilbúningur alcohols
til meðalablöndunar og annara
nota en drykkjar heldur þó áfram,
en öll vanaleg brennivínsgerð er
stranglega bönnuð. Bannlög þessi
votta ljóslega, að Bandarkjaþjóðin
hálfgerir ekki hlutina, og stígur, án
þess að vera á báðum áttum, öll
spor til þess að ná því takmarki,
sem hún hefir sett sér.
Tekið í taumana.
Verkamanina félag eitt í Banda-
ríkjunum gengur undir nafninu
“Industrial Workers of the World”
og -að stærðinni til virðist félag
þetta nú vera orðið hið öflugasta.
Tilheyra félagi þessu stjórnleysingj-
ar og æsingamenn af öllu tagi, —
sem hvergi á jarðríki virðast geta
verið ánægðir og sem leitast við
að æsa og trylla alla, er þeir kom-
ast í kynni við. Þegar slíkir menn
gerast leiðtogar í einhverjum félags
skap, er því ekki við góðu að bú-
ast. Haldið að þýzkir samsæris-
menn í Bandaríkjunum hafi ausið
út fé á báða bóga í meðlimi þessa
ofangreinda féiags með því augna-
miði að fá þá til að gerast andvígir
stjórninni í öllum homnar gerðum.
Horfði þetta til mestu vandræða.
Hófst þá stjórnin til ivanda og lét
greipar sópa um allar aðatstöðvar
þessa félags í borgum og bæjum
og hnepti suma meðlimi þess í
varðhald. Vonandi er því enda
bundið á ófögnuð þenna, í bráð-
ina að minsta kositi.
Kínar á leið til vígvallar.
Sú frétt berst frá San Francisco,
að Kínar séu nú í þann veginn að
senda 15,000 æfða hermenn til víg-
valla f Evrópu. Fregnriti eins kín-
verska blaðsins, sem gefið er út í
San Francfsco, á að hafa skýrt frá
þessu nýlega. Eiga hermennirnir
að koma Rússum til hjálpar og
verða sendir f gegn um Síberíu og
til austur hersvæðanna. Éinnig er
sagt, að Japanar muni hafa í
hyggju að send liðstyrk á þessar
slóðir áðnr eni langt líður.
BORGARASTRlÐ NÚ f
VÆNDUM Á RÚSSLANDI
Kerensky, alræðisráðherra Rússlands, og Korni-
loff, œðsti hershöfðingi, berjast nú um
yöldin. Otlitið hið ískyggilegasta.
Alt er nú að fara í bál og brand
á Rússlandi. Aðal orsakir þessa
inunu vera hinar miklu ófarir
Rússa í seinni tíð. Korniloff, æðsti
herforingi, sem heimsfrægur varð
fyrir forstöðu sína við sókn rús»
neska hersinis í Galicíu f sumar,
hefir af ftrasta megni reynt að
bæla niður uppreistarhug her-
mannanna, en þrátt fyrir allar til-
raunir íékk hann þó litlu í lag
hrunidið—því ihrakfarir Rússa virð-
ast einlægt hafa verið að verða
meiri. Á ráðstefnunni, sem nýlega
var haldin í Mosoow, krafðist hann
þess að dauðadómurinn væri sam-
þyktur á þingi það bráðasta og
bað einnig um öll æðstu yfirráð
hermálum viðkomandi. Endaði
ráðstofna þessi svo í góðu sam-
koimulagi og virtist hún vera spor
í þá átt að hrinda öllu í betra horf
en áður.
Framkvæmdirnar gengu alltreg-
lega. Áður langt leið fór alt út um
þúfur á þinginu og vogna þoss ó-
samkomulags virtist alt f bili að
verða óviðráðanlegt. Rússar fá þá
líka það mikla áfall að tapa hafn-
arborginni Riga og virðist þetta
fyrsta sporið til þess að hleypa öllu
á Rússlandi í óviðráðanlega hring-
iðu. — Korniloíf sendir stjórn-inni
Skeyti á laugardaginn og krefst
þess að vera tafarlaust settur til
æðstu valda eða hann neyðist til
þess að viðhafa ofbeldi. Alexand-
er Kerensky, sem nú er við æðstu
stjórn, fer þá ekki að lítast á bdik-
una og teiur þetta tiltæki Korni-
loffs verstu landráð. Bráðabyrgða-
stjórnin og sambandsráð verka-
manna og hermanna fylgir Kep-
ensky að málum. Einnig hefir
Kerensky sjóherinn á sínu bandi og
eins miest af hernum f landinu
heirna fyrir.—Korniloff aiftur á móti
heifir aliar herdeildir Kósakkanna
með sér og f viðbót ekki svo lítinn
hluta af rússneska hernum á her-
svæðunum. Útlit þvf alt annað en
glæsilegt, ef í borgarastríð slær.
Nú eru herdeildir Korniloffs
teknar að sækja í áttina til Petro-
gmd. Kerensky býst til varnar og
hefir látið rífa upp járnbrautir á
stöku stöðum til þess að tofja að-
sóknina. Hefir hann Látið hneppa
marga háttstandandi menn í varð-
hald, er hann skoðar samsæris-
menn að þessum ófögnuði — þar á
meðal Lvoff prinz.
Vafalaust er þetta ósamkomulag
þeiri-a Kornloff og Kerensky
sprottið af argasfa misskilningi.
Itáðir inunu þeir vera þjóðhollir
og vilja vel og eru mikilhæfustu
leiðtogar.
Hveitiverð ákveðið
í Canada.
Kornvörudeild stjórnarinnar hef-
ir ákveðið hæsta verð á hveitikorni
hér f Canada þetta ár $2.20 bush-
elið. Enn hofir þetta þó ekki ver-
ið formlega tiikynt. Þetta er sama
verð og ákveðið var í Bandaríkjun-
um fyrir rúmri viku síðan og sem
valdið hefir töluverðri óánægju á
mieðal sumra bænda þar. Þykir
þeim verð þetta lágt hlutfailsilega
við það verð, ®em þeir verða að
borga fyrir flostar nauðsynjavörur
sínar. Vafalaust er þotta þó spor
f rétta átt og ætti að hafa hinar
æskilegustu afleiðingar.
Sundurlimun Póllands ákveðir..
Miðveldin liafa nú ákveðið að
innlima Pólland og skifta því á
miili sfn. Þýzkaland ætlar að
hneppa undir sig þann ihluta hins
‘Tússneska Póllands”, sem þýzka
stjórnin skoðar “óumflýjanlegan til
landvarnar.” Stærstu sneiðina af
Póllandi á þó Austurríki að fá og
hefir þetta þær afleiðingar, að all-
ir Pólverja í þeim liluta lands-
ins verða tafarlaust lierskyldaðir.
Verður Pólverjuin þossum þá engr-
ar umdankomu auðið og verða til
neyddir að ganga í her Austurrík-
fsmanna.
-------o-------
Hvað um íslenzku skipin?
Frézt hefir að Bandaríkjastjórnin
muni hafa í hyggju að taka trausta
taki mörg af skipum óháðra þjóða,
sem nú liggja þar við hafnir. Á-
stæða færð fyrir þessu er sú, að al- j
þjóða lög ákveði hverri stríðsþjóð I
rétt til þess að færa sér í nyt skip j
óháðra þjóða þegar náuðsyn krefji j
þess. Hafa nú þegar þanrnig verið
hertekin mörg af þeim skipum |
Austurríkismanna, sem leituðu;
skjóls í höfnum Bandaríkjanna er'
stríðið byrjaði. Einnig hafa skip!
Hollendinga og Skandinava verið
tekin, isem legið hafa þar við land
alfermd ýmsum vörum, síðaru verzl- f
unarbannslögin gengu í gildi.
Sagt er að þessi skip eigi að nota
til þess að sækja hveiti og sykur-
farma til Ástralíu og Jave. Flestir
af eigendum þessara skipa hafa
neitað að afferma, en illa mjög
horfist á fyrir þeim, þar sem
stjórnin hefir algerlega neitað þeim
um leyfi til þess að sigla. — Hver
örlög verða íslenzkra skipa við
Bandaríkjahafnir hefir ekki frézt
þegar þetta er skrifað. Vonandi er
að þeim veitist þó sérstök undan-
þága — því þar sem verzlunarsamn-
ingar eru á milli Englands og ís-
lands, ætti engu síður að vera unt
að koma á slíkum samningum á
milli Islands og Bandaríkjanna.
-----o-----
Uppskeran betta ár.
Yfir heila tekið virðist uppskera
Vesturlandsins ætla að verða í
þolanlegu meðallagi. Eftir áætlun
þeirra manima, sem kunnugastir
eru í þessum efnum, verður niieðal
liveiti uppskera þetta ár líér í
Manitoba um 15 ibushel eftir ekr-
una. í Saskatehewan fylkinu er
hveiti uppSkeran áætluð að verða
um 14 bushel eftir hverja ekru að
meðaltali. En í Alberta er ætlað,
að uppskeran verði mest og mun
þar verða 25 bushel að jafnaðartali
öftir hverja ekru. Meðal uppskera
af höifrum í þessum þremur fylkj-
um er haldin að verða um 25 bush-
el eftir ekruna. — Reynist áætlamir
þessar réttar, sem engin ástæða er
til að efa, mSá segja að uppskeran
þetta ár sé eftir öllum vonum.
Þresking er nú víðast hvar búin í
vestari fylkjunum, en í Manitoba
er hún um það bil hálfnuð.
W. B. Benson.
Mr. og Mrs. Benson, að 771
Toronto St., Winnipeg. fengu
hraðskeyti um það það 1. sep.,
að sonur þeirra Pto. William
Björn Benson, No. 74286, hafi
22. ágúst særst hættulega í
vinstra lærið. Pto. Benson
gekk f herinn 29. febr. 1916 og
fór til Englands með 184. her
deildinni síðastl. október.
íslenzkir hermenn fallnir og særðir.
M. Bjarruason, Churchbridge,
Sask., særður.
W. T. Johnson, 196 Amold street,
Winnipog, særður.
H. I. Jöhnson, Cypress River,
Man., særður.
R. Stefánsson, Pebble Beach,
Man., særður.
B. Thorvaldsson, 371 Toronto str.,
Winnipeg, særður.
W. B. Benson, Winnipeg, særður.
R. Jöhnson, Fairford, Man.,
fallinn.
B. Gíslason, Wilbin Bay, Man.,
fallinni
Herskyldulögin.
Herskyldulögin eru nú gengin 1
gildi, eins og sagt var frá í síðasta
blaði. Vonandi fá þau fylgi allra
góðra ’borgara, því flesturn mun
nú vera orðið skiljanlegt, að undir
núverandi kringumstæðum voru
þau óumflýjanleg. Verði hér eftir
nokkurrar mótspyrnu vart gegn
lögum þessum, mun mótspyrna sú
tafariaust verða bæld niður af iög-
reglu landsins. En óhætt mun vera
að fullyrða, að engin slík mót-
spyrna komi í ljós írá íslendingum
—því frá fyrstu tímum hafa þeir
verið góðir og löghlýðnir borgarar,
hvar scm þeir hafa verið.
Tilgangur stjórnarinnar er sá, að
framfylgja ’þessum lögum án
ininstu tafar. Herdeildir Canada-
mamna á Frakklandi þarfnast
bráðs liðstyrks og má því engin
óþörf tímatöf eiga sér stað. Verð-
ur því fyrsti flokkur þeirra manna,
som koma undir herskylduiögin,
kallaður fram bráðloga. Stjórnin
m)un þá auglýsa dag þann er
menn þessir verða að gefa sig fram.
Hverjum beri undanþága frá
herskyldulögunum verður ekki á-
kveðið af hermála yfirvöldunum
eða stjórninni heldur af dómstól-
um (tribunals), sem skipaðir verða
unönnum, sem valdir verða í hverju
héraði landsins úr hópi héraðs-
manna sjáifra. Þessum mönnum
verður falið að ákveða um undan-
þágur allar og þar sem þeir verða
vel kunnugir í héraðinu, er þeim
treystandi til þess að leysa verk
þetta vel af hendi. Áfríjunar-dóm-
stólar verða settir 1 hverju fylki
landsins (Provincial Appellate
Tribunals) og til þeirra geta þeir
skýrskotað máli sínu, sem ekki
eru ánægðir með ákvæði héraðs-
dómstólanna. En bæði héraðs-
dómstólamir og áfrýjunar dómstól-
arnir eru undir umsjón eins aðal-
dómstóis fyrir alt Oanada ríkið
(Central Appeal Tribunal).
Héraðs dómstólarnir, eða undan-
þágu dómstólarnir verða settir
eins fljótt og 'hægt er að velja hæfa
menn til að skipa þá og kynna
þeim skyldur sínar. Verða um þús-
und, eða rúmlega það, settir í
landinu og vorður ihver þeirra
skipaður tveimur mönnum. Skrá-
setjari (registrar) verður settur í
hverju fylki, sem nefndur verður
]iegar yfirlýsing stjórnarininar er
birt, og til hans má senda fyrir-
spurnir. Beiðni, hvers eins um
undanþágu mun hann framvísa til
héraðsdómstólan'na, þegar þeir
verða settir, og hver sá, sem slíka
beiðni hefir sent, þarf ekki að
mæta fyr en honum er send til-
kynning. Þeir, sem enga beiðni
hafa sent, verða að gefa sig fram
við héraðs dómstólana án annarar
tilkynningar en yfirlýsingar stjórn-
arinnar.
Eyðublöð fyrir beiðni um undan-
þágu fást á öllum pósthúsum.
Ekki er endilega nauðsynlegt, að
menn sendi þessa beiðni, heldur
geta þeir lagt ifram beiðni sjálfir
til liéraðsdómistólanna, þegar þeir
verða settir. En þeir, sem siíka
beiðni hafa sent, verða látnir sitja
f fyrirrúmi fyrir öðrum, þegar
dómstólarnir taka til starfa.
Fyrsti flokkurinn, sem kallaður
verður fram, verða menn á aldrin-
um frá 20 til 34 ára og sem voru ó-
kvongaðir, eða bamlausir ekkju-
menni 6. júlí 1917.
Alt þetta verður tekið fram ná-
kvæmlega, þegar yfirlýsing stjórn-
arinnar er birt og sem verður inn-
an skamms.
Kosningalaga frum-
varpið.
Frumvarp nýrra kosningalaga
hefir nú verið lagt fyrir þingið í
Ottawa. Var það tekið til fyrstu
umræðu á fimtudaginn var og les-
ið upp af Hon. Arthur Meighen í
fjærveru forsætisráðherrans, sem
þá gat ekki setið á þingi sökum
lasleika. Eftir að hafa lesið frum-
varpið útskýrði Mr. Meighen það
rækiloga í langri ræðu. Sýndi
hann fram á, að lagafrumvarp
þetta væri að eins miðað við tíma
þann, sem stríðið stæði yfir (war-
time measure) og að stríðinu loknu
myndu lög þessi undir eins ganga
úr gildi. Stefnan, sem lægi til
grundvallar þessu frumvarpi nýrra
kosningalaga væri sú, að “skyldug
þjónusta í þarfir lands og þjóðar
skapaði atkvæðLsréttinn.” Væri
þetta óumflýjanileg skilyrði þegar
kosningar væm haldnar á stríðs-
tímum, því óréttlætanlegt væri að
þeir, sem undanþegnir væru her-
þjónustu, gætu beitt magni sínu
til þess að hindra þátttöku þjóð-
arinnar í stríðinu, Þeim, sem mót-
snúnir væru af einhverjum orsök-
um í þessum sökum yrði þvi ekki
veittur atkvæðisréttur. Þjóðflokk-
ar eins og Doukhoborar og Meno-
nitar, sem komið hefðu hér til
lands gegn því loforði að vera
undanþegnir herskyldu, fengju
ekki atkvæðisrétt við komandi
kosningar. — En það tók ræðu-
maður rækilega fram, að þeir ein-
staklingar, sem af einhverjum on
sökum fengju nú ekki að greiða at-
kvæði, væru algerlega undanþegn-
ir lierþjónustu. Að ræðu hans lok-
inni spurði Sir Wilfrid Laurier
ýmisra spurninga til þess að gera
sér frumvarpið skiljanlegt, en
hreyfði engum mótbárum.
Útdráttur úr aðal liðum þess-
ara nýju kosningalaga, er sam
fylgir:
1. Atkvæðisréttur er veittur eig-
inkonum, mæðrum, systrum og
dætrum allra hermanna í Canada-
liðinu.
2. En 1 þessum styrjaldar ko»n-
ingum er atkvæðisréttur ekki
veittur niðjum óvinaþjóðanna,
sem fæddir eru í þeirra löndum
eða öðrum Evrópulöndum; mönn-
um, sem iskoða tungu þessara ó-
vinaþjóða móðurmál sitt eða
þjóðartungu og sem brezk þegn-
réttindi hafa fengið síðan 31. marz
árið 1902.
Undanþegnir þessum lið eru þeir
einstaklingar, sem eiga syni, sonar-
syni eða bræður í Canada hernum.
Annieníumenn og Syríumenn, sem
þektir eru að því að véra óvinveitk
ir Tyrklandi, eru hér einnig und-
anþegnir.
3. Atkvæði'srétt hafa ekki þeir,
sem undanþegnir eru herþjónustn
samkvæmt lögum — Doukhoborar
og Menonitar.
4. Engir þeir, sem beðið hafa um
undanjiágu frá berþjónustu, skoð-
ana sinna vegna og hefir ekki verið
neitað, hafa atkvæðisrétt. Þeir,
sem atkvæði greiða í þessum kosn-
ingum, fá ekki e.ftir á undanþágu
frá herþjónustu sökum þess þeir
geti ekki í stríð farið skoðana
sinna vegna.
5. Þeir, isem gert ihafa sig seka í
eimhverju gagnvart herlögum, hafa
ekki atkvæðisrétt.
6. Fylkis kjörréttur verður við-
hafður í öllum hinum níu fylkjum. x
Hingað til hafa Alberta og Saa-
katchewan fylki haft sambanda-
kjörskrár (federal lists).
7. í fylkjunum British Oolumbia,
Alberta, Saskatehewan, Manitoba
og Prince Edward I'sland, þar sem
núverandi kjöiskrár eru þannig, að
ekki er hægt að nota þær, verða
nýjar kjörskrár gerðar af skrásetj-
urum, sem til þess verða valdir, og
geta þeir kjósendur, sem þar eru
ekki skráðir, staðfest atkvæði sín
með eiði á kosningadegi. Verða
slík atkvæði sett f sénstök umslög
og þegar atkvæðin eru talin hlíta
þessi atkvæði úrskurði dómara,
hvort þau séu gild eða ekki.
8. 1 Ontario, Quebec, New Bruna-
wick og Nova Scotia fylkjum verða
núverandi kjörskrár notaðar, en at-
kvæðisbærum konum verður bætt
inn í af skrásetjurum, sem einnig
stryka út nöfn þeirra manna, er
ekki hafa atkvæðisrétt