Heimskringla - 29.06.1932, Blaðsíða 2

*> TH.AÐSIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG 29. JÚNÍ 1932
FRÁ KIRKJUÞINGINU
Á LUNDAR
Níunda ársþing hins Samein-
a3a Kirkjufélags íslendinga í
Norður-Ameríku var sett í
kirkju Sambandssafnaðar á
Lundar, Man., föstudaginn
þriðja júní 1932, kl. 4 síðdegis
af forsetanum, séra Ragnari E.
Kvaran. Þingsetningin liófst
með því að sálmurinn nr. 619
í sálmabókinni var sunginn og
forseti las 13 kap. í fyTra Kor-
intu-bréfinu. Lýsti hann þing-
ið þá sett og flutti því næst
ávarp sitt, yflrlii yfir starf
félagsins á liðnu ári, s^m hér
fylgir:
“Um leið og eg set þetta þing
hins Sameinaða Kirkjufélags vil
eg leyfa mér að láta í ljós þakk-
læti mitt og stjórnamefndar
Ástæðan að
Miss Lillian Loughton’s
Strawberry
Shortcake *
er nafnfræg.
“Eg nota Magic
Baking Powder,"
segir Miss Lillian
Loughton, fæðu
og matreiðslu sér
fræðingur v i ð
Canadian Magazine. “Hvað mér
heppnast bökunin vel, er að miklu
leyti að þakka hvað það er jafnt
að gæðum, óbrigðult og ferskt.
“Forskriftir mínar miða eg við
Magic og eg mæli með þvi í allar
bökunar forskriftir er þarfnast
baking powder.”
Þessi miklu lofsyrði Miss Lough-
ton’s eru í samræmi við skoðanir
annara canadiskra, fæðu* og mat-
reiðslu sérfræðinga. Megin hlutl
þeirra notar eingöngu Magic,
vegna þess að árangurinn við
bökunina er þetri.
Canadiskar húsmæður kjósa
Magic helzt. Sala þess er meiri
en allra annara baking powder
tegunda til samans.
* Strawberry Shortcake
2 bollar af bakninga mjöli (etJa
1% bollar af vanalegu hveiti
mjöli).
4 teskeitSar Magic Baking
Powder
teskeið af salti
4 matskeitSar af felti
2 matskeitSar af sykri
1 egg 2/3 bolla af mjólk
Blanda þurru efnunum saman,
núit5 feitinni saman vitS mjöl-
blönduna; bætitS í feitinni. Sláið
eggið og hellið því og mjólk-
inni kældri, út í, unz deigið er
lint (eigi þó svo lint að það
haldi eigi lögum meðan bakað
er). Fletjið út deigið á mjöl-
bornu borði unz það er einn-
þriðji þuml. að þykt Skerið það
með hringskera, berið yfir bráð.
ið smjör og leggið svo tvær
kökur saman, bakið í heitum
ofni. Kljúfið svo kökurnar og
látið ný sykurborin stráber á
milli. Leggið þaer svo saman
aftur og látið velþeyttan rjóma
ofan á er stinga má í ferskum
berum til prýðis.
unt vlð filún'*
HtaðhæfliiK
ð hverjum hauk
er .vðiir tryggina
fyrir . |>vf . að
M a k I c HakinK
Powder er launt
við álðn ok i>nn.
ur nkaðleg efni.
Búið til í Canada
félagsins fyrir þá vinsemd og
gestrisni safnaðarins hér á
Lundar, sem lýsir sér í því að
hafa boðið okkur hingað tii
þess að heyJa hér þingið og
ræða mál vor. Oss er það öll-
um ljóst, að fyrirhöfnin er ó-
mæld, sem stafar af komu
svona margra gesta, ekki sizt
þegar þess er gætt, að söfnuð-
urinn er ekki mannmargur. Eu
ánægja vor að fá að starfa hér
þessa daga margfaldast við að
fá tækifæri til þess að veita
því eftirtekt hversu mikið starf
þessir litlu söfnuðir hér við
Manitoba-vatn hafa afkastað
á síðari tímum. Svo má að
orði kveða, að tvær nýjar kirkj-
ur hafi verið settar hér á lagg-
irnar, að Lundar og Oak Point,
því að þótt sjálfar byggingarri-
ar hafi áður verið til, þá hefir
starfið við flutning þeirra og
frágang að nýju verið svo mik-
ill, að nærri lætur að jafnist á
við kirkju-smíði. Nú munum
vér, eins og þingheimi er kunn-
ugt, fá tækifæri til þess næst-
komandi sunndag, að flytja
ámaðaróskir vorar og ham-
ingjubænir hér í kirkjunni, og
fá tækifæri til þess að sam-
fagna söfnuðin hér á Lundar
með þetta nýja heimili, sem
hann hefir hér reist sem mið-
stöð fyrir hugsjónir sínar.
* * *
Þegar eg lít yfir starfsemi
vora á þessu umliðna ári, frá
því er vér komum saman á
kirjuþingi í Winnipeg síðast-
liðið sumar, þá verður naumast
sagt, að árið hafi verið við-
burðarríkt hið ytra. Ástæður
eru að sumu leyti ekki ósvipað-
ar því, sem þá voru. Hugur
manna yfirleitt ber allmikinn
keim þeirra atvinnuörðugleika,
sem alstaðar þjappa að. Er
það að vonum, því að fréttirnar
víðsvegar um veröld eru með
þeim hætti, að teljast verður
með öllu óvenjulegt í sögu síð-
ari tíma. Þetta hefir óhjá-
kVæmilega það í för með sér,
að félagslíf hlýtur að bíða við
það hnekki. Enda eru fregn-
irnar um það allar á eina leið,
úr hvaða áttum, sem þær ber-
ast. Kirkjur eiga erfitt upp-
dráttar, og hverskonar starf-
semi, sem lýtur að andlegum
efnum. Til dæmis er til þess
tekið, hversu erfiðlega gangi að
halda í horfinu starfsemi þeirr-
ar kirkju, sem í þessu landi er
magnmest og víðtækust — The
United Church og Canada.
En þess meira, sem maður
kynnist þeim frásögum um örð-
ugleika, sem kirkjustofnanir
landsins eiga við að búa yfir-
leitt, þess Ijósara verður manni,
að þótt oss virðist stundum
bratt undir fæti, þá er all-
mikið vafamál, hvort vor litli
íslenzki félagsskapur hefir ekki,
þegar alt kemur til alls, við
tiltölulega minni erfiðeika að
etja, hedur en nokkur önnur
samskonar stofnun í lancjinu.
Vötaskuld eru örðugleikarnir t.
d. í Winnipeg og meðal sveita-
safnaða vorra í Saskatchewan
fult eins miklir eins og hjá öðr-
um, en það er trú mín, enda
reist á áliti margra nákunn-
ugra manna, að afkoma manna
er búi hér milli stórvatnanna
— þar sem flestir söfnuðir vorir
eru — sé að mun betri heldur
en víðast hvar annarsstaðar.
Menn hafa vitaskuld ekki mik-
ið fé handbært, en hins vegar
hafa þeir heldur ekki yfir sér
vofandi þann skort líkamlegrá
nauðsynja, sem því miður er
hlutskifti sorglegra margra ann-
arsstaðar.
Þessar ástæður hafa að sjálf-
sögðu komið að meira eða
minna leyti fram í söfnuðum
vorum. Atvinnuleysi í Winnipeg
hefir gert örðugt með fjarhags-
hlið mála safnaðarins, en fyrir
atorku einstakra manna og frá-
bæran dugnað kvenfélags safn-
aðarins — kvenfélagið hefir
grettt meira til safnaðarins á
síðastliðnu ári en nokkru sinni
fyr — þá virðist svo, sem fram
úr vandræðum muni rakna á
mikið betri hátt heldur en
vænta hefði mátt. Eg hefi
þegar lítillega minst á starf-
semina í þessum bygðum, sem
við dveljum nú í. Á þessum síð-
ustu örðugleikatímum hefir
miklu verki verið afkastað með
því að ganga frá þessum kirkj-
um á Oak Point og Lundar. Og
um Nýja ísland er það að segja,
að á þessu ári hafa verið greidd-
ar upp síðustu eftirstöðvar af
kostnaði við kirkjubyggingar í
Árborg og Riverton. Allar þær
kirkjur eru nú skuldlausar með
öllu. Eins og geta má nærrí,
hefir slíkt ekki gerst nema fyr-
ir Trábæran dugnað og höfð-
ingsskap einstakra manna.
Mér virðist svo, að þessi at-
riði, sem eg nú hefi bent á, beri
þess vott, að í raun og veru er
ekki ástæða til þess að líta svo
á, að atvinnukreppan þurfi i
nokkru verulegu atriði að
3temma stigu fyrir starfsemi
vorri, ef vér höfum lagtækni til
þess að beita svo kröftum Vor-
um, að bezt gegni. Hitt er vitan-
legt að hún dregur úr mönn-
um dirfsku, til þess að ráðast í
verulegar nýungar eða út-
færslu á starfseminni. En þó
er mjög nauðsynlegt fyrir oss
að gera oss ljóst, að ekki má
lengur draga að gera næsta
víðtækar ráðstafanir fyrir fram-
tíðarstarfi, ef vér eigum ekki
að láta mikið af því verki, er
þegar er unnið, renna að miklu
leyti út í sandinn.
Eg held að það, sem fyrir mér
vakir, skýrist bezt með því, að
eg gefi lítillega yfirlit yfir starf-
semi sjálfs mín á þessu ári.
Eins og kunnugt er, eru
fjórar kirkjur í Nýja íslandi,
sem sama manni er ætlað að
þjóna. Þetta er, að minni hyggju
mjög hæfilegt starfssvið ein-
um manni. En þó er það svo
stórt, að naumast er þess að
vænta, að prestur Nýja íslands
geti að nokkrum verulegum
mun sint þeim nágrannabygð-
um, sem ef til vill óskuðu að
þiggja af honum prestsþjónustu
við og við. Til mín hafa t. d.
tilmæli komið nokkurum sinn-
um síðastliðinn vetur úr ná-
grannabygðum, um að eg kæmi
þar og flytti guðsþjónustur. Því
miður hefir mér ekki verið unt
að sinna því, nema óhæfilega
langt yrði milli guðsþjónusta í
þeim kirkjum, sem mér ber að
sinna. Vitaskuld má úr þessu
nokkuð bæta að sumarlagi,
þegar unt er að vera víðar en
á einum stað samdægurs. En
til þess verður ekki hægt að
grípa nú, af þeim ástæðum, er
greindar munu verða. En að
öllu samanlögðu má segja, að
fjórar kirkjur Nýja íslands séu,
eins og eg gat um, mjög hæfi-
legt starfsvið einum manni.
Nú háttar svo högum, að 1
einni af ágætustu bygðum vor-
um, þar sem vér höfum uin
langt skeið átt hið öruggasta
hæli frjálslyndum kirkjufélags-
skap, hefir verið prestlaust með
öllu í tvö ár, eða frá því að séra
Friðrik A. Friðriksson hverf
frá Vatnabygðum. Sveitirnar
þar um slóðir hafa orðið fyrir
miklum áverka af völdum krepp
unnar og náttúrunnar. En
mönnum hefir verið mjög ó-
ljúft að sjá markvert kirkju-
starf, er haldið hefir verið uppi
árum saman, falla með öllu til
jarðar. Og árangurinn af bréfa-
skriftum og samtali meðal bygð
armanna og sumra í kirkjufé-
lagsstjórninni lyktaði með því,
að við dr. Rögnv. Pétursson vor-
um kvaddir til þess af stjómar-
nefndinni, samkvæmt tilmælum
manna að vestan, að skreppa
þangað og eiga ítarlegt tal við
menn um horfur allar. Við urð-
um við þessu og fórum þangað
síðastliðið haust, fluttum guðs-
þjónstur í bygðinni og áttum
fund með mönnum. Va.r það
Ijóst af öllu, að litið var til
kirkjufélags vors til þess að
greiða á einhvern hátt fram
úr þeim vandkvæðum, sem hér
voru á. Fjárhag safnaðanna var
svo háttað, að ekki þótti með
nokkuru móti tiltækilegt að
kveða mann til bygðarinnar sem
fastan prest. Hins vegar höfðu
menn sannfærst um, að það
væri bygðinni hinn mesti skaði
að láta kirkjulega starfsemi
falla niður. Nú erum við lið-
fáir sem stendur af starfsmönn-
um, og var því gripið til þess
ráðs, sem eitt þótti tiltækilegt,
að einhver af oss yrði að yfir-
gefa söfnuði sína og starfa þar
vestra um hríð. Það dæmdist á
mig að sinna þessu og dvaldi eg
í bygðinni tvo mánuði um miðs-
vétrarleytið. Vil eg geta þess
að þetta reyndist hið ánægju-
legásta starf. Áhugi forystu-
manna sáfnaðanna var svo ó-
tvíræður um að neyta allrar
orku til þess að bjarga við mál-
um félagsskaparins, og þess
varð svo greinilega vart, að
bygðarmenn í heild sinni vildu
ekki láta nokkurs ófreistað, tii
þess að tryggja bygðunum
framtíðar prestsþjónustu, að
mér hefir ekki í annað sinn
undist eins ánægjulegt að sinna
prestsstörfum. En áður en eg
hyrfi heim aftur, hafði svo tal-
ast til, að eg leitaðist við að
koma hlutum svo fyrir, að eg
gæti skift starfi mínu að jöfnu
milli Nýja fslands og Vatna-
bygða á þessu ári.
Nú hefir verfð horfið að
þessu ráði. Söfnuðirnir í Nýja
íslandi hafa tekið þessari mála-
leitun vel, því að þeim þefii
skilist, að enda þótt starfsem-
in innan vébanda þeirra sjálfra
ætti á hættu að líða einhvern
hnekki við að kirkjunum væri
lokað um svo langan tíma, sem
hér er um að ræða — tvisvar
sinnum þriggja mánaða skeið
— þá væri þó meira um hitt
vert, að standa ekki í vegi fyr-
ir að bræðrasöfnuðir þeirra
fengju einhverja úrlausn sinna
mála.
Eg vil geta þess, að Vatna-
bygðasöfnuðir hafa lofast til
þess að greiða í kirkjufélags-
sjóð fyrir prestsþjónustu hlut-
fallslega fyrir þann tíma, sem
hjá þeim væri dvalið.
Eg hefi rakið þetta mál svo
ítarlega hér fyrir tvennar sakir.
Annars vegar sökum þess, að
sjálfsagt er að ræða það á
þingum vorum, hvernig hent-
ugast sé að prestar vorir verji
starfi sínu og að þetta mál hef-
ir auk þess verið aðal vanda-
málið, sem stjórnarnefnd félags
vor hefir orðið að fjalla um á
árinu. En þó eigi síður sökum
þess, að úrlausn þessa máls
til bráðabyrgða sýnir ljósast,
hvar skórinn kreppir nú harð-
ast að oss. Eg á vitaskuld við,
hve mjög skortir nú á, að vér
böfum þann starfsmannahóp,
sem félagsskapur vor þarfnast.
Er hér um hið mesta vandamál
að ræða, sem mér þætti mjög
mikilsvert, að þetta þing tæki
til alvarlegrar íhugunar.
Vér þurfum fleiri presta. Vér
þurfum presta, sem notið hafa
fræðslu í frjálslyndum og víð-
sýnum stofnunum. Vér þurfum
presta, sem tala gott íslenzkt
mál. Og vér þurfum presta, sem
eru vel færir á enska tungu.
Þetta eru alls ekki smáar
kröfur, en þó er ekki hægt að
draga úr beim á nokkurn hátt.
Kirkjufélag vort vill ekki og á
ekki að hverfa frá íslenzkunni.
Enda eru engir söfnuðir til í
félagsskap vorum, sem ánægðir
mundu verða með að starfsem-
in færi öll fram á ensku. Hins
vegar er víða svo háttað, aö
ekki eru tiltök að prestur fái
sint viðunanlega ’vferki sínu,
nema hanu sé vel fær í tungu
landsins. Á þessu hefir t. d.
orðið augljós og sjáanleg breyt-
ing á síðasta áratug. Fyrir þær
sakir verður sífelt erfiðara að
nota sér prestsþjónustu frá
mönnum, sem að öllu leyti
hefði fengið mentun sína á ís-
landi, þótt menn vildu fara þá
leið, sem nú hefði lengi tíðk-
ast, að fá slíka menn til þess
að flytjast búferlum hingað
vestur. Auk þess er að sjálf-
sögðu mikið eðlilegra og vænt-
anlega mikið hagkvæmara, að
við prestembættum hér taki
þeir menn, sem skilja hugsun-
arhátt fólks hér til nokkurrar
hlítar og þekkja sæmilega all-
ar aðstæður. Sjálfum finst mér
eðlilegast, að undin yrði gang-
skör að því, að styrkja efnileg-
an mann eða ménn til náms á
t'rjálslyndum guðfræðisskólum
hér, en þeim síðan gefinn kost-
ur á að dvelja t. d. árlangt við
háskóla íslands.
Mér finst svo augljóst þau
vandræði, sem söfnuðir vorir
munu rata í innan skamms, ef
• .1 • * j
ekki eru gerðar neinar ráðstaf-
anir um framtíðar prestþjón-
ustu, að eg fæ ekki varist
þeirri hugsun, að ekki megi
lengur fresta slíkum ráðstöf-
unum. Ef þess væri kostur, ætti
þetta sumar ekki að líða svo,
að ekki hafi verið leitað fyrir
sér í þessu efni. Og mér finst
eðlilegt, eins og eg hefi áður
drepið á, að þetta þing taki
málið til sérstakrar yfirveg-
unar.
Um fjárhag félags vors er
það að segja, að hann stendur
allvel, eins og skýrsla féhirðis
mun bera með sér. Aðaltekjur
félagsins hafa vitaskuld verið
það fé, sem söfnuðir Nýja ís-
lands hafa greitt í sjóð vorn
fyrir prestþjónustu. Hafa þau
laun innheimst allvel og sumir
söfnuðir með öllu skuldlausir.
En um söfnuð, sem lítið hefir
greitt, er sérstök ástæða til
þess að geta, með því að þar
hafa nokkuð óvenjulegar ástæð-
ur verið fyrir hendi. Eg á við
söfnuðinn á Gimli. Eins og
fjármálaskýrsian mun bera með
sér, hefir allmikið skort á að
sá söfnuður hafi greitt gjald
sitt að fullm En ástæðan fyrir
því er einkum sú, að síðastlið-
ið haust kom það í ljós, að ekki
yrði hjá því komist að gera all-
víðtækar endurbætur á kirkju-
byggingunni, ef menn ættu ekki
að eiga á hættu, að hún eyði-
Iegðist með öllu eða svo mik-
ið, að endurbótum yrði ekki
viðkomið. Söfnuðurinn fór fram
á það við kirkjufélagsstjórnina,
að hún veitti sér tvö hundruð
dollara lán í þessu • skyni. Var
það lán veitt með þeim skil-
málum, að 50 dollarar yrðu
endurbgreiddir á ári og færi
fyrsta greiðsla fram á þessu
vori fyrir þing. Við þetta hefir
* QUINTON’S *
Sérstakt tilboð
yfir sumar fríið
KARLMANNA FÖT
Ekki eingöngu hreinsuð
og straujuö, heldur færð í
lag með 6 Valeteria vélum.
75c
KJÓLAR
98c
Gagn hreinsaðir og gerðir
upp samkvæmt Quinton’s
ágæta verklagi.
Símið 42 361
QUINTON’S
Cleaners — Dyers — Furriers
söfnuðurinn staðið, því að nú
borgun hefir farið fram eða
mun fara fram hér á þinginu.
En kostnaðurinn við endurbæt-
ur á kirkjunni fór langt fram
úr þessari upphæð og nam svo
miklu fé, að gjaldkeri hefir, í
samráði við mig, látið undir
höfuð leggjast að inna hart eft-
ir fullri greiðslu á þessu ári
fyrir prestþjónustu. Vona eg
að þingið líti svo á, að það hafi
verið rétt að hugsa fyrst og
fremst um það, að dýrmæt
kirkjueign glataðist ekki eða
rýrnaði verulega, enda þótt við
því yrði ekki gert á annan hátt
en að fresta greiðslu í félags-
sjóð fyrir prestþjónustu.
í sambandi við fjármál fé-
lagsins vil eg ennfremur geta
þess, að gerðir hafa verið upp
reikningar að fullu við Beacon
Press í Boston. Eins og ýmsum
er kunnugt, hefir félag vort
haft sunnudagaskólabækur frá
því í umboðssölu um all-langt
skeið, eða því fyrirkomulagi
hlítt, að vér hefðum allmikinn
forða af bókum frá Beacon
Press méð höndum og greitt
svo eftir því, sem notað hefir
verið af söfnuðunum, en sam-
kvæmt tilmælum útgáfufélags-
ins, höfum vér nú gert upp
alla reikninga á þann hátt, að
endursendar hafa verið þær
bækur, sem ekki eru líkindi til
að notaðar verði i framtíðinni,
en goldið að fullu fyrir það, sem
eftir var haldið eða áður var
ógreitt. En kirkjufélagið á all-
mikið fé útistandandi hjá nokk-
urum söfnuðum, og væri æski-
legt, að gerð verði gangskör að
því að jafna þá reikninga.
Eins og kunnugt er, hefir
WEDG WOOD
BORÐBÚNAÐUR
NÝ GERÐ
UNDURSAMLEGA
ÓDÝR!
Þessir nýju diskar frá
h i n n i nafntoguðu
fornu Ensku postulíns
verksmiðju, hafa náð
h i n n i einkennilegu
fegurð Wedgwood leir-
sins sem áður fyrrum prýddi borðbúnaðinn hjá lang-
öinmum vorum.
Þeir eru á mjólkur hvítum postulíns lit með upphleypt-
um rósabekkjum, er einkennir Wedgwood leirinn.
Skrautmálið er líking af blóma knýtum, með björtum
og fögrum litum. í lausasölu. Hér er sýnishorn af
verðinu:
Brauð og Smjör diskar, $5.45 dúzínið
Bollar og Undirskálar, $10.50 dúzínið.
Borðdiskar, $9.00 dúzínið.
Garð-ávaxta diskar, $7.30 hver.
Heila samstæðan, 106 stykki, $80.60
Leirvörudeildin, Þriðja Gólfi við Donald.
T. EATON C°-™