Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi


Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 30.10.1886, Blaðsíða 2

Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 30.10.1886, Blaðsíða 2
2 sannfæringu hvers manns, sje hún r0k- urn studd, og eigi um of blandin vind- hanaskap eða auðsælega sniðin til að haga seglum eptir vindi, eins og svonefnd Bægisársannfæring pykir bera keim af, munum vjer pö fúslega taka í blaðið liprar ritgjorðir, pött andstæðar kunni að vera skoðun vorri, en jafnframt mun- um vjer pá láta athugasemdir vorar fylgja ollum slíkum greinum. Yjer skulum pv'i næst drepa á skoð- un pá, er blaðið mun halda fram, i nokkrum pjöðmálum. 1. Stjómskipunarmálið. f>essu máli vilj- um vjer halda fram til prautar i fullu trausti pess að sigursæll er góður málstaður. Yjer munum pví hvorki láta óbliðar undirtektir hinnar núver- andi stjörnar aptra oss, nje göl eða skræki stjörnarlómanna* slá að oss felmtri. 2. Menntun almennings viljum vjer cfla, með pvi að hún er undirstaða fyrir borgaralegum prifum. Sjerstaklega munum vjer láta oss um pað hugað, að alpýðu vaxi politisk menning ogproski. 3. Aðalatvinnuvegi landsins, búnað og sjávarútveg, viljum vjer efla með meira fjárframlagi en nú er. Sam- göngur allar viljum vjer gera greiðari. 4. í skattamálum hvórflum vjer yfir hefuð að óbeinum gjoldum. 5. pjóðjarðasolu crum vjer hlynntir. 6. Vjer viljum og auka sjálfseign með pvi, að landsjóður taki að sjer kirkna- gózið, og selji smámsaman. Prestar viljum vjer, að fost laun hafi iir landsjöði, par sem pjóðkirkja helzt. 7. Sparnað allan viljum vjer hafa á landsfje. 8. Rjett finnst oss, að karlar og konur sjeu jafnt sett að lógum. Blaðið mun kosta kapps um að flytja innlendar og útlendar frjettir sem greini- legastar, svo mun pað og sjerstaklega láta sjer umhugað um pll pau mál, er Yestfirðingafjórðung snerta. Heiðruðu landar! vj<n- treystum pví, að pjer munið styrkja blað vort, og sjer- staklega leyfum vjer oss að skora á Vest- firðinga að hlúa að sínu eina blaði. Hj i Tsfirðingum, sem einir hafa komið prent- smiðjumalinu fram gegnum margvislegar torfærur, pykjumst vjer liafa fullt traust. *) Orð petta er myndað í likingu við hið pjóðlnmnu orð: ,.|)jóðinál:iskúnuir“. LANDSBANKINN. —o— |>að er eigi langur tírni .liðinn, síðan bankalpgin voru Stáðfest, eigi að fullu ár og dagur, og enn p.r skemmra síðan bankinn tók til starfa, ekki fullir fjórir múnuðir, en ínargt og mikið hofir pegar verið ritað um bankal^g, bankastórf og bánkastjörn, og má segja um pað eins og Jón Sigurðsson sýslumaður kvað um kveðlinga foður síns: Sumt var gaman, sumt var parft, sumt vjer ekki’ um ttílum“. J>egar vjer virðum fyrir oss 6. gr. bankalaganna, berum hana saman við reglugjorð bankans, og liofum hins vegar bak við eyrað, hvernig hvorttveggju hefir beitt verið til pessa, dylst oss pað eigi, hversu orð og andi laganna er, eins og hvað annað, undirorpið pví, að aflagast í framkvæmdinni. Eins og stendur, er bankinn varla annað, c>n harla öfullkom- in lánsstofnun, sem meiri hluti pingsins einmitt var að berjast á móti. |>að getur næstum litið svo út, sem pessi til- hogun eigi föt sina að rekja til pess, að bankastjörnin er eingtíngu skipuð intínn- um, sem móthverfir voru bankanum p. e. a. s. par til stjörnin tók bankahug- myndina sjer i faðm. En annað eins má náttúrlega eigi ætla, par eð ætlun- arverk bankastjórnarinnar, er eigi að setjast á rokstóla og semja log, heldur hitt, að beita gildaiidi lagaákvtírðun á sem haganlegastan liátt. En vjer skulum eigi að svo stoddu áfella bankastjómina um of. Bankinn stendur til böta, og pví er nú einu sinni svo faríð með suma menn, að peir eru lengi að hugsa og framkvæma hlutina; slíkt verður að virða til vorkunar. Vjer skulum að possu sinni að eins drepa á tvær ákvarðanir í roglugjtírð bankans, sem eru mjog óvinsælar um land allt. J>að eru ákvarðanirnar um, að lán gegn húsaveði og sjálfskuldar- ábyrgð skuli bundin við hús í Roykja- vik eður biisetu ábyrgðarmanna p ir i grennd. Vjer pykjumst vita, að nefndar á- kvarðanir sjeu a.ð eins sprottnar af var- kárni, og viljum vjer engan veginn lasta liana í sjálfu sjer, einkum pegar um landsfje er að ræða, cn að ollu má of mikið gera. ]pað er vitaskuld, að hús cru livcrgi hjer á landi að jnfnaði í eins háu verði, eins og f Reykjavik, og leg- boðin vátrygging á sjer heldur eigi ann- arsstaðar stað. En að pví er húseignir snertir 1 hinum fjolmennari kauptúnum, standa pær pö ávallt í talsverðu verði, og að pvi er Skutilsfjarðareyri snertir, getum vjer fullyrt, að pess munu fá dæmi, enda i mestu harðindisárum, að liús liafi selzt undir helmingi virðingar- verðs. Optar munu pau ganga fullu verði kaupum og solum. Með góðum vilja mætti bæta úr pvi, er logboðna vátrygging vantar; banka- stjörnin gæti áskilið i skuldabrjefinu. að liún annaðist sjálf um borgun bruna- bótagjaldsins. J>að mk að visu segja, að petta heyri eigi beinlínis undir verk- svið bankastjórnarinnar, en hún má eigi heldur gleyma pvi, að hún lætur margt pað ögert, er bankalogiu hafa lienni á herðar lagt. Bankinn mun, að pvi er fasteignarveð snortir, gera sjer að reglu, að lána helm- ing virðingarverðs, eða tæplega svo. J>að virðist nú ætti að vera hættulítið, að lána einn priðja eða enda pö eigi værí nema einn fjörða liluta af virðingarverði húsa í hinum fjolmennari kauptúnum, ísafirði, Akureyri og Seyðisfirði. |>etta væri strax böt i máli, og myndi afla bankanum talsverðra vinsælda. |>á fyrst gerði hann afsókun sina. Hvað sjálfskuldarábyrgðarmenn snertir, sem eigi eni búsettir i grennd við Reykja- vík, er pað að vísu talsvert meiri erfið- leikum bundið fyrir bankastjörnina, að afla sjer nákvæmra skýrsla um efnahag peirra, en ómpgulegt getur pað pó eigi talizt, og fyrir 0llu verður eitthvað að hafa í lifinu. J>ess ber og að gæta, að bankinn verður allt af banki; hann get- ur aldrei u.mflúið alla hættu; jarðir geta eyðilagzt, eins og efnamenn gota farið á liofuðið. Sýslumenn vorir og aðrir myndu álita sjer skylt að gefa bankastjórninni svo nákvæmar skýrslur og bendingar, sem frekast má verða. Bankastjórninni er og innan handar, að setja upp starf- stofur út um landið, á peim stoðum, scmi bankalögin gera ráð fyrir. Sumir hafa, að oss virðist um of, sveigt að bankastjórninni, og sjerstaklogabanka- stjóra, sem væri liann eigi starfi sinu vaxinn fyrii- vanpekkingar sakir, en vjer pykjumst enga ástæðu hafa til að ætla svo. J>að er satt, að hann er enn, sem vonlegt cr, litt vanur bankastdrfuin, en

x

Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi
https://timarit.is/publication/131

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.