Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 27.02.1915, Blaðsíða 2

30
ÞJC ÐVILJINN.
XXIX., 9.-10.
Norðurálfo-ófriðurinn.
(Hvað heizt hefur tiðinda gerzt.)
--UK--
Helztu tíðindin frá ófriðarstöðvunum,
síðan er blað vort var síðast á ferðinni,
eru sem hér segir:
1. Afar-miklar ófarii fóru Rússar ný skeð
í Austur-Prússlandi í viðureigninni við
Þjóðverja þar, að því er kingað fréttist
18. febr. þ. á.
Tóku Þjóðverjar þar 50 — 60 þús.
Rússa til fanga, eða enn meira.
Annan sigur unnu Þjóðverjar og
ný skeð á Rússum fyrir norðan stór-
ána Weichsel.
2. Á vestri ófriðarstöðvunum, þ. e. í norð-
an- og vestanverðit Frakklandi, enn
allt í sama þófinu, sem fyr.
Stór-furða, að dagblöð vor, „Vísir“
og „Morgunblaðið11 skuli geta fengið
sig til þess, að fiytjaýa/h nauda ómerk-
ai simskeyta-fregnn, um skotgrafa-
mjaksturinn o. fh, eins og þaðan berast
æ daglega.
8. Þá hafa og nýlega borizt fregnir um
það, að Rússar hafi orðið að hörfa frá
Czernovice í Bukowinu, — virðist því
yfirleitt farið að ganga að mun miður
en fyr var, og gráta þad f> áleitt allir.
4. 16. febr. þ. á. réðu 40 brezk loptför á
Ostende. Zeebriigge o. fl. borgir á vest-
urströnd Belgíu, — vildu hepta að
Þjóðverjar kæmu sér þar upp kafbáta-
höfnum o. fl., sem Bretum gat orðið
mjög hættulegt.
Spjöll eigi all-lítil kvað þeim og
hafa tekizt að gera þar á ýmsum mann-
virkjum, en fregnir að öðru leyti mjög
óglöggar, hér að lútandi.
Nýlega hafa Bretar lánað Rúmen-
um finini iuilljónir sterlingspnnda,
enda þess vænzt, að þeir ráði nú og á
Austurriki, er minnst varir, sbr. 4.—5.
nr. blaðs vors þ. á. —
Þá var og Riciotti Garibaldi ný skeð
staddur í Lundúnum í þeim erinda-
gjörðum, að fá þar, ef unnt væri, 240
þús. sterlingspunda, til þess að safna
enn 30 þús. sjálfboðaliða, er gengju í
lið með Frökkum og Bretum, til við-
bótar ítölsku sjálfboðaliðunum, er þegar
eru á vígvellinum.
Riciotti, sem er sonur nafnkunnu
ítölsku frelsishetjunnar, hefur þegar
misst tvo sonu sína í ófriðnum, og vill
þeirra þá sízt óhefnt, að því er virðist.
Stjórn Bandaríkjanna í Ameríku un-
ir þvi illa, er Þjóðverjar hafa lýst Bret-
landsstrendur í hafnbanni, sbr. 6.—7.
nr. blaðs vors þ. á., og kefur þvi látið
birta þýzku stjórninni mótmæli sin,
sem Þjóðverjar sinna þó að engu, —
telja brot á löngu yfirlýstu hlutleysi
Bandaríkjanna.
Þá hafa og frakknesk og brezk her-
skip hafið skothríð á virkin við Dar-
danella-sundið, og skemmt 4 þeirra
meira eða minna, að því er nýkomnar
fregnir herma.
Að öðru leyd engar markverðar fregn-
ÞJÓÐVILJINN.
Verð árgangsins (minnst 60 arkir) 3
kr. 50 aur., erlendis 4 kr. 50 aur. og: í
Ameriku doll.: 1,50. Borgist fyrir júní-
mánaðarlok. — Uppsögn skrifleg, ðgild
nema komin sé til útgefanda fyrir 30.
dag júníraánaðar og kaupandi samhliða
uppsögninni borgi skuld sina fyrir blaðið.
ir af ófnðnum, er vér höfum rekizt á.
En einatt verður það Ijósara og Ijós-
ara með hverjum deginum, ad hér e>
um sro afskaplegan og heipt-blandadan
hnkaleik ad rœda, að engan ætti að I
íurða, þótt eigi yrði þar endir á, íyr
en að 2 — 3 (þó fremur) árnnum enn
liðnuin.
Voldugir, sem við eigast, er kvorir
um sig viija eigi hætta, fyr en gengið
er frá kinum svo rnaifliiturn, sem frekast
er auðið.
annaloggjoíin.
Þar sei^i kvennþjóðin er yfirleitt, sem
kunnugt er, sá hluti mannkynsins, sem
veikari er, eda máttminni, en karl-
mennirnir, þá er það eigi annað en það,
sem rétt er og fagurt, að löggjöfin geri
sitt til þess, eða gefi því æ sem nákvæm-
astar gætur, að eigi sé þad þó notad til
þess ad þröngva kosti kvenna i atvinnu-
sámkeppninni við karlmenn, eða saman
borið við þá.
Oeðlilegt væri það því ekki að ákvedid
væri i lögum, hvert vera œtti hlutfallid milli
kaups karla og kvenna, er að sama eða
svipuðu verki ganga, — ákveðið t. d.
lágmarkid, að því er kaup kvennmanns-
ins snertir, er kaup karlmannsins væri i
það eða það. j
Því verður eigi neitað, að konur hafa I
til þessa mjög goidið þess, hve máttminni i
þær voru, og orðið því að mun harðara
úti í samanburði við karlmennina, en
sanngjarnt var og átt hefði að vera.
Vér förum hér eigi frekar út í þetta
að sinni, — gerum og ráð íyrir, að
„verkakvennafélögin‘, sem núeruaðrísa
upp á landi voru, taki málið sem allra
bráðast til rækilegrar íhugunar.
En það er skylda löggjafarvaldsins j
að gera sér far um að vernda œ þann,
sem ódrum er máttminni, eða að einhverju
leyti ver settur.
Skyldan því einatt þvi ríkari, sem
hann á bágra.1)
1) Lagaákvæúj ýmiskonar, er að vinnu barna
og unglinga lúta — og þeim til verndar, sem
veikir eða máttlitir eru — fara og að verða bráð-
nauðsynleg, — eigi að eins hér á landi, en viða
erlendis.
Þar á löggjafarvaldið því enn mikið óunnið.
Sk. Th.
Jarðskjálfta-kippir
fundust hér syðra miðvikudaginn 17.
febrúar þ. á., og aptur aðfaranótt laugar-
dagsins 20. s. m.
Þrír voru jarðskjálfta-kippirnir fyrri
daginn, er Reykvíkingar urðu helzt varir,
og var einn þeirra kl. freklega 33/4 e. h.,
en hinir tveir ráku nær hver annan kl.
laust eptir átta þá um kvöldið.
Af jarðskjálfta-kippuiiurri þremur kvað
langmest að þeim, er í miðið var (kl.
810 eða þá þar um, um kvöldið), og féllu
þó eigi munir í herbergjum, þótt að mun
skylli þar þó hurð nærri hælum.
En honum jafn harður, ef eigi enn
snarpari, var jarðskjálftakippurinn aðfara-
nóttina laugardagsins 20. febrúar síðastl.,
frekum hálfum kl.tíma eptir miðnættið.
Eptir því, sem frétt er orðið úr sýsl-
unum hér austanfjallsins (Árnes- og Rang-
árvalla sýslum), oardjardskjálftakippanna
alls ekki vart þar, — hrisstingurinn því
að líkindum stafandi frá Reykjaness-
skaganum, eða frá fornu eldstöðvunum
þar út undan.
Bein ferð til Vestnrheims.
nGullfoss“ íil New York.
Stjórn „Eimskipafélags íslands11 hefur
nú nýlega auglýst, að skip félagsins,
„Gullfoss“, verði látið fara héðan, beina
leið til New York, um mánaðamótin
marz og apríl, ef flutningur fáist nægar.
Flutningsgjaldið er ákveðið: 60 kr.
fyrir smálestina, livora leiðina um sig.
Frekur helmingur alls flutningsrúms-
ins var og þegar pantaður fyrir eða um
20. þ. m. (febrúar), og fráleitt því neinn
vafi á því, að ferðin verði farin.
Á heimleiðinni hingað frá Ameríku,
er og í ráði, að skipið komi ef til vill
við í Halifax (á Nýja-Skotlandi), sem er
endastöð Canada-Kyrrahafs-járnbrautar-
innar.
Sjálfsagt notar landsstjórnin skipið nú
og að mun, til að viða að sér ýmsum
samskonar nauðsynja-vörum, sem frá New
York voru fengnar í haust, er leið.
Til mála hefur og komið að einhverir
kaupmanna vorra taki sér og far héðan
með skipinu til Vesturheims, til þess ad
kynna sér verzlunar-markadinn, og skapa
sér sem bezt vidskiptasamböndin þar vestr a.
Ferðin verður því — jafn framt ferð-
inni héðan í haust, er leið — byrjanin
til þess að reyna að færa verzlun
vora ögn frá Dönum, og ryðja henni
nýjar brautir, sem óefað verður þjóð vorri
til mikils og si-vaxandi góds.
Enginn vafi á því, að takist oss Is-
lendingUm nú smám saman og í æ meiri
og ríkari mæli, ad slita af oss böndin,
sem enn halda megninu af verzlun vorri
i Danmörku, þá losnar og að mun
greiðar en ella nm pólitisku böndin,
sem löngum hafa sært oss, og vér enn
berum örin eptir.