Lögberg - 03.03.1894, Blaðsíða 2

2.
LÖGBER. LAUGAROAGINN 3. MaRZ 1804.
Genð út að 148 Prinoass Str., Winnips^ Min
f The f.ögberg Priniing Publishing Co'y.
(Incorporated May 27, lS9o).
Ritstjóri (Editor);
EINAR HJÖRLEIFSSON
Business managp.r: B. T. BJORNSON.
AUGLÝSINGAR: Smá-auglýsingar f eitt
skipti 25 cts. fyrir 30 orð eða 1 þuml.
dálkslengdar; 1 doll. um mánuðinn. Á stærri
auglýsingum eöa augl. um lengri tima af-
sláttur eptir samningi.
BÚSTAD A-SKIPTI kaupenda verður að til
kynna tkrijlega og geta um fyroerandi bú
stað jafnframt.
UTANÁSKRIPT til AFGREIÐSLUSTOFU
blaðsins er:
TKE LÓCBERG P5JINTIMC & PUBLISK- CO.
P. O. Box 368, Wirmipeg, Man.
UTANÁSKRIFT til RITSTJÓRANS er:
EÐITOR LðGBERG.
P. O. BOX 368. WINNIPEG MAN
— LAUGAKDiGINN 3. MAfiZ 1894. -
tMT Samkvæm lanaslögum er uppsögn
kaupanda á blaði ógild, nema hann sé
skuldlaus, þegar hann segir upp. — Ef
kaupandi, sem er í skuld við blað-
ið flytr vistferlum, án þess að tilkynna
heimilaskiftin, þá er það fyrir dómstól-
unum álitin sýnileg sönuun fyrir prett-
vísum tilgangí.
CF* Eptirleiðis verður hverjum þeim sem
sendir oss peninga fyrir biaðið sent viður
kenning fyrir borguninni á brjefaspjaldi,
hvort sem borganirnar hafa til vor komið
frá Umboðsmönnum vorum eða á annan
hátt. Ef menn fá ekki slíkar viðurkenn-
ingar eptir hæfilega lángan tíma, óskum
vjer, að þeir geri oss aðvart um það.
— Bandaríkjapeninga tekr blaðið
fullu verði (af Bandaríkjamönnum),
og frá íslandi eru Sslenzkir pen-
ingaseðlar teknir gildir fullu verði sem
borgun fyrir biaðið. — Sendið borgun S
P. 0. Money Orders, eða peninga S lie
gútered Letter. Sendið oss ekki bankaá
visanir, sem borgast eiga annarstaðar en
i Winnipeg, nema 25cts aukaborgun fylgi
fyrir innköllun.
Fylkisreikniiigarnir.
Uingnefnd s(i sem rannsaka á
fylkisreikningana, lagði skýrslu sína
fyrir f>ingið 1 gær, og gerði við J>á
J>ær athugasemdir, sem nú skal greina:
Að 986. liður 1 reikningunum væri
Ónákvæmt orðaður; f>ar væri kostn-
aður J. W. Greenways við Chicago-
syningu fylkisins talinn $902.52, en
hann hefði að eins fengið $75,25 fyrir
sín útgjöld, járnbrautarfar, hótelsveru
o. s. frv., en aliur hinn hluti upphæð-
arinnar hefði gengið til syningarinnar
sjálfrar. Hið sama mætti segja um
1.062. liðinn, par sem kostnaður
James A. Smart í Chicago væii talinn
inn $9.387.07. Af peirri upphæð
væri f>að að eins $562.45, sem talizt
gæti kostnaður Mr. Smarts. Hitt
hefði hann borgað í flutningsgjald,
tol', eldsábyrgð, rafurmagnsljós, verk
á s/ningunni, o. s. frv. — Það fer
heldur að saxast á pá útgjaldaliðina,
sem Heimskringlu hafa pótt ískyggi-
legastir. — Jafnfraint tekur nefndin
pað fram, að með pví að leiðtogi
stjórnarandstæðinganna hafi gefið í
skyn á pinginu, að annaðhvort væri
eitthvað af fje fylkisins vantalið í
fylkisreikningunum, eða að fjármála-
ráðherrann hefði farið rangt með fjár-
hag pess á pingunum 1892 og 1893,
pá haíi hún álitið nauðsynlegt að
raunsaka málið vandlega, og hafi sann-
færzt um pað, að ekki sje aðeinsgerð
rjett grein fyrir fje fylkisins í reikn-
inguuum, heldur hafi fjármálaráðherr-
ann sagt alveg rjett frú fjárhag pess
og í fullri samkvæmni við pað sem
sfðasta árs re’kningar beri með sjer.
Aðrar athugasamdir kom nefndin ekki
með í sk/rslu sinni.
Fargjalcls-peniiigarnir.
Siðara hlut priðjudagsins fjekk
ritstjóri Heimskringlu forvitni sína
sadda viðvfkjandi fargjaldspenÍDgum
peim, sem hann hefur verið að stagast
á um nokkurn tíma undanfarinn, og
pað má mikið vera, ef honum pykir
betur farið en heima setið.
Jón Olafsson var fyrir nokkru að
bulla um petta mál í Nor’ Wester,
kvað sjer kunnugt um pað,að um 130
íslenzkir inuflytjendur, sem komið
hefðu til landsins á síðasta sumri,
hefðu fengið fargjald sitt borgað að
nokkru eða öllu leyti af Manitoba-
stjóruinni, og kvartaði undan pví að
engin gre’n væri gerð fyrir peim út-
gjöldum í fylkisreikningunum.
í tilefni af pessari staðhæfingu
Jóns Ólafssonar kom einn stjórnar-
andstæðingurinn, Mr. Hartney, með
pá tillögu, að nefnd yrði sett til
að rannsaka málið.
Hon. Mr. Greenway skýrði svo
málið, sagði að stjórnin hefði engu
fje eytt í fargjöld, engin far-
gjöld borgað, en að hún hefði
tekið að sjer að ábyigjast Beaverlín-
unni pá upphæð, sem óborguð væri af
fargjöldum, en fyrir svo að segja allri
peirri upphæð hefðihún nótur frá inn-
flytjendunum. Um pessar mundir
væri verið að innkalla petta fje, og
pað gengi vel; prátt fyrir atvinnubrest
og „harða tíma,“ sem svo mjög væri
kvartað um, hefðu komið inn meira en
$800 í síðasta mánuði. Stjórnin ætti
pessa peuinga hjá einum hinum bezta
flokki innflytjenda, sem komið hefði
til pessa lands, íslendingar væru van-
ir að borga skuldir sínar í pessu landi,
og pað væri lítil hætta á, að hún
pyrfti að borga nokkuð til muna af
pessari upphæð, sem um væri að ræða.
Annars vissi hann, hvaðan possi alda
væri runnin,sakargiptin um óráðvand-
iega meðferð stjórnarinnar á almenn-
ings fje í sambandi við petta mál.
Hún væri komin frá einum vini stjórn-
arandstæðinganna, manni, sem stöð-
ugt hefði verið að reyna að spilla fyr-
ir innflutningamálunum.
Þegar Mr. Hartney heyrði pessar
skýringar, kvaðst hann vera fyllilega
ánægður, og tók aptur tillögu sína
um rannsóknarnefnd. En jafnframt
kvaðst hann vilja taka pað fram, að
pað væri hreinn misskilningur, að sá
náungi, sem komið hefði af stað pess-
ari tillögu með grein sinni í Nor’-
Wester, væri sinn vinur. Fór hann
um pað nokkrum orðum, og leyndi
pað sjer ekki, að honum var mjög
annt um að hreinsa sig af pví í augum
pingsins, að hann væri vinur Heims-
kringlu-ritstjórans, svo að enginn
skuggi af grun hvíldi á sjer pvl við-
víkjandi.
Það verður ef til vill ekki eins
ljett fyrir ritstjóra Heimskringlu hjer
eptir að hlaupa í gönur með nokkurn
Manitoba-pinginann, eins oor pað
revndist í petta sinn. Nú hafa ping-
mennirnir sjeð ofurlítið mót á pví,
hvað mikið er að marka staðhæfingar
hans, pegar hann er að tala um pau
mál, sem eitthvað snerta pólitík pessa
lands.
í peirri — vitaskuld nokkuð
veiku en pó einlægu — von, að ekki
líði hættulega yfir Mr. Gunnstein
Eyjólfsson prentum vjer eptirfarandi
klausu úr „Þjóðviljanum unga“.
Hún er ekki eptir vestur-íslerizkan
blaðamanD, ekki einu sinni eptir
neinn blaðamapn, heldur eptir mikils-
virtan prest í pjóðkirkju íslands, og
hún sýnir nokkurn veginn svart á
hvítu, að pað geta flein verið full-stór-
orðir í blöðunum heldur en Winni-
peg-ritstjórarnir íslenzku. Klausan
er svona:
„ísafold forðast að nefna heimild-
ii sínar fyrir pessum óhróðri. Það er
eðlilegt. Hún sem pykist vera ann-
ara blaða fyrirmynd I sannsögli og
kurteisis-rithætti, vill auðvitað í sein
ustu iög verða fundin að pví, að
hlaupa með lygapvaður landshorn-
anna á milli, í parfir níð-klíku einnar,
sem aurað hefur saman í nokkur núm-
er af hinu auðvirðilegasta saurblaði,
og leigt alpekktan ópokka, í peim
svívirðilega tilgangi, að Ijúga æru og
mannorð af einstökum mönnum, ef
hægt væri“.
HEIMILID.
Aðsendar greinar, frumsamdar og þýdd-
sr, sem sreta lieyrt undir „HeimiIið“•
verða teknar með þökkum, sjerstaklega
ef þær eru um bóskap, en ekki mega
þær vera mjög langar. Kitið að eins
öðrumegin á blaðið, og sendið nafn yðar
og heimili; vitaskuld verður nafni yðar
haldið leyndu, ef þjer óskið þess. Ut
anáskript utan á þess konar greinum:
Editor „IIeimilið“, Lögberg, Box 368
Winnipeg, Man.]
GltASRÆKT.
(Útdráttur úr ritgerð' eptir Prof. Thomas Show)
Grasræktin er ein af allra pýð-
ingarmestu spursmálum Manitoba-
landbúnaðarins. Fyrirmyndarbúin I
Brandon og Indiana Head hafa gefið
pví mikinn gaum og eiga pakkir skil-
ið fyrir. Hingað til hefur pað máske
ekki gert bændum mikið til, pótt peir
hafi ekkert gras ræktað, pví margir
peirra eru svo settir, að peir hafa að-
gang að óteknu landi og geta heyjað
par eptir vild, að minnsta kosti peir
sem fyrstir verða. En petta breytist,
og pað áður en langt um líður. Sá
tími er I nánd, að meira gras út-
heimtist af hverri ekru handa skepn-
unum, en sljettu-ekran gefur af sjer.
Ekki verður pess heldur langt að bíða,
að bóndinn preytist á að purfa að
heyja I flóum, sem liggja ’.angt frá
heimili hans, eins og opt á sjer stað.
Grasið á sljettunum hjer er líka furð-
anlega gisið pó pað sje fallegt, tnarg-
breytt og gott. Ein ekra af sljettu-
grasi I Manitoba gefur ekki eins mik-
ið af sjer, eins og vanalegt beitiland I
Ontario eerir.
En par eð sljettugrasið fer vest-
ur á bóginn eins og Indíáninn sem
brendi pað, pá liggur beint fyrir að
spyrja, hvað eigi að koma I stað pess.
Fyrirmyndarbúin geta bezt svarað
pví. Að eins með reynslunni komast
menn að rjettri niðurstöðu I pví efni,
eins og I mörgu öðru. „Timothy“
hefur nú pegar gefizt vel, og meðal
hinna ræktuðu grastegunda er líklegt
að pað verði einna fremst I flokki.
En jafnvel ,,Timothy“ sprettur pó
ekki vel ár eptir ár, og stafarpað lík-
lega af pví, að jarðvegurinn er
ekki nógu rakur.
Hvort pær tvær grastegundir,
„Meadow Fescue'* og „Tail oat grass“,
heppnast eins vel hjer eins og I On
tario, er ekki enn búið að sanna með
reynslunni; en pað er líklegt að pær
yrðu að notum hjer, pvl pær eru
herknar og kraptmiklar. Hið fyrr
nefuda er miðsumars-gras, og hið síð-
ara proskast bæði seint og snomma á
sumrinu. „Canadian bluegrass“ prífst
hjer eflaust seinna meir, pegar búið
er alminnilega að innleiða pað, og
væri rjett að flýta pví sem mest með
pví að sá pví í land, sem ætlað er til
beitar. Blágresi vex prýðisvel I
Minnisota ríkinu. Það er ekki ein-
ungis ágætt hagagras, heldur fyllir
pað líka jarðveginn með rótum sínum
og eykur pannig gróður-efni hans.
Fyrirmyndarbúin I Brandon og
Indian Head hafa bæði sýnt nytsemi
„Austrian Brome grass“ hjer I sljettu
jarðveginum. Það getur vel verið að
pað verði aðalgras Manitoba I fr«m-
tíðinni, einkum sem hey, en ekki er
komin fullkomin reynsla á pað enn.
Það sprettur vel fyrsta og annað
árið, en hvert pað heldur svo áfram
Veitt
Hædstu verdl. a heimssyningunni.
•DflL*
BAHIN0
POWDfR
IIIÐ BEZT TILBÚNA.
Óblönduð vínberja Cream of Tartar
Powder. Ekkert álún, ammonia eða
önnur óholl efni.
40 ára reynzlu.
er ekki sýnt. Gras, sem Manitoba
parfnast, verður að vera sterkbyggt,
gefa góðaD afrakstur ár frá ári, vaxa
vel seint og snemma á sumrinu, og
par að auki vera bragðgott og nær-
andi. Ilvort nokkuð að pessum
upptöldu grastegundum hafa alla
pessa kosti til að bera, er enn vafa-
samt.
Spursmálið um pær tegundir
af smára (clover), sem bezt væri að
rækta hjer, er fó enn örðugra við-
ureignar. Hinar vanalegu rauðu
tegundir sýnast ekki vera til að
byggja upp á, pví pær pola ekki vetr-
arrlkið hjer. „Alsika“ hefur ekki
verið reynt til hlýtar, en sú tegund er
harðari, og pyí líklegri til að reynast
betur. Ekki væri úr vegi að reyna
„Crimson clover“, sá lionum á vorin
og uppskera sama sumar, pví auðvit-
að lifir hann ekki yfir veturinn. Væri
hinn smágervi, hvíti smári innleiddur,
er líklegt að hann yrði áframhald-
andi, pó hann einstaka sinnum kynni
að deyja út. Sá smári upprætist naum-
ast nokkurn tíma paðan, sem hann
einu sinni hefur náð rótfestu. Það
eru allar líkur til, að eptir pví sem
meira er unnið að smáraræktun, eptir
pví heppnist hann betur, svo ekki er
ástæða til að láta hugfallast hvað pað
snertir. Þá er enn ein tegundin,
„Alfalfa“. Lifi hún af fyrsta vetur-
inn, pá er mesta hættan með liana úti,
en ekki má búast við mjög miklum
viðgangi hennar hjer svo norðarlega,
pví hún er jurt sem ann sólunni.
Ekki er nærri eins alvarlegt spurs-
málið með engjar eins og beitiland
hjer I Manitoba. Það er svo auðvelt
að rækta ýmislegt til fóðurs I stað-
inn fyrirliey.Mr. Bedford I Brandonog
Mr. McKay I Indian Head hafa s/nt
go sannað gagnsemd ópresktra hafra
I stað heys. Sambland af öðrum korn-
tegundum má líka rækta I pví skyni,
til dæmis baunir (peas) og hafra sáð
saman, og slegið annaðhvort með
sláttuvjel eða bindara, áður en pað
proskast mikið. Frost skemmir ekki
pessar fóðurtegundir, og pað.rjiá auð-
vitað fá mikið að vöxtum til upp úr
hverri ekru. Maiskorn er líka gott
fóður, en pað skal pó slá áður en pað
er fullproska.
Það er ekki auðvelt að fá gras-
tegund, sem sprettur vel seint á
haustin hjer I Manitoba, ogkemurpað
til af pví að tíðin er pá opt svo purka-
söm; en sje ,,rape“ sáð I sumarhvíld-
an akur, pá fyllir pað nokkuð I eyð-
urnar, sje pað áreiðanlegt að pað vaxi
par vel; og með pví geta menn haft
ógrynni af beitilandi.
Það lítur dálitið skrítilega út I
augum bænda pessa lands, par sem
svo mikið er af óteknfl landflæmi,sem
allir hafa aðgang að, að vera að tala
svo mikið um grasrækt. En ekki er
ráð nema I tíma sje tekið. Það er
sem sagt spursmál, sem liggja beint
fram undan oss I ókomnum tímum, og
pað innan skamms, og pví á við að
hreyfa pessu. Einhvern tíma álít jeg
að verði að svarar'pví, og pað verður
bezt gert á pann hátt, að bændurnir
sjálfir, hver fyrir sig, geri fyrir fram
tilraunir — pó 1 smáum stíl sje — I
pessa átt, cins og jeg pegar hef bent á.
ÍSLANDS FIÍJETTIR.
Niðurl. frá 1. bls.
Akureyri 30. nóvbr. 1893.
Það er ekki langt síðan að uppi
var flokkur hjer á Akurej'ri, almennt
nefndur „Skandala-nefndin“, sem
gerði ýms spellvirki I bænum, braut
og bramlaði muni manna, byrgði reyk-
háfa, málaði rúður I gluggum, velti
um salernum og flutti úr stað báta,
vagna og annað lauslegt, 'þvergirti
götur og reif bryr af ræsum, svo nærri
lá að stórslys hlytust af. En nú
virðist pessum Ófögnuði ljett af sem
betur fer.
„Stefnir“.
Rvík. 5, jan. 1894.
Mannalát. Hinn 19. október f.
á. andaðistað Snæfoksstöðum I Grlms-
nesi merkiskonan Sigríður Guðmunds-
dóttir, fædd 1824.
Hinn 20. oktbr. f. á. andaðist að
Öndverðarnesi I Grímsnesi Guðrún
Einarsdóttir, ekkja Þorsteins sál.
Guðmundssonar, sem andaðist par
3. febr. s. á.
Maður varð óti nóttina millí
21. og 22. des. f. á., Gunnar Gunnars-
son tómthúsmaður á Eyrarbakka ætt-
aður frá Kraga á Rangárvöllum.
Rvík. 12. jan. 1894.
Mannalát. Hinn 15. sept. f. á.
andaðist úr lungnabólgu Guðni Bald-
vinsson trjesmiður á Minnahofi I
Gnúpverjalireppi á fertugs aldri.
29. okt. I haust andaðist Gísli
Þórðarson I Unnarholtskoti I Hruna-
mannahreppi. Hann var fæddur 1809,
og hafði búið 1 Unnarholtskoti nær 50
ár, en var nú látinn af búskap fyrir 6
árum og dvaldist hjá syni sínum, er
við búi tók par eptir hann.
Hinn 4. p. m. andaðist húsfreyja
Guðrún Guðmundsdóttir, kona Þórð-
ar hreppstjóra Guðmundssonar á
Neðra-Hálsi I Kjós á 50. aldursári,
eptir nærri hálfsmánaðar banalegu, en
lengi viðvarandi brjóstsjúkleika.
Rvík. 19. jan. 1894.
Hónavatnsýslu 6. jan.: „Fátt
I frjettum siðan seinast. Tíðin hefur
I allan vetur verið afaróstöðug og ill,
sífelldar veðrabreytingar, stundum
norðan hríðargarðar, og avo hláka-
slidda 1—2 daga og optast upp úr pví
aptur hríð ofsi eða pvl um líkt. Næst-
um aldrei að sama veður hafi haldizt
sólarhringinn yfir. Sjaldan hafa ver-
ið mikil frost, pó hefur komið um 20
gr. frost. Beitijarðir hafa verið nokkr-
ar, en notast illa vegna illviðra, svo
heyafkoma margra var ískyggileg.
Með nýárinu breyttist tíðin og gerði
góða hláku, svo nú er nær örlst, prátt
fyrir snjópyngslin, sem áður voru.
Húnaflói fyltist af liafís skömmu
fyrir Jól, en ísinn er nú farinn aptur
að mestu. Með hafísnum komu bjarn-
dýr á land á Skagann, en fóru aptur
með honum áður reynt var að drepa
pau, (mikill er dúgnaður vor.) —
Aukasýslufundur var haldinn &
Blönduósi I miðjum desember, til að
ræða um bryggjubygginguna og setja
íýrif Pvi> sem, eptir áætlun
herra Sigurðar Thoroddsens, vantaði
til pess með landssjóðstillaginn að
geta komið henni upp. Heilsufar al-
mennt gott. Ameríkuhugur lítill.
Pólitískar hreyfingar engai, og hagur
almennings allpolanlegur.
Latinn er Tómas Eggertsson
bóndi á Tngjaldshóli, merkur maður
og valinkunnur. Hann andaðist á
jóladaginn.
Hval fertugan rak I f. m. að
Gautshamri á Selströnd og 20—30
hnýðinga I Furufirði. Ennfremur rak
tvo hvali á Vatnsnesi.
Hafísiiroöi sá, er kominn var
við Norðurland snemma I f. m., hvarf
aptur um áramótin, með pví að pá
brá til blota og góðviðra, svo að jörð
var crðin auð vlðast hvar og snjór
Islaus.
Bi.adiij „Stefnir“ á Akureyri
kvað eiga að skipta um ritstjórn á
pessu nýbyijaða ári. Hafa aðalstofn-
endur blaðsins, Klemens sýslumaður
Jónsson og Stefán Stefánsson kennari
á Möðruvöllum gengið úr skaptinu
og afsalað sjer forstöðu pess, en sjera
Matth. Jochumsson hefurapturá móti
tekið hana að sjer og mun eiga að
verða ritstjóri.
Rvík. 26. jan. 1894.
Látinn 13. p. m. Guðmundur
Tómasson, bóndi I Hróarsholti I Vill-
ingaholtshreppi, sonur sjera Tómasar
Guðmundssonar I Villingaholti (dó
1855), gamall maður og merkur.
Rvlk. 2. febr. 1894.
Eptirbreytnisverð santök og
lofsverður áhugi er pað, sem fjöldi
kvenna hjer I bænum og á Seltjarnar-
nesi hafa sýnt I einhverju hinu allra
pýðingarmesta velferðarmáli pjóðar
vorrar, háskólamálinu. Hefur Þor-
björg Sveinsdóttir yfirsetukona með
slnum alpekkta dugnaði og áhuga
gengið mest og bezt fram I pví, að fá
pær til að ganga 1 fjelagsskap pessu
máli til styrktar, einkum með loforð-