Lögberg - 28.11.1918, Blaðsíða 2
*
\
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 28. NÓVEMBER 1918
Þáttur úr œtt rg œfi
General Pershing.
Hann fæddist *í lágum bjálka-
kofa í útkjálka smábæ; en fimtíu
og átta árum síðar, er hann mað-
ur með aliheims áhrif — aðal-
hersihöfðingi yfir liðssveitum
þeirrar þjóðar er eiginlega hafði
endaskifti á metaskálum hins
hrikalegasta ófriðar, er heimur-
inn hefir nokkru sinni þekt. —
Og þama eru einmitt aðaldrætt-
imir í lífsstarfi John J. Pershing.
Fátt er líklegra en það, að á
næsta kaflanum í æfi þessa stór-
mennis, muni gagnstæðumar
koma fram, ef til vill á ennþá
eftirtektarverðari hátt, og sýn-
ingsstraumamir vestur á bóginn
um það leyti að byrja fyrir al-
vöru. Land framtíðarfyrirtækj-
anna hreif þá óðum til sín hugi
hinna ungu og æfintýraþyrstu
manna. —
Gersamlega félaus, með engan
annan farkost en heilbrigða sál
og hrausta vöðva, lagði Pershing
af stað í vesturveg. pegar hann
kom til St. Louis, var verið að
leggja Nort Missouri jámbraut-
ina (sem nú er partur af Wabash
kerfinu) frá St. Oharles, norður
um Misousri til Macon, er var
smábær við Hannibal—St. Jos-
eph brautina, en er nú hlekkur í
Chicago, Burlington og Quincy
línunni. — Á þeim stað fékk Per-
slhing atvinnu við jámbrautar-
ist manni þó í svip, að munurinn, lagningu. North Missouri braut-
á milli fæðingarkofans og her- in lá í gegn um bæ einn, er War-
búða aðalhershöfðingjans, vera
nærri því óskiljanlega mikill. —
SökkvJbekksdísin héfir þegar
skráð æfisögu Persihings og mál-
að manngildiseinkennin svo skýrt
að slíkt mundi engum venjuleg-
um skáldsagnahöfundi hafa hepn
ast. Og hafa þó margir penna-
færir, glöggskygnir mentamenn,
reynt að draga upp ýmsar blik-
myndir af þessum aðdáunar-
verða óskasyni Bandaríkjaþjóð-
arinnar. En þeir hafa fæstir
leitast við að lýsa alvarlegustu
einkennunum í l'ífi foringjans,
heldur verið að leita að ýmsum
æfintýrum frá bemskuárunum,
er þeir ætluðu sér svo síðar að
setja í samiband við afreksverka-
kaflann í baráttu hetjunnar. En
renton nefnist. Hér um bil
tvær mílur vestan við bæinn, bjó
fjölskylda ein, er kallaði sig
Thompson, og hafði hún fluzt til
Missouri frá Blunt County, Ken-
tucky.
Thompsons hjónin áttu dóttur
eina, önnu Ehsabet að nafni;
hafði hún fæðst í litlum vallgrón-
um torfkofa 15. febrúar árið
1835. Um þær mundir, sem ver-
ið var að leggja jámbrautina,
var ungfrú Thompson tvítug að
aldri, forkunnarfögur og viðmóts
þýð ■ það var eins og sameinast
hefðu í hugarfari hennar og
framgöngu, yndisþokki Ken-
tuckylífsins og íhið óbilandi trún-
aðartraúst vestursins. —
Hinum unga, glæsilega Pers-
á leitinni græddu þeir lítið; æsku-, híng leizt vel á stúlkuna og feldi
ar Pershings voru svo dæma-
laust áþekk því, sem alment
gjörðist um fátæka smábæja-
drengi. —
í æsku bar ekki á neinum sér-
stökum hæfileikum hjá ‘Johnny’
Pershing, en svo var hann al-
til hennar ástarhug. Bóndadótt-
irin gaf honum jáyrði sitt, og 22.
dag marzmánaðar árið 1859,
voru þau gefin saman í heilagt
hjónaband.
pegar North Missouri brautin
ioksins komst alla leið til Macon,
ment nefndur í heimahúsum og var Pershing gjörður að brautar
nágrenninu. Honum sýndist umsjónarmanni á sjö mílna svæði
ekki láta nám betur en í meðal- á milli Laclede og Battsville
lagi, eða varla það, og hann virt- | (Meadville). Flutti hinn nýi
ist ekki vera hneigður fyrir eitt I umsjónarmaður sig þá inn í lít-
öðru fremur. Hann hafði enga inn bjálkakofa, sem stóð hér um
hugmynd um hvað hann ætlaði bil miðju vegar á milli þessara
að taka sór fyrir hendur þegar tveggja bygða og landareignar
hann yrði stór.—Jim bróðir hans Meredith Browns dómara, og er
var talinn langtum líklegra
mannsefni yfirleitt.
Engum lifandi kom til hugar,
að það ætti fyrir “Johnny” Pers-
hing að liggja, að verða stórfræg-
ur maður í sögunni, og sumir ef-
uðust jafnvel um, að úr honum
yrði nokkumtíma maður. —
Ef vér lítum aftur í tímann, og
látum hugsýn vora hvarfla til
smábæjarins Laclede í Missouri,
þar sem Persihing eyddi æskuár-
um sínum, og hittum að'máli
Mksystkyn hans, sem enn eru á
Kfi, þá munum vér geta dregið
þá ályktun af upplýsingum
Graw hú3Íð, laglegt hvítmáiað
hús, með fallegri girðingu; var
það tvímælalaust eitt langsnotr-
asta húsið í öllu þorpinu, bygt í
svipuðum stíl og tíðkaðist í New
England í gamla daga. Laclede
var fáskrúðugt af stórhýsum á
þeim' tímum, og fáskrúðugt af
flestu nema óbifandi trausti á
framtíðartækifærunum.—porpið
var tengistöð tveggja járnbrauta
og var því eigi nema eðlilegt að
íbúamir teldu víst, að framtíð
þess mundi fela í skauti sínu
fjörugt viðskiftalíf. fbúatalan
var eitthvað nálægt sex hundruð-
um; engar gangstéttir voru í | hlustuðu þeir T 'hin' draum-
á “Gooslé”, en svo heitir hið
þjóðlega strengjahljóðfæri Svart
fellinga, sem hinn nafnkunni
biskup Svartfellinga sagði um:
“pað er ekkert iheimili, þar 3em
menn búa, að ekki sé leikið á
Gooslé.”
Svartfjallaland framleiðir fátt
eitt af nauðsynjum manna; enda
þótti jarðyrkja og vistafram-
leiðs’a niðurlægjandi atvinna í
Svartfjallalandi fyrir svo sem
mannsaldri síðan. Menn voru
altaf að fást við örlög þjóðar sinn
ar, og verja hana eða berjast fyr-
ir hana, og á milli bardaganna
þorpinu; engin kirkja; einn skóli
var þar, með einni kenslustofu,
en í lok borgarastríðsins var
hann kennafralaus.
Seinni part aprílmánaðar árið
18&5, stofnaði ungfrú Ella Se-
ward, síðar frú 0. W. Eiliot,
einkaskóla fyrir smáböm. Hún
er enn á lífi, hnigin mjög að aldri.
í minnisbók sinni, hefir hún fyr-
ir skömmu fundið eftirfylgjandi
athugasemdir: *
“Frá Mr. Perslhing — Jan.
1867 — $7.00. Fyrir 12 vikna
tilsögn John og James, $8.00 (1.
apríl). Fyrir 6 vikna tilsögn
John’s litla $2.00 (17. júlí). —
Veitti John aukatilsögn eftir
skólatíma, hinn 15. maí.
Vikuna, sem byrjaði 6 . júní
1867, fór eg til Pershing og frú-
ar hans þris’var sinnum, því
líf serbnesku þjóðarinnar hafi
með öllu verið fótum troðið og
eyðilagt af Tyrkjum, þá samt var
stofnun til, sem tengdi saman hið
sundraða fólk og hélt þjóðemis-
tilfinningunni sí og æ lifandi.
pað var seíbneska kirkjan. Með
aðalstöð sína í Iþek, þangað sem
| biskupar Svartfellinga fóru til
þess að láta vígjast; og þegar að
kirkjuvaldið í Iþek var afnumið,.
fóru biskupamir til Rússlands til
víxlu. Biskupar þessir skiftu
sér aldrei neitt af veraldlegum
málum; þeirra köllun var að sjá
hinum ýmsu flokkum fyrir prest-
um. Engin gjöld voru af þeim
lögð á fólk. pegar að Radi bisk-
up reyndi einu sinni til að leggja
20 centa gjald á hverja fjöl-
skyldu, árið 1847, risu margir af
þessum flokkum (clans) upp og
ráku hann og umboðsmenn hans
af höndum sér.
1 byrjun 18. aldarinnar varð
biskupsembættið ættgengt. Varð
það sökum þess, að biskup einn,
Njegash Petrovitch, náði óvana-
Jega miklum vinsældum og valdi,
sökum yfirburða vitsmuna og
mannkosta, svo að ætt hans varð
sannkölluð biskupaætt, enda hafa
margir ágætismenn komið út af
þeim stofni, svo sem Pétur I., er
var viðurkendur sem andlegur
leiðtogi Svartfellinga, og talinn
af þeim í tölu helgra manna eftir
að hann dó, og Radi Petroviteh
Johnny var þá sjúkur af hænsa hafa uppiahldslaust í fimm aldir
mælt að dómarinn hafi notað
kofann til íbúðar fyrir þræla
sína. — Persihing dyttaði að kof-
anum, og gjörði hann vel byggi-
legan. Á þehn stað fæddist
fyrsta barn þeirra hjóna, hinn
13. september 1860; var það
sveinn og nefndist sá John Jos-
eph.
Hvorki var iþar við hendina
læknir né yfirsetukona, og aðstoð
uðu því velvijaðar nágrannakon-
ur frú Pershing í legunni. —
Um þetta leýti mátti svo að orði
kveða, að alt léki á þræði í þess-
um hluta Bandaríkjanna. Miss-
bólunni, og leið mjög illa í augun-
um.”
“Johnny” Pershing var fjörug-
ur drenghnokki, með dimmblá
augu, ljóst og mjúkt hörund og
djúpa spékoppa í kinnum, hárið
var ljóst og hrokkið. —
Pershing-fjölskyldan var alt af
að stækka, bömin urðu níu alls.
Og fæddust þau öll, að John und-
antekpum, í Laclede. Hin, sem
upp komust, voru James F.,
Mary, Elizabet, Anna, Grace og
Ward, en þrjú dóu á ungum aldri.
Pershing og frú hans voru
bæði siðavönd og trúrækin. peg-
ar Meþódistakirkjan var reist í
þorpinu, gjórðist Pershing skrif-
ari hennar, og gaf til hennar ríf-
lega fé.
Hann vai einnig uimsjónar-
maður sunnudag&skblans.
Libby dómari getur þess í end-
urminningum sínum^að snemma
á hverjum einasta 'sunnudags-
morgni,- hafi hann séð Pershing
á leið til kirkjunnar með drengi
sína, John og James, sinn við
hvora hlið, og á eftir frú Pers-
hing með stúlknáhópinn. Og
hann getur þess sérstaklega, að
Pershing hafi ekki látið lausan
tauminn við piltana.
Framh.
þrungnu ættjarðarljóð um hetj
urnar sem rufu óvinafylkingam-
ar og með framkomu sinni unnu
Svartfeilingum ódauðlega frægð.
í þeim hugsjónum lifðu þeir og
undir áhrifum þeirra voru þeir,
en hugsuðu ekkert um kom eða
kýr. Að vera líkur Oblilitch eða
Marko Kralevitch er sá mesti
heiður, sem hægt er að veita
Svartféllingum, sérstaklega að
jafna þeim við Melosh Oblilitch,
því það var ihann, sem í Kassovo-
bardaganum vóg Murard I.
Tyrkjasoldán. f bardaganum við
Kassovo var serbneska ríkið yf ir-
unnið, en serbneska þjóðin ekkí.
Eftir þá orustu fluttu margir
serbneskir ágætismenn sig í burt
úr landi sínu, undan yfirráðum
Tyrkja, og tóku sér bólfestu í
Svartfjallalatodi, þar sem þeir Njegas.h hið bezta skáld, sem
Serbar hafa átt. Og með honum
dó út biskupaættin í Svartfjalla-
landi (1851). f þessu sambandi
er vert að geta þess, að aldrei var
neitt ósamkomulag eða úlfúð á
milli flokkanna út af þessari ætt,
eða erfðabiskupunum, og er það
ef til vill af því, að Njegash-
flokkurinn var minstur allra
flokka í Svartfjallalandi.
Svartfellingar tilheyra grísk-
kaþólsku kirkjunni, og biskuparn
ir, sem ekki giftust sjálfir og
ekki vom bundnir við neinar
reglur gagnvart eftirmönnum
Copenhagen
Vér ábyrgj-
umst það að
vera algjörlega
hreint, og það
bezta tóbak i
heimi.
•Ljúffengt og
endingar gott,
af því það er
Hiíið til úr safa
miklu en mildu
(óbakslaufi.
MUNNTOBAK
barist fyrir frelsi Serbíu. Sú
barátta var þeim heilög skylda,
er bardaginn við Kassovo lagði
þeim á herðar, og sem skáldin í
ljóðum sínum, kirkjan í prédik-
unum sínum og fyrirmynd Svart-
fellinga í lífinu, hefir æ síðan
haldist vakandi. Ef að Serbat
kalla Svartfellinga Serba, er það
móðgandi fyrir þá. En ef að
útlendingar segja að þeir séu
ekki Serbar, þá móðgast þeir líka.
f huga Svartfellinga eru Serbar
og Svartfellingar eitt og hið
þjóðerinslega eitt. Og hafa
Svartfellingar verið sverð og
skjöldur sjálfstæðis og sögu
Serba í fimm hundruð ár.
Eins og jarðfast bjarg hafa
þeir staðið á móti og klofið
hverja einustu vantrúaröldu,
sem vakin hefir verið í sambandi
við þjóðernishugsjónir Serba. Og
nú, þegar veldi Tyrkja er brotið,
og að mestu þrotið, þá þrá Svart-
fellingar að vera Ieystir af hólmi,
því þegar hættan stafar ekki
sama, knýttir þjóðernisböndum ^ínum> kusu þ4 efnilegustu úr
ættinni til þess að veita embætt-
inu forstöðu, og er það tímabil
úr sögu Svartfellinga það feg-
ursta, að því er snertir einfalt líf,
■qnannkosti og hreysti, og má með
sanni berast saman við Dómara-
tímabilið í fsrael.
Radi biskup hinn síðasti var
meiri heimslhyggjumaður heldur
en fyrirrennarar hans voru; og
þegar að hann dó, setti hann son
sinn Daníel til þess að gegna em-
bættinu, en hann neitaði að gjör-
lengur frá fjandmönnunum, er' ast kennimaður og tók sér prins-
ekki ástæða/yrir fjallaþjóðina til nafnbót árið 1851. Danielo dó
þess að standa á verði, heldur þrá barnlaus, og árið 1860 tók frændi
þá að líkindum getað fengið kon- limuð í Austurríki og Ungverja-
ungdóm í Serbíu fyrir sjálfan sig land. f Balkanstríðinu 1912—
og afkomendur sína, því um það 1913 börðust Svartfellingar með
leyti voru Serbar mjög óánægðir Serbum, og var landeign Svart-
með einVeldisstjóm Obemovitch- fellinga aftur aukin í hinu síðast
ættarinnar. Og hámarki vin- nefnda stríði, og tálmunum þeim,
sælda og virðinga sinria náði sem vers^ar voru á milli Serba og
Svartfellinga, var rutt úr vegi,
og var það fyrir íhald Nikulásar
konungs, að þjóðeraistilfinning
Svartfellinga reis upp á móti
nokkrum landamerkjalínum á
milli systurríkjanna. peir mót-
mæltu þeim harðlega og kröfðust
Á síðasta mannsaldri hefir þeSs að Svartfellingar og Serbar
Nikulás 1888, þegar Alexander
III. Rússakeisari heimsótti hann
og í opinberir ræðu kallaði Niku-
lás sinn eina vin.
Breytt afstaða þjóðarinnar.
þjóðin breyzt mjög.. Nikulás
konungur hefir ríkt með einveld-
isiharðneskju. Síðustu fimtíu rík-
isárin var hann þröskuldur í vegi
fyrir öllum lýðveldishugsjónum
og keninngum, sem bárust frá
Evrópu inn til Svartfellinga.
Hann var áhugalaus fyrir ment-
un þjóðarinnar, og hina takmörk-
uðu auðlegð þjóðarinnar ásæld-
ist hann fyrir sig og fjölskyldu
sína, og vildarmörinum sínum.
Hann dró enga Línu á milli sinna
eigin þarfa og ríkisins — fjár-
sameinuðust, og á þingi Svart-
fellinga 1913 var iþví haldið
fram, að það væri eini vegurinn
til innbyrðisfriðar, og 1914 voru
samningar byrjaðir á milli Serba
og Svartfellinga í þessu máli, en
þá brauzt stríðið út.
Svartfjallaland svikið.
Engir sáttmálar á milli Svart-
fellinga og Serba vom undirskrif
aðir, en pjóðr^eknisskyldan bauð
Svartfellingum að segja Austur-
hirzla ríkisins var jafnopin fyrir rilci>. Ungverjalandi og pýzka
hans persónulegu þörfum og I lan<tl stríð á hendur undireins og
þeir að sameinast hinni1 Jugo-
Slavnesku Iþjóð, ásamt Serbum,
Cróötum og Slovenum.
þeirra um drenginn, að hann hafi j ouri var “þrælaríki”, en Laclede
ávalt verið allur þar sem hann var mitt á milli. — íbúamir voru
var, og verið fastheldinn við alt !mjög skíftir að skoðunum; meiri-
það, sem hann á annað borð tók
sér fyrir hendur. —
Og svo núna fyrir fáum vik-
um, skrifar þessi sama maður,
aðalherforingi hinnar voldugu
Bandaríkjaþjóðar, General Pers-
hing, í bréfi frá Farkklandi til
vinar síns heima, eftirfarandi
setningar:
“Er það ekki líkara draumi en
vemleika, sumt er skeður í ver-
öldinni, nú á þessum síðustu tím-
um ? Er það ekki beinlínis gæfa,
að vera óvitandi um stærsta at-
burðina, þangað til þeir koma
fram ? — En mestu finst mér það
varða í lífinu, að allir menn og
allar konur láti engan dag æfi
sinnar svo að kvijldi koma, að
eigi hafi dagsverkinu verið skil-
að fullkomnuðu, eftir því sem
hver hefir vit og mátt til. ; þorpi þessu var til sölu, með því
Ef slík skylducækni býr oss að eigandi hennar hafði gengið í
undir annan stærri tilgang — þá þjónustu sambandshersins —
þeim mun betra!— Union Army. ískirum serbneskum
Vér emm hvort sem er ekki I Pershing keypti búðina með, kennum. .
nema smáfrumlur í framtíðar-; öllu, sem í henni var, og gjörðist
fyrirheitum tilverunnar, öll þójjafnframt bryti fyrir Eighteen
með ákveðið verksvið. Hvort! Missouri sjálfboðadeild fótgöngu
hlutinn iþó líklegast á bándi Norð
urríkjanna. En samt voru eigi
all-fáir atkvæðamenn hlyntir
þeim fyrir sunnan. Hér við
bættist það, að rétt um þær
mundir, er stríðið var að byrja,
reis upp óaldarflokkur sá, er kall-
aðist “Bushwackers”, er óð yfir
landið með ráni og gripdeildum.
— Til þess að verjast þessum 111-
ræðismönnum, var sett upp vígi
eitt við suðurjaðar Laclede þorps
ins, og höfðu þar stundum bæki-
stöð meira en þúsund hermenn.
Árið, seih styrjöldin hófst,
hafði Pershing lagt fyrir tals-
vert af peningum. Sagði hann
þá lausu umsjónarstarfi sínu við
jámbrautina, flutti til Laclede og
Afstaða Svartfellinga.
Eftir V. R. Savitch.
Afstaða Svertfellinga í þessu
stríði er víst alveg einstæð. par
sem flestar eða máske allar smá-
þjóðirnar berjast fyrir sjálfstæði
sínu, þá eru Svartfellingar að
berjast fyrir því að verða af með
sitt að verða af með þá stöðu,
sem sú þjóð hefir haft á meðal
þióðanna — verða af með sjálf-
stæði sitt; en samlagast og sam-
einast Serbum og njóta framtíjð-
argæfu sinnar í hinu nýja og
stærra ríki Jugo-Slava.
Tyrir þessu, sem kann að virð-
ast einkennilegt áform, er á-
stæða, sem ekki verður á móti
mælt; og til þess að gjöra hana
Ijósa, biðjum vér lesarann að
Uppruni Svartfelilnga.
hans Nikulás konungur við völd-
um í Svartfjallalandi.
Undir stjórn Nikulásar
Á ríkisárum Nikulásar hafa
peir eru afkomendur miðalda- miklar breytingar orðið í Svart-
Zetanna, sem á sínum tíma voru , fjallalandi. Hin einfalda þjóð-
aðal kjami serbnesku þjóðarinn- . félagsskipun, sem þar var, hið
ar, eða réttara sagt, þeir voru | kirkjulega samband hinna ýmsu
þjóðin, því hið sjálfstæða líf þjóð flokka (clans) hefir horfið fyrir
arinnar á upptökin í Zeta, kring-
um Scutari-vatnið. Sjálfstæði
nýtízku stjómarfyrirkomulagi,
og hini herskáu flokksmenn,
serbnesku þjóðarinnar á vöggu sem stundum áttu í snörpum deil-
sína í Svartf jallalandi á tíundu ,™ hver við annan, og sem stund-
tók þar á leigu snoturt, einlyft | veita eftirfylgjandi athygll:
hús. Verzlunarbúð Lomax’s í f fyrsta lagi eru Svartfelling-
ar upprunalega ekki sjálfstæð
öld, þegar hinn fyrsti stjómar-
höífðingi Serba, Voislov, yfirvann
her Byzantine. Sonur Voislov,
sem fékk leyfi páfans til þess að
taka sér konungstitil, hafði að-
setur sitt í Scutari, sem þannig
var gjörð að höfuðborg ríkisins.
Stefan Nemanja, forfaðir hinnar
stærstu konungsættar, sem í
Serbíu hefir veiðr, var fæddur í
Zeta, sem er altaf óaðskiljanleg-
ur hluti ag ríki þeirrar ættar.
Dushan Serbíukeisari, sem ríkti
í Zeta á fjórtándu öld, varð til
um virtist að engin bönd mundu
halda, eru nú allir innan vébanda
hins sameiginlega borgarafélags.
Landið er þrefalt stærra heldur
en það var, og sjálfstæði þess við-
urkent af öllum heimi. Og staða
þess meðal þjóðanna hefir breyzt
frá því að vera fylki, og í kon-
ungsríki. Og sökum bættra sam-
gangna, iháfa menta og menning-
arstraumar náð
fjallalands.
Árið 1861 gekk Nikulás kon-
ungur að eiga eina af dætrum
Svartfjallalands, mjög fagra
konu, og hafa þau hjórr>átt tíu
þörfum ríkisins, og þráfaldlega
var það borið upp á hann að hann
hefði sölfiað undir sig peninga,
sem sendir voru frá Rússlandi
til hjálpar fátækum og nauð-
stöddum Svartfellingum. út-
flutningur frá Svartfjallalandi
fór árlega vaxandi á sarna tíma
og eignir konungsins uxu. Svo
vegur hans og vinsældir fóru
þverrandi! og í dag ei: hann álit-
inn af þjóð sinni að véra ómerki-
legur austurlandharðstjóri,, auð-
virðilegur en grimmur, og hugsi
ekki um neitt annað en sína eigin
hagsmúni og þeirra, sem næst
honum standa. Slíkt er álit
hinnar yngri kynslóðar Svartfell-
inga á honum, og þeir láta ekki
þar við sitja, heldur bera þeir
upp á hann að hann sé stjóm-
málamaður, sem sé út undir sig
að vísu, en sé og æ að troða
fram metnaði sínum og f jöskyldu
sinnar á kostnað þjóðemishug-
sjóna þjóðarinnar, og að hann sé
Serbum óeinlægur. peir halda
því og fram, að rækt sú og lög-
hlýðni, sem hann virðist hafa
sýnt landi og þjóð, sé ekki af
dygð, heldur af þrælsótta — af
því að hann hafi verið neyddur til
þess af hinni sívakandi þjóðarsál
Svartfellinga, að hann hafi ávalt
reynt til þess að spilla fyrir sam-
vinnu og sameining Svartfellinga
og Serba. peir fyrirdæma fram-
komu háns í þjóðemismálinu,
jafnt og málum þ.jóðarinnar
heima fyrir. Sumir halda að
/þessi lyndiseinkenni hafi hann
haft frá byrjun. Aðrir hálda að
irm +VrTT~ 'ágimd og metnaður hafi afvega-
leitt hann á gamalsaldri, og að
Svartfeílingar eru stoltir af
nafni þjóðar sinnar og sögu. En
_ _ Iþeir vilja láta það skilið, að hinn
verksviðið, frá mannlegu sjónar- liðsins, er þá hafði aðsetur í Lac- \ virkilegi og sanni þjóðarmetnað
miði, er stórt eða smátt, skiftir Tede. — Henry C. Lomax, sonur
engu máli.” — J hins fyrri eiganda verzlunarinn-
Pershingættim hefir verið rak-
in til manns, er Frederick Pfoer-
schin nefndist, og fæddur var ,í
Elsassfylkinu árið 1724, svo sem
þrjá mílufjórðunga frá ánni Rín.
Tuttugu og fimm ára gamall
fluttist Pfoerschin til Bandaríkj-
anna og kvænitist þar. Fáum
árum seinna breytti fjölskylda
þessi nafni sínu og kallaði sig
“Pershin”; þótti slíkt betur
henta framburðarins vegna. En
skömmu síðar var “g-inu” bætt
við, og frá þeim tíma hefir ættin
jafnan verið kend vi£> Pershing.
Fjórði sonur þessa Elsass-inn-
flytjanda hét Daníel. Gjörðist
hann Meþodistaprestur í Penn-
sylvania síðustu ár átjándu aldar
innar. Hann eignaðist son, er
Josheph nefndist, og sá Joseph
eignaðist einnig son, John Flet-
cher að nafni. þessar greinar
Pershing-ættarinnar festu rætur
í Pennsylvania. —
John Fletcher Pershing var
mikill á velli og sterkur vel; fi^ll,
sex fet á hæð og að því skapi
saman rekinn. pegaf hann var
um tvítugsaldur, voru innflutn-
/
ar, „ gjörðist aðstoðarbryti hjá
Pershing.
f janúamiánuði 1862 fæddist
Pershing-hjónunum annar sonur,
var hann vatrii ausinn og nefnd-
ur James. í næsta mánuði var
Missouri sjálfboðadeildinni skip
að að flytja sig til St. Louis, og
flutti Perslhing þá brytavaming
sinn inn í auða búð og gjörðist
bæði kaupmaður ogpóstmeistari
í þorpinu. Árið 1863 tók önnur
herdeild sér dvöl í Laclede um
hríð, og varð það hlutverk Pers-
hings að annast um vistir handa
hfenni. Fylgdi hann þeirri liðs-
sveit síðan í tólf mánuði. J?á gaf
hann upp starfa þann, og tókst á
hendur búðar- og póstmeistara-
störfin að nýju.
Pershing fénaðist vel á bryta-
starfinu og sömuleiðis á verzlun
sinni í þorpinu. Hann keypti
einnig um þe«sar mundir timbur-
verzluh og nokkrar ábýlisjarðir,
ur hans er serbneskur, og aðal-
þjóðernishugsjónir þeirra bundn-
ar við hið stærra serbneska ríki
og vonir þess. peir telja sér það
til gildis, að þeir hafi aldrei svik-
ið skyldu sína sem þjóð við
frændur sína, og hafi lagt í'söl-
uraar eigi aðeins eins mikið og
hinir aðrir flokkar serbnesku
þess að koma af stað óánægju á
þjoð, heldur partur af hinni meðal hinna ýmsu fylkja; og
stærri serbnesku þjóð, og með ; þegar hann dó (á síðari hluta 15. J böm, þrjá sonu og sjö dætur, og
þjóðarein- j aldar) tók Zeta sig út úr sam- hafa dætumar orðið til þess að
bandinu og gjörðist sjálfstætt styrkja konungdæmið mjög.
ríki, undir stjórn tveggja prinsa,! Elsta dóttirin, Zorka, feiftist
Balsha I. og Balsha II. Balsha II. i Pétri Georgevitöh Serbakonungi
setti Ivar Greojovitch konung 1883. Tvær aðrar, Militza og
eftir að hann tók við, því sonur
hans Georg, sem átti í höggi við
Tyrki, og sem varð að láfa af
hendi við þá mestan part af ríki
sínu og flýja isjálfur yfir Adria-
hafið og yfir til ítalíu 1496, til
þess að reyna að fá hjálp, og dó
þar, án þess að láta eftir sig rík-
iserfingja. Sá partur af Zeta,
sem Tyrkir þá ekki tóku, hið ó-
þójðarinnar, heldur meira, fyrir sigrandi Svartfjallaland, gafst fellinga og Serba, og árið 1866
hinar serbnesku þjóðemishug- aldrei upp, og varðist árásum ó- leitaði hann samninga við prins
sjónir. vinanna fram að síðustu tíð. i Michael af Serbíu í því sambandi
Oft hafa ferðamenn, sem til Nafn sitt Svartfjallaland, hlaut
það á 17. öld.
í ýegn um margar aldir var
Svartfjallalandi stjómað af
nefnd manna, sem kosin var á
þann hátt ,_að hver flokkur
Balkanskagans hafa komið, furð-
að sig á því, að þjóðemismeðvit-
undin hefir virzt vel vakandi hjá
hinum jugo-slavnesku þjóðflokk-
um, en þó bezt hjá Svartfelling-
um. Hjá þeim er hver eínasti
karlmaður hermaður, og nálega
hver einasta ætt á sína sérstöku
sögu og sinn sérstaka sagnfræð-
ing, sem er og oft ættarskáld, er
heldur minningum um forfeður
ættarinnar sí lifandi fyrir Wug-
skotssjónum ^skyldmenna ættar-
innar, og fyrir þjóðinni í heild
þar á meðal eina er var áttatíu ] sinni, og fléttar þar inn í sín eig-
ekr-ur að ummáli, sjö mílur frá l in afrek og ^pttmanna sinna; og
Laclede, og auk þess eitt hundrað er þetta óuppausanlegur brunnúr
og siextíu ekmr rúma mílu frá
bænum. Einnig keypti hann De
fyrir Ijóðskáldin tíl (þess að yrkja
út af, og eru ljóð þau svo leikin
Stana, eru giftar stórhertogum í
Rússlandi, Ana giftist þýzka
prinsinum Battenburg, og sú
vinsælasta og fallegasta er gift
ítalíukonungi. Tvær'þær yngstu,
Xeniya og Vera, eru ógiftar.
Á fyrstu ríkisárum sínum
fylgdi Nikulás dæmi forfeðra
sinnaú hann þráði og dreymdi um
samband og sameiningu Svart-
og í bréfi til prinis Michael um
það efni kemst Nikulás svo að
orði: “pá skal eg (þegar sá
samningur hefir verið gjörður)
taka mér byssu í hönd og gjörast
varðmaður við hallardymar.”
dómgreind hans hafi verið af-
vegaleidd af kröfum hinnar
freku og hégómagjörnu fjöl-
skyldu hans. Synir hans, sem
hafa alist upp án mentunar, hafa
ekki náð hylli fólksins, og dóttir
hans Xeniya, sem er ógift, er
sögð að vera heimilisvargur og
hafa föður syjn í hendi sér.
Nikulás konungur gaf Svartfell-
ingum stjórnarskrá árið 1905, og
síðan hefir hann haft yngri kyn-
slóðina, sem framgjamari er í
lýðveldiskröfunum, á móti sér.
Hann reyndi að ofsækja hana, og
hefði með því hrundið af staðHPP^H®
stjómarbjHtingu, ef að önnur at- latlð égjört og ekkert sparað til
vik utanaðkomandi hefðu ekki ^e,aR. þeirra serbnesku hug-
■vamað því, og krafist allra s.l°nir mættu rætast. þess vegna
krafta Svartfellinga. .er '>að mm tru- að a meðal >«irra
. 'muni rísa upp menn, sem gjöri
í vandamalum þeim, sem risu s4r þag ag góðu, að fólkið sé
1908 út af því, að Bosnia ogi
ráðist var á Serbíu, og Við hlið
Serba börðust þeir og liðu, en or-
ustulokin urðu alt önnur fyrir
Svartfellingum en Serbum.
Serbía vemdaði heiður sinn —
bað aldrei um frið. En áður en
her Serba var kominn út úr Svart
fjallalandi, fór stjóra Svartfell-
inga að reyna að semja frið við
fjandmenn sína, sem kom rugl-
ing á herinn og allar fyrirætlan-
ir hans; og þó að friður kæmist
ekki á, þá varð bæði stjómin og
herinn eftir í Svartfjallalandi að
undanskildum konunginum Niku
lási, sem flúði skyndilega með
forsætisráðherranum og nokkr-
um vildarmönnum til ítalíu —
fáleiki komst á milli sambands-
þjóðanna, áprstaklega Breta og
konungsins, út úr þessum friðar-
tilraunum, og því að herinn var
kallaður heim og uppleystur.
Svartfellingar þeir, sem leit-
uðu sér hælis hjá vinveittum
þjóðum, eru mjög sárir yfir pví,
sem þeir kalla svik við Svartfell-
inga og heiður þjóðarinnar. Með
þessari uppgjöf í hendur óvin-
anna finst þeim að blettur hafi
verið settur á sögu þjóðar sinnar,
og afleiðingarnar eru þær, að
Nikulás konunugur og f jölskylda
hans hafa með öllu tapað trausti
því og virðingu, sem þau nutu á
meðal eldra fólks í Svartfjalla-
landi. Og það bætti heldur ekki
úr skák, að þegar svona var kom-
ið reyndi konungur að koma allri
ábyrgðinni á hendur forsætisráð-
herrans, Lazar Mijiskovitch, sem
hinn síðaraefndi ber af sér all-
djarflega í bréfi, sem dagsett er
20 maí 1916, og birtist bæði á
Frakklandi og ftalíu. Og í bréf-
um til stjórna sambandsmanna
ber hann Nikulási konungi fals
og svik á brýn í þesu sambandi.
í niðurlági sínu í br;éfinu til
Nikulósar konungs kemst hann
svo að orði:
“Eg trúi því að allar syndir og
yfirsjónir yðar, fjölskyldu yðar
og fömneytis, né heldur mínar,
geti aldrei reiknast hinum serb-
nesku íbúum Svarf jallalands,
sem æfinlega hafa staðið bjarg-
fastir við-hin serbnesku skyldu-
verk sín í því að verjast árásum
f.jandmannanna, og hafa ekkert
af
Hersegovina voru formlega inn-!
Framhalcl á 7. bls.
manna (clan) kaus mann frá sér gðar breyttist þessi afstaða
_______ i.xi.__4.* _;í.4. .iNikuIasar mjog. f stnðinu við
Tyrki 1876—78 jóku Svartfell-
sem svo aftur tók sæti sitt i
stjómamefndinni. En flokkam- . , , • -
ir allir sameinuðu sig um biskup- | T
inn, sem þeir allir lutu sem sínum1
helming. pó var Nikulá/ í há.
vegum hafður í Serbíu., Og þó
að hann næði ekki jafn fniklu &-
liti sem skáld og langafi hans,
Radi biskup, þá var hann prýði-
lega’ gefinn í þá átt, og eitt af ætt
jarðarljóðum hans tóku Serbar j
upp sem þjóðsöng, og sem leið- j
togi Svartfellinga var hann elsk-
prátt fyrir það þó (hið andlega aður og virtuf. Hann hefði og
andlega leiðtogá. En til þess að
forðast óánæg.ju, var hann kos-
inn eða valinn annað hvert ár, úr
hinum ýmsu flokkum, eða frá
öðrum fylkjum Serbíu.
Serbneska kirkjan.
HEIM AFTUR FYRIR JOLIN
Það er ávalt mikilvægt atriði að koma heím, eru jólin, kærasti
heimsóknartími til fólks.- Vinir ]0lar austur frá bíða yðar með óþreyju
þeir hafa vonast eftir yður alt árið og eftir því sem lengra líður, eftir
því verður tilhlökkunin innilegri.
Takið yður hvíldardaga og njótið lífsins.
þú nýtur ferðarínnar ekki fulkomlega, nema þú kaupir faraeðil hjá
Canadian Northern Railway
f*egurðin meðfram vötnunum lokkar að sér hug ferða-
mannsms
Góðar viðsöður;
Ágætur fararbeini
Fegursta Ieiðin
Fyrirtaka aðbún
aður./Vagna allir
raflýwtir.
Athugunarvagf ar, frá
Winnipeg til Toronto
Bestu svefnvagna r.
mmv
Upplýsingar um niðursett fergjöld hjá umboðsmönnum.
R. CREKLMAN, Cíen. P«hh. AjJent « Winnipeé