Sunnanfari - 01.06.1897, Blaðsíða 7

99
Af Bðkmennt fjelagsbókum er út komið nýtt hefti af
Lnndfræðisxögu dr. Þorvalds. Það lítur út fyrir, að hún
ætli að verði býsna lauug og kemur víða við, og meira
en heliningur hennar er um allt annað en landfræðissögu,
en þð er það frððleikur, sem gott er uð vita. Safnshefti
mun og út komið, en ekki er það enn komið til fjelags-
manna. Boðist kvað fjelaginu hjer hafa Fornaldarsaga
eftir Hallgrím Melsteð, og er sett nofnd hjer í hana.
Einar Hjörieifsson er nú kominn hingað aftur úr suð-
urföriun: og fer nú til íslands.
Árni Beinteinn Gíslason.
Beinteinn Gíslason, crnd. pbil., dó í Kaupmanna-
böfn á páskadaginn, 18. apríl. Hann var sonur Gísla
heitins Magnússonar, kennara við latírmskólann í Keykja-
vík og húsfreyjn Ingibjargar Óladðttur Schulesons, ekkju
Sigfúsar bcitins Scbulesens, sem var sýslumaður í Þiug-
eyjarsýslu fyrir allmörgum árum. Beinteinn var fæddur
í Roykjavík 24. júlí 1869. Haun gekk í latínuskólann
18dO, og þóttu það eins dæmi í þann tíð, að jafuungur
piitur skyldi gerast skðiasveiun. Yorið 1886 tók hann
stúdentsprðí mtð be-ta vitnisburði og sigldi sau suimrs
til háskólans í Khöfn. Vorið eftir tók hann próf í heim-
speki með beBta vitnisburði. Beinteinn ætlaði að lesa lög
við háskólann og stundaði það nám i nokkur ár, on aldrei
varð úr að hann tæki embættisprðf, og kom það til af
því að hugur hans hneigðist ávallt meir í aðrar áttir en
til laganámsins. Beinteinn hafði ávallt verið fremur veik-
byggður; í júnimáunði 1896 lagðist hann í rúmið og lá
svo að segja samfleytt þangað til hanu andaðist.
Meðan Beinteinn var í latíuuskólanum lagði hann
einkum stund á grísku og varð frábærlega vel að sjer i
heuni, enda átti hann ekki langt að sækja það, því faðir
hans var einhver hinn skarpasti málfræðingur, sem ísland
heíur átt. Hanu unni líka grískum fræðum alla æfi og
hafði sjor það til afþreyingar á banasænginni að lesa
gríska goðafræði. Önnur fræði var það þð, sem hann unni
ennþá meira, en það var saungfræðin. Hann hafði lært
ungur r.ð leika á „fortepíanó“, eins vel og þí voru faung
á í Reykj ,vík, og iðkaði hann þá list alla æfi síðan, þang-
að tii heilsuua þraut. Efri áriu Bin í skóla var hann for-
sprakki fyrir saungfjelagi skólapilta, og hef jeg fyrir satt,
að saungiist hafi aldrei staðið með meiri blóma í skólan-
um en þá. Það mun vera honum að þakka að miklu
leyti, að ýmsir skólapiltar, sem síðan hafa orðið gæða-
sauugmenn, hafa lært að beitr hljóðum sínum. I Kaup-
mannahöfn var Beinteinn líka forsprakki í dönsku saung-
fjetagi og þótti takast mætavel, eu aftur tókst honum
aldrei til leingdur að halda við saungfjelagi meðal ís-
lenskra stúdenta, enda hefur það aldrei tekist, þðtt marg-
ar tilraunir hali verið gerðar til þess. Hin seinui ár æfi
sinnar fjekkst Beintcinn talsvert við lagsmíðar og mun
hafa samið yfir 20 lög við íslensk ljðð. Ekkert af lögum
þessum er preutað nema lagið við hátiðarkvæði það, sem
íslenskir stúdentar sungu á fimmtíuáraafmæli alþingis. —
Jeg hef ekki mikið vit á lagsmíði, eu þó eru öll likindi
til þess, að hefði Beintcini öðlast aldur og heilsa, þá hefði
hann orðið mestur og bestnr lagsmiður, sem Island hefur
átt ennþá. Jeg veit að lnnn sendi Sveinbirni Sveinbjörn-
sen í Edinbourgh nokkur af lögum sínum, og leist hon-
um vel á þau. Einu af kunningjum Beinteins Bendi Stein-
grími skðlakennara Johnsen líka lag eftir hann og Ijet
þess ekki getið eftir hvern það væri. Steingrimur, sem
hefur alira manna best vit á lagsmíði, Ijet í ljðsi, að sjer
líkaði lagið mætavel.
Island hefur miast mikið þar sem Bointeinn var, að
því er suertir lagsmiði, en þó er tf til vill meiri sökn-
uður að honum að öðru leyti. íslensk saungsaga er því
sem næst órannsökuð enuþá, en á hinn bðginn eru uótur
í mesta fjölda af íslenskum handritum. Þessar nótur eru
ritaðar með fornu nótnaletri og fárra manua meðfæri að
botna í þeirn. Beinteinn lngði hin soinni ár sin mikla
rækt við saungsögu og var það full ætlun hans og ulvara,
að semja íslenska saungsögu og greiða úr því, hver af
þessum lögum, sem uótusett eru í gömlnm handrituui, eru
islensk, því búast má við að mörg þeirra sjeu útlend og
því litils virði fyrir okkur. Dauði Beinteins tefur eflaust
mjög fyrir þessu þarfaverki, endi er óhætt að fullyrða,
að einginn Islendingur, s;m nú er á lifi, sje jafnfær t.il
þess og hann var.
Beinteinn ritaði lipurt n.ál og einkennilegt, en ekk-
ert er prcntað eftir hann, nema nokkrar greinir í Sunn-
anfara.
Greind Beinteins var í besta lagi, en einkum var
hann skarpur til skilniugs, og fáa menn hef jeg þekkt,
sem fundu eins vel hvuð f'eitt var á stykkinu í skáldskap,
bæði útlendum og innlendum. Honutn var lika mjög sýnt
um allt, sem snerti bragfræði og befur þekkiug hans á
saunglist eflaust komið honum þur að góðu haldi. Dreing-
ur var bann hinn besti. Þeim, sem þekktu hann lítið
eði ekkert, hefur ef til vill fundist hann vera fremur
stirðlyndur, en aftur uunu ailir honum hugástum, sem
þekktu hann nokkuð að marki. Hann var maður grann-
ur vexti, með hrafnsvart hár og ljómandi falleg augu
kolsvört, en
„nú eru köld og komin í mold
Kormáks augun svörtu“.
Ól. Dav.
Maecarónskur skáldskapur tíðkaðist siðari hluta
miðaldanua og á síðari öldum víða í Evrópu; en svo var
háttað þeirri teguiid skáldskupar, að mál þ.ið, or skáldin
ortu á, var samblaud uf latncskum orðum og orðum úr
móðurmáli skáldauna, eða orðstofnarnir voru teknir úr móður-
málinu og settar á þá latneskar endÍDgar. Á þeBsu máli
voru einkum ort gamaukvæði; anuars ujörðu menn neira
að þessari samblönduu orðanna eítir því sem tímar liðu
fram. Skáldskaparteguud þessi á rót síua að rekja til
Ítalíu, eins og u-fuið b.ndir á, því að maccarónur eru