Austri - 05.05.1917, Blaðsíða 1

♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦^♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦^
Ritstjóri og ábyrgðarinaður Siu. B1.LDV1NSSON frá Stakkahiíð. il
XXVII. ár
14. tbl.
Talsími ritstjóra 18 a.
Seyðisfirði, 5. maí 1917.
Prentsmiðja Austra. Sími 18 b.
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦^♦♦♦♦♦‘♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦^
HjaTtanlegt þakklætí
vottum við öllum þeim, sem sýndu
okkur samúð og hluttekningu við
fráfall okkar hjartkœra eiginmanns,
feður, tengdaföður og mágs, Lár-
usar S. Tómassonar bóksala, og
heiðruðu útför hans með nœrveru
sinni og nafn hans með minning-
z argjöfum o. fl.
IMölskyldan.
Ejmskipafólpgið
og bannla in.
Hún ætlar að fara að grípa um
sig, þessi »bannvinahreyfing«.
Allir kannast við »Þórs«málið
og ósköpin, sem gengu á þegar
það kvisaðist að eina skipið, sem
til landsins hafði komið margar
vikur, hefði haft með sér áfengi
— eins og það væri nokkuð nýtt
— þetta símað út um alt land,
fögnuðurinn yfir því að koma
nokkrum saklausum áfengisflösk-
um í »Steininn«, og þar með frelsá
nokkrar drykkjumannasálir frá
eilífri gletun, þessa heirns ogann-
ars. — Eimskipafélaginu — óska-
barni þjóðarinnar — og starfs-
mónnum þess flækt inn í deiluna
á ótilhlýðilegan og lubbalegan hátt.
— Eilifðarmálin tvinnuð saman
við bannlögin, og nú síðast stofn-
að bannvinafélag í Rvik.---Alt
þetta skeður á skömmum tíma.
Það er auðséð að nu á til skar-
ar að skriða, og sýna mönnum í
tvo heimana, þeim »vonarpeningi«
þjóðfélagsins, sem lætur það eftir
sér að að gera sér glaðan dag og
bragðar áfengi. Og ekki er nú lint
af stað farið. Heimspekingurinn
(Halldór Jónasson) prédikar pað
í »ísafold«, að nu eigi bannand-
stseðingar engan rétt á þvi, að
skifta sér af þessu máli framar,
með öðrum orðum, eigi ekki leng-
ur atkvæðisrétt um það. Þeir séu
réttlausir af því bannlogin séu
komin á, og bannmenn einir megi
og eigi að beita framkvæmd bann-
laganna, og ráða því — þó þeir
séu kanske ekki nema svo sem 2
eða 3 á landinu — að bannlögin
standi um aldur og *fi, bara af
þvi að þau eru einu sinni komin
á. — Þetta er hugsun hans, skýrð
út í æsar. Og guðfræðisdocentinn
(Tryggvi Þórhallsson) leggur til,
að »tekin séu hús á mönnum«,
ef ekki dugi önnur "áð, til að
vernda lögin. Ekki ernúhógværð-
in litil hjá þessum herruns, sið-
ferðispostulum.
Að rökræða málið við menn,
sem fara með slíkar fjarstseður
og beita jafnmikilli ósanngirni,
virðist óþarft, enda ætla ég ekki
að gera það — minsta kosti ekki
í þetta sinn. En benda vildi ég á
þetta, svo að sem flestir sjái, hvern-
ig þessir menn »drepa sjálfa sig«
og sýna að peir, sem svona skrifa,
eiga engan rétt á að leggja orð í
belg um þette mál, sem þó al-
þjóð varðar.
Einar H Kvaran skrifar hóg-
vœrlega um eilífðarmálin og bann-
lögin — eins og hann á vanda
til. En ekki skil ég í því, að hann
geri málefni sínu — eilífðarmál-
unum — greiða með þvi að vekja
upp þann gamla draug úr templ-
arafélaginu, að það valdi mönn-
um »mikilli ófarsæld annars heims«,
að neyta áfengis hér í lifi; því
síður sem hann gefur þá í skyn,
að eitthvað muni þó vera til »hinu-
megin«, sem »líkist« Whisky. —
En »draugurinn« úr templarafé-
laginu er sá, að þegar það var
upp á sitt bezta, liéldu sumir æst-
ir »gúttar« því fram, að áfengis-
neytendur færu beint »norður og
niður«. Eins og þið sjáið, orðar
Einar það miklu mildara — enda
er nú ofstæki farin að minka í
ti úarbrögðum.
Ég verð að biðja lesendurna
velvirðingar á því, hve dregst fyr-
ir mér að komast að efninu, sem
ég ætlaði að minnast á; efninu,
sem fyrirsögn greinarinnar bend-
ir til.
Maður er nefndur Jónas frá
Hriflu. —Hann temursér nú mjög
um þessar mundir að skrifa um
alla hluti, og vekja heldur skrils-
kendar tilfmningar manna en hitt,
og auðvitað er hann æstur bann-
maður, og ræðst nú síðast á Eim-
skípafélagsstjórnina og átelur hana
fyrir að hafa ráðið herra Ingvar
Þorsteinsson fyrir skipstjóra á
»Lagarfossi«, af því hann sé ekki
»reglumaður«. Þetta orð »reglu-
maður« á víst að tákna það, að
Ingvar sé ekki í vínbindindi; en
nú mun enginn »reglumaður« á
máli bannmanna, nema hann sé
helzt æstur bannmaður. Þessar á-
rásir aru auðsjáanlega gerðar í
S P A K 1 ÐI
Ef þér noti 1 L F A L A V A L skilvinduna, sparið þér árlega
Ef skildir eru 100 pottar af mjólk daglega, þá vinnur sem sé Alfa
Laval 38,2 kg. meira smjör úr mjólkinni en aðrar skilvindur. — All-
ir sparsamir bœndur kaupa Alfa Laval. — Yfir 150,000 bændur víðs-
vegar um heim nota nú Alfa Laval.
H. Beoediktssoii.
Reykjavík.
þeim tilgangi, að sverta Ingvar og
vekja óhug og vantraust á honum
og stjórn Eimskipaíélagsins og
framkvæmdastjóra þess, hr. Niel-
sen, sem heflr ráðið Ingvar.
Ég þekki herra Ingvar skipstjóra
ekki mikið persónulega, en það
sem ég hefi kynst honum og heyrst
hefir um hann sem skipstjóra ber
þess vitni, að hann sé duglegur,
lipur og áræðinn sjómaður, og
hafi stýrt skipum sínum með góðri
reglu. Og hv«r mun trúa því, að
Nielsen framkvæmdastjórijhafi ráð-
ið manninn, nema af því að hann
þekkir hann að þeirri reglusemi,
sem til starfans útheimtist. — Eng-
nema æstir bannmenn —
ír
munu trúa Jónasi betur en Niel-
sen i þessu efni — Jónasi, sem
mér þykir liklegt að beri ekkert
skynbragð á sjómensku eða skip-
stjórnarstörf.
Og svo kryddar Jónas ritgvð
sína með því að minnast á »Goða-
foss«strandtð, og gefur fullkomlega
í skyn, að slysið hafi orðið vegna
áfengisneyzlu yfirmannanna. Þessa
aðdróttun — mér liggur við að
segja álygar — eru svo svívirði-
legar, vegna þess, fyrst og frémst,
að sannað er að áfengi var hreint
ekki um að kenna, og í öðru lagi
vegna þess, að Júlíus skipstjóri,
sem tók sér þetta óhapp mjög
nærri, er nú farinn af landi burt
og hefir e/ til vill e ki tæki á að
bera hönd fyrir hefuð sér, og í
þriðja lagi gagnvart Ólafi stýri-
manni, sem enginn veit vamm um
í þessu efni
Og þessum rvívirðingam og ó-
sannindum fleytir svo ritstjóri
»Austra« út yfir landið hér eystra
og dregur ekki úr dglgjunum, alt
að ástæðulausu, bara af þvi hann
er einn af þessum makalausu
bannvinum og siðferðispostulum,
sem nú hafa það fyiir mark og
mið, að brennimerkja alla þá^
sem ekki eru bindindis og bann-
menn, hversu nýtir sem þeir kunna
annars að vera. — Nei, þeirþurfa
svo sem ekki ástœður eða sann-
anir, þessir herrar, þegar þeir
þykjast vera að vinna banni eða
kúgun gagn, en traðka á frjálsræði
og mannréttindum. — Og það hafa
harðstjórarnir, rússnesku heldur
ekki þurft að hafa hingað til.
Og svo eru þessi skrif látin líta
svo út, sem þau séu viðvörun til
Eimskipafélagsstjórnarinnar.en ekki
aucna d TiuKomenaur; en a milli
línanna og af andanum sér mað-
ur hver meiningin er, bara »úlfur
1 sauðargæru«.
Þessu athæfi þeirra Jónasar og
ritstjóra »Áustra« vildi ég hafa vís-
að á bug 'með þessum línum.
Það kunni ekki góðri lukku að
stýra, þegar þrengt var að áfeng-
isveitingum á íslenzkum skipum*
þar á meðal Eimskipafélágskipun-
um. Þau þurfa að standast sam-
kepni í öllu við skip annara þjóða,
sem að landi sigla. Farþegar heimta
þar sömu réttindi og frjálsræði I
neyzlu drykkja eins og á öðrum
skipum, þeir sem á annað borð
ntyta áfengis. Og það hefir sýnt
sig og það er raunverulegt, að
undan þessu hefir orðið að láta,
nióti vija og jafnvel banni yfir-