Lögberg-Heimskringla - 08.12.1960, Blaðsíða 2

LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 8. DESEMBER 1960
9
MINNINGARORÐ:
Guðmundur A. Stefánsson múrari
Litið um öxl
Útdræiiir úr Lögbergi og Heimskringlu
frá fyrri árum
Valið hafa
Dr. Þorvaldur Johnaon og Dr. Tryggvi J. Oleson
Mér er bæði ljúft og skylt
að minnast hér örfáum orðum
míns ágæta tengdaföður, Guð-
mundar Aðalsteins Stefáns-
sonar múrara.
Hann lézt á sjúkrahúsi í
Winnipeg 18. október s. 1. eftir
alllanga og stranga sjúkdóms-
legu. Guðmundur var fæddur
í Reykjavík á Islandi 7. júlí
1885. Þar ólst hann upp til
fullorðinsára eða þar til árið
1911, að hann fluttist vestur
um haf. Foreldrar hans voru
sæmdarhjónin Stefán Egilsson
múrari og kona hans, Sesselja
Sigvaldadóttir ljósmóðir.
Bræður hans voru þeir Sig-
valdi Kaldalóns ladknir og
tónskáld, Snæbjörn togara-
skipstjóri og Eggert söngvari
og rithöfundur. Sigvaldi og
Snæbjörn eru látnir fyrir
nokkrum árum, en Eggert er
búsettur í Reykjavík. Hann
hefir dvalið langdvölum á
ítalíu og er kvæntur ítalskri j
úrvalskonu. — Guðmundur I
minntist oft foreldra sinna og
bræðra af mikilli ástúð og
hlý^ju. — Hann nam ungur
múrverk af föður sínum og
unnu þeir feðgarnir saman
meira og minna, þar til Guð-
mundur fluttist vestur um
haf.
Guðmundur tók mikinn þátt
í ungmennafélagshreyfingunni
í Reykjavík, er á þeim árum
fór sem eldur í sinu um allt
landið. Lagði hann stund á
alls konar íþróttir, einkum
glímu og varð brátt mikill
glímukappi, svo að fáir stóð-
ust honum snúning, enda var
hann heljarmenni að burðum.
Á þessum árum hlaut hann
viðurnefnið Mundi „sterki".
Glímufélagar hans og nokk-
urs konar fóstbræður voru
þeir Hallgrímur Benediktsson
stórkaupmaður og Sigurjón á
Álafossi, báðir þjóðkunnir
ágætismenn og glímukappar
miklir. Víst er um það, að
fáir hefðu viljað leggja til at-
lögu við þá þremenningana,
þegar þeir gengu götur höf-
uðstaðarins í þá daga. Guð-
mundur vann hið nafnkunna
Grettisbelti af Jóhannesi Jó-
sefssyni á Borg og þar með
titilinn Glímukóngur íslands
árið áður en hann hvarf af
landi brott. Mörg fleiri verð-
laun vann hann fyrir glímu-
afrek, bæði heima á íslandi og
í Kanada, þó að þau verði ekki
talin hér.
Þann 20. júní 1914 kvæntist
Guðmundur eftirlifandi konu
sinni, Jóhönnu Jónsdóttur Sig-
fússonar kaupmanns, bróður
Skúla Sigfússonar, fyrrver-
andi þingmanns í Manitoba.
Stunduðu þau búskap að
Clarkleigh í Lundarbyggð þar
til árið 1922, að þau brugðu
búi og fluttust til Winnipeg.
Á þessum árum var oft hart í
búi hjá þeim, eins og mörgum
fleiri. Vann því Guðmundur
við múrverk jafnframt bú-
skapnum, þegar tækifæri
gafst til. í Winnipeg bjuggu
þau jafnan síðan og vann
hann þar við múrverk þar til
árið 1958, að hann settist í
helgan stein, eftir mikil og
vel unnin störf. Það var ekki
einasta, að hann væri víking-
ur að hverju starfi, sem hann
lagði hönd á, heldur ein-
kenndust öll hans verk af sér-
legri vandvirkni, sem stund-
um gekk listfengi næst. Þau
hjónin eignuðust sex mann-
vænleg böm, af þeim em nú
aðeins tvær dætur á lífi, þær
Helga (Mrs. A. V. Johnson),
búsett í Kenora, Ontario, og
Ólöf Jóhanna (Mrs. A. T. Vik-
ing) nú til heimilis í Seattle,
Washington. Barnabörnin eru
tólf.
Eins og fyrr segir, þá var
Guðmundur ramur af afli og
mikill að vallarsýn. Hann var
listfengur að eðlisfari, söng-
maður ágætur, hafði þrótt-
mikla og djúpa bassa-rödd.
Söng hann árum saman í
Guðmundur A. Siefánsson
kirkjukór Fyrstu lútersku
kirkju. Einnig söng hann í
Karlakór Islendinga í Winni-
peg, en hann var einn af
stofnendum þess kórs og for-
seti hans árið 1946, þegar
Karlakór Reykjavíkur kom í
heimsókn til Winnipeg og
söng þar tvö kvöld í stærsta
samkomuhúsi borgarinnar
fyrir troðfullu húsi við mikla
hrifningu og frábærar undir-
tektir. — Guðmundur var fé-
lagslyndur og tók virkan þátt
í öllu félagsstarfi Islendinga
hér í álfu, þó að hann tran-
aði sér þar hvergi fram, slíkt
var honum víðs fjarri, því að
hann var í eðli sínu fremur
hlédrægur, og öll yfirborðs-
mennska var eitur í hans
augum, — hann kom ávallt til
dyranna eins og hann var
klæddur. Hann var meðlim-
ur Leikfélags íslendinga í
Winnipeg, og lék þá meðal
annars Skugga-Svein og þótti
gera því hlutverki góð skil.
Guðmundur var mjög bók-
hneigður og las feiknin öll
bæði af enskum og íslenzkum
bókum. Hann hafði yndi af
ljóðum og bar gott skyn á
skáldskap, enda kunni hann
ógrynnin öll af kvæðum og
lausavísum, sem hann hafði
jafnan á takteinum, þegar
honum þótti ástæða til. Hann
dáði mjög þjóðskáldin okkar:
Grím Thomsen, Einar Ben.,
Matthías og Jónas, svo að
nokkur séu nefnd. Af nútíðar-
skáldum íslands var Davíð
Sefánsson frá Fagraskógi hans
uppáhalds skáld, og mátti
segja, að hann kynni verk
hans svo að segja spjaldanna
á milli.
Guðmundur vár ástríkur
heimilisfaðir, sem í einu og
öllu bar velferð fjölskyldu
sinnar fyrir brjósti. Mér und-
irrituðum reyndist hann á-
vallt sem bezti faðir og fæ ég
seint fullþakkað öll hans heil-
ræði og ástúð í minn garð.
Hann var strangheiðarlegur í
öllum viðskiptum og mátti í
engu vamm sitt vita, enda var
hann vinsæll mjög. Hann var
sannur íslendingur í þess orðs
fegustu merkingu. Það fór því
að vonum, að hugur hans leit-
aði oft heim til ættlandsins,
þar sem hann átti svo margar
hugljúfar endurminningar.
Hann fylgdist af lífi og sál
með öllu, sem gerðist heima á
Fróni, og gladdist innilega
yfir hvers konar framförum
þar og velferð þjóðarinnar í
heild. Engu að síður reyndist
hann kjörlandi sínu góður
borgari og kunni vel að meta
Kanada.
Því miður gafst honum
ekki tækifæri til að líta ætt-
land sitt augum, áður en yfir
lauk, en það mun hafa verið
ein hans heitasta ósk, einkum
hin síðari ár.
Guðmundur var farsæll
maður á ýmsan hátt, þrátt
fyrir það þó að hann færi ekki
varhluta af sárustu sorgum
þessa lífs. Þau hjónin sáu á
bak fjórum efnilegum börn-
um á ýmsum aldri, sem þau
að vonum hörmuðu mjög. En
með guðs hjálp yfirstigu þau
alla erfiðleika með sönnum
hetjuskap. Kona Guðmundar
er mikil ágætiskona, sem á
allan hátt hefir reynzt manni
sínum hans hægri hönd, jafnt
í blíðu sem stríðu. Hún bjó
honum fagurt heimili, þar
sem gestrisni og höfðings-
skapur skipuðu ávallt önd-
vegi, og hún hjúkraði honum
af einstakri umhyggju og
ástúð, þar til yfir, lauk, með
aðstoð dætra þeirra, sem á
einn og annan hátt reyndu
að létta þeim byrðina á þess-
ari örlagastund.
Ég hef hér að framan reynt
að bregða upp nokkrum
myndum úr lífi þessa göfuga
manns. Mér er full ljóst, að
þeim er í ýmsu ábótavant, en
engu að síður er þeim ætlað
að heiðra minningu hins látna,
sem mun lengi lifa í hjörtum
þeirra, er þekktu hann bezt.
Að lokum vil ég votta ekkju
hins látna, dætrum og öðru
skylduliði mína dýpstu samúð
og hluttekningu.
Thor Viking,
Seattle, Wash.
Úr Heimskringlu 6. des. 1900:
Velrarskemmlun
lslendinga
Engar seinni tíðar skemmt-
anir Islendinga hafa valdið
eins miklum áhuga, né þótt
jafngóðar en hinir svonefndu
Hockey leikir. Tvo undanfarna
vetur hafa 2 flokkar íslend-
inga leikið þá íþrótt hvor á
móti öðrum. Annar þessi
flokkur heitir „The Viking
Hockey Club“, en hinn „The
Icelandic Athletic Club“.
Það, sem hefir hleypt mesta
fjörinu í þessa flokka um und-
anfarna tvo vetur, er það að
þeir háfa haft silfurbikar,
skrautgrip mikinn, til að
keppa um. Herra Ó. Ólafsson
í Moose Jaw gaf þennan bikar.
Þessir eru embættismenn
The Icelandic Athletic klúbbs-
ins:
Dr. Ó. Björnsson, heiðurs-
forseti;
Karl K. Albert, forseti;
B. Ólafsson, varaforseti;
Thomas Gillies, fjármálarit-
ari;
S. Swanson, kapteinn;
L. Finney, heillavörður.
I framkvæmdarnefnd eru:
Paul Oison, Thomas Gillies,
Chris. Guðmundson, Chris.
Bachman, M. Pétursson.
☆
Auglýsing
FERÐAÁÆTLUN
Póstsleðinn, sem gengur
milli Winnipeg og Nýja Is-
lands í vetur, fer frá Winni-
peg kl. 12 á sunnudögum, frá
Selkirk kl. 7 á mánudags-
morgna, frá Gimli kl. 7 á
þriðjudagsmorgna. Kemur að
Islendingafljóti á þriðjudags-
kvöld og dvelur þar yfir mið-
vikudaginn. Fer frá fljótinu
kl. 7 á fimmtudagsmorgna, frá
Gimli kl. 7 á föstudagsmorgna
og kemur til Selkirk á föstu-
dagskvöld. Fer frá Selkirk kl.
9 á laugardagsmorgna áleiðis
til Winnipeg.
Burtfararstaður sleðans frá
Winnipeg er að 701 Elgin Ave.
MILLIDGE & McLEAN,
West Selkirk.
☆
Úr Lögbergi fyrir 50 árum,
8. desember 1910:
Kappræður fóru fram i Stú-
dentafélaginu síðastliðið laug-
ardagskvöld um þ að, hvort
hagur yrði af því fyrir Winni-
peg og Vesturlandið að halda
hér heimssýningu. Bræðurnir
Baldur og Hallgrímur John-
son töluðu með því, en móti
Gordon Paulson og Jónas Jón-
asson, og var hinum síðar-
nefndu dæmdur sigurinn.
☆
[I nefnd til þess að annast
fjársöfnun fyrir Jón Sigurðs-
sonar minnisvarðann] voru
kosnir: Dr. Jón Bjarnason
form., séra Guðm. Árnason
ritari, Skafti Brynjólfsson fé-
hirðir.
☆
Á hverjum vetri gefur Lit-
erary Society á Wesley Col-
lege gullmedalíu að verðlaun-
um fyrir beztu smásögu og
bezta kvæði. I vetur hlaut
Walter Lindal medalíu fyrir
ritgerð, en Lawrence Jóhanns-
son sama heiður fyrir smá-
sögu. Margir sendu inn rit-
gerðir og sögur og er heiður-
inn því meiri að hljóta verð-
launin.
☆
Nú þarf ekki lengur að fara
til Chicago eða New York til
að sjá mikilfenglegar starfs-
stofur. Ekki þarf annað en að
koma til Moler Barber Col-
lege, 220 Pacific Ave. hér í
bæ til að sj.á voldugar rakara-
stofur. Þar á þriðja lofti eru
40 rakarar sístarfandi í einni
stofu, en niðri má sjá stærstu
rakarastofu í Kanada. öll nýj-
ustu rakaratæki má sjá þar,
og þar eru 460 ferhyrningsfet
af brezku spegilgleri á veggj-
unum. Þar geta menn látið
raka sig fyrir 5c. og klippa
fyrir lOc. En ef mönnum þyk-
ir það of dýrt, er ekki annað
en að koma á þriðja loft, þar
rakaðir ókeypis.
☆
Úr Lögbergi fyrir 30 árum,
4. desember 1930:
Úr samtali Morgunblaðsins
við Bjarna Björnsson skop-
leikara:
Nú er Bjarni kominn aftur
heim til íslands og ætlar að
skemmta oss Reykjavíkurbú-
um.
— Hvað hafið þér nú til
brunns að bera, svo að vér
getum hlegið dátt og innilega?
spyr tíðindamaður blaðsins.
— Það er sitt af hverju,
svarar Bjarni. Ég syng nýjar
vísur um Grænlandsmálið, um
þjóðhátíðina, þjóðleikhúsið og
þjóðbankann. Enn fremur eru
vísur um stjórnmálaástandið
í landinu, og margt fleira.
— En ætlið þér ekki að lofa
oss að heyra neinar eftirherm-
ur, sem þér voruð svo kunnur
fyrir áður?
— Ójú, ég er að hugsa um
að lofa yður að hlusta á fund,
sem átta hamramir, háfleygir
og nafnkunnir íslendingar
héldu í Winnipeg einu sinni.
Að sjálfsögðu leik ég öll átta
hlutverkin.
— Hvað er svo fleira á
dagskránni?
— Það segi ég yður alls
ekki.