Dagsbrún - 03.12.1916, Blaðsíða 2

132
DAGSBRÚN
i
i
r
sl
b
Jólasalan^B«M»«i
hjá Árna Eiríkssyni i
Austurstræti 6
er n»1 opnuð til naiiliillíir g-leöi fyrir allan þorra
bíejarbrta, eldri og yngri, íátæka og ríka.
Jólatré^skraut! J ó 1 a k e r t i!
J-ó-l-a-g-j-a-f-i-r!
IJ e i li f Ö n g viö flestra liaeii.
J O 1 £1 t F é II ern væntanleg með fyrstn skipum.
I
8
Uíi^ L í t i ö á!

ákyeður skemtun fyrir skuldlausa meðlimi félagsins, í Bárubúð 10.
des. n. k. Nánar auglýst siðar.
Frá Danmörku.
Eldsneytisfélag verkamanna
heitir félag er verkamanna-
félögin í Khöfn stofnuðu í vor.
Hefir það flutt ógrynni af koksi
frá Englandi og selt ódýrt þeim
sem höfðu minna en 2000 kr.
árstekjur. Félag þetta sem er
mjög öflugt, þar það hefir öll
verklýðsfélögin að baki sér, er
nú einnig farið að selja kol, og
eru þau seld ódýrara til þeirra,
er hafa undir 2000 kr. í árs-
tekjur.
2 rússneskir hermenn
sem voru fangar í þýzka-
landi flýðu þaðan á bát er þeir
stálu, og ætluðu yfir hafið til
Danmerkur. Komust þeir svo
langt að bátinn rak á land við
Hyllekrog, en voru þá báðir
látnir af sulti og vosbúð.
2 norskir drengir
komu 5. þ. m. með hjólhest
til hjólhestasala í Khöfn, en þar
hann hélt að þeir hefðu stolið
honum lét hann lögregluna
handsama þá. Við yfirheyrsl-
una sýndi sig að þeir áttu hjól-
hestinn, en þá kom upp úr
kafinu, að þeir höfðu strokið
að heiman, og voru þeir sendir
heim til foreldra sinna í Kristi-
aniu.
Skaðabætur.
Hæztiréttur dæmdi nýlega
manni sem bifreið ók á, og
sem lá rúmfastur frá 11. apríl
til 21. mai, sex púsund króna
skaðabœtur.
Heimastjórnar-prúðmenska.
Eitt af aðalvopnum mótstöðu-
manna jafnaðarmanna erlendis
er það, að svívirða foringjana,
og lítur út fyrir að sömu að-
ferðina eigi að hafa hér.
í næstsíð. »Lögréttu« er grein
sem heitir Nijju pingmennirnir,
og er þar gefið í skyn, að Jör-
undur Brynjólfsson alþm. hafi
gengið i verkmannafélagsskap-
inn í eiginhagsmunaskyni (sbr.
Lögréttu: »En er verkamanna-
félagsskapurinn hófst hér í bæn-
um með nýju afli í fyrra vetur,
fór hann þangað og varð einn
af forsprökkum hans«).
Þó þessi svívirðingartilraun
»Lögréttu« sé ef til vill ekki
svara verð, er vert að geta þess.
gagnvart þeim sem ekki þekkja
til, að Jörundur var genginn í,
og meira að segja orðinn ritari
í verkmannafélaginu »Dags-
brún« áður en þetta nýja fjör,
sem »Lögrétta« talar um, færð-
ist í verkamannafélagsskapinn,
og að Jörundur var einmitt einn
af peim mönnum, sem petta
nýja fjör var að pakka.
Á flugvél
sem fer í meðallagi hratt, er þriggja
mínútna ferð héðan úr Rvík suður í
Hafnarfjörð, en liðlega klukkutíma
ferð norður á Akureyri.
150 miljónir
sílda, eða líklegast þó öllu meira,
hafa veiðst hér við land á þessu ári.
Væru þær lagðar sporður við haus,
hver fram af annari, næði sú lengja
meira en kring um jörðina um míð-
línunal
Himinn og ]örð.
Hnökaþoyr.
Um daginn var allhvast sunnan-
veður og mátti sjá á veðurathugunum
er blöðin fluttu, að vindurinn var
hlýrri hér í Rvík en i Vestmanneyj-
um þó sólarlaust væri hér, sem þar.
Stafar þetta af því einkennilega fyrir-
brigði að vindur hlýnar við að fara
yfir fjöll eða hálendi og eru slíkir
hlýjir vindar er standa af fjöllum
nefndir föhn-vindar erlendis, en á
íslenzku hnúkaþeyr.
Thoroddsen skýrir málið þannig:
„Þegar vindur mætir fjallgarði og
verður að hækka sig, kólnar hann
hann um stig fyrir hverja 300 feta
hæð, lætur frá sér raka og verður
þurrari".
„Þegar vindur kemst yfir fjallabrún-
ir og skörð, hraðar hann sér niður
hlémegin og hitnar þá aftur um i stig
fyrir hver 300 fet, verður, samkvæmt
lögum eðlisfræðinnar, heitari hinu-
megin við fjöllin, vegna hraðans niður
á móti. Slíkir hlákuvindar af austri
standa t. d. stundum af jöklum á Græn-
landi niður í bygðir á vesturströndu,
svo að hiti hækkar þar um hávetur
skyndilega um 10—25 sí- Fjallavindar
þessir, sem þó hafa afarmikla þýð-
ingu, eru enn lítt rannsakaðir á ís-
landi. 18.-26. sept. 1877 var hvass
og þur vindur af norðvestri í Papey
og Berufirði og fylgdi honum x8 til
20 stiga hiti. Þessi sami vindur stóð
inn yfir landið vestanvert 12 stiga
heitur og með mikilli rigningu. Hafðj
hafði hann hitnað 6—8 stig á leiðinni
yfir hálendið og samsvarar það því
að hann hafi farið yfir 4000—5000
feta há fjöll, og mist úr sér rakann á
leiðinni. Af þessum ástæðum orsakast
það, að sunnanvindar sem standa af
öræfum og jöklum oft eru hlýrri á
Norðurlandi en Suðurlandi, og er
þetta mjög mikilvægt við veðurfar
Norðurlands".
Sjaldgæfur fugl
Morgunblaðið sagði á dög-
unura frá því, að sjaldgæfur
fugl hafi sést í Borgarnesi og
víðar á Mýrura, og að enn pá
hafi eklci tekist að skjóta hann.
Það er ein sennileg ástríða hjá
mörgum svokölluðum »nátt-
úruvinum«, að álíta sjálfsagt
að drepa sem fyrst alla ein-
kennilega fugla sem sjást, til
Piano
frá hinni velþektu verksmiðju
Hornung & Sönner, eru bezt.
Pantið strax til þess að fá þau
sem fyrst. Nokkur piano til
sýnis. Öllum velkomið að reyna
þau. Einkasala fyrir ísland
Hljóðfærahús Reykjavíkur
opið 1—4 og j—8.
þess að geta fastákveðið hvaða
tegund það sé! Getur þessi
drápgirni beinlínis orðið til þess,
að sjaldgæfum tegundum verði
útrýmt, eða til þess að koma
í veg fyrir, að útlendar fugla-
tegundir er hingað villast (ekki
farfuglar) verði landlægar hér,
og er það illa farið.
Morgunblaðið lýsir hinum
umrædda fugli þannig, að hann
haldi sig með hröfnunum og
sé að öllu leyti eins og hrafn
að því undanteknu, að hann
sé livítur í hnakkanum, hvít-
læraður, og á eitthvað íleiri
stöðum með hvítum fjöðrum.
Enginn vafi mun vera á því,
að þetta er vanalegur hrafn
(corvus corax) að eins þetta
vanskapaðui*. Slíkir hrafnar
hafa áður sést hér á landi, og
sjást oft í Færeyjum (sjá Him-
inn og jörð i 9. tbl. Dagsbr.
1915). Það væri bæði synd og
skömm að drepa þennan hrafn,
því sé honum veitt vel eftirr
tekt, má af honum læra ýmis-
legt um lifnaðarhætti hrafna
hér á landi meðal annars má
vera, að hann með timanum
geti leyst úr þeirri gátu hve
gamlir hrafnar geti orðið. —
Náttúrufræðisfélagið ætti að
senda prentaðar áskofanir út
um sveitirnar til fólks um að
veita hrafni þessum eftirtekt,
og eins um það, að láta hann
óáreittan.
Ný verðlagsnefnd.
Eitt af fyrstu verkum þings-
ins er að sjá um, að lands-
stjórnin skipi verðlagsnefnd,
því eins og kunnugt er, sálað-
ist gamla verðlagsnefndin út af
deilum við mjólkurframleið-
endur hér í Rvik og grend.
Það þýðir ekkert að skipa í
þá nefnd eintóma kaupmenn
og umboðssala, þeirra stéttar
menn, sem að verðlagsnefndin
hlýtur sérstaklega að hafa eftir-
lit með, að okri ekki á nauð-
synjavörunni.
í nefndina þarf að skipa
menn, sem vita hvað á að gera,
og hvernig á að staría. Það
þarf að rannsaka nákvæmlega
allar vörubirgðir hjá heildsöl-
um ogkaupmönnum,innkaups-
verð og útsöluverð, sjá um að
vörutegundir, sem lítið er til af
(t. d. sykri) verði ekki keyptar
upp af efnamönnum, svo fá-
tæklingarnir fái ekki neitt eða
lítið, og þá með uppskrúfuðu
ránverði. B.