FRBMJIB EKKI RANOINDI 3 DAGSBRÚN BLAD JAFNAÐARMANNA GEFIÐ ÖT AF ALPÝBUFLOKKNUM RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARMAÐUR: ÓLAFUR FRIÐRIKSSON 9. tbl., 4. Reykjavlk, laugardaginn 9. febrúar. 1918. fossamálið. Fossafélagið „ísland". ------ (Frh.). Talsmenn fossafélagsins halda því fram í öðru orðinu, að íands- menn hafi ekki efni á að leggja út í slíkt fyrirtæki, en í hinu orð- inu, að félagið verði strax mnlent þó byrjað sé með útlendu fé, sú sé reynslan í nágranna löndum vorum. Þessar röksemdir eru ekki sem bezt samrýmanlegar. Sé fé til í landinu ætti ekki að þurfa út- lendinga til að sameina það á þess- um stað, það ættum vér að geta sjálfir. Sé það ekki til getur fé- lagið ekki orðið innlent. Eins og stendur mun íslenzkt fé að mestu bundið" í framleiðslu til lands og sjávar. Á báðum þess- um stöðum er þörf fyrir mikið meira fé. Hvort hagur er að því að draga það frá framleiðslunni til iðnaðarins er svo mikið efamál, að ástæðulaust er að hrapa að því, en á þann hátt væri að líkindum hægt að leggja fram allmikið fé, annars ekki. Reki landið sjálft fossaiðnað, á þá fyrst að gera það í stórum stíl, þegar slíkt verður ekki framleiðslunni til hnekkis. Má vera að sú stund sé þegar komin, að beri að taka[fossaaflið í Þjónustu landsins að einhverju leiti. T. d. er ekki ósennilegt áð vinna mætti sumar kolanámur, með raf- magni, sem nú eru unnar í land- inu með ófullkomnum og ónógum verkfærum. Má í sambanöi við þetta benda á kolanámu landssjóðs á Tjörnesi, þar sem á rennur.fram af 50—60 metra háum bakka rétt við námuna. Það er og sjálfsagt að landið hjálpi Reykjavík og öðr- um kaupstöðum og þorpum lands- ins til að koma upp aflstöðvum til rafmagnsframleiðslu, með því að útvegahagfeld lán til slíkra hluta. Qæti landið þar sem ástæða þætti til, átt hlut í slíkum fyrirtækjum að meira eða minna leiti. Kæmi Beykjavík upp aflstöð við Sogið, 8æti landið átt hana að einhverju l«iti og notað til reksturs járn- brautar, ef tækilegt þætti að leggja hana austur um sýslur frá Reykja- vík. Sé það vllji þjóðarinnar að landið eigi járnbraut á þessum stað, er ekki sýnilegt að bezta kiðin til þess sé sú að landið *auþi hana af fossaféiaginu „ísland" ^o þeim kjörum sem það sam- *v8emt frumvarpinu býður. Þau *Jör eru fjærri því að vera að- Bwigileg, þar sem fossafélagið — P° landið kaupi járnbrautina fullu v«rði — á að halda framvegia rétti flutninga þeirra með járnbraut- j£ni er pað þarfnast, enda sé fólag- ekki ver sett í þessu efni en HLUTABRÉF Eimskipafélags íslands. Aðvörun til hluthafa. Oss hefur borist vitneskja um það, að maður einn hér í bænum, sem auglýsir að hann kaupi hlutabréf í félagi voru, bjóði fyrir þau einungis 65 til 80 af hundr- aði af ákvæðisverði hlutabréfanna, og hafi jafnvel náð kaupum á einhverjum bréfum fyrir þetta verð. Út af þessu leyfum vér oss að leiða athygli hlut- hafanna að því, að eftir því sem hagur félags vors stendur, þá getum vér ekki talið ástæðu fyrir neinn hluthafa til að selja hutabréf sín undir nafnverði. Jafn- framt skal og athygli hluthafa leidd að því, að sam- kvæmt félagslögunum þarf samþykki félagsstjórnarinn- ar til þess að sala á hlutabréfum félagsins sé gild. Til þess að gera þeim hluthöfum hægra fyrir, sem kynnu að vilja koma bréfum sínum í peninga, hefur samist svo um, að skrifstofa Verzlunarráðs íslands taki að sér, frá því í dag, að vera milliliður milli seljenda og kaupenda að hlutabréfum vorum, og að útvega sam- þykki félagsstjórnarinnar til sölunnar. Ráðum vér þvi þeim, sem vilja selja bréf sín, til að snúa sér til nefndr- ar skrifstofu, og sömuleiðis ættu þeir, sem vilja kaupa hlutabréf félagsins, að snúa sér þangað. Skri|sto|a Verzlunarráðsins er i Kirkjustræti 8B, opin kl. 10- 12 og 2-4 hvern virkan ðag. Reykjavík 3. febrúar 1918. það hefði orðið, hefði það sjálft rekið brautina. Samkvæmt því sem hór heflr verið sagt, á fossafélagið að halda óskertum rótti til flutninga með járnbrautinni þó hún só seld land- inu, og fólagið á að vera jafn vel sett í því tilliti eins og það sjálft ætti brautina. t samræmi við þetta hefði Thor Jensen getað sett það upp við landaatjórnina þegar hann seldi henni eimskipið „Borg" að hann héldi óskertum rétti til flutn- inga með skipinu eftir sem áður, eins og það væri hans eign. Má nærri geta hvort slikir kostir hefðu þótt aðgengilegir fyrir landið, þó fylgismenn fossafelagsins virðist ekki sjá neitt athugavert við því- lík kjör þegar um járnbraut er að ræða. Hér heflr verið farið nokkrum orðum um skuggahliðar fossamáls- ins í sambandi við fossafélagið „ís- land" og er þó engan yeginn tekið alt fram sem ástæða- væri til að athuga. Þetta mál er svo umfangs- mikið aö þingi og þjóð ber að at- huga það grandgæfilega áður en fullnaðar úrskurður er á það lagð- ur: Brýn skylda þingsins er að bera það undir atkvæði þjóðarinn- ar hvort eigi að veita fossafélaginu þau réttindi, sem það fer fram á eða landið sjálft eigi að geyma sér réttinn til þess iðnaðar sem félag- ið hygst að reka, þó það tefji mál- ið um lengri eða skemri tíma. Erlingur FriÖjónsson. Jón Þorláksson í „Lögréttu". Liúgrottan um landið fer, leeðist bak við steina, hvössum tönnum hyggur iár hryggi manna reyna. Gömul visa. Blöð andstæðinga Alþýðuflokks- ins höfðu ekki mikið fyrir því aö rökræða málefnin núna fyrir kosn- ingarnar. Aðalvopn þeirra voru dulnefnis níðgreinar um ritstjóra Dagsbi únar. — Hr. Jón Þorláksson lézt þó vera að rökræða jafnaðar- stefnuna í „Lögréttu"-blaðinu sem kom út daginn fyrir kosning- una, og þó rökfærzlur hans séu mest rangfærzlur, þá er þetta þó altaf virðingarverð tilraun. En svo er að sjá sem eftir kosninguna hafi hr. Jón Þorláksson iðrast þess að hann skyldi ekki nota enn sví- virðilegri aðferð en að láta rang- færzlur fyrir rökfærzlur, því í síð- asta tbl. „Lögréttu" tekur hann upp gamla bragðið, sem algengt var hór í þann tíð, sem fólskan var mest í pólitikinni, fyrst að segja að þetta og þetta só sagt, og síðan rökræða út frá því að þetta sem sagt var sé sannað. Segir hr. Jón Þorláksson að Elías Stefánsson útgerðarmaður harl „að sOgn" borgað mestan hlutann af kosningakostnaði A-listans, ,en hann var talsvert mikill, bæði lít- gáfa nokkurra b!aða af„ Dagsbrún", skrifstofuhald, bílar og vinnulaun". Herra Jón er svo sem ekki í vand- ræðum með að telja upp k03tn- aðinnl Hann er heldur ekki í vand- ræðum með hvers vegna hr. Elías Stefánsson hafl geit þetta. Eftir beztu kjaftakerlingarfyi irmynd segir hann: „Sú skýring er á þessu gefin manna í milli, og tekin trúanleg af mörgum, að svo hafl verið um samið eða til ætlast, að ef þeir A-listamennirnir næðu meirihluta i bæjarstjórninni þá skyldi bærinn kaupa af hr. S. E. trollarann ís- lending, sem hann á einan eftir
Beinir tenglar