Fréttir - 24.06.1918, Blaðsíða 1

FRETTIR
DAGBLAÐ
56. blað.
Reybjavík, mánudaginn 24. júní 1918.
2. árgangur.
Pe55 ve^aa.
Fyrir nokkrum dögum var gerð
grein fyrir því, hvers vegna ísland
gæti aldrei verið örugt ef það væri
annaðhvort hluti annars rikis eða
í málefnasambandi við það. Þess
vegna er auðgengið að því, hvers
konar samband það er, sem vér
getum verið í við annað ríki.
1. Ef ísland er í sambandi við
annað ríki, þar sem atvinnuvegir
eru gagnólíkir vorum atvinnuveg-
um, þá er auðsætt, að það verður
að hafa sína eigin menn til allra
samninga, því að menn úr hinu
ríkinu, hvort sem þeir eru sendi-
herrar eða ræðismenn, þekkja
ekkert til vorra atvinnuvega og
kunna því eigi að sjá vorn hag.
Og það er jafnauðsætt að vér get-
um eigi gert samhljóða samning,
t. d. um verzlun og tolla, sem
bandalagsríkið, því að þarfirnar
eru svo ólíkar. Þar er þá önnur
höfuðástæða til þess, að vér verð-
um að gera vora eigin samninga
og sérstaklega óháð bandalagsrík-
inu.
i
l
I
I
Vér verðum því að hafa sátt-
máls og samningarétt, þrátt fyrir
sambandið, og vér verðum að hafa
sendimannarétt.
2. Vér liggjum hér einir í úthafi
sem segir 1 hinni fyrri grein og
engin þjóð er svo máttug, að vér
getum verið öruggir í skjóli hennar
í slikum surtarloga sem nú gengur
yfir heiminn. Fess vegna verðum
vér öryggis vors vegna að vera
friðlýst ríki, sem aldrei geti lent í
ófriði. En þetta getur eigi orðið
nema vér höfum sjálfir og óskorað
rétt til þess, að ráða yfir því,
hvort vér viljum vera í friði og
öruggir eða dragast inn í ófrið
með öðrum og verða þeim sterkari
að bráð.
3. Ekkert samband milli tveggja
ríkja er til, sem rúmi þetta, nema
hreint konungssamband. Og vér
bljótum því að heimta af Dönum
að þeir viðurkenni fullveldi lands-
ins í konungssambandi við fían-
mörku.
Danir vilja ólmir halda áfrarn
sambandi við oss. Eitt samband
er til, sem er oss bæði sæmilegt
°g hættulaust. Ef nú Danir vilja
samband, en neita um þetta eina
samband, á hvað bendir það?
Mundi þess háttar bróðurást
freista íslendinga?
Gamalt og nýtt.
Pað er svo pröngt hér inni,
en úti gleði nóg.
Nú líður Ijóð af vörwn;
mig langar úl í skóg.
t austri röðull rennur,
lwer rós til himins sér.
Ó, komdu, vinan vœna!
og vertu' um stund hjá mér.
Hegr vorsins Ijóð, sem hátt til himins fer!
A Ú vit fara heim til Föroyar
við „Botniu“, vilja vit á egnu
vegna og fyri teir sendimenninar,
ið heim eru farnir, frambera eina
hjartaliga tökk til Islendingar fyri
ta vœlvild, ið er sýnd okkum.
p. t. Reykjavik, ??. Juni 191ti.
Rasmus Niclasen, Poul Niclasen,
lögtingsmaðnr. lögtingsmaðnr.
Amerísk hagsýni.
Sjá leiflradjásnin Ijóma
um Ijóra’ á hverjum bœ;
sjá glóa pil og grnndir
og glilra kyrran sœ;
sjá loftsins víðblátt veldi
og vinda gullin ský; ,
— heyr vonarkvœði vorsins
svo víðfeðm, Ijós og hlý,
um gróður landsins vefjast vörm og ný.
Svo vildi’ eg leiftrum Ijóma
pinn Ijúfa meyjar liug,
pinn fÖgnuð vekja' og verja
og víkja sorg á bug;
svo vildi’ eg geislum glita
hvert geðs píns tára-ský;
svo vildi’ eg geta verið
pér vorsól ávalt ný,
pitt œskuljóð, pín gleði góð og hlý.
Svo vildi’ eg geta verið —
og villisl allaf pó:
pú sjálf ert hjartans ldýja
og hugar yndis Jró.
Pú sjálf ert vorsins varmi
og vorsins gleðiljóð,
— minn andans gróður alinn
við ástar pinnar glóð;
við faðmlög pín svo hrein og hlý og góð.
t
Pú vinan kœra, væna!
ert vor og yndis ró.
Pólt all pér gœti’ eg gefið,
pú gefur meira pó.
í austri röðull rennur
og roðar stórt og smátt,
og leiftradjásnin Ijóma
um Ijóra’ í hverri átt;
pó ber pín ást par af og yfir hátt.
S. F.
Snemma hefur hagsýni Ameríku-
manna látið til sín taka eins og
sjá má á lagafrumvarpi einu, sem
rætt var af fullri alvöru á sam-
veldisþingi Bandamanna árið 1788,
en loks felt með litlum atkvæða-
mun. — Læknir eínn, Archibald
Murphv að nafni, flutti frumvarp
þetta inn á þingið, en blaðið
»Friðar- og ófriðartíðindi New-
York-bæjar«, sem út kom 19. jan.
1788, segir að aðalefni þess hafi
verið þetta:
»Til þess að koma upp hjú-'
skaparfærri og dugandi kvenna-
kynslóð skulu þessar ráðstafanir
gerðar:
1. skal engri stúlku, sem náð
hefur 12 ára aldri, leyfast að ganga
i nærfötum, sem hún hefur ekki
unnið sjálf.
2. Sérhver stúlka, sem náð hef-
ur 10 ára aldri, skal ganga á mat-
reiðsluskóla, sem ríkið setur á fót,
og ganga þar undir próf að þrem
árum liðnum.
3. Engri stúlku skal levft að
dansa fyr en hún er orðin 18 ára.
4. Stúlkur mega hvorki sitja að
spilum né reykja tóbak.
5. Stúlkur, sem orðnar eru fullra
18 ára, skulu alstaðar ganga í skot-
félög og skal þeim bæði kent að
fara með byssu og binda um sár.
6. Engin stúlka má giftast innan
19 ára aldurs og þá því að eins,
að hún hafi leyst húsmóðurpróf
af hendi«.
Blað það, sem birti þetta laga-
frumvarp ekki alls fyrir löngu, á-
samt alleinkennilegum liegningar-
ákvæðum fyrir brot á þessum sex
aðalatriðum, gerir því næst svo-
látandi athugasemd: »Það var leitt
að frumvarp þetta fékk ekki fram-
gang á samveldisþingi Bandamanna.
Að öllum líkindum hefðu þá önn-
ur riki sett hjá sér samskonar lög,
(Framhald á 3. siöu.)