Fréttir - 08.10.1918, Blaðsíða 2

FRETTIR
Kirsch
liðsmaður í erlendu liðsveitinni
í her Frakka.
Glæfraför frá Kamernn tll skotgrafanna
þýzkn, ófriðarárið 1914—16.
Eftir
llans I^aaselie.
(Frh.)
Eg settist niður. Voru þarna saman komnir
menn af öllum þjóðum.
Liðsmennirnir tóku að syngja söngva að
heiman. ítölsku lögin voru einna þunglyndis-
legust. Var þessu haldið áfram unz foringinn
kallaði: »Þögn«. Síðan var boðið að slökkva
ljósin.
Eg fór úr fötunum. Eg vaknaði kl. 6 að
morgni. Hafði eg sofið rótt um nóttina.
Eg stökk án tafar á fætur. Gekk siðan út
i garðinn og þvoði mér að dæmi félaga minna,
er eg hafði*klætt mig.
Að því loknu settumst við að kaffidrykkju.
Eg varð all-hissa á því, er eg varð þess var,
að all-mikið áfengi var í kaffinu. Fann eg það
þegar í stað á lyktinni. En gömlu hermönn-
unum fanst of lítið áfengi í kaffinu, og kváðu
þeir mestan hluta vínandans hafa gufað upp
í eldhúsinu hjá eldamanninum.
Klukkan sjö voru menn látnir ganga til
æfinga. Eg var látinn fara til vinnu, þótt eigi
væri eg enn klæddur einkennisbúningi. Skyldi
eg aka grjóti á hjólbörum. Var eg óvanur
slíkri vinnu, en vann samt kappsamlega, unz
eta skyldi hádegisverð.
Síðari hluta dags fór eg að sækja einkenn-
isbúning minn. Með mér fóru nokkrir nýlið-
ar, sem komið höfðu síðar en eg. Voru það
Spánverjar nokkrir og einn Svisslendingur.
Hverjum okkar voru fengnar rauðar brækur
og blátt vesti. Auk þess kápa með málm-
hnöppum, rauð hermannahúfa og einkenni
erlendu liðssveitarinnar, blátt mittisband úr
bómull. Síðan voru okkur fengin bóinullar-
nærföt, járnslegnir skór og stuttar gljáleðurs-
legghlífar. Voru skórnir þann veg úr garði
Charles Garvice: Marteinn málari.
271
sína, en eg er hér á ferð og hef orðið fyrir
skakkafalli«.
»Eg er hrædd um að yður finnist húsa-
kynnin hérna fremur bágborin, frú Gregson«,
sagði læknisfrúin brosandi. »Eg vona að
ekkert slys hafi komið fyrir«.
»Vagnstjórinn minn var svo ógætinn að
ryðja manni um koll«, sagði Charlotta og
reyndi að bera af sér sökina, »en það var
þó ekki eiginlega honum að kenna. Maður-
inn hljóp þvert yfir götuna í stað þess að
standa kyr og láta vagninn komast fram
hjá«.
»þessir sveitamenn eru svo athugalausir
oft og tíðam«, sagði læknisfrúin, því að henni
kom ekki til hugar að rengja það, sem þessi
ókunna hefðarkona sagði henni.
Browwood læknir var nú tilbúinn að fara,
en áður en hann lagði af stað, vék hann sér
að Charlottu og sagði kurteislega:
wÞað mundi gleðja konu mína ef þér vild-
uð gera svo vel að borða hjá okkur, frú
Gregson. Þér hljótið að vera orðin matarþurfi
eftir allan þennan hrakning«.
Charlotta þakkaði honum fyrir, vitandi
vel að hún varð að sæíta sig við orðinn
hlut, þó að hún biiis vegar væri sárgröm út
af því að för sín skyldi heftast á þennan
hátt. Hún sá fram á það, að hún mundi
verða í talsverðum vanda stödd ef maður-
gerðir, að spor hvers hermanns var hægt að
greina frá sporum annara manna. Hafði liðs-
foringjum í Afríku hugkvæmst þetta ráð, til
þess að finna þá sem strykju. Kom þetta og
að mesta gagni landamæra-vörðunum.
Eg klæddist nú skjótlega. Var hinn mesti
vandi að vefja um sig mittisbandinu svo vel
færi. Varð það að gerast á sérstakan hátt.
Hélt einn hermaður í enda bindisins, en sá
er skyldi vefja því um sig, sneri sér í hring
og vafði upp á sig. Sé enginn í nánd, verður
hermaðurinn að festa einhversstaðar endann.
Verður að vefja því á nákvæmlega réttum
stað. Skal bindið vera til skjóls. Ef kalt er á
næturnar, er mönnum skipað að vefja sig
bindinu. Það er 5 stikna langt, og nota her-
menn það oft til þess að síga á því ofan af
klettum, er nauður rekur til. Eg saumaði
merki liðssveitarinnar á húfu mina. Er það
springandi sprengikúla. Að þvi loknu hafði
eg lokið búnaði mínum.
Félagar mínir virtu mig ánægjulega fyrir
sér: »Nú er eitthvað annað að sjá þig«. Eg
leit í spegil og varð að kannast við það, að
einkennisbúningurinn fór mér undur-vel.
»Á morgun ferðu til æfinga með hinum«,
sagði foringinn og lagaði það af fötum mín-
um sem honum þótti eigi vel fara.
Að morgni héldum við 10 nýliðarnir af
stað á eftir hinum til æfinga. Tók síðan her-
maður einn að kenna okkur hvern veg fót-
gönguliðar skyldu haga sér. Hann var frá
Luxemburg, og kunni mætavel þýzku. Við og
við blótaði hann eins og sannur Þjóðverji.
1*011 eg væri þreyttur að kvöldi, labbaði
eg um borgina, til þess að líta á land og
fólk. Undi eg lítt hag mínum, því að eg átti
enn eigi neinn kunningja. Eldri hermennirn-
ir voru of mjög hneigðir til víns og kvenna,
til þess að eg gaeti verið með þeim. Sá eg
nú margt ófriðarfregna. Voru þær allar á
einn veg, Frökkum og Bandamönnum í vil.
Eftir tíu daga var mér goldið kaup rnitt.
Voru það 40 aurar. Frá þeim voru dregnir
10, en i stað þeirra fékk eg reyktóbak, vind-
linga og eldspýtur. Eg reykti ekki, en gat selt
hinum hermönnunum tóbakið, fyrir 15 aura.
272
inn skyldi deyja af meiðslum sínum og hið
sanna komst upp um aðdragandann og Dup-
rez færast undan að láta sökina skella á sér.
En ef hún biði, þá þekti hún vagnstjórann
svo vel, að hún treysti sér til að láta hann
halla sannleikanum eftir því sem þurfa þætti,
ef hún að eins hugnaðist honum vel fyrir.
Tók hún svo þátt í máltíðinni, sein var bæði
ljúffeng og vel framreidd og var þó mjög
annars hugar,
Innan skamms heyrðist þungt og seinlegt
fótatak á stígnum, sem lá að húsinu og þutu
þær Charlotta og læknisfrúin þegar til dyra.
Voru læknirinn og vinnumaður hans komnir
þar og báru hinn meidda mann á börum á
milli sín, en Duprez veitti þeim aðstoð. Mað-
urinn hafði aftur augun og fanst Charlottu
mest um hve fölur hann var. Hann stundi
við einu sinni er Duprez varð fótaskortur,
en annars heyrðist hvorki til hans stunur ne
hósti sem menn segja.
Læknisfrúin leiddi gest sinn inn í borð-
stofuna og settust þær aftur að máltíðinni,
en Charlotta hafði nú mist alla matarlyst og
gat ekki varist því að hlusta eftir skóhljóði
mannanna, sem vóru að bera sjúklinginn
upp stigann. Eftir litla stund heyrðust nokkr-
ar fyrirskipanir til læknisins og því næst sló
öllu í þögn. Læknisfrúin borðaði með beztu
lyst eins og ekkert hefði ískorist og gættf
í Frakklandi er tóbakseinokun og ríkið græð-
ir á því, að úthluta hermörinunum nokkuru
af mála þeirra í tóbaki. Er þetta eins konar
reykingarkennsla, og á þetta ber að líta, þeg-
ar hugað er að afturför Frakka. Fegar þjóð-
inni er þann veg úthlutað af handahófi tó-
baki og víni, þá er eigi von að vel fari..
Enda mun ei á löngu líða, uns vísindin taka
eftir því.
Eg hélt af stað í góðu skapi til borgarinn-
ar. Keypti eg mér þar ávexti og pappír.
í búðargluggum gat að líta uppdrætti af
umhverfinu. Einnig hékk eitt slíkra landa-
bréfa í herbergi skotkennara okkar. Leit eg
oft á landbréf þessi, og eigi leið á löngu,
unz eg var orðinn því vel kunnur hvert halda
skyldi ef eg flýði. Frá Boyonne til landa-
mæranna voru að eins 25 rastir.
í herflokki þeim, sem eg var í, var og
spánskur liðsforingi. Hann hafði haldið á
brott að heiman til þess að að vinna sér fé
og frama í ófriðinum. Heyrði eg hann oft
bölva því, hve illa væri með sig farið. Eitt
sinn móðgaði hann foringja einn. Var hann
þá dæmdur i fjögurra daga fangelsi. Var
hann all-aumlegur, er hann kom til okkar á
ný. Um kvöldið fanst hann ekki, er liðið
var kannað. Hann hafði flúið yfir landa-
mærin og kom eigi aftur. Hann sendi síðan
bréf löndum sínum í liðssveitinni og kvað
sér vel hafa gengið förina.
Fjöldi annara manna í liðssveitinni var
óánægður. En gömlu hermennirnir undu vel
hag sinum. Hugðust þeir endurnýja samn-
ingana, er fimm árin væru liðin.
Fjöldi útlendinga var blektur til þess að
ganga í liðssveitina. Ungur Svisslendingur
hafði verið blektur mjög. Var hann vélfræð-
ingur. Hafðist hann við í stórborg einni á
Frakklandi, er stríðið hófst. Var hann at-
vinnulaus. Var honuin nú sagt, að hann
mundi fá atvinnu í vopnaverksmiðju, ef hann
gengi fyrst i herinn. I*ann veg var því farið,
að hann var í erlendu liðssveitinni.
Frh.
273
þess sem kurteis og hugulsöm húsmóðir að
trufla Charlottu ekki í hugleiðingum sínum.
Að öðru leyti var hún alvön svipuðuni at-
burðum, og var til taks að skunda til manns
síns, ef hann skyldi kalla á hana til hjálpar
— það eitt þótti henni verst, að maður sinn
skyldi hafa orðið af ina*-nuni.
í ' VL
Charlotta hafði fleygt sér i hægindastól í
svefnherberginu, sem henni hafði verið vís-
að á.
Klukkan var orðin tvö um nóttina, en
samt hafði hún enga löngun til að ganga til
hvilu, og stóð þó rúmið uppbúið og tandur-
hreint þar rétt hjá henni. Var hún að velta
því fyrir sér, sem komið hafði fyrir hana þá
um daginn, og þá fyrst og fremst samtali
sínu við mann sinn, og glotti hún hæðnis-
lega þegar hún mintist þess. I*ví næst komu
henni í hug samfundir sínir við Guy Field-
ing, og að síðustu slysið með vagninn. Henni
fanst þetta vera æði viðburðarikur dagur, en
í stað þess að iðrast mótgerða þeirra, sem
hún hafði auðsýnt öðrum, þá hugsaði hún
um það eitt á hvern hátt hún gæti komiA
fram hefnd sinni við mann þann, sem hún