Fréttir - 21.10.1918, Blaðsíða 1

FRÉTTIR
DAGBIAÐ
173. blað.*
Reykjavíb, mánndaginn 21. október 1918.
2
. árgangnr.
Hi Él í Politicos-vindla r I og Embassv-ciearettur 1 ir Loistii íwm

yitkvxðagreiðslan
í sambandsraálinn.
Samdægurs og atkvæðagreiðslan
fór fram í fyrradag voru talin at-
kvæðin á ísafirði, Seyðisfirði og
Vestmannaeyjum, og varð ljós mik-
ill sigur sáttmálans, sem og vænta
mátti.
Á ísafirði sögðu
já 248 nei 95.
Má það heita mikil sigur í kjör-
dæmi annars aðalmótstöðumanns
sáttmálans meðal þingmanna,
Magnúsar Torfasonar. Ógild höfðu
fallið 16 já og 8 nei en 4 seðlar
verið auðir.
Á Seyðisfirði sögðu
já 204 nei 2.
I Vestmannaeyjum sögðu
já 457 nei 4.
Má segja að þetta sé góð byrjun
er gefi og góða bendingu um það
hvernig atkvæðagreiðslan muni
fara yfirleitt.
Verður heldur ekki annað sagt
en að menn hafi sótt kjörið all-
sæmilega á þessum stðöum, er þess
er gætt, hversu illa var alment spáð
um hluttökuna. •
fyrrnm og jramvegis.
Sáttmálarnir ná saman sem
kvöldroði og morgunroði í júní-
mánuði. Gamli sáttmáli var kvöld
gullaldar Islands, en kvöldroðinn
var blóðstorka Sturlunga-aldarinn-
ar. Hinn nýi sáttmáli er morgun
upprennandi gullaldar, enda má
nú í hvívetna sjá árroða hennar.
Hinn gamli trygði frelsi feðra
vorra með því ákvæði, að honum
mætti segja upp, ef hann yrði rof-
inn. Sú trygging reyndist of veik,
því að bæði var helzti óljóst til-
Bensín.
Bensín-notendur eru hér
með aðvaraðir, að tilkynna
oss þeg-ar í stað bensinþörf
sína ytir veturinn. Jafnframt
pöntuninni verður að skýra
frá númeri bifreiða og- mótor-
hjóla.
Landsverzlunin.
Loftskeyti.
!• Hrezkar frétt ir* 19. október.
Pjóðverjar hafa að eins lítinn hluta Belgíustrandar
enn á sínu sraldi. Her bandamanna sótti fram austur
eftir ströndinni þ. 18. og tók Blankenberghe og komst
í nánd við Zeebrúgge. (Milli Blank. og Seebr. eru að
eins 5 km.). í sókn sinni til Brúgge tóku Belgar 300
fanga, 2 fallbyssur og mikið af öðrum hergögnum.
Á Bohain-le-Cateau vígstöðvunum tóku Bretar 1200
fanga og nokkrar fallbyssur. Milli Sensee-skurðarins og
Lys sóttu bandamenn fram nm 5 mílur. Með sókn sinni
hjá Guise og á hægri bakka Serre neyddu Frakkar
i’jóðverja til að hörfa úr fleignum hjá la Fere og tóku
Aquilcourt og Mennevret og sóttu fram um 3 mílur á
þessum stöðvum. Sunnar tóku Frakkar 10 þorp af Djóð-
verjum og 1500 fanga. Beggja vegna við Vouziers fóru
Frakkar yfir Aisne og tóku mörg hundruð fanga.
(Frh. á 3. síðu.)
tekið um, hvernig úrskurður feng-
ist um það, hvort hann væri rof-
inn eða ekki. En oft var hann rof-
inn að beztu manna yfirsýn, en
aldrei sögðu ísiendingar upp sátt-
málanum. Sá meinbugur var á að
enginn dómstóll var ákveðinn til
þess, að skera úr ágreiningi. 1
hinum nýja er séð fyrir þessu.
Dómstóll er þar ákveðinn, hlut-
laus oddamaður, svo að þegar sá
dómstóll dæmir að rofinn sé sátt-
málinn, þá verður eigi um það
deilt. Og hvenær sem sá dómur
fellur, að Danir hafi rofið sáttmál-
ann í einhverju, þá getum vér sagt
honum upp að alþjóðalögum rétt-
um. Tryggingin er þvi nú betri,
þótt eigi væri hún önnur en þessi.
En auk þess er alt uppsegjanlegt
með atkvæðagreiðslu eftir tiltekinn
tíma. Hér eru því miklu betri
tryggingar gegn yfirgangi. Á hinn
bóginn er ekki samið um kon-
ungsfélagið sjálft, og er það því
ekki uppsegjanlegt eftir þessnm
samningi. Það er orðið til af hend-
ing 1814, og endar af hendingu,
þegar svo ber undir.
ísland var í mikilli hnignun,
þegar það gerði hinn fyrri sátt-
mála, og þess vegna var hans ekki
neytt sem skyldi, og vér sukkum
dýpra og dýpra. En er aftur tók
að birta, þá tókum vér og að
neyta sáttmálans, og nú hefur hann
endurnýjað sig sjálfur.
Framvegis verðum vér að vaka
yfir framkvæmd þessa sáttmála og
sjálfstæði voru, sem nú fæst full
og almenn viðurkenning fyrir.
þjóðarmetnaður verður að vaxa
og með honum trygðin við siðu
og tungu feðra vorra.
Þar býst eg við að fá góða sam-
verkamenn til þessa sem eru nú-
verandi mótstöðumenn samnings-
ins. Munu þeir því eigi taka mér
það illa upp, þótt eg neiti mér nú
fyrst um sinn um þá ánægju að
svara þeim, þótt þeir haldi enn þá
áfram að velja mér viturleg og
vinsamleg orð.
Eg enda þessar lfnur með þakk-
læti til þeirra fyrir allan þann heið-
(Framhald á 3. síðu.)