Höfuðstaðurinn - 11.01.1917, Blaðsíða 1

HOFUÐSTAÐURINN
103. tbl.
Pimt udaginn 11. janúar.
1917
Bresku samingarnir og þingið.
Eftir beztu heimildum höfum vér það, að þingið
eetlar að halda uppteknum hætti Einars Arnórsson-
arf samningabraskinu við Bretaað
halda öliu íeyndu.
Munið elfir
fyrirlestrinum f Bárunni f kvöld — um drauma
og dulrænar sagnir — kl. hálf nfu.
Frá því í sumar og einkum þó
eftir að þing kom saman, hafa menn
beðiö þess með óþreyju að fá að
þekkja leyndardóma bresku samn-
inganna. Menn höfðu sem sé bú-
ist við því, að þingið mundi eigi
eetla sér að feta í fótspor ráðherra
í því að láta undir höfuð leggjast
að skýra þjóðinni frá því máli, svo
merkilegt sem það sýnilega er.
Þegar á fyrstu fundum þingsins
var kosin nefnd tll þess að athuga
öll gögn í því máli. Nefnd þessi
hefir því starfað allan þingtímann.
Sfst skal því dróttaö að henni að
hún hafi unnið illa að lestri og
ihugun samninganna, en ekki hefir
þó neitt frá henni heyrst fyr en í
gær, aö það varö h'jóðbært, að
ekkert ælti heldur nú, að verða gert
opinbert um saminga þessa. Nefnd-
aráliti þvi, sem nefndin hafði sam-
iö, var útbýit meðal þingrnanna, en
þvf fylgdi sú kvöð, að öllu því,
sem þar stæöi ætti aö haida leyndu
fyrir almenningi.
Launung — Launmál
er nú þaö, setn þjóðin svo iðulega
þarf að átelja hjá þeim, sem settir
eru fremstir um það að fara með
mál hennar.
En þrást fyrir það, að þjóðin ár
eftir ár vítir alla pukurs meðferð á
málum hennar, þá endurtaka laun-
málin sig þó, og verða síst færri
"é smærri.
Meöan einstakir menn gerðu sig
seka um þau »launráð« að ganga
irin á leynd um málefni þjóðar-
innar í samningum eða stímabraki
vlö aðrar þjóðir sbr. þremenninga-
förin, var auðvitað hægt um við-
gerðir, enda hefir þjóðin fljótlega
séð við slíkum mönnum og létt af
þeim fulltrúastörfunum, en aftur á
móti hefir húu ótvírætt þakkað
þeim mönnum sem pukursmenn-
imir nefndu ''heitrofa og öðrum
viöiíka nöfnum er þeir ekki vildu
gerast þeim samsekir í því að dylje
þjóðina hinu sanna og rétta um
mál hennar.
Það eru því undur rnikil ef al-
þingi ætlar að feta í fótspor laun-
ráðamannana og taka upp þann
siðinn sem þeim reyndist óheilla-
drýgstur og leyna þjóðina mikils-
varðandi ráðstöfunum um hagi
hennar.
Vér fáum heldur naumast trúað
þessu. Það er svo ósennilegt að
þingið ani inn á þá óheillabraut,
sem hiýtur að eiga þann ettda, aö
þjóðin raissi traustiö og virðing-
inguna til þessara »beztu manna«.
Auðvitað eru það heldur ekkt
allir þingmenn, sem svo eru gerðir
að þeir, án þess að kenna sam-
vizkubits, vildu draga þjóðina niður
í þetta leyndanna ginnungagap. —
Og vonandi er það, að nú sem
fyr verði einhverjir til þess, að
draga slæðuna svo til hliðar, að
launungamennirnir veröi berir eftir.
Það er vonandi í lengstu lög að
á þinginu séu margir þeir, sem
þori að standa einir, margir þeir,
rem ekki bresti einurð til þess að
segja sannleikann, hver sem í hlut
á. —
Þingmenn vita þó það, að þjóð-
in hatar alla launung í opinberum
máluro, þeim málum, sem almenn-
ing varða.
íslenzka þjóðin vill leika sitt
hlutverk á leiksviði menningarþjóð-
anna, — en hún vill hafa tjaldið
uppi.
Þeir sem vilja hafa viðskifti við
hana, verða því að koma fram í
birtuna.
Frjáls, fölskvalaus viðskifti, eiga
að vera einkunnarörð vor í við-
ureign vorri við aörar þjóðir.
£\6?a\)vx\u.
Fieslar Ijóðabækur fást keyptar á
Bergstaðastræti 23.
Dans-mosik.
Þeir sem ætla að biðja mig að spila á dansleikjum í vetur, geri
svo vel að láta mig vita með 5 daga fyrirvara.
P. O. Bernburg.
Slðustu forvöð.
Næstu daga verður afgangurinn af
Landssjóðsbrenninu
seldur tii að rýma fyrir vörum, sem koma meö e.s. Islandi.
Menn snúi sértii JÓNS GUÐMUNDSSONAR
afhendingarmanns.
Afgr* Landssjóðsvaranna.
Siíja bestu menn-
irnir hjá?
—o—
Hversu oft heyrir maður ekki
sagt þegar um er að ræða stjórn-
mál vor: »Þaö er ekki komandi
nálægt þessari pólitik fyrir almenni-
lega menn«.
Það er ekki heldur minsti vafi á
þvf, að margir, ef til viil fjölda
margir af þjóðarinnar bestu mönn-
um draga sig í hié, Afleiðing þessa
verður oft sú, að þeir verða fyrir
valinu, sem síður skyldi, þegar þjóð-
in er aö kjósa fuiirúa sína.
En einmitt af þessum ástæðum
þarf þjóðin að hafa sérstakar gæt-
ur á aðgerönm þingsins og stjórn-
ar þeirrar, sem sett er á laggirnir
í það og það sinnið.
Sú skylda hvílir á herðum höf-
uðstaðarbúa sérsfaklega, að fylgjast
með aðgeröum þingsins meðan það
situr,
Því miður er svo að sjá, sem í
frelsisbaráttu þjóðar þessarar, versti
og skæðasti óvinur og þröskuldur i
í vegi hennar til framsóknar, oft
og einatt hafi veriö þingið.— sjálft
þingiö, sem átti að verja og þótt-
ist verja þjóðina fyrir erlendri kúg-
un en varð sjálft versti kúgarinn.
Nú höfum vér eitt dæmið fyrir
augunum.
Einar Arnórsson var aö dómi
allmargra mætra manna, að fara
með landið út á hálar brautir með
leyndarbómsfullum ráöstöfunum og
samningum.
Ætla má, að eigi standi þeir
merin alifjarrí valdasessinum nú,
sem þá slóu sig til riddara með
því, að fletta ofan af aðgerðum
hans, ekki hvað minst í samninga-
málinu við Breta. Þetta var auð-
vitað gott og sjáifsagt, en 'hvað
gerist nú? Þeir hinir sömu, sem
töldu Einar Arnórason óalandí og
óferjandi vegna pukurs síns, gerast
honum nú samsekir ýmist meö þvf
aö leyna almenning því, sem þeir
áöur töldu sjáifsagt að yrði opin-
berað, eða með því að þeir sitja
þegjandi hjá, horfa á að aðrir geri
það, sem þeir áðurvildu vítt.
i