Landið - 06.12.1918, Blaðsíða 1

Afgreiðslu og innheímtum.
Ólafnr Ólafggon.
Llndargötu 25.
Pðsthólf. 353.
48. tölnblað.
Reytjayíb, föstudaginn 6. ’des. 1918.
III. árgangnr.
Árni Biríksson.
mm
® [
Heildsala.
]
Talsími 265. Pósthólf 277.
[
Smásala.
Vefnaðarvörur, Prjónavörur mjög Qölbreyttar.
Saumavélar
^nieð hraðhjóli og 10 ára
verksmiðjuábyrgð.
§inávörur, er snerta saumavinnu og hannyrðir.
Pvoita- og lireinlætisvörur, beztar og ódýrastar.
Tækifærisgjaflr — Jólagjafir — Leikföng.
yinðersen S Sön,
Reykjavik.
Landsins e 1 z t a klæðaverzlun og
saumastofa. Stofnsett 1887.
Aöalstræti 16. Simi 32.
Stærsta úrval af allskonar fata-
efnum og öllu til fata.
F ull veldishátí ðin.
Sunnudaginn x. des. var að til-
hlutan stjórnarinnar haldin hátíðleg
athöfn hjá stjórnarráðshúsinu í til-
efni af því, að konungur hafði þá
daginn áður undirskrifað sambands-
lögin og gefið út úrskurð um ís
lenzkan rfkisfána.
Tennur.
eru tilbúnar og settar inn, bæði
heilir tanngarðar og einstakar tennur
á Hverfisgötu 46.
Tennur dregnar út af lækni dag-
lega kl. ii—12 með eða án deyf-
ingar. — Viðtalstími kl. io—5.
Sophy ISjarnaraon.
Hviti
hanzkinn
er einhver bezta sagan.
Fæst hjá bóksölum.
Bazarinn
á Laug,aveg‘ 5
hefur ávalt allskonar tæki-
færisgjaíir fyrir börn og
fullorðna. =■■■■■■ =
Ennfremur bróderaðir og áteikn-
aðir dúkar, kragar og fleira.
Vanskil á blaðinu.
Ef vanskil verða á blað-
inu, eru kaupendur beðnir
að gera afgreiðslunni að-
vart um pað svo fljótt
sem hægt er.
Danska herskipið »lslands Falk«
var árla morguns fánum prýtt sigl-
anna á milli. Skipaði þar danski
fáninn það hið æðra öndvegi, en
hinn ísienzki hið óæðra.
Stuttu eftir kl. háif tólf gengu
hermenn af »Islands Falkc í fylk-
ingu með axlaðar byssur og bera
byssustyngi, frá bryggjusporði og
upp á stjórnarráðsblettinn. Safnað-
ist nú að fjöldi manna. Komu nú
foringjar skipsins, skrýddir ein-
kennisbúningi og sendiherrar er-
lendra ríkja. Gengu þeir upp að
dyrum stjórnarráðshússins, en þar
stóðu helztu borgarar bæjarins, er
boðnir höfðu verið til athafnar-
innar.
Er klukkuna skorti fjórðung stund-
ar í tólf, lék lúðrafélagið »Harpa«
»Eldgamla ísafold«. Því næst hélt
fjármálaráðherra ræðu. Var síðan
íslenzki fáninn dreginn við hún á
stjórnarráðshúsinu, Tóku þá allir
ofan. »Islands Falk« tók að skjóta,
hermennirnir kvöddu fánann og
lúðrasveitin tók að leika fánasöng-
inn »Rís þú unga íslands merki«.
Að þvf loknu hélt foringi »Islands
Falk« ræðu. Að ræðunni lokinni var
leikið »Kong Christian*. Að lok-
um talaði forseti sameinaðs þings
fyrir minni Danmerkur. Lék síðan
hljóðfærasveitin »Der er et yndigt
land«. Að siðustu var leikið »Ó
guð vors landsc. — Gengu síðan
dönsku hermennirnir af stað f
fylkingu.
Kl. 2 var hátíðaguðsþjónusta í
dómkirkjunni. Flutti biskupinn ræðu.
Var þar viðstaddur fjöldi tnanna,
svo sem foringjar á »Islands Falk*
og sendiherrar erlendra ríkja.
Heiðursmerki.
Á sunnudaginn barst Stjórnarráð-
inu símskeyti frá skrifstofunni í
Kaupm höfn um að konungur hafi
sæmt ráðherrana og samnings-
nefndarmennina heiðursmerkjum í
tilefni af fullveldisdegi íslands
Ráðherrarnir, Jón Magnússon, Sig.
Eggerz og Sig. Jónsson, urðu
»kommandörar af II gr.«, Jóhannes
Jóhannesson bæjarfógeti »danne-
brogsmaður«, en Bjami Jónsson frá
Vogi docent, Einar Arnórsson pró-
fessor og Þorsteinn M, Jónsson
»riddarar«.
Skeyti til útlanda,
Sambandslaganefndin sendi eftir-
farandi símskeyti til Hage ráðherra
í gær:
»lslenzku nefndarmennirnir senda
nér með dönsku samverkamönnun-
um alúðarfylstu kveðjur með þakk-
Iæti fyrir góða samvinnu.
Jóh. Jóhannesson, Bjarni Jónsson
frá Vogi, Einar Arnórsson, Þor-
steinn Jónssonc.
Þingforsetarnir sendu konungi
eftirfarandi skeyti:
»AIþingi íslendinga óskar á þess-
um degi að senda konungi lands-
ins sínar þegnsamlegu kveðjur og
láta í ljósi hinar beztu óskir kon-
unginum og konungsættinni til
handa.
Jóh. Jóhannesson, G. Björnson,
M. Guðmundsson*.
Enn fremur sendu þingforsetar
forsætisráðherranum, Jóni Magnús-
syni, svohljóðandi skeyti:
»Alþingi sendir yður hamingju-
ósk sína þennan dag með þakklæti
fyrir vel unnið starf*.
Fjármálaráðherra hins íslenzka
ríkis Sigurður Eggerz, sendi og
konungi skeyti í tilefni af merkis-
deginum.
t „Utteraturen4*
samnorrænt bókmentatímarit, sem
gefið er út í Khöfn, hefur Jakob
Jóh. Smári ritað greinarkorn um
helztu ljóðabækur og skáldsögur ís-
lenzkar, sem út hafa komið árið
1917 og fyrra missiri ársins 1918.
Greinin er prentuð í nóvember-
heftinu, með fyrirsögninni „Islandsk
litteratur*.
Vestur^ísleiidingar.
Blöðin »Lögberg«, »Voröld« og
»Heimskringla« í Winnipeg, hafa
sent stjórnarvöldunum símskeyti þar
sem spurst er fyrir um inflúenzuna
og hvort Vestur-íslendingar geti
veitt nokkra hjálp vegna veikinnar
og Kötlugossins. Þeim var svarað,
að engin hjálp væri nauðsynleg og
inflúenzan búin.
Verzlunin gjörn Kristjánsson
Sálrækt.
Brot úr ritdómi.
III.
Nú mun verða nokkuru fljótar
yfir sögu farið. Annar kafli heitir
Yoga. Yoga er forn, indversk sál-
ræktarstefna, sem á síðari árum
hefur hafið för sína til Vesturlanda
og einkum náð góðu gengi með
Engilsöxum. Orðið er úr sanskrít
og skylt ísl. orðinu »ok«. Bendir
það að nokkru á, hvað átt er við
með yoga. Það er einmitt ok
þeirrar tamningar, sem veitir sjálf-
stjórn og rétt horf í lífinu. Yoga
skiftist í ýmsar greinar, og lýsir
Möller sumum þeirra nánara. Ein
þeirra er einkum í því fólgin, að
ná víðtæku valdi yfir líkamanum.
Byggist það á því, að vitundin
getur tekið í sínar hendur stjórn
ýmissar taugastarfsemi, sem venju-
lega er alveg ósjálfráð. Er sagt
um suma Indverja, að þeir geti
stöðvað hjartslátt sinn og lagst i
dvala svo mánuðum skiftir, og kvað
þeir láta grafa sig lifandi því til
sönnunar. Annað æðra stig yoga
er hins vegar að ná valdi yfir and-
anum. Maðurinn hefur hæfileika til
þess að stjórna hug sínum. Sam-
kvæmt yoga eru skynfæri og hug-
ur hvórttveggja verkfæri »sálar-
innar«. Og salina þaif að vekja
og láta hana vaxa að valdi yfir
líkama og hug. Allar tilfinningar
og hugsanir eru nokkurs konar
öldur á hafi andans. Þegar maður
reiðist t. d., rís máttug bylgja, og
þá er reiðin er runnin, verður hafið
aftur kyrt, Markmiðið er þá, að
láta ekki bylgjurnar bera sig sitt
á hvað, heldur taka stjórnartaum-
ana og beita kröftunum létt. Einna
máttugast ráð til þess er einbeit-
ing hugans. Sú hugsun, sem mað-
ur vill eigi gefa sig við, er lokuð
úti, en huganum beitt að þeirri
hugsun, sem tilvalin er. Þannig
getur maður sjálfur ákveðið, hverj-
ar hugsanir skuli vera öflugastar.
Og hugsunin er afl, Með þvf að
velja einhverja hugsun og dvelja
löngum við hana, fær hún kraft og
verkar samkvæmt inntaki sínu. Þá
er þjófurinn getur eigi hætt við að
stela, stafar það af því, að hann
sleppir huganum að freistingunni,
sem við það fær svo mikinn styrk,
að har.n fær ekki staðist. Það eru
margir, sem drýgja syndir í hug-
anum. Þegar ill hugsun kemur
upp, dvelja þeir við hana, sjá hana
brjótast út kí verki, óttast það og
sjá sig yfirbugaða. En þegar slfkri
hugsun skýtur upp, á að vísa
henni á bug, ekki með þvf að
berjast við hana, heldur með því
að snúa huganum að öðru betra.
Ennfremur er unt að hætta öllu
hugarstarfi, kyrra hugann, svo að
sálin hvfli í fullkomnum friði. Enn
er eitt markvert atriði í yoga:
djúpur andardráttur eftir vissum
reglum, sem einnig veitir ró og
frið og veitir straumum andlegrar
orku í rétta farvegu til heilla sál
og líkama.
Þridji kafli heitir: Frá Búdda-
trúnni. Segir Mölier þar frá öðr-
um aðal-menningarstraumi Austur-
landa. »Alt, sem við erum, er af-
leiðing hugsana vorra, er skapað
af hugsunum vorum. Ef maður
talar eða starfar með illum hug,
munu þjáningar fylgja honum, eins
og hjólið fylgir fæti uxans, sem
dregur vagninn«. Svo segir í
»Dhammapada«, einni af merkustu
bókum Búddatrúarmanna. Betur
en fjöldinn allur hafa þeir skilið,
að hugsunin ákvarðar sál manns-
ins og þar með forlög hans. Mað-
urinn hefur enga óvini aðra en
sína eigin hugsun. Búddatrúarmað-
urinn rannsakar þess vegna sjálfan
sig og upprætir úr huga sfnum
ágirnd á hlutum þessa heims, reiði
og hatur, en íyllir hugann með
kærleika og meðaumkun. Hann
hefst upp yfir deyfð og leti og
fyllist skilningi og skýrri meðvit-
und. Hann upprætir drámbsemi
og óánægju og sökkur sér niður f
rósemi sálarinnar; hann þekkir
enga óvissu framar og efast ekki
um hið góða. Meðan hann er að
losna við þessar hindranir, er hann
enn íullur hugsana, en síðan færist
yfir hann hugkyrð, hann skilur alt
án löngunar og óbeitar og Iifir i
jafnvægi og hreinleik hugans eins
og maður, sem hefur hulið sig
allan f hreinni kápu. En Búdda
var enginn vinur meinlætinga.