Lögrétta - 06.07.1910, Blaðsíða 1

Aígreiðslu- og innheimlum.:
ARINBJ. SVEINBJARNARSON.
Laugavet; 41.
Talsími 74.
R i ts tj ó r i
ÞORSTEINN gislason
Pingholtsstræti 17.
Talsimi 178.
M 33.
Reykjavík 6. jitlí 1910.
Arff.
Carlskrs ska
■ ■
i
Ljós 11] Dimmur.
Fínasta bindindis-ðl.
Undir áfengismarkinu.
Forngripasafnið opið á hvern virkan dag kl.
12—2.
Lækning ók. í læknask. þrd. og fsd. 12—x.
Tannlækning ók. (( Pólthússtr. 14) 1. og 3.
md. í mán. 11—1.
Landakotsspítali opinn f. sjúkravitj. io'/s
—12 og 4—5* .
íslands banki opinn 10—21/* og 5//* 7•
Landsbankinn io1/^—2V*- Bnkstj. við 12 1.
Lagaskólinn ók. leiðbeining 1. og 3. ld. í
mán. 7—8 e. m.
Landsbókasafnið opið hv. virkan dag kl.
12—3 og 5—8.
HAFNARSTR-171819202122■ KOLAS I-2-LÆKJAKT- IZ
• REYKJAVIK •
Faxaflóagufubáturinn „lngólfur“
fer til Borgarness 5., 10. og 13. júlí.
- Keflavíkur og Garðs 8., i5'°fl
22. júlí.
Lárus Fjeldsted,
YflrrJettarmálafærslumaOur.
Lækjargata 2.
Helma kl. 1 1 —12 og 4—5.
Jfýtt ráOaneyti mynðað
í Danmörku.
Símfregn til Lögr. frá Khöfn í
gær segir nýja ráðaneytið myndað,
og er það þannig skipað:
Claus Berntsen yfirráðherra og
varnarmálaráðherra, Ahlfeldt-Laurvi-
gen utanríkisráðherra, N. Neergaard
fjármálaráðherra, Búlov hæstarjettar-
málaflutningsmaður og dómsmálaráð-
herra, A. Nielsen landbúnaðarráðherra,
Jensen-Sönderup innanríkisráðherra, T.
Larsen samgöngumálaráðherra, Appel
lýðháskólastjóri frá Askov kenslu-
málaráðherra og Oscar Muus versl-
unarmálaráðherra.
Allir eru þessir menn kunnir frá
stjórnmálabaráttunni undanfarandi,
nema þrír, þeir Búlov, Appel og
Muus. Búlov var verjandi þeirra
J. C. Christensens og S. Bergs fyrir
ríkisrjettinum; hann er miðaldra mað-
ur. Appel hefur mikið álit meðal lýð-
háskólamanna Dana. Hann er mörg-
um íslendingum kunnur frá lýðháskól-
anum í Askov. 1 fyrra sumar var hann
á ferð hjerálandi. O. Muus er son-
ur Muus stórkaupmanns, er verslanir
hefur rekið hjer á landi.
Samkvæmni ráfiherra-
blaðsins.
I ísaf. 21. júlí 1909 setndur þessi
klausa í langri grein, sem hefur að
fyrirsögn „Embættisvaldið", og er
þáverandi ritstj , E. H., þar að rífa
niður ummæli eftir Guðm. Friðjóns-
son í Eimr.:
„„Embættismannavaldið, sem drotnar
yfir þjóðinni, þyrfti að falla um koll. Það
drotnar bæði 1 þinginu Og stjórnarvenj-
unni. Lýðveldishugurinn á að koma í
staðinn. Jeg kalla að embættisvaldið
drotni í þinginu og stjórnarvenjunni, þar
sem ný embætti eru stofnuð með hverju
tungli og öll störf falin „hálærðum" mönn-
um, jafnvel tollheimta; og öll þjóðfje-
lagsstörf gerð rándýr þjóðarbúinu. Land-
ið getur aldrei orðið sjálfstætt, að efna-
hag, meðan alþjóðarfjenu er sóað á báða
bóga“. — Guðm. Friðjónsson 1 „Eimr.“.
„Búast má við, að þessi klausa, og
aðrar henni likar, láti einstaklega vel
í sumum eyrum. Og oft heyrast
svipuð ummæli, sem hver virðist taka
cftir öðrum, bæði á þingi og utan
þings. Að minsta kosti leynir það
sjer ekki á þinginu, að þegar ein-
hver ætlar sjerstaklega að taka sig
til og koma inn í alþingistíðindin ein-
hverju, sem hann hugsar sjer að láta
greiða fyrir kosningu sinni næst, þá
kveður við þennan tón, fremur flest-
um öðrum falstónum.
Því að þetta er fals — hjá þeim
mönnum, sem nokkuð hafa athugað
málið.
G. F. og allir þeir, sem tala líkt
og hann, ættu víst mjög örðugt með
að benda á nokkurt embættismanna-
vald, sem þjaki þessa þjóð með nokkr-
um hætti. Embættismenn eru senni-
lega samgrónari þjóðinni hjer en í
nokkru öðru landi Norðurálfunnar.
Á einstöku undantekningar hefur að
vísu mátt benda. En þær hafa vak-
ið svo mikla eftirtekt, og verið svo
illa þokkaðar, að þær gera ekki ann-
að en staðfesta regluna. Þessi þjóð
getur sannarlega farið sinna ferða
fyrir embættismannavaldinu, og gerir
það 14ca. Það hlýtur hver maður að
geta sjeð, sem hefur vit og vilja á
að athuga, hvernig ástatt er í land-
inu“.
Liggur ekki nærri, að leita að ástæð-
unum fyrir mörgum ummælum ísaf.
um þetta mál nú á síðustu og verstu
tímum einmitt í þessari klausu ?
En „þetta er fals“, segir E. H., „hjá
þeim mönnum, sem nokkuð hafa at-
hugað málið".
Núv. ritstj. ísaf. hefur sjálfsagt ekki
verið í tölu þeirra manna, „sem nokk-
uð hafa athugað málið", fyr en þá
núna nýlega, þegar honum var „boðið
upp á frúkostinn rnikla". En þá
„athugaði hann málið" og komst að
þeirri ályktun, að ummæli ísaf. um
þetta nú á síðkastið væru „eigi á
neinum rökum bygð". Og nú, þegar
hann er stiginn upp í tölu þeirra
manna, sem „hafa athugað málið",
þá ætti hann sjálfs sín vegna ekki
að vera að tönnlast lengur á gömlu
vitleysunni, sem „eigi er á neinum
rökum bygð“. — Hann, sem nú ræð-
ur yfir aðalblaði stjórnarinnar „alveg
einn", hlýtur að kunna þennan al-
menna málshátt, að „vandi fylgir veg-
semd hverri".
Arásir
á nýju biblíuþýðinguna
íslenslcrt.
Mikil deila er nú komin upp út
af biblíuþýðingunni nýju. Lögr. hefur
beðið merkan mann og málinu ná-
kunnugan, að skýra frá því í blað-
inu, og er það frásögn hans, sem
hjer fer á eftir:
Biblíufjelagsfundur var haldinn hjer
í bænum mánudag 27. júní. Aðal-
verkefni fundarins var, að ráða fram
úr vandræðum, sem fjelagið er að
komast í með útgáfu biblíunnar út
af rógi um þýðendurna og þýðing-
uná, sem menn hjer heima hafa borið
í brestka biblíufjelagið mikla, sem
kostaði prentun 1. útgáfunnar (frá
1908).
Þegar áður en lokið var prentun
nýju þýðingarinnar, sumarið 1908,
barst stjórn íslenska biblíufjelagsins
brjef frá bretska fjelaginu og með
því til umsagnar kæra hjeðan að
heiman, sem fjelaginu hafði verið
send út af biblíuþýðingunni, sem þá
var verið að prenta. Þungar sakir
voru þar bornar á þýðendurna (sjer-
staklega þá biskup, lektor J. H. og
sjera H. N.) og þeir sagðir rang-
snúa orðum ritningarinnar, til þess
að koma að ókirkjulegum skoðunum
sínum, „afskræma guðs orð“; þeir
væru yfir höfuð óhæfir til starfsins
með því, að þeir væru „ótrúir hinni
evangelisku kirkju og prestsvígslu-
heiti sínu", menn, sem „um leið og
þeir væru að þýða guðs orð væru
að reyna að ræna landa sína trúnni
á það orð“, og »sýndu frekjulega
fyrirlitningu fyrir hinum guðinnblásnu
ritum" o. s. frv. Um gamlatesta-
mentisþýðinguna segir í kærunni
(fjórum mánuðum áður en biblían
er fullprentuð!), að „hún hafi vakið
almenna óánægju í Reykjavík meðal
trúaðra manna bæði innan þjóð-
kirkjunnar og utan hennar", en sjálf-
ur kveðst kærandinn hafa látið útvega
sjer prófarkir af gamla testamentinu,
og á þeim byggi hann. Stjórn ísl.
biblíutjelagsins krafðist þegar í stað,
að bretska tjelagið ljeti uppskátt nafn
kærandans (eða kærendanna) og
kvaðst að öðrum kosti ekki geta
svarað þessum kærurn. En skrifari
bretska tjelagsins var látinn svara.því,
að fjelagið gæti ekki gefið upp nöfn
kærendanna, með því að þeir hefðu
ekki snúið sjer beint til fjelagsins,
heldur notað enskan milligöngumann
til þess, að koma kærunni-á framfæri,
en hann vildi ekki segja til kærend-
anna. Við þetta sat svo alt árið
sem leið. Fjelögin voru alt af öðru
hvoru að skrifast á um þýðingar-
málið, en gekk hvorki nje rak.
Ágreiningsatriðið voru aðallega tveir
ritningarstaðir í Jesajasarbók og einn
í Matteusarguðspjalli. í öðrum
Jesajasarstaðnum (1,18) [höfðu menn
áður þótst finna kröftuga sönnuti
fyrir friðþægingarlærdómi kirkjunnar
(„Þó yðar sýndir væru sem purpuri,
þá skyldu þær verða hvítar sem snjór“
stóð í gömlu þýðingunni, en í hinni
nýju stendur: „Ef syndir yðar eru
sem skarlat, munu þær þá geta orðið
hvítar sem mjöll?"), en í hinum (Jes.
7,14) spádóm um, að frelsarinn skyldi
fæðast af mey (í gömlu þýðingunni
stóð: „sjá mey nokkur mun barns-
hafandi verða og son fæða", en í
hinni nýju stendur: „Sjá, kona
verður þunguð og fæðir son“). Sam-
kvæmt kröfu kærendanna vildi bretska
fjelagið, að gamla (ranga) þýðingin
væri tekin upp aftur, til þess að
trúfræðin misti hjer einskis í. Matte-
usar-staðurinn er innsetning skírnar-
innar (Matt. 28, 19—20. Þar út-
leggur nýja þýðingin: „Farið því
og gjörið allar þjóðirnar að læri-
sveinum með því að skíra þá o. s. frv.“
— en í hinni eldri stendur: „Farið
og kennið öllum þjóðum og skírið
þær o. s. frv.“). ísl. þýðendurnir
voru ófúsir á, að breyta þessum
stöðum, með því að þeir álitu sig
hafa þrætt frumtextana, og við þá
sjeu þeir bundnir, en ekkert annað.
Þó bauðst ísl. fjelagið til að breyta
„kona“ í „ung kona", ef bretska fje-
lagið vildi Iþað heldur. En bretska
fjelagið maldaði í móinn, þó með
allri hógværð. En meðan þessu fór
fram ljet bretska fjelagið smátt og
smátt senda sjer mikinn hluta at
upplagi hinnar prentuðu nýju þýð-
ingar, alt að því 4/s upplagsins. Að
eitthvað af þessu væri ætlað löndum
vestra, þóttust menn vita, — en eðli-
lega þótti biblíufjelagsstjórninni það
kynleg ráðstöfun, að draga þannig
mikinn meiri hluta upplagsins út úr
landinu, sem það var ætlað, og leiddi
ýmsar getur að, hvað byggi undir.
En frá hverjum kærurnar væru
runnar var haldið leyndu af fjelaginu
bretska. Um það mun hinum kærðu
þýðendum þó ekki hafa blandast
hugur, að þær væru runnar frá þeim
mönnum hjer heima, sem mest hafa
æðrast út af „nýju guðfræðinni", og
sumir þeirra haft fremur illan auga-
stað á sjálfum höfuðmanni íhalds-
stefnunnar, Sigurb. Á. Gíslasyni trú-
boða, þótt ótrúlegt mætti þykja,
að maður í hans stöðu, trúboði,
vildi vita sig bendlaðan við annað
eins verk. Sá grunur styrktist frem-
ur en hitt við það, að hr. S. Á. G.
skýrði í haust frá því sjálfur í dönsku
blaði, að hann ásamt fleirum væri
að vinna að því við bretska fjelagið,
að það gæfi út vasaútgáfu af ísl.
biblíunni, „þar sem nýmælastagli
kritíkurinnar" („Kritikens Kæpheste,,)
væri á bug vísað. Enn fremur vitn-
aðist það á næstliðnum vetri, að hr.
S. Á. G. hefði á sínum tíma verið
að safna undirskriftum undir einhver
kæruskjöl út af biblíuþýðingunni og
meðal annars fengið sjálfan dóm-
kirkjuprestinn okkar til að skrifa
undir eitt þeirra. Mönnum er því
ekki láandi, þótt þeir grunuðu hr.
S. Á. G. um græsku í þessu leiðin-
lega máli, enda hefur það ekki reynst
ástæðulaust. Að vísu mun nú þykja
fullsannað, að hr. S. Á. G. sje ekki
ada/-kærandinn, heldur trúboðinn á
Akureyri, Gook baptisti, en hann
hefur aftur notið stuðnings og að-
stoðar hr. Sigurbjarnar hjer syðra;
og eins mun nú mega telja áreiðan-
legt, að maður sá, sem þeir tjelagar
hafa notað til að flytja bretska biblíu-
fjelaginu kærurnar, sje ritari hins
svokallaða „evangeliska bandalags"
í Lundúnum, maður, sem hr. S. Á.
G. hefur staðið í sambandi við um
allmörg undanfarin ár út af hinum
svonefndu „bænavikum", sem þetta
bandalag gengst fyrir og hefur látið
S. Á. G. innleiða hjer.
Hr. S. Á. G. var staddur á biblíu-
tjelagsfundinum að undirlagi biskups
og hjelt þar langa tölu, þar sem
hann gerði grein fyrir afskiftum sín-
um af þessu verki. Hann vildi auð-
vitað gera sem minst úr afskiftum
sínum af málinu, en alt af skein þó
í gegnum vefinn, að þau voru meira
en lítil. Mergurinn málsins hjá hon-
um var sá, að það, sem bann hefði
gert í þessu máli, væri eiginlega gert
af velvildarhug(l) til ísl. biblíufjelags-
ins og nýju þýðingarinnar; hann hefði
viljað koma í veg fyrir, að eitthvert
bretskt fjelag, annað en biblíufjelagið
mikla, færi að stelast til að endur-
prenta Oxfordar-útgáfuna og skaða
með þvf sölu hinnar nýju þýðingar!
Furða má það heita, ef hr. S. Á. G.
ímyndar sjer, að nokkur viðstaddra
manna hafi lagt trúnað á þann spuna.
Vafalaust er, að hr. S. Á. G. hefði
ekki viljað vera við þetta leiða
mál riðinn, —jafn ósamboðið og það
er trúboðastöðu hans, — ef hann
hefði haft hugboð um, hvað af því
kynni að leiða. En nú sjer hann
afleiðingarnar.
Fyrsta afleiðingin af þessu kæru-
máli er sú, að hjer er nú enga biblíu
að fá, nema eitthvað af Reykjavík-
urútgáfunni gömlu. Bretska fjelagið
hefur tjáð biskupi, að af því sem
komið er út yfir pollinn (800 eint.
af 1000) verði ekkert endursent til
íslands. Alt virðist benda á, að út-
flutningur bibltunnar hafi verið f þeim
tilgangi gjörður, að sporna við því,
að meira af henni útbreiddist hjer á
landi, og því sje útgáfan gerð upp-
tækl
En ávextirnir af starfi kærendanna
virðast ætla að verða fleiri. Þegar
biskup nú í vetur, er fyrirsjáanlegt
var, að landið yrði biblíulaust, aður
en árið væri halfnað, tók að hreyfa
endurprentun biblíunnar við bretska
fjelagið, kom allhart svar frá þeim
manni í stjórn bretska fjelagsins, sem
mestu ræður utn biblíuútgáfur þess,
þar sem ótvírætt er gefið í skyn, að
svo geti farið, að bretska fjelagið
neiti alveg að kosta endurprentun
ísl. biblíunnar nýju, svo framarlega
sem fsl. biblíufjelagið fáist ekki til
að gera þær breytingar á þýðingu
sinni, sem krafist er. Eru því meiri
líkur til, að sú hótun komist í fram-
kvæmd, sem ísl. biblíufjelagið hefur
svarað fyrir sitt leyti, að það vilji
enga breytingu gera í þá átt, sem
breska fjelagið — innblásið af kær-
endunum hjer heima, — fer fram á,
þ. e. sje ófáanleg til að bægja burtu
rjettum þýðingum, en taka upp f
staðinn rangar.
En hvað svo? Líklega hefur hr.
S. Á. G. og þeir, sem hann hefur
verið að aðstoða hjer, ímyndað sjer,
að fslenska biblíufjelagið mundi láta
undan síga, er bretska fjelagið sýndi
því í tvo heimana. En mundi þeim
verða að þeim óskum sínum og von-
um? Vonandi er, að það verði ekki,
vonandi, að hið fátæka og fámenna
ísl. biblfufjelag láti aldrei Bretann,
þótt auðugur sje, kúga sig. En fari
svo, sem allar horfur efu á, að ísl.
biblíufjelagið verði á eigin býti að
kosta prentun biblíu sinnar, þá er
hætt við mögrum málarekstri fyrir
kærendurna, — einasta ánægjan, sein
þeir uppskera af iðju sinni, verður
þá meðvitundin um, að hafa knúð
fátækt fjelag til að gefa út sinn síð-
asta pening.
Af þeirri ánægju mun enginn öf-
unda þá.
Vjelarbát vantar
hjeðan frá Reykjavík, sem út fór
hjeðan til fiskiveiða síðastl, föstudag.
Flóabáturinn „Ingólfur" leitaði hans
á sunnudaginn og er sagt, að hann
hafi fundið lóðina vestur í svonefnd-
um „Rennum", en annað ekki. Hald-
ið er, að báturinn hafi farist, lfklega
af þvf að vjelin hafi sprungið. Á
bátnum var eigandi hans, Matthías
Sigurðsson frá Soyðisfirði, Sveinbjörn
Þorsteinsson skipstjóri og Brynjólfur
Ögmundsson frá Nikulasarkoti, alt
fjölskyldumenn.