Alþýðublaðið - 18.08.1963, Blaðsíða 4

Benedjkt Gröndal skrifar um helgina:
OLIAN OG GRÓÐ-
INN f HVALFIRÐI
EINN ÞÁTTUR í starfsemi
Atlmtshafsbandalagsins hefur
veri.5 að treysta „innviði” banda
lagsins, meðal annars með
bættum samgöngum, fjarskipt-
um og birgðastöðvum viða um
Vestur- og Suður-Evrópu. Eru
birgðastöðvar til daemis víða á
hinni löngu strönd Noregs,
ekki aðeins olíugeymar eins og
hér heima, heldur einnig skot-
færa- og sprengjugeymslur (þó
ekki nein kjarnorkuvopn). I
Noregi hefur engum manni
dottið í hug að kalla þetta her-
stö'ðvar, jafnvel ekki skotfæra-
geymslurnar, hvað þá olíuna.
Ég hygg, að allir sanngjarnir
íslendingar muni við umhugs-
un komast að þeirri niöurstöðu,
að bein hernaðaraðstaða At-
lanishafsbandalagsins hafi í
engu breytzt, þótt nýir olíú-
geymar rísi í Hvalfirði í stað
20 ára gamalla geyma. Hins
vegar er ástæða til að óttast, að
inn í þetta mál blandist and-
styggilegasta hlið varnarmál-
anv.a, sem er hermang og gróða
fíkn.
Olíustöðin í Hvalfirði kom ís-
lendingum í góðar þarfir árin
eftir ófriðinn. Olíufélagið
kej pti stöðina og átti hún rík-
an þátt í hinum myndarlega
og hraða vexti félagsins. Þjóð-
viljinn kallaði liana dulbúna
herstöð fyrir Standard Oil, en
hún var lengi eina stöðin, sem
gal geymt og afgreitt olíu fyrir
nýsköpunartogarana, þegar
þeir streymdu til landsins.
Þetta mun vera ein ástæða
þess, að. ýms einkafélög, til
dæmis Kveldúlfur, eru hluthaf-
ar í Olíufélaginu.
Ekki var þó ætlunin að nota
. stöðina lengi, enda var það trú
manna 1947, að hún mundi ekki
duga til margra ára. Voru því
reistir olíugeymar fyrir at-
vinnuvegi okkar viðs vegar um
land. Þess vegna gat Olíufélag-
ið tekið að sér að geyma í Hval-
firði olíubirgðir fyrir varnar-
liðið, þegar það kom, og hefur
gert síðan.
Það er auðvelt að vera vitur
eftirá, en mér finnst, að ríkið
hefði átt að fá stöðina aftur,.
þegar varnarliðsviðskipti komu
til sögunnar. Samvinnumenn
eiga ekki að gera tilkall til auð-
fengins gróða af slíku tagi, þótt
þeir eigi sama rétt til hans og
aðrir. Eðlilegast hefði verið, að
opinbert fyrirtæki, ef til vill
með' þátttöku olíufélaganna,
hefði rekið stöðina. Gróðinn
hefði til dæmis getað runnið
til að gera viðunanlegan veg
úmhverfis Hvalfjörð. Það er
ekki eðlilegt, að eitt félag hljóti
svo mikinn gróða af slíkri stöð,
að fyrir hann hefði á 2—3 ár-
um mátt setja fyrsta flokks
bílaferju yfir llvalfjörð.
Ef: til vill er nú tækifærið til
að koma betri skipan á þessi
mál, þótt það sé óráðið á æðstu
stöðum að því er bezt verður
séð. Stofna mætti ríkishlutafé-
lag, þar sem olíufélögin ættu
til dæmis 10% hvert, af því að
þetta er á þeirra starfssviði, ep
ríkið öruggan meirihluta. Yrði
að tryggja ríkinu meirihluta í
stjórn fyrirtækisins, og fyrir-
skipa, aö ágóði rynni annað-
hvort beint í ríkissjóð eða til
framkvæmda í samgöngumál-
um Hvalfjarðar, sem vissulega
snerta alla landsmenn.
I þessu sambandi er rétt að
minna á olíumál okkar íslend-
inga sjálfra. Atvinnuvegir
okkar og samgöngur, svo og
upphitun á þúsundum íbúða og
margt fleira, er káð olíu eða
benzini. Samt eru aldrei til í
landinu nema fárra vikna birgð
ir af þessu eldsneyti. Ef flutn-
ingur á olíu og benzini til lands
ins stöðvaðist af einhverjum
ástæðum í nokkrar vikur, eins
og vel getur komið fyrir, mundi
skapast hér neyðarástand á ör-
skömmum tíma.
Undanfarin ár hafa birgðir
Atlantshafsbandalagsins í Hval-
firði í rauninni einnig vei/5
varabirgðir fyrir íslenzku þjóð-
ina. Hefur nokkrum sinnum
komið fyrir, að við höfum ver-
ið í vandræðum með olíu, og
þá fengið að ganga í birgðirn-
ar í Hvalfirði. Þessi mál verð-
inn við að íhuga, því þjóðinni
er lifsnauðsyn að eiga birgöir
eða aðgang að birgðum í land-
inu sjálfu.
Með þátttöku okkar í At-
lantshafsbandalaginu njótum
við ekki aðeins þeirra varna,
sem eru hér á landi, heldur
heildárstyrks bandalagsins. Sá
styrkur hefur komið fram í því,
að ekki hefur verið skertur fer-
metri lanas í bandalagsríkjun-
um síðan 1949, af því að árás á
eitt er sama og árás á öll. Olíu-
birgðir í Hvalfirði eru lítill
liður í þessari heildarmynd,
liður, sem hefur véitt bæði
varnarliðinu og íslenzkum at-
vinnuvegum öryggi á undan-
förnum árum.
Viö skulum líta á þessi mál
af skynsemi og koma þeim fyr-
ír á þann hátt, sem er þjóðinni
liollast, en hugsa ckki eingöngu
um að bítast um auðfenginn
gróða.
Frægur fiðluleikari
leikur í Gamla Bíó
Práfess^r Wilhelm Si^-oss
<JiðIuleikari raun halda tónleika
* Gamla bíó á mánudagskvöld kl.
"7. Þá mun einnig Sigurður Björns-
«on söngvari syngja með undir-
iteik Guðrúnar Kristinsdóttur. Á-
♦jóðinn af tónleikunum rennur
tií Landakotsspítala.
Wilhelm Stross er mjög þekktur
4ónlistarmaður og kennari. Hann
■er prófessor við tónlistarháskól-
ann í Miinchen og liefur kennt
‘mörgum fiðluleikurum. Hann er
156 ára að aldri. Stross hóf nám í
fiðluleik hjá prófessor Bram Eld-
•erling en meðal nemanda hans var
*n.a. Adolf Busch. Tvítugur hlaut
Ahloss Felix-Mendelsohnverðlaun
in og hófst þá frægðarferill hans
sem einleikara. 26 ára að aldri
var hann skipaður prófessor í tón-
list.
Auk kennslunnar og einleiksins
kom prófessor Stross brátt á fót
kammerhljómsveit og strokkvart-
ett. Kammerhljómsveit hans lék
m.a. á Baeh-hátíðinni í Leipzig
1956 og í sambandi við för dr.
Adenauers til Sovétríkjanna 1952
fór hljómsveitin til Moskvu og
hélt þar tónleika við gífurlega
hrifningu. Stross-kvartettinn er
talinn ganga naést hinum fræga
Busch-kvartett og hefur haldið
tónleika víða um heim.
Prófessor Stross er hér í >um
arleyfi ásamt konu sinni og dótt-
ur, sonur hans er nú btUettur hér
giftur íslenzkri konu, Ásdísi Þor-
steinsdóttur, sem nam fiðluleik
hjá Stross og spilar nú með Sin-
, fóníuhljómsveit íslands.
| Prófessor Stross skipuleggur ár
lega tónlistarhátíðina í Salzburg,
hina svonefndu Friihlingfestival.
, Þar koma ýmsir þekktir tónlistar
menn og leika og syngja. Sigurð-
ur Björnsson söngvari hefur kom-
ið þar fram.
| Eins og fyrr segir eru tónleikar
prófessor Stross hér eingöngu í
góðgerðaskyni og rennur ágóðirm
til Landakotsspítala. Prófessorinn
mun leika hér inn á segulband
fyrir Ríkisútvarpið og hugsanlegt
er, að hann komi síðar og haldi
hér tónleika á vegum Tónlistar-
félagsins.
4 18. ágúst 1963 — ALÞÝÐUBLAÐIÐ
HVER HLÝTUR PRINS-BlLINN?
Dreglð eftir 2 daga.
25 kr. miðinn. Skattfrjálst.
Skcðið bliinn í Bankasiræti
Söluböm:
Komið og tákið meða að Skólavörðustíg 22
(Húsgagnaverzl. Erlings Jónssonar) eða
Suðurgötu 22, í skrifstofu Krabbameinsfélag
anna.
Há sölulaun. Auðveld. sala.
Styrkið oss tii starfa.
Krabbameinsfélag Reykjavíkur.
NÝKOMIÐ
CREPE - SOKKAR
N Ý K O M I Ð
Kr. 25.00 parið.
ÁSA
Skólavörðustíg 17 — sími 15188.
PRÓFESSOR STROSS hefur nemendur hvaðanæva að úr
heiminum. Sumir þeirra fylgja lionum eftir á ferðum hans.
Hérlendis eru nú nokkrir nemendur hans. Myndin sýnir próf.
Stross með japanskri stúlku, sem stundar nám hjá honum. Er
hún aðeins 15 ára að aidri en talin mjög efnileg.
Á tónlei(kunum á mánudags-
kvöld mun prófessor Stross leika
þrjár fiðlusónötur, Fiðlusónötu nr.
2 í A-dúr eftir Vivaldi, fiðlusónötu
í B-dúr eftir Mozart og fiðlusón-
ötu op. 24 í F-dúr (vorsónötuna)
eftir Beethoven. Sigurður Björns
son syngur Dicliterliebe nr. 1-7
eftir Robert Schumann og nokkur
íslenzk lög.