Norðri - 01.08.1914, Blaðsíða 1

IX. 23. Akureyn, 1. águst.
Nýr ófriður hafinn.
Allar þjóðir logandi hræddar um að mikill
hluti Norðurálfu dragist inn í hann. (
1914.
Carlsberg brugghúsin
mæla með
Carlsberg skattefri
alkóhóllitlum, ekstraktríkum, bragðgóðum, haldgóðum.
>arlsberg skattefri porter
hinn ekstraktríkustu af öllum portertegundum.
Carlsberg sódavatn
er áreiðanlega besta sódavatn.
Það hefir til fleiri ára verið grunt á
því góða milli Serba og Austurríkis-
manna, og mátti segja að til fulls fjand-
skapar dragi, er Austurríkismenn lögðu
undir sig tvö héruð þar austur frá í hitt
eð fyrra, þar sem íbúarnir voru flestir
Serbar. Rússar eru frændur Serba, og
þótti þá nóg um yfirgang Austurrfkis-
manna, þótt eigi yrði af ófriði milli
þessara stórvelda. Serbar voru þar til
í fyrra mjög aðþrengdir og uröu að fá
vörur inn í landið, annaðhvort yfir lönd
Tyrkja eða Austurríkismanna, en var illa
við báða og þóttist verða fyrir þungum
búsyfjum af hvorum tveggja.
í fyrra eftir Balkanófriðinn rýmkaðist
svo um þá, að þeir þurftu ekki að fá
vörur yfir Austurríki, og þóttust því
betur geta boðið því byrginn, en austur-
rískum stórkaupmönnum fanst þeir missa
spón úr aski sínum er kaupskapurinn
þverraði við Serba, enda voru samtök
þar í landi um að eiga engin kaup við
Austurríkismenn. Við landskiftin eftir
Balkanófriðinn reyndu og Austurríkis-
menn að stuðla að því, að Serbar fengju
sem minst, og mun þeim hafa sviðið það.
Alt var því svo f pottinn búið og í
hlóðirnar lagt, að auðséð var, að hvað
lítil eldkveikja sem nærri kæmi mundi
sjóða upp úr og alt verða í báli milli
þessara tveggja rfkja.
Keisaraefni Austurríkis og kona hans
voru myrt af serbiskum mönnum, og
mæltist það verk illa fyrir um öll lönd.
Þegar þótti fullsannað að morðráð þessi
htfðu verið brugguð í Serbíu, líklega
þar í höfuðborginni. Gerði þá stjórn
Austurríkis þegar harðar kröfur um víð-
tæka ransókn þar í ríkinu um þessi
morðráð, og að hún fengi að hafa hönd
í bagga við hana, og að ransóknin færi
hart og hlýfðarlaust fram. Serbastjórn
færðist undan að verða við öllum kröf-
nm Austurríkismanna. Töldu hinir það
vífilengjur og undanbrögð og kölluðu
sendiherra sinn umsvifalaust heim og
sögðu Serbum formlega stríð á hendur
á mánudaginn. Á þriðjudaginn og mið-
vikudaginn urðu einhverjar smáorustur
við Iandamærin, en engin orusta varð á
fimtudaginn.
Ríkin á Balkanskaganum hafa þegar
lýst yfir hlutleysi sínu við þennan ófrið.
Keisaraefnismorðið mæltist illa fyrir,
og mun því mörgum hafa þótt Austur-
ríkismönnum vorkunn, þótt þeir gengu
hart fram í málinu og vildu að ran-
sókn færi fram f Serbíu. Serbar hins
vegar fremur illa þokkaðir í Norðurálfu
fyrir konungs og drotningarmorðið
heima fyrir um árið. Mun því mörg-
um þjóðhöfðingjum Norðurálfunnar ó-
sárt um, þótt eitthvað verði að Serbum
þjappað fyrir morðvarga þar í landi. En
ekki munu þeir vilja að Austurríki leggi
Serbíu undir sig eða græði á því að
herja landið.
Rússum mun þykja Austurríkismenn
full íhlutunarsamir þar austur frá og munu
hafa mikla tilhneigingu til að segja, þegar
minst varir og þeim þykir nóg að gert,
hingað og ekki lengra og hættið þið nú.
En að þeir á byrjunarstigi ófriðarins
ráðist á Austurríkismenn eru ekki mikl-
ar líkur til. En á því veltur, hvað mik-
ið Rússar þola og leyfa Austurríkismönn-
um, og hvað þeir síðarnefndu verða
kröfuharðir við Serba og hirðulausir um
tillögur Rússa, hvort mikill hluti Norð-
urálfunnar fer í bál og brand. Þjóti
Rússar í Austurríkismenn munu Pjóð-
verjar allir ráðast móti þeim. Líklega
veita Frakkar þá Rússum, en ítalir Pjóð-
verjum, og mun þá Ragnarökkur’ganga
yfir mikinn hluta álfunnar. Eiga þá
Bretar erfiða aðstöðu og mundu helzt
vilja sætta, og að þau landamerki ríkja
174
»Pað er ósköp að heyra hvernig frænka getur talað,« sagði Kon-
stansa. i>Má eg spyrja, hvað mörgum mönnum hefi eg komið í bál og
brand ?«
»Já, látum okkur nú ekki fara að gera upp þann reikning! Og
góða nótt, börnin mín! Gléymdu nú ekki Olga að láta þig dreyma um
verkfræðinginn í nótt, þangað til þú hefir fengið annan á morgun!«
IV,
Nokkrum dögum eftir kvöldið á Kongsberg, er síðast var skýrt frá,
fór greifinn með Stefaníu og Olgu til Gautaborgar snöggva ferð, en Kon-
stansa til Stúrissjó á meðan.
Á Ákanesi gekk alt vel. Pað var komið eins og nýtt fjör í alia og
nýjar vélar til margra hluta, sem flýtti fyrir vinnunni og Bengt sagði
svo sakleysislega:
»Pað er undarlegt líf og fjör sem er komið í okkur alla, síðan þessi
nýi verkfræðingur kom til sögunnar! Smiðjubelgurinn finst mér blása
tvöfalt sterkara, o. s. frv.«
Hjá Lange var gleðin ekki minni en hjá Bengt. En honum þótti
nóg um, hvað ívar lagði á sig; því hann vakti stundum heilar nætur
yfir tilraunum sínum og ransóknum á ýmsum umbótum verkavélanna.
Kvöld eitt eftir vinnutíma kom hann inn til fvars og segir við hann:
»Þú hefir nú ekki komið út fyrir dyr á verksmiðjunni í heila viku,
þó við höfum altaf þau indælustu vorkvöld, sem hugsast getur. Pú mátt
ekki seðja svo lyst þína til að vinna, að þú gerir út af við þig. Þú verð-
ur að fá hvíld og dálitla umbreyting á milli. Viltu nú ekki ríða dálítið
út í kvöld með?«
»Ríða!« sagði ívar hlæjandi. »Eg hef aldrei komið á hestbak á æfi
minni.*
»Nú, svo skaltu læra að ríða. Eg hef nóg af hestum í hesthúsinu
tnínu.«
167
voru kunningjar, nema hinn nýi verkfræðingur. Þegar allir voru sestir
aftur, sér Konstansa að þetta er sami maðurinn sem hún sá á kirkjugarð-
inum í dag. Hún segir því við hann:
»Við höfum sést áður í dag?«
»Já,« sagði hann. »Það var sorglegur staður að sjást á í fyrsta sinni.«
»Sorglegur?« sagði hún.
»Já,« sagði hann. »Af því það minnir á það sem maður hefir mist.«
»En líka á það,« sagði hún, »að þar er grafarfriður og ró.«
Kurt fór nú frá, og Konstansa settist á milli Stefaníu og Olgu, sem
báðar litu á hið bleika og tærða andlit hennar með tilfinning. Og þung-
lyndissvipur var þar auðsær.
Lange hafði heilsað Konstönsu eins og aðrir, en nokkuð þurlega.
Svo settist hann hjá Ivarson og spjallaði eingöngu við hann. Einusinni
er hann stóð upp til þess að kveikja í vindli, hleypur Olga til hans og
mælti:
»Getið þér ekki sagt mér, hr. Lange, hvar eg hef séð þessi augu
fyr, sem verkfræðingur Ivarson hefir?«
»Pessari spurningu held eg sé hægast fyrir yður sjálfa að svara,«
svaraði Lange.
»Eg get ekki munað það,« sagði hún. »Það er mjög leiðinlegt. Eg
hef enga ró fyr en eg veit það. Það er eina ráðið fyrir mig að spyrja
hann sjálfan um það.«
»Góða ungfrú Olga!« sagði Lange. »Látið aumingja manninn hafa
frið fyrir forvitninni í yður. Forvitui er löstur sem við eigum að leggja
niður.«
»Þér segið þá að eg sé forvitin?«
»Já feikilega!«
»Eg skal sýna yður, að yður skjátlast í því,« sagði hún.
»Með hverju?« sagði hann.
»Með því, að eg ætla ekkert að vera að brjóta heilann um það
qvaðan eg þekki þessi augu.«
»Pað^er yður ómögulegt!« sagði Lange.
»Haldið þér það?« sagði hún.