Óðinn - 01.01.1914, Blaðsíða 6

78
ÓÐINN
á hendur. Þá kunni hann ekkert í íslensku og
hafði fátt af íslendingum heyrt, — og síst golt,
mætti kannske bæta við. Haustið 1911 kom hann
hingað.
Það sætir stór-furðu og er víst eins dæmi,
hve fljólt (iourmont lærði islensku og samdi sig
að öllu, sem íslenskt var. Sumarið eftir að hann
kom hjer ferðaðist hann nokkuð um landið og
vissi þá sveitafólk ekki annað en þetta væri ís-
lenskur maður, það fjell í stafi, er það heyrði,
hver hann væri, svo vel var hann þá farinn að
tala íslensku. Og skömmu áður en hann fór
hjeðan, hjelt hann fyrirlestur á íslensku og um
islenskt efni fyrir fullu húsi fólks í Reykjavík (sá
fyrirlestur er nú kominn á prent i Skírni). Fyrir-
lestra sína um franskar bókmentir, við háskólann,
hjelt hann einnig flesta á islensku.
Courmont vann sjer ást og virðingu livers
manns á meðan liann dvaldi hjer. Hann var
hvers manns hugljúfi, glaðlyndur og skemtinn, og
hafði jafnan lifandi áhuga á tungu vorri og bók-
bentum. Vera má, að liann hefði dvalið hjer
nokkru lengur, hefði hann ekki átt eftir að leysa
af hendi skyldu-herþjónustu í föðurlandi sínu.
Hann taldi það ætíð happastund, að hann hefði
komið hingað, því að hjer hefði hann kynst
menningu, gamalli og nýrri, sem hann hefði annars
litið haft af að segja. Hann hjet íslandi fastri
vináltu, er hann fór, og liann á sjálfsagt eftir að
gera tungu vorri og bókmentum mikinn greiða í
landi sínu. — Kveðjusamsæti var honum haldið
áður en hann fór og flutt þar kvæði; gekst há-
skólinn fyrir því. Og á fjáraukalögunum fyrir
þetta ár var honum, eftir tillögu stjórnarinnar,
veitt dálítil fjárhæð í viðurkenningarskyni.
Reykjavlk í okl. 1913.
G. M.
*
Norðurreið Skagfirðinga 1849.
Leiðrjetting við Landshagsskýrslurnar.
í Landshagsskýrslunum fyrir ísland 1912, bls.
77, segir hr. skrifstofustjóri Indriði Einarsson um
árið 1853 meðal annars svo: »Skagfirðingar liafa
riðið til Möðruvalla, og tjáð amtmanninum ónáð
sina og afsetningu, og amtmaðurinn beygði sig,
og vildi láta af embætti þess vegna«. Þetta hefur
höfundurinn einnig gefið út í ísafold 11. janúar
þ. á. með nokkrum orðabreytingum; segir hann
þar einnig, að amtmaðurinn vildi láta af embælti
vegna þess að Skagfirðingar hrópuðu liann af.
Þá er Skagfirðingar riðu til Möðruvalla var
Grímur Jónsson amtmaður í annað sinn yfir
Norður- og Austur-amtinu. Hann hafði komið
þangað eítir fráfall Bjarna Thórarensens eins og
knnnugt er. Grímur var þá á 64. árinu og lieils-
an tekin að bila. Á útmánuðunum 1849 og um
vorið var hann alloft veikur og máttfarinn mjög.
Hann lá sjálfur mestallan maí, og var í rúminu
þá er Skagfirðingar komu að Möðruvöllum 23.
mai. Hann virtist þó vera heldur á batavegi og
klæddist eilthvað síðari lduta dags undanfarandi
daga.
Það, sem sjerstaklega er ósalt og algerlega rangl
í frásögn lir. I. E., er það, að amtmaður hali beygt
sig og hafi viljað láta af embætti vegna komu
Skaglirðinga. Sannleikurinn er sá, að Skagfirð-
ingar áttu ekki tal við amtmann, heldur löbbuðu
þeir þegar bnrtu, þá er amlmaður kom út, og þeir
náinu eigi staðar, þó amtmaður bæði þá að bíða
og lala við sig.
Þótt það væri eigi nema lítill flokkur Skag-
firðinga, 30 menn eða tæplega það, sem norður
reið, hefði þeim þó eigi þurft að farast svona
aumingjalega, en það er auðsætt, að þá hefur al-
gerlega vantað nýtan foringja, sem gæti haft orð
fyrir þeim og komið fram virðulega.
Þá er Skagfirðingar komu að Möðruvöllum
fóru þeir af baki fyrir utan tún og gengu heim
að bænum. Þeir gengu fyrir austan húsið og bak
við norðurgallinn á því og námu þar staðar. Þar
feslu þeir upp miða og hrópuðu eitthvað, en það
heyrðist ekki í húsið hvað það var.
Síðan gengu þeir aftur austur fyrir húsgaflinn
og námu þar staðar fyrir utan grindur þær, sem
voru í kring um grasflötinn fyrir framan húsið,
að norðanverðu við þær.
Dætur amtmanns, Ágústa og Þóra, liöfðu set-
ið að saumi, er Skagfirðingar komu, og gekk Þóra
nú út til þeirra og spurði þá erindis og hvort þeir
vildu tala við amtmanninn.
Nokkrir þeirra kváðu já við því.
Þóra sagði þeim að amtmaðurinn hefði legið
veikur, eins og þeir ef til vill hefðu lieyrt, en hann
mundi þó fara á fætur og koma út til þeirra. Sið-
an hljóp lnin inn til föður síns, og sagði honum
hvað um var að vera. Hann var þá hálfklæddur
og flýtti sjer í fötin sem mest hann mátti, og gekk
síðan út til þeirra og Þóra á eftir.