Verkamaðurinn - 20.01.1950, Blaðsíða 2

2
VERKAMAÐURINN Föstudaginn 20. janúar 1950
VERKAMAÐURINN
Útgeíandi: Sósíalistafélag Akureyrar.
Ritstjóri og óbyrgðarmaður: Þórir Daníelsson.
Blaðstjórn: Ásgrímur Albertsson, Eyjólfur Árnason, Jakob Ámason.
Ritstjórn og afgreiðsla á Skrifstofu Sósíalistafólags Akureyrar, Brekku-
götu 1 — sími 516.
Áskriftargjald kr. 20 á ári. — Lausasöluverð 50 aura eintakið.
Prentverk Odds Björnssonar h.f.
Fáein orð í fullri meiningu
Krata-blækurnar hér hafa nú
sent frá sér kosningapésa, sem
inniheldur „Stefnuskrá“ þeirra,
eins og hún er látin líta út fyrir
þessar kosningar, ásamt myndum
af 12 efstu mönnunum, sem prýða
framboðslista þeirra. Innan um
myndir þessar og „stefnuskrána"
er hrúgað hlægilegum slagorðum
um „stefnu“ og „vilja“ „Alþýðu-
flokksins", en aftast eru prentaðar
svívirðingar um „kommúnista“ í
venjulegum Friðjónssona-stíl. Pés-
anum lýkur svo með þessum orð-
um: „Alþýðuflokkar allra landa
berjast hins vegar iyrir mannrétt-
indum, fyrir lýðræði, íyrir jafn-
rétti allra, hvar sem þeir eru og
hverjir sem þeir eru. Stuðningur
við Alþýðuflokkirm er stuðningur
við jafnrétti og lýðræði." (Letur-
br. þeirra).
Er hægt að hugsa sér viðbjóðs-
legra skrum og viðurstyggilegri
hræsni, en fram kemur í fyrr-
nefndum orðum?
Alþýðuflokkarnir (sósíaldemo-
kratar) svokallaðir, hafa um allan
heim svo að segja, legið í flatsæng
með verstu afturhaldsöflunum
undanfarin 10—15 ár. Látið kaupa
sig með húð og hári, til að þjóna
þröngsýnustu klíkum auðvaldsins
og gerzt æ ofan í æ verkfæri í
höndum þeirra, gegn réttlætis- og
frelsiskröfum alþýðunnar í hin-
um ýmsu löndum. Hvernig hafa
kratarnir í Frakklandi stutt alþýðu
þar í landi til að ná rétti sínum úr
greipum yfirstéttarinnar? Með
fangelsunum og ofsóknum gegn
leiðtogum alþýðunnar. Hvernig
vinna hægri kratar í Italíu, Þýzka-
landi og Hollandi? Alls staðar
spkia þeir sér við hlið borgara-
flokkanna og reyna eftir getu að
berja niður kröfur og mannrétt-
indamál alþýðunnar. Þar gengur
ekki hnífurinn á milli stríðsbrjál-
uðustu kapítalistanna og foringja
„Alþýðuflokkanna". Er nóg í þ»ssu
sambandi að minna á Indónesíu-
morðin.
Þá má ekki sleppa, að minnast
á gósenland kratanna, Bretland.
Þar hefur nú ríkt hrein kratastjórn
í nærri fjögur ár. Þar hefur allt
logað í verkföllum þetta tímabil,
verkföllum bönnuðum af hinni lýð-
ræðiselskandi kratastjóm, sem hef-
ur jafnframt gripið til hersins hvað
eftir annað til að berja niður kröf-
ur verkamanna. Þá hafa, undir for-
ustu sömu kratastjórnar, verið
bældar niður .með vopnavaldi til-
raunir undirokaðra nýlenduþjóða
til að brjótast undan oki brezku
krúnunnar og ekki horft í þó þær
aðgerðir kostuðu fjöldamorð á
saklausu alþýðufólki nýlendn-
anna. Hins vegar hefur fasistaríkj-
unum Grikklandi og Spáni verið
boðin og búin hjálp og fyrir-
greiðsla brezku kratastjórnarinnar,
enda hefur utanríkisstefna hennar
hlotið einróma Iof og viðurkenn-
ingu auðvaldsins um gjörvallan
heim.
Hér heima hafa forustumenn
„Alþýðuflokksins" dyggilega fetað
í fótspor stóru bræðranna, þar
sem þeir hafa því við komið. Þeir
hafa hjálpað íhaldsflokkunum til
að lafa við völd undanfarna ára-
tugi, hjálpað þeim til að féfletta al-
þýðustéttirnar en auðga sjálfa sig,
og að launum hafa þeir þegið bein
og bitlinga í ríkum mæli, þannig,
að allir „leiðandi" menn „Alþýðu-,
flokksins" eru nú meðal tekju-
hæstu einstaklinga þjóðfélagsins,
og á það einnig við um „glansnúm-
er“ A-listans hér. Svo koma þessir
„uppseldu" riddarar og segja: „Al-
þýðuflokkurinn berst fyrir jafn-
rétti allra, hvar sem þeir eru og
hverjir sem þeir eru.“ Svei!
Hér skal bent á eitt dæmi, sem
lýsir vel „jafnréttushugsjón“ þess-
ara manna. Kratarnir stjórna einir
ríkisstofnun, sem nefnist: Alþýðu-
tryggingar. Við þessa stofnun
starfa tugir „einlægra" flokks-
anna og hafa frá 30—40 þús. kr.
árslaun fyrir utan marga og feita
bitlinga, hjá sumum hverjum. —
Tryggingastofnun þessi er stolt
Alþýðuflokksins og af sjálfum
þeim talið eitt gleggsta sönnunar-
gagnið um „alþýðu“-vináttu Al-
þýðuflokksins. Stofnuninni er ætl-
að að sjá svo um að sjúkir menn og
ellihrumir geti lifað sómasamlegu
lífi, og til hennar greiða allir vinnu
færir menn í landinu hundruð
króna á ári hverju. En fram-
kvæmdin er sú, að því fólki, sem
stofnunin á að framfleyta eru
skammtaðar einar 3600 krónur —
þrjú þúsund og sex hundruð krón-
ur — á ári og verður það að nægja
því fyrir föt, húsnæði og fæði. En
mennirnir, sem hafa það fyrir at-
vinnu að skammta sjúkum og
hrumum þessa hungurlús, taka úr
sama sjóði hvorki meira né minna
en allt að 10 sinnum hærri laun
handa sjálfum sér. Svona er jafn-
réttishugtakið þeim heilagt mál!
Síðast í vetur auglýstu svo þessir
piltar enn betur artir sínar til
þeirra fátækustu með því að sam-
þykkja handa sjálfum sér álitlega
launauppbót, en felldu tillögur
sósíalista um hlutfallslega jafna
uppbót á greiðslur til gamalmenna
og öryrkja. Þótt hér sé ekki rúm
til að skýra frá fleiri „afrekum"
kratanna, er af nógu að taka, sem
hliðstætt er þessu og verður gert
síðar.
Bæjarbúum er t. d. vel kunnugt
um „starf" kratafulltrúanna
tveggja í bæjarstjórn Akureyrar á
kjörtímabili því, sem nú er að
enda. Þeir vita að Steindór kenn-
ari og Friðjón bæjarfógeti eru
miklir menn í sjálfs sín augum,
þegar þeir vingsa montprikum sín-
um á götum bæjarins, en sínu
minni, þegar þeir eru seztir á bæj-
arstjórnarfund, enda leggja þeir
þá oftast frá sér montprikin.
Akureyringar eru staðráðnir í
því að hafna montprikum A-list-
ans 29. þ. m.
„PADDAN ALLRI upp sér skaut,
ætlaði að verða stór sem naut“,
segir í dæmisögu Esóps.
Þessi hending kom mér í hug
þegar eg sá kratasnepilinn með
„Alþýðumanns“-nafninu sl. þriðju-
dag. Þar stendur með áberandi
stöfum: „Takmarkið er: þrír Al-
þýðuflokksmenn í bæjarstjórn!"
Hafa veslings tuskurnar ekkert
annað í „litla blaðið“ en háðshróp
um sjálfa sig.
Allur bærinn veit, og þeir sjálfir
bezt, að listi þeirra hefur veika
von um -einn fulltrúa kjörinn, en
alls ekkert þar fram yfir. Bragi er
fyrirfram fallinn og um taglhnýt-
ing hans, Steina Svanlaugs, þarf
ekki að tala um x sambandi við
bæjarfulltrúakjör.
„DAGUR“ FLÆMIST yfir
heila síðu með fyrirsögn og slag-
orð um fund Framsóknar að Hótel
Norðurland um daginn. Eins og
Verkam. upplýsti sl. þriðjudag var
höfðatalan á fundinum 46 og
reynir „Dagur“ heldur ekki að
mótmæla því, en segir fundinn
samt hafa verið „fjölsóttarí', og að
Framsóknarmenn séu staðráðnir í
að koma að 4 mönnum lista síns
við bæjarstjórnarkosningarnar. —
Síðan birtir blaðið útdrátt úr ræð-
um þessara 4urra manna, auk Jón-
ínu í fimmta sætinu. Eftir sögn
blaðsins voru þetta aðalpunktar
ræðumanna: Jakob Frímannsson
sagði, að Framsóknarmenn hefðu
ekki lagt í að senda frá sér „skraut-
ritað kosningaávarp" (og kemur
þar líklega fátækt til).
Þorsteinn M. Jónsson vildi láta
loka Samkomuhúsinu fyrir dans-
leikjum og setja upp föst sæti.
Dr. Kristinn gaf þær nýstárlegu
og fróðlegu upplýsingar að Akur-
eyri væri vaxandi bær og stærri
en Hafnarfjörður!
Guðm. Guðlaugsson sagði að
héðan af yrði ekki hætt við út-
gerð „stærri skipa“ héðan frá Ak-
ureyri. (Eru Framsóknarmenn þar
með búnir að gefa upp alla von
um, að þeim takist að sporna á
mótin togaraútgerð héðan. Nógu
lengi voru þeir búnir að bolast
gegn því).
Af framangreindum tilvitnunum
úr ræðum þessara fjórmenninga
fer sinnuleysi bæjarbúa fyrir fundi
þeirra að verða afsakanlegt!
„KJÓSANDI“ SKRIFAR: Fyr-
ir nokkru sá eg það í „Islendingi",
að Sjálfstæðisflokkurinn ætlaði
sér „absalútt" að koma 5 mönnum
af lista sínum í bæjarstjóm, og
teldi lítil tormerki þar á. í „Degi“
hefur nú tvisvar eða þrisvar verið
stagast á því, að Framsókn fengi 4
kjörna og á þriðjudaginn klykkir
svo „Alþýðumaðurinn" út með
það, að Alþýðuflakkurinn telji sér
mikla von um 3 kjörna. Að gamni
mínu byrjaði eg að leggja saman,
og sjá: útkoman verður 12. Þessir
þrír flokkar ætla sér þannig að
koma a. m. k. 12 mönnum í bæjar-
stjórn, sem er, að eg bezt veit,
skipuð aðeins 11 fulltrúum. — Þá
er Sósíalistaflokkurinn alveg eftir,
sem áreiðanlega kemur að þremur
mönnum. Eg veit satt að segja
ekki, hvernig þetta endar allt sam-
an.
Kjósandi.
Eg var að velta því fyrir
mér, hvort \\^^ ^ \ f }
hann Steindór
menntaskóla- y (ít'
kennari. w
og 1. fram-
bjóðandi Al-
þýðuflokksins,
sé að verða atvinnulaus. Hann
nefnilega skrifar um atvinnumál í
síðasta Alþýðumann!
Svo já! —
Það hefur
þá líklega
verið hann,
þessi eini at-
vinnulausi,
sem kom á
Vinnumiðl-
unarskrifstofuna hans Halldórs
„bróður“.
Eg hef vafalaust ekki verið
sá eini meðal verkamanna á
Akureyri, sem gladdist, er
eg sá í „Verkamanninum“
nokkru fyrir jólin, að Full-
trúaráð verkalýðsfélaganna
hér á staðnum ætlaði að beita
sér fyrir því, að Sósíalista
flokkurinn og Alþýðufokkur-
inn hefðu sámeiginlegan lista
við bæjarstjórnarkosningarn-
ar í janúar. Eg taldi í fáfræði
minni, að þessum tilmælum
yrði tekið með fögnuði af
báðum flokkum, þar sem þeir
hafa ekki dregið á það neina
dul, að þeir teldu hagsmuna-
baráttu verkalýðsins og sóma-
samleg lífskjör hans sitt aðal-
stefnu- og áhugamál.
En hér sannaðist hið gamla
máltæki, að sá er vinur, er í
raun reynist. Það kom sem sé
á daginn, að Alþýðuflokkur-
inn neitaði þessu tilboði, neit-
aði að taka þátt í að sameina
verkalýðinn hér á Akureyri
um að ná meiri hluta í bæjar-
Ný íslenzk tal- og
tónmynd
Oskar Gíslason, ljósmyndari í
Reykjavík, hefur gert nýja tal- og
tónmynd, „Síðasti bærinn í daln-
um“. Kvikmyndaleikritið er samið
af Þorleifi Þorleifssyni, eftir sam-
nefndri sögu Lofts Guðmundsson-
ar blaðamanns. Gert er ráð fyirr
að sýningar myndarinnar hefjist í
Austurbæjarbíó í Reykajvík um
uæstu mánaðamót.
Myndin er aðallega ætluð börn-
um og leika tvö börn, þau Valur
Gústafsson og Friðreka Geirsdótt-
ir, aðalhlutverkin, en ennfremur
leika í myndinni: Þóra Borg Ein-
arsson, Jón Aðils, Erla Sigurleifs-
dóttir, Valdimar Lárusson, Olafur
og Valdemar Guðmundssynir og
Klara Oskarsdóttir. Músikina við
myndina hefur frú Jórunn Viðar
samið.
ByggiiigRfrRmkvæmdir
á Akureyri árið 1949
Frá byggingafulltrúa hefur blað-
inu borizt eftirfarandi skýrsla um
byggingarframkvæmdir í bænum
árið 1949.
A árinu hafa verið byggð og tek-
in til afnota 39 íbúðarhús með 54
íbúðum. — 1 verzlunarhús, 3 verk-
smiðjuhús, 12 viðbyggingar og
breytingar á eldri húsum, 3
geymsluhús, 25 íbúðarhús komin
undir þak. I þeim eru 29 íbúðir.
24 íbúðarhús, sem byrjað er á að
meira eða minna leyti. I þeim
verða 33 íbúðir.
Þá eru í byggingu: Sjúkrahús
fyrir Norðlendingafjórðung. —
Slökkvistöð fyrir Akureyri. —
Heimavistarhús fyrir M. A. —
Sundhöll við sundlaug bæjarins.
Hjá Klæðaverksmiðjunni „Gefj-
«n“ eru og miklar bygginarfram-
kvæmdir.
stjórninni, og gera hann á
þann hátt betur undir það bú-
inn, að mæta þeim árásum,
sem óefað dynja yfir nú á
næstu árum.
Hinar björtu vonir, sem ég
hafði gert mér, voru að engu
orðnar, og maðurinn, sem sit-
ur í vel launaðri stöðu, rit-
,stjóri „Alþýðum.“, Bragi Sig-
urjónsson, segir í blaði sínu
með hinni mestu kæti: „Eng-
in samfylking á Akureyri.“
Þetta var þá niðurstaðan,
þegar á hólminn var komið.
Þeir menn, sem forystu hafa
fyrir Alþýðuflokknum á Ak-
ureyri, reyndust svo miklir
verkalýðssinnar, að þeir neit-
uðu að leggja fram sinn skerf
til þess að sameina verkalýð-
inn um að hrinda af sér meiri-
hlutavaldi afturhaldsins í
bæjarstjórninni.
Alþýðuflokkurinn var á sín-
um tíma stofnaður af fátæk-
um sjómönnum og verka-
(Framhald á 4. síðu).
Verkamaður segir frá:
Baráttu Alþýðuflokksins í þágu
verkalýðsins