Eimreiðin


Eimreiðin - 01.09.1905, Blaðsíða 1

Eimreiðin - 01.09.1905, Blaðsíða 1
Mór. (Framhald frá i. hefti). 2. Þurelta. — Aðferð þessa mætti líka nefna mómótun til aðgreiningar frá mósteypu — voteltu. — Á dönsku er þannig unninn mór nefndur »Pressetörv« á sænsku »presstorf« eða » maskinformtorf«. Við mómótun er mórinn eltur eins og hann kemur fyrir, án þess að sett sé vatn saman við hann. Pað var tekið fram áður, að mikla þýðingu hefði að ræsa vel mómýrarnar, áður en tekið er að vinna þær. Að því er mó- eltuna snertir, þá fæst eins og áður er sagt vinnusparnaður í aðra hönd, er nemur miklu meiru en framræslukostnaðinum. Sama er að segja um voteltuna, en þar bætist það við, að ef þureltan á að fara í góðu lagi, má mórinn, sem eltur er, helzt ekki hafa meira en 80 títíundir af vatni, en mór úr votum mýrum hefur oft í sér 90 títíundir vatns. Ennfremur er þvi svo varið, að mýrin sjálf er venjulega brúkuð fyrir þerrivöll við þureltu og er því mjög áríðandi að yfirborð hennar sé sem allra þurrast að unt er. Við þureltu er því rækileg framræsla ekki einungis gagnleg, heldur al- veg nauðsynleg. Sé mýrin mjög vot, ætti helzt að ræsa hana svo sem ári áður en byrjað er á mótekjunni, svo hún hafi tíma til að síga og þéttast. Aðalskurðirnir, sem ætíð eru fáir, stund- um aðeins einn, eiga að ná til botns í mýrinni; skurðirnir á þerri- vellinum eru venjulega gjörðir 0,5 m. á dýpt, en með aðeins 10—20 m. millibili. Um miðja nítjándu öld voru smíðaðar móvélar, bæði á Eng- landi, Pýzkalandi og víðar, en flestar reyndust þær lítt nýtar. Pað er fyrst árið 1858 að nýtileg móeltivél kemur til sögunnar. Hana lét ministeralráð Weber í Bajern smíða. Vél Webers líktist í aðal- atriðunum vélum þeim, er hafðar eru til að elta leir við tígul- steinsgjörð. Fyrst framan af var mórinn mótaður með höndum, líkt og þá tíðkaðist með tígulsteina, en brátt var vélinni breytt þannig, að mórinn kom úr hénni í mátulega digrum ferstrendum streng — eða strengjum —, er svo var skorinn í hæfilega stór stykki. Á síðustu árum hafa verið smíðuð kynstrin öll af móeltivél- um, og hafa ýmsar þeirra reynst vel, aðrar lakar, eins og gengur.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76

x

Eimreiðin

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.