Skólablaðið - 01.01.1914, Blaðsíða 2

2
SKÓLABLAÐIÐ
Fornmálin og Mentaskólinn.
þó að nýja danska mentaskólafyrirkomulagið sé ekki
nema fárra ára gamalt, hefur það þó orðið fyrir allmiklum
árásum, og það frá ekki ómætari mönnum en mörgum
helstu háskólakennurum Dana. þeir telja þá nemendur, er
til háskólans hafa komið síðari árin, standa eldri stúdentum
mjög að baki að allri mentun og andlegum þroska; þeirséu
yfirleitt ófærari til erfiðs náms, kunna ekki að læra. þessa
afturför kenna þeir þeirri aðalbreyting á fyrirkomulagi skól-
anna, að kensla í grísku og latínu var sumpart afnumin með
öllu eða mjög takmörkuð.
Lík breytíng og gerð var í Danmörku og Noregi, var
gerð á fyrirkomulagi gamla Latínuskólans okkar. Grísku-
kensla var algerlega afnumin, og latínukensla minkuð um
helming, en í stað þess aukin kensla í ýmsum öðrum náms-
greinum, aðallega ensku, svo að hún er nú aðalnámsgreinin
við skólann, og er ætlast til að nemendum sé kent að tala
hana og rita.
það var við búið, að koma mundu fram hér likar að-
finningar og í Danmörku; enda hefur ekki á þeim staðið.
Síðasta sunnudag fyrir jól hélt Árni sagnfræðingur
Pálsson alþýðufyrirlestur með fyrirsögninni Fornmálin og
Mentaskólinn. Hann fór fyrst nokkrum orðum um þær
margvíslegu breytingar, er gerðar hafa verið hér á landi
síðan um aldamót, og taldi vafasamt, hvort þær væru allar
fil framfara; það gæti framtíðin ein sýnt. Ein af þeim breyt-
ingum, er gerðar hefðu verið, væri breytingin á reglugerð
Mentaskólans, „burtrekstur fornmálanna úr skólanum og þar
með úr landinu". þessa breytingu taldi hann ekki aðeins
óþarta, heldur skaðlega. Latínan hefði frá byrjun verið
aðalnámsgreinin við þessa helstu mentastofnun okkar, og
latínuþekking aðalundirstaðan undir öliu vísindalífi okkar.
Enda væri latínukunnátta nauðsynleg hverjum vísindamanni.
Latínunámið með þeirri þaulreyndu kensluaðferð, sem notuð
var, nákvæmri sundurliðun á allri byggingu málsins, hefði
verið undirstaðan undir öllu öðru námi við skólann, enda