Tölvumál - 01.10.1991, Blaðsíða 21

Október 1991
Áhrif tölvuvæðingar á stærðfræðinám
Anna Kristjánsdóttir, prófessor við Kennaraháskóla íslands
Þegar skoðuð eru flókin mál og
spennandi er gott að byrja á að
velja sér þau gleraugu sem horft
er gegnum. Val mitt hefur staðið
milli tvenns konar gleraugna.
Með öðrum horfi ég frá tækni-
heiminum á stærðfræðinámið og
reyni að greina hvar koma má
tækninni fyrir á þeim vettvangi.
Með hinum horfi ég af sjónarhóli
stærðfræðinámsins inn í tækni-
heiminn og velti fyrir mér hvað
þar sé bitastætt að finna og hvemig
ég vilji nýta það. Það er líklega
óþarfi að taka það fram að ég vel
mér síðari gleraugun.
En víðar þarf að velja í milli ef
bregða á ljósi á jafnvíðfeðmt og
flókið fyrirbæri og áhrif tölvu-
væðingar á stærðfræðinám. Á að
lítaáöflugforriteðaeinföld? Ég
vel dæmi um hvort um sig, annars
vegar töflureikni og hins vegar
að lfta á einföld forrit, þýdd úr
ensku, sem hér ganga undir nafii-
inu Tölvubros. Það er vert að
benda á í þessu sambandi að
umræðan í Bretlandi snýst nú
m.a. um það hvort eigi í stærð-
fræðinámi að leggja áherslu á
stór/öflug forrit eða forritunar-
mál eða að halla sér að þeim
einföldu og stuttu. Þetta má m.a.
lesa um í nýjasta hefti tímaritsins
Micromath sem er eitt þeirra
tímarita sem bókasafn Kennara-
háskóla íslands kaupir.
Næsta val mitt varðaði staðsetn-
ingu tölvanna. Ég kaus að hugsa
mér þær staðsettar inni í venjulegri
bekkjarstofu, 1-3 alls, en ekki í
sérstakri tölvustofu. Kennarinn
er þá í huga mér hæfur verkstjóri
og þekkir nemendur sína og ekki
eru allir nauðsynlega að fást við
sama verkefnið á sama tíma.
Sem skólastig valdi ég grunnskóla
vegna þess að hann varðar fleiri
og viðfangsefhin eru aðgengilegri
fyrir blandaðan hóp eins og þann
sem sækir ráðstefnuna, þar sem
rétt er að gera ráð fyrir að afstaða
manna til stærðfræði og stærð-
fræðináms sé nokkuð mis-
munandi.
Að lokum þarf að velja milli við-
fangsefna. Er rétt að þau séu
löng, samhangandi og heildstæð
eða stutt, aðskilin og auðtengd
inn í mismunandi samhengi. Ég
vel hið síðara vegna þess að þeim
er f raun hægt að stjórna betur í
samræmi við aðstæður og hug-
myndir kennarans sjálfs og einnig
vegna þess að þau krefjast annars
konar undirbúnings og oft meiri
umhugsunar um kennslufræðileg
atriði. Að sjálfsögðu ræður stuttur
tími fyrir erindið einnig nokkru
hér um.
Áður en lengra er haldið er rétt
að taka fram þá grundvallar-
skoðun mfna f þessu samhengi
að nám sé merkilegt - óháð aldri
þess sem nemur.
Meginviðfangsefni í
stærðfræðinámi
Lítum þá á stærðfræðinám, um
hvað það snúist, hver séu megin-
viðfangsefni og hvert hlutverk
okkar kennaranna sé. Hlutverk
okkar í stærðfræðikennslu, hvar
sem er í skólakerfinu, er að skapa
nemendum aðstæður til að læra
hvers konar viðfangsefni við
leysum með hjálp stærðfræði,
hvernig þau spretta upp, á hvern
hátt við söfnum gögnum, skráum
þau, vinnum úr þeim, setjum þau
fram, túlkum þau, ræðum um
þau, sönnum niðurstöður eða
leggjum fram mótrök. Og í senn
notum við þessar vörður á lítt
meðvitaðan hátt, þegar stærð-
fræðin þjónustar önnur svið og
Nám er merkilegt -
óháð aldri þess
sem nemur
við beinum athyglinni að þeim
sjálfúm þegar stærðfræðin verður
bæði vinnuform og viðfangseftii.
í öllu stærðfræðinámi þarf að
leggja áherslu á tækifæri til aukins
sjálfræðis, tækifæri til að skilja
að máli skiptir að greina sam-
hengi, að halda þrasði, að taka
þátt í að spinna tilgátur og reyna
þær í stað þess að taka þegjandi
á móti því sem að er rétt hvort
sem það er skiljanlegt eður ei.
Þetta skiptir meginmáli vegna
eðlis námsins en einnig vegna
þeirra þjóðfélagsbreytinga, bæði
tæknivæðingar og annarra, sem
átt hafa sér stað og munu halda
áfram í auknum mæli.
Möguleikar
tölvuvæðingar
En hvað bjóða tölvur - hvaða
möguleika gefa þær f stærðfraði-
námi? Þær bjóða mjög mikinn
hraða, sem loks kemst eitthvað í
návfgi við þá hröðu hugsun sem
börn og unglingar búa yfir. Þær
gefa kost á verulegri yfirsýn allt
frá fyrstu könnun á fyrirbæri og
yfir í það að þræðir eru dregnir
21 - Tölvumál