Vísir - 13.10.1962, Blaðsíða 6
V í S I R . Laugardagur 13. október 1962.
fi/ Síé
Loksins rann stundin upp.
Tíu mínútum á eftir áætlun
hófst sýningin á 79 af stöðinni,
í Háskólabíó i gær. Mun sjald-
an hafa verið safnað saman
eins mörgum fyrirmönnum í
eitt hús á fslandi.
Raunverulega er hér um
að ræða fyrstu alvarlegu
tilraunina til að gera kvikmynd
á íslandi, með íslenzkum leik-
urum. Það má byrja á því að
segja að það hefur tekizt.
Myndin er fremur skemmtileg,
þó að mun erfiðara sé að gera
sér grein fyrir gildi hennar,
vegna þess að nærri hvert and-
lit er kunnuglegt.
Að þetta hefur tekizt, má
þakka einum manni, Erik Ball-
ing. Sagan er ekki efnismikil,
en það sem hún er, hentar vel
til kvikmyndatöku. Handrit
Guðlaugs Rósinkranz er allgott,
en þó er það á köflum ákaflega
barnalegt og það er óneitanlega
helzt til mikið af ofnotuðum
setningum, svo sem: ,,Þú skil-
ur mig ekki“, „farðu aldrei frá
mér“, og „vertu hjá mér —
alltaf“, og öðrum slíkum gull-
kornum.
Balling hefur mjög gott auga
fyrir auðn Islands og notar hana
mikið til að setja stemmningu.
Bregzt honum það yfirleitt ekki,
þó að handritið geri honum
stundum erfitt fyrir. Raunar
kemur fyrir að handritið virð-
ist ekki hafa verið þýtt nógu
vel fyrir hann.
Frá tæknilegu sjónarmiði er
myndin ekki meira en í meðal-
lagi á Evrópumælikvarða og
talsvert fyrir neðan það semgott
er talið í Ameríku. Það er á-
berandi hve iýsing er misjöfn.
Ber sérstaklega á því utanhúss
senum. Þar er ýmist of mikil
birta eða ekki næg. Þingvellir
verða til dæmis mikið til flatir
vegna þess feikna sólskins,
sem verið hefur, þegar myndin
var tekin.
Þá er komið að manninum
sem mest hrós á skilið fyrir
sína frammistöðu. Það er Jón
Sigurðsson, venjulega kallaður
Jón bassi, sem hefur útsett lag
Skúla Halldórssonar og samið
aðra tónlist í myndína. Er það
gert með cmmafárri prýði.
Efni myndarinnar þekkja
flestir þegar. Hún fjallar um
leigubílstjóra, sem verður ást-
fanginn af giftri konu, sem
ekki er við eina fjölina felld, og
heldur llka við Ameríkana,
þannig að bllstjórinn má ekki
heimsækja hana um helgar.
Eins og hún sjálf segir: „Hún
móðir mín er alltaf hjá mér á
laugardögum og sunnudögum".
Af eðlilegum ástæðum hefur
það því óþægileg áhrif á bíi-
stjórann, Gunnar, þegar hann
mætir „móðurinni", er hann
stundar sitt aukastarf, að selja
sprútt.
Bílstjórinn er leikinn af
Gunnari Eyjólfssyni. Gerir hann
það að mörgu leyti vel. Hann
talar eins og sá sveitadrengur
sem hann á að vera, en stund-
um eru hreyfingar og látbragð
of veraldarmannslegar fyrir
hlutverkið.
Á móti honum leikur svo
Kristbjörg, hlutverk ríku kon-
unnar, sem ekki fær afborið,
karlmannsleysið. Leikur hún
það með meiri áherzlu á laus-
Iætið en fínleikann. Maður hef-
Leikstjóri: Erik Balling.
Aðalhlutverk:
Gunnar Eyjólfsson — Ragnar
Kristbjörg Kjeld — Gógó
Róbert Arnfinnsson - Gwðmundur
Kvikmyndahandrit: Guðlaugur Rósöi i iz
Kvikmyndun: Jörgen Skov
Aðstoðarleikstjóri: Benedikt Árnason
Tónlist: Jón Sigurðsson
Hljómsveitarstjórn: Bent Fabricius-Bierre
Myndin er byggð á samnefndri sögu eftir
Indriða G. Þorsteinsson.
sem er það mikilvægasta í
kvikmynd, því að hún er miklu
fremur gerð fyrir augað en eyr-
að, gagnstætt þvf sem er í leik-
húsi.
ik
Beztu senurnar í myndinni
eru teknar af Gunnari og Krist-
björgu uppi í rúmi. Gallinn er
bara sá að allar senurnar í rúm
inu eru svo svipaðar, að lítill
munur verður séður á þeim.
Allar þeirra ástarsenur eru mis
heppnaðar, þegar þau eru utan
við svefnherbergið.
Versti galli myndarinnar er
þó sá, að ekki verður nein skyn
samleg meining fundin á þeim
senum, þar sem söguhetjurnar
verða heimspekilegar. Mun láta
nærri að það sem Róbert Arn-
finnssyni er Iagt í munn, þegar
hann er að ræða um maímánuð,
við Gunnar, sé hðmark skipu-
lagslausrar hugsunar
Helzti boðskapur myndarinn-
ar, ef einhver er, virðist vera
sá að menn eigi að hætta að
keyra leigubíla og snúa sér aft-
ur að búskapnum og láta svo
kvenfólkið eiga sig, til frekara
öryggis.
Að lokum er rétt að geta
þess, að Helga Löve stendur
sig með einstakri prýði og það
sama má segja um alla fylli-
raftana.
Ólafur Sigurðsson.
Árni J. Johnsen
Vestmannaeyjum —- sjötugur
Árni J. Johnsen, vigtar- og mats-
maður í Vestmannaeyjum , er sjö-
tugur í daj. Hann er fæddur í
Vestmannaeyjum hinn 13. október
1892, sonur hjónanna Sigríðar
Árnadóttur og Jóhanns Jörgens
Johnsens útvegsbónda, hótei- og
sjúkrahússhaldara í Vestmanna-
eyjum.
Að Árna standa traustir ætt-
stofnar.
Móðir hans, Sigríður, var dóttir
Árna Þórarinssonar frá Hofi í Ör-
æfum af Svínafells- og Skaptafells-
ættum og af ættum Þorsteins
Magnússonar sýslumanns á
Þykkvabæjarklaustri og Odds bisk-
ups Einarssonar.
Jóhann, faðir Árna, var sonur J.
Joansens kaupmanns í Hafnarfirði
og Papós og Guðfinnu Jónsdóttur,
Austmanns að Ofanleiti í Vest-
mannaeyjum. Séra Jón Austmann
var dóttursonur Jóns prófasts
Steingrímssonar að Kirkjubæjar-
klaustri og sonarsonur Jóns Run-
ólfssonar að Höfðabrekku.
Árni ólst upp á fjölmennu at-
hafnaheimili, þar sem bæði var
stunduð útgerð og landbúskapur,
því að faðir hans hélt bænhússjörð-
ina Kirkjubæ, og fleiri járn hafði
hann í eldinum, og er áður getið
hótelsrekstrar og sjúkrahússhalds.
Mun þetta hafa verið eitt fjölmenn
asta heimili á suðurlandi í þann
tíma, og viðbrugðið fyrir reglu-
: semi og höfðingskap.
Árni missti föður sinn er hann
var á fyrsta ári, en alls voru börn-
in 5 sem þá urðu föðurlaus, en
Gisli var elztur þeirra þá 12 ára
gamall.
Það var að vísu mikið skarð
fyrir skildi, við föðurmissinn, en
Sigríður móðir þeirra hélt samt bú-
skap áfram með skörungskap,
þrátt fyrir erfitt árferði og afla-
leysi áranna fyrir aldamótin.
Árni var snemma liðtækur til
hvers konar starfa og vandist fljótt
sjómennsku og bjargfuglaveiðum
sem hertu hann og urðu honum
góður undirbúningur undir síðari
afrek.
Árni stundaði ungur nám við
Verzlunarskólann í Reykjavík og
| Köbmandsskolen í Höfn.
Framan af ævi stundaði Árni
verzlunarstörf, útgerð og búskap
og margs konar umboðsstörf.enhin
síðari ár hefir hann verið mats-
maður og vigtarmaður hjá hafnar-
sjóði Vestmannaeyjakaupstaðar.
Árni hefur aila tíð verið maður
mjög félagslyndur og óspar á
krafta sína, hvar sem þurft hefur
Linguaphone-samsæti
að Hótel Borg
Kristbjörg Kjeld
ur lengst af á tilfinningunni öl!
þessi fínu föt passa henni ekki,
enda er ’-'ún alltaf miklu betri
þegar hún er komin úr þeim.
Vin Gunnars leikur Róbert
Arnfinnsson. Virðist hann vera
eini leikarinn sem nær tökum
á því að láta svipbrigðin tala, í
Hér er staddur þessa dagana
Björn Björnsson stórkaupmað-
ur í London ásamt konu sinni.
Árið 1955 var Björn sem kunn-
ugt er aðalhvatamaðurinn að
því að gefin voru út Lingua-
phone námskeið í íslenzku á
plötum.
Var það hið heimskunna
Linguaphone-fyrirtæki, sem
plöturnar gerði en Björn átti
hugmyndina að fyrirtækinu,
annaðist allan undirbúning og
bar mestan hluta kostnaðarins
við útgf ana. Síðan hefir verið
mikil eftirspurn eftir íslenzku-
námskeiðum þessum og eru
hljómplöturnar notaðar við is-
lenzkukennslu víða um heim.
Má geta nærri að mikili fengur
var að þessari útgáfu, Færði
Björn Björnsson forseta ís-
lands, háskólarektor og mennta
málaráðherra eintak að gjöf.
Sl. miðvikudag komu saman á
Hótel Borg Björn Björnsson og
þeir sem töluðu inn á hljóm-
plöturnar og áttu heimangengt.
Voru þar gamlar minningar
rifjaðar upp og færði Björn
þeim eintak af námskeiðinu að
gjöf.
Þulirnir voru frú Regina
Þórðardóttir, Karl Isfeld, Gunn-
ar Eyjölfsson, frú Ragnhildur
Ásgeirsdóttir og Jón J. Þor-
steinsson kennari.
Námskeiðin undirbjó dr.
Stefán Einarsson í Baltimore og
einnig dr. Björn Guðfinnsson.
að ljá góðu máli lið, eða hjálpa
bágstöddum, og hefur hann gegnt
margvíslegum trúnaðarstöðum fyr-
ir ýmis félagssamtök í Vestmanna
eyjum.
Bindindismálin hafa átt hug hans
allan um ára bil, og hefur hann
barizt ótrauðri baráttu í hóp góð-
templara í Vestmannaeyjum, og
verið æðsti templar í stúkunni
„Sunnu“ samfleytt í 25 ár. Árni
hefur einnig verið framarlega í
flokki Sjáifstæðismanna um langt
skeið.
Árni hefur verið söngmaður góð
ur og áhugamaður mikill um söng
menningu. •
Hann var í fyrstu lúðrasveit
Vestm. og hefur sungið í kórum
þar í nær 60 ár, og stjórnaði um
tíma verkamannakórnum í Eyjum.
Árni hefur verið mikill áhuga-
maður um landbúnaðarmál, einkum
garðrækt og brautryðjandi í gróð-
urhúsarækt í Eyjum.
Hin mörgu björgunarafrek Árna
bera vitni frábæru þreki og góðri
sundkunnáttu , enda var hann
snemma góður sundmaður og hafði
á hendi sundkennslu um skeið.
Árni hefur bjargað 8 mönnum
alls frá drukknun, á sundi, stund-
um við hinar erfiðustu aðstæður,
og fjórum sinnum fengið verðlaun
úr Carnegie-sjóð. Hiklaust má telja
að Árni hafi með snarræði og
dirfsku átt mestan þátt í að tókst
að bjarga 7 manns við Eldey úr
lífsháska hinn 26. ágúst 1939, en
þar unnu einnig fleiri djarfir menn
að.
Áður en Vestmannaeyingar eign
uðust björgunarskip var einatt leit-
að til erlendra togara til hjálpar
þegar óveður skullu á og í nauðir
rak til að fá þá til að leita að
bátum, er ta: úir voru í hættu. Voru
þetta oft hinar mestu svaðilfarir,
en Árni fór oft út í skip þessara
erinda, því að hann var þekktur
að hjálpfýsi í þeim efnum og ör-
uggur til forystu.
Er því viðbrugðið, að í einni
siíkri ferð hans út á skip hvolfdi
bát hans, en honum tókst að halda
sér og öðrum manni uppi á sundi
í 18 stiga frosti, unz þeir komust
að dönsku póstskipi er lá á legunni
eftir klukkustundar volk í sjónum
Árni hefur verið heppinn með
lífsförunauta. Fyrri kona hans
Margrét Jónsdóttir ói honum 6
mannvænleg börn, sem öll eru á
lífi. Var Margrét rómuð gæða og
myndarkona. Hún lézt eftir 30 ára
sambúð þeirra hjóna.
Síðari Iífsförunautur Árna er
Olga Karlsdóttir. Eiga þau 2 mann
vænleg börn. Olga er dugnaðar
kona og manni sínum styrkur og
stoð í hvívetna.
Auk þess hefur Árni átt þátt
í að ala upp 4 fósturbörn.
Árni er um margt sérkennileg
persóna. Hann er stór og stæði-
legur, fremur stórskorinn, en þó
fríður og karlmannlegur, höfðing-
legur og djarfmannlegur í fram-
göngu. Hann er fullur af fjöri og
lífsorku og smitandi kátínu og
krafti, sem árin hafa lítið getað
bugað.
Hann vill hvers manns vandræði
leysa og hikar ekki við að tefla
á tæpasta vaðið og leggja sjálfan
sig í hættu, ef um er að ræða að
bjarga mannslífum.
Það þjóðfélag er ekki varnar-
laust sem á marga slíka syni. Og
meðal Islendinga hefir það löngum
verið talið lánsmerki að auonast
að bjatga manni úr lífsháska
Þannig hefur mikil hamingja fallið
Árna í skaut á lífsleiðinni. Til
hamingju með daginn Árni.
Vinur.
masBins*