Vísir - 06.10.1965, Blaðsíða 4

VISIR . Miðvikudagur 6, oktðber >l'96Su

r ••
SILDIN LOSAR I ORFIRISEY
Myndin er tekin í gærmorgun, þegar skipað var síld úr tankskipinu Síldinni i g na síldarverksmiðjunnar
f Örfirisey. Klettsverksmiðjan á Síldina og hefur skipið haft nóg að gera við að flytja síld til verksmiðj-
anna tveggja í Reykjavík. Nokkur tankskip hafa verið í síldarflutningum i sumar og er líklegt, að þeir
flutningar eigi eftir að vaxa næstu árin, þvi flutningar með tankskipum skapa ýmsa möguleika, t. d. i
sambandi við sfldardælur, flutninga af fjarlægum miðum o. s. frv. Forsvarsmenn Klettsverksmiðjunnar eru
mjög ánægðir me ðreynsluna af fyrsta sumri Sildarinnar í þessum flutningum.
Vínlaust land
i-jíju iujííu nuidiii öasrii9íá (1 ' ■
Þorleifur Gislason, maðurinn, sem má ekki gleymast
XJami fæddist . . . Engu máli
skiptir, hvar eða hvenær
hann fæddist. Mergurinn máls-
ins er, að hann lifir og hrærist
á meðal vor. Ekki skiptir heldur
máli, hversu margar hrepps-
nefndir hann hefur prýtt né
hversu mörgum öðrum trún-
aðarstörfum hann hefur gegnt.
Slíkar upptalningar eiga helzt
við, um leið og menn eru til
moldar bornir, en Þorleifur á
eftir að lifa lengi. Persónuleiki
hans verður hvorki veginn né
metinn eftir orðum og titlum,
heldur eftir athöfnum og skipt
um hans við náungann. Þorleif-
ur hefur — ýmsum öðrum frem
ur — kynnzt háttsettum sem
lágtsettum. Ber einkum tvennt
til: Hann er mannblendinn —
og hefur haft náin kynni af
Bakkusi konungi. Náin tengsl
við Bakkus og misjafn félags-
skapur eru sjálfsagt ekki góð
meðmæli ,enda geta fáir undir
risið. 1 hópi þeirra er samt
Þorleifur.
Flestir Reykvíkingar þekkja
Þorleif, en til glöggvunar þeim,
er hafa ekki séð hann, má geta
þess, að hann er meðalmaður á
hæð. Augu hans eru móbrún,
góðleg og gáskafull. Þessir
speglar sálarinnar, sem komið
er fyrir snyrtilega sínum hvor
um megin við skakkt nefið og
eru í góðu samræmi við hrjúft,
karlmannlegt andlitið og silfur-
grátt hárið, leyna þv£ eigi, sem
í manninum býr. Röddin er
hljómmikil og vekur ósjálfrátt
grun um, að skaparinn hafi ætl
að henni nokkurt hlutverk. Ekki
hefur Þorleifur heldur sparað
röddina. Hann hefur frá mörgu
að segja, því að hann er bæði
reyndur og víðförull.
Ekki mun ofsagt, að fáir
menn á íslandi hafi kynnzt á-
fengi betur en Þorleifur, „kost-
um þess“ og göllum. Hann er
nánast vísindamaður f öllu, er
að áfengi lýtur. Líf hans allt
hefur mótazt af því. Blekking
þess villti honum sýn framan
af ævinni, en augu hans opn-
uðust. Hann skynjaði voðann og
hóf baráttu gegn mesta vágesti
allra tíma, Bakkusi konungi.
Þorleifur setti sér háleitt tak
mark: vínlaust land, og stefnir
að því af alefli.
Vínlaust land er nafn á félagi
sem Þorleifur hugðist stofna fyr
ir nokkrum árum. Félagið er að
vísu draumur einn ennþá
en Þorleifur er ekki af baki
dottinn. Til þessa hefur hann
barizt einn fyrir hugmynd sinni
og ekki legið á liði sfnu. Mættu
mörg félög, sem meira fer fyrir
en draumafélaginu hans Þorleifs
vera hreykin af jafn miklum
árángri og hann hefur náð á
skömmum tíma. Þorleifur lætur
einskis ófreistað til þess að'
kynna mönnum hugmynd sfna,
bæði í einkaviðtölum og á
félagsfundum. Til þess er hann
vel fallinn, þvf að ræðumaður
er hann snjall, sem heillar hugi
áheyrenda sinna með frumlegu
orðavali, notalegri kímni heims
borgarans og síðast, en ekki sízt
alvöru málefnisins.
Vínlaust land á djúpar rætur
í hugskoti Þorleifs. Þetta er bar
áttunafn, sem ekkert á skylt við
bönn eða bindindi. Félaginu er
ætlað að berjast á móti áfengi
með fræðslu. Efni til hennar er
óþrjótandi. Má þar til nefna lýs
ingar á afleiðingum drykkju-
skapar, sem oft eru hroðalegar
og að dómi Þorleifs skætt vopn
í baráttunni við áfengisbölið.
Forsendur fyrir fráhvarfi hins
lffsreynda manns frá áfengis-
neyzlu eru rammar. Hann hefur
séð glæsileg ungmenni, hlaðin
lífsorku og full af fyrirheitum,
breytast í óargadýr, komast á
vonarvöl, ánetjast glæpamönn-
um og enda sitt æviskeið sem
úrhrök þjóðfélagsins — vegna
áfengisneyzlu. Hann hefur séð
heimili sundrast og ómálga börn
rifin frá foreldrum af sömu sök
um. Hann hefur séð menn fyrir
fara sér í ölæði eða verða öðr-
um að bana, En jafnvel það er
ekkj eins átakanlegt og sár
kvenna, sem sjá mega á bak eig
inmönnum sínum, sonum og
jafnvel dætrum á altari Bakkus-
ar.
í stríði sínu við Bölverk hinn
mikla beitir Þorleifur fleiri
vopnum en harmsögum. Hann
kann margar fallegar sögur, og
er þessi t.d. minnisstæð:
„Ég hitti lítinn dreng og spurði
hann, hvað hann ætlaði að
verða, þegar hann yrði stór.
„Mikílmenni", svaraði drengur-
inn.' Nú, af hverju segir þú
það?“ spurði ég. „Vegna þess,
að hún mamma segir, að hann
pabbi sé mikilmenni, af þvf að
hann hætti að drekka. Ég ætla
að verða eins og hann pabbi“.“
Já, satt er það. Ein leið af mörg
um til þess að verða mikilmenni
er drengileg barátta við ofurefl-
ið. En enginn stendur óstuddur.
Tökum því höndum saman, ís
lendingar.
Þorleifur Gíslason mun halda
áfram baráttu sinni ótrauður
Hann hefur lotið Bakkusi lágt,
en haft kjark til þess að dusta
af sér rykið og segja sannleik-
ann. Megi dæmi hans og við-
leitni verða til þess að opna
augu einhverra þeirra, sem eiga
í vök að verjast, og forða öðr-
um frá glötun.
Þorgrímur Einarsson.
FRÉTTABREF
FRÁ
DANMÖRKU

Herning þann 2. okt. 1965.
Ceptembermánuður var ein-
hver sá bezti, sem komið
hefur í Danmörku í manna-
minnum. Flesta daga hefur hit
inn verið kringum 20 stig, og
næturhiti sjaldan undir 10 stig
um.
í dag hefur heldur kólnað í
veðri, hitinn er núna um hádeg
ið aðeins 16 stig. í heilan mán-
uð hafa ekki einu s'inni bændurn
ir hérna í nágrenninu kvartað
undan slæmu veðri, og er slíkt
talið til nokkurra tíðinda hér
um slóðir.
Afbrotafaraldur sá, er gengið
hefur yfir Danmörku að undan-
förnu hefur að vonum vakið
mikið umtal. Ekki er of mikið
sagt, að flestir hafi verið skelf
ingu lostnir morguninn, sem út
varpið skýrði frá þvf að 4 lög-
regluþjónar hefðu verið myrtir
um nóttina. Eins og kunnugt er
af blöðum tókst fljótlega að
hafa upp á morðingjanum, sem
var gamall glæpamaður, sem
látinn hafði verið laus til
reynslu. Þessi hryllilegi atburð-
ur hefur orðið til þess, að menn
ræða það f fullri alvöru hvort
ekki sé tekið of m'ildum tökum
á afbrotamönnum, sem ógna
líff og eignum annarra, og hvort
ekki þurfi að beita þá strangari
hegningum en verið hefur. Bæði
dómsmálaráðherran og einn
hæstaréttardómarí hafa lýst þvf
yfir, að nægar heimildir séu f
dönskum lögum til að dæma í
hversu stranga refsingu sem
vera skal, að undanskilinni
dauðarefsingu, en ekki virð'ist
almennur áhugi á að innleiða
dauðarefsingu á ný í Dan-
mörku, þótt það kæmi aðeins
t’il tals í sambandi við morðið
á lögregluþjónunum.
Hitt virðast flestir sammála
um að taka beri harðara á hrein
um bullum, sem eyðileggja eign
ir annarra án þess að þjóna
neinum tilgang'i öðrum en að
eyðileggja hvað sem fyrir verð
ur. Þetta sjónarmið kom m. a.
fram í sambandi við fjöldaeyði
leggingar á bflum nýlega.
íy/Fargt fróðlegt hefur komið
* fram í samband’i við þessar
umræður t. d. benti einn þekkt
ur dómari á, að æskulýðsfang-
elsin væru varhugaverð, þar eð
eins vel gæti verið að ungling
ur, sem dæmdur hefði verið í
slíkt fangelsi fyrir tiltölulega
meinlaust afbrot kynntist þar
forhertum glæpamönnum, sem
ættu sinn þátt f að marka ung
menninu lífsbraut meðal glæpa
manna.
Forstöðumaður eins æskulýðs
fangelsis hefur lýst yfir, að
þetta sjónarm'ið sé alls ekki frá
leitt.
Ósigur norska Verkamanna-
flokksins vakti mikla athygli í
Danmörku, sennilega svipaða og
ef forsætisráðherra Indlands
hefði slátrað nokkrum heilög-
um kúm með eigin hendi.
Raunar var það merkilegt að
sjá norsku goðin hrapa af
stöllunum og gera sér grein fyr
ir hversu margir gerðust til að
rita um þau miður vinsamleg
eftirmæli. e'ins og blöðin hafa
þó hrósað Gerhardsen og Lange
á undanförnum árum.
í Danmörku hefur ósigur
norska Verkamannaflokksíns
ýtt undir umræður um, að
dönsku borgaraflokkarnir ættu
ekki öllu lengur að láta krat-
ana í Danmörku fara með völd
in. Síðast í gær lenti danski
efnahagsmálaráðherrann, Ivar
Nörgaard, f miklum mótvindi
vegna þess, að hann v'irðist
ætla að reyna að háfa áhrif á
vísitöluna, en það telja stjórnar
andstæðingar einvörðungu verk
Hagstofunnar. Bæði íhalds-
menn og Vinstrf komu fram f
sjónvarpinu í gær og hótuðu
ráðherranum hörðu þegar þing
kemur saman.
Krag forsætisráðherra á held
ur ekki sjö dagana sæla um
þessar mundir. Yfirleitt þykir
ekki eins mikið til hans koma
og fyrirrennaranna og það sem
ef til vill er tilfinnanlegra. Utan
ríkisráðherrann Hækkerup virð
ist njóta þess trausts sem ætti
að réttu lagf að falla í skaut
forsætisráðherranum ef hann
væri maður til að vekja það.
Hvað Hækkerup snertir hefur
sýnilega skipazt veður í lofti
Þegar Hækkerup kom fyrst
fram í sjónvarpi, fyr'ir hönd
krata, var talið að þeir hefðu
tapað 40.000 atkvæðum á komu
hans þangað, enda maðurinn
ekki smáfríður. Nú vilja sjón-
varpsnotendur Hækkerup í sjón
varpið öðrum ráðherrum frem
ur vegna þess, að hann þori að
segja meiningu sína og fari
aldre'i út um bakdyrnar.
Annars virðist sjónvarp geta
haft talsvert mikil áhrif á
fylgi stjómmálanna. Almenning
ur telur sig geta farið nær um
kosti og galla stjórnmálamanna
síðan sjónvarpið kom og eig'i
því skapbresta- eða skapgalla
menn litla framtíð á sviði stjórn
mála héðan af.
Danska æskan er yfirleitt
ekki hrifin af sjónvarpinu e'ins
og það er. Þar sem hægt er að
horfa á þýzkar dagskrár mun
það almennt gert Sem dæmi
um áhugaleysið á sjónvarpinu
má geta þess, að á lýðháskól-
anum í Herning er sjónvarp,
sem nemendur mega horfa á
þegar þeir vilja i frístundum sfn
um. Það kemur naumast fyrir
að tækið sé opnað.
Ólafur Gunnarsson
<•>-
<) 1 «• •
iteo
'I
ASKOV
100 ÁRA
Þann 3. nóvember n. k. verð-
ur Iýðháskólinn í Askov í Dan
mörku 100 ára. Nokkrir fyrrver
andi nemendur og velunnarar
skólans hafa ákveðið að beita
sér fyrir þvf að skólanum verði
send afmælisgjöf. Fjöldi ís-
lendinga hefur stundað nám við
skólann, bæði á vetrar og sum
arnámskeiðum og þá ekki sízt á
norrænu kennaranámskeiðunum
sem haldin hafa verið á vegum
skólans á undanfömum áratug-
um. Þeir sem myndu vilja ljá
málinu lið tilkynni þátttöku
sína skriflega sem fyrst, og ekki
síðar en 15. nóv., til Magnúsar
Gíslasonar, námsstjóra, Reykja-
vik.
•''s-<