Vísir - 31.05.1968, Blaðsíða 9

VISIR . Föstudagur 31. maí 1968.
RAUÐI
DANNI
jþegar þetta er skrifað, er enn
ekkert vitað með vissu,
hver veröur endanleg ákvöröun
de Gaulle forseta, en flestar lík-
ur benda til þess, að hann hafi
misst með öllu stjórnartökin.
Samkomulag um lausn verk-
fallanna hefur fariö út um þúf
ur, stuðningsmenn hans virðast
líka hafa snúizt gegn honum
og tekið nú loksins af skarið
um það, að í aðferðum sínum
ætli hann sér að hrifsa meiri
völd úr höndum þjóðþingsins
en stjórnarskráin heimilar, til-
laga hans um að efna til þjóö-
aratkvæöagreiöslu um lausn
vandamálanna sé ólögleg! Virö
ist sem þessi ákvöröun hafi
fengið mjög á de Gaulle, svo
hann flúöi skyndilega úr París,
faldi sig um tíma og hvarf
loks til hins gamla sveitaset-
urs síns f Colombey-les-deux-
Eglises. Ef til vill hefur hann
þar með farið að nýju í útlegð,
eða er það enn mögulegt, aö
hann búi yfir slfkum krafti að
hann geti staðið sem klettur
móti straumi? Um það verður
ekki hægt að ræða hér og bíöur
til næstu viku, þegar málin skýr-
ast.
En f stað þess langar mig
hér til að rabba nokkuð um
annan foringja, sem risið hef-
ur upp með frönsku þjóðini, —
mann sem var með öllu óþekkt
ur fyrir nokkrum vikum, korn-
ungur maöur, aðeins 23 ára gam
all, og hann jafnvel útlend-
ingur í landinu. Að vísu er
vafasamt hvort hann sé þess
umkominn að veita nokkra for-
ustu f framtíðini, því að verk
hans hefur aöallega verið aö
rífa niöur. Hitt er þokukennd-
ara, hvernig á að vera hægt aö
byggja upp aö nýju eftir þau
reiðarslög sem yfir hafa geng-
ið.
j^Jaöur sá sem ég á hér viö
A er stúdentaforinginn Dani-
el Cohn-Bendit. En telja verö-
ur að hann eigi meiri þátt en
nokkur annar í aö koma af
stað þeirri ólgu og uppreisnar-
anda, sem nú ríkir í Frakklandi
svo að allt leikur á reiðiskjálfi.
Eftir aö allt var komið í bál
skrapp hann að vísu burt frá
Frakklandi, skrapp austur til
Þýzkalands til þess að leita
samráða við uppreisnargjarna
þýzka stúdenta. Og nú í vik-
unni bárust fréttir um það, aö
hann ætlaði að snúa aftur til
Parísar, en franskir landamæra
verðir meinuðu honum för yfir
landamærin. Hann lét það þó
ekki á sig fá, heldur læddist
yfir marklínuna að næturþeli,
sem er víst ekki mikill vandi,
þar sem landamæragæzla milli
þessara tveggja samstarfsríkja
er að mestu afnumin, nema rétt
með aðalvegunum. Um miðja
vikuna var hann svo kominn
aftur til Parísar í miðjan hóp
stúdenta og hafði lögreglan
engin tök á þVí aö grípa hann
þar, enda annað meira ,sem
hún þarf að sinna.
JJaniel Cohn Bendit er sem
fyrr segir 23 ára gamall,
kallaður Danni rauði vegna
þess, að hann er eld-rauðhærð-
ur, Hann er fæddur f Frakk-
landi, sonur Gyðingahióna sem
flýðu Þýzkaland 1933. Hafði
faðir hans verið málfærslu-
maður í Berlín, og taldi hann
ekki lífvænt þar eftir valda-
töku Hitlers. Ekki mun fjöl-
skyldan þó hafa oröið aö þola
neinar beinar Gyðingaofsóknir
og þó Þjóðverjar tækju síðar
Frakkland, létu þeir þessa
flóttafjölskyldu afskiptalausa.
Árið 1958 eða sama árið og
de Gaulle komst til valda þeg
ar Daniel var 13 ára fluttust
foreldrar hans aftur heim til
Þýzkalands og stundaði piltur
inn síðan nám í þýzkum mennta
skóla í sex ár. Hafði hagur
foreldranna batnað mjög við
það að þau fengu sér dæmdar
skaðab. fyrir eignamissi vegna
fyrri- eignaupptöku nasista.
Þegar Daniel hafði lokið mennta
skólanámi hlaut hannmjöggóða
námsstyrki, sem einnig byggð-
ust á þeim ákvörðunum Þjóð-
verja að bæta mönnum af Gyð
ingaættum tjón á fjármunum
og stöðu, sem þeir hefðu oröið
fyrir. Styrkir þeir sem hann
hefur notið, hafa verið svo ríf
legir, að hann hefur vafalaust
komizt betur af en flestir
franskir stúdentar.
'C’g hef áður rætt hér um
fyrsta tilefni stúdentaóeirð
anna í Nanterre-háskólahverf-
inu, sem var krafan um sam-
blöndun kynjanna á stúdenta-
görðunum. En sjálfur kallaöi
Danni rauði þetta vandamál —
„að kynferðismál stúdenta hafa
ekki verið leyst.“ En hvað stúd
entagörðunum viðvíkur, þá er
þetta vandamál þó enn flóknara
í augum hans og fylgismanna
hans. Það er sem sagt höfuö-
krafa þeirra, að stúdentagarð-
arnir séu ekki ætlaöir einungis
Daniel Cohn-Bendit.
að þurfa að vinna meira en
tvo til þrjá daga í viku, en
lifa líkt og stúdentar eins og
þá lystir.
A ðalkjarninn í þessari hug-
mynd er aö stúdentar og
verkamenn eigi að mynda sam
eiginlega alþýðuæsku, þannig
myndi um leið leysast stétta-
vandamálið, verkalýðurinn fá
greiðari aögang að skólum og
kynblöndun verða meiri milli
hinna ólíku stétta.
Það merkilega er, að einmitt
í þessu efni verður fyrsti hug
sjónaágreiningurinn milli stúd-
entahópsins og kommúnista.
Þetta kemur fram í því, að
kommúnistar eru algerlega
fjandsamlegir slíkri samblönd
un verkalýös og stúdenta.
Cohn-Bendit og félagar hans
arfari í lýðræöisríkjunum vegna
þess aö þar hafa loforðin verið
svikin. í lýöræöisríkjunum sé þó
enn ef til vill hægt að trúa
á loforðin, þó menn hafi ill
dæmi fyrir sér.
„Við þurfum aö berjast á
tveimur vígstöðvum"; sagöi
Danni rauöi nýlega í samtali,
— „Við þurfum á eina hliöina
að berjast við de Gaulle, sem
reynir að verja ríki sitt, en á
hina hliðina þurfum við að
berjast við Kommúnistaflokk-
inn og kommúnísku verkalýðs-
félögin, sem reyna að verja yf-
irráö sín yfir verkalýösstétt-
inni.“
Cohn-Bendit heldur því statt
og stöðugt fram að þorri verka
lýðsins sé í eðli sínu andvígur
flokkskrumlum kommúnista og
það hafi einmitt komiö mjög
fyrir stúdenta, heldur skuli
ungir verkamenn einnig fá vist
þar. Það skiptir þessa ungu
byltingarmenn litlu máli þó
langt sé frá því að hægt sé aö
fullnægja þörf námsmanna
fyrir stúdentagarða. Hitt telja
þeir mikilvægara að skapa
sem nánast samband milli
menntastéttanna og verka-
manna og hefur þeim að þessu
leyti verið likt við kínverska
alþýðubyltingarmenn.
Þeir halda því fram, að þaö
sé ein stærsta þjóðfélagsbylting
in, hve námsmönnum hefur
fjölgað og hve almennur náms
tími hefur þannig lengzt. Það
eigi aö skipa málum þannig, að
ungir menn allt fram undir
þrítugsaldur eigi ekki að vinna
nema að mjög takmörkuöu leyti,
þetta aldursskeið eigi að nota
til þess að hugsa og skapa sér
hugsjónagrundvöll í lífinu.
Þetta sama segja þeir að eigi
einnig að gilda um hina tornæm
ari þjóðfélagpmeðlimi, sem gef
ast upp við langskólanám og
gerast verkamenn. Þeir neyðist
til að kasta sér út í fulla
vinnu til að glíma við þann fjár
hagsvanda sem leiðir af fjöl-
skyldustofnun og húsnæðisút-
vegun. En í stað þess eigi þeir
kröfu til þjóðfélagsins um það
að mega búa á stúdentagörð-
um til þrítugsaldurs og eigi ekki
segja að það sé vegna þess að
kommúnistarnir vilji að verka
lýöurinn sé áfram nokkurs
kbnar þarfa-fénaöur, sem
þeir geti beitt fyrir flokksstarf-
semi sína. Þeir vilja halda
verkalýðnum áfram niöurlægö
um og. kúguðum, því aö á því
byggist vald flokksins.
Síðan má leiða þennan á-
greining lengra. Stúdentarnir
kringum Cohn-Bendit segjast
vera sósíalistar og þeir viöur-
kenna einnig gildi þeirrar
stéttabaráttu, sem kommúnist-
ar hafa beitt sér fyrir, — vegna
þess að stéttaskiptingin fyrir-
finnst í þjóðfélaginu. En síðan
greinir þá á, — að kommún-
istarnir vilja viöhalda stétta-
skiptingunni, hversu fögur sem
fyrirheit þeirra eru um afnám
hennar. Stúdentarnir kringum
Cohn-Bendit telja hins vegar,
að það sé aðalatriðiö að afnema
stéttaskiptinguna og skapa öli-
um jafna afstöðu.
Tjegar að því stigi kemur, að
Marxistísk bylting yrði
framkvæmd verður ágreining-
urinn enn svæsnari. Hinir ungu
byltingarsinnuðu stúdentar for
dæma hugtakið „einræöi öreig
anna eða verkalýðsins.“ Þeir
segjast jafnvel hafa enn ríkari
fyrirlitningu á einræðinu i
kommúnistaríkjunum en stjóm-
greinilega í ljós f síöustu á-
tökum, þar sem málgögn komm
únista sýndu þaö glöggt að þau
vildu ekki þessi uppþot núna.
Þau kölluðu stúdentana „fyrir
litlega arnarkista" og þáu létu
það i ljósi í samningaviðleitni,
að þeir vildh ekki steypa de
Gaulle. Ef til vill stafaði þaö
af því, að kommúnistar álitu
mótspyrnu de Gaulle gegn
Bandaríkjunum mikilvæga, ef til
vill af því að kommúnistar ótt
uðust að yfirráöum þeirra yf-
ir verkalýðnum væri hætta
búin, þegar hin nýja byltingar
stefna kenndi að verkalýður og
stúdentar ættu að sameinast
og ryöja úr vegi stéttaskipt-
ingu.
En greinilegast kom þessi á-
greiningur í ljós, þegar bylt-
ingarstúdentar komu í fylk-
ingu að Renault-bílaverksmiðj-
unum og vildu sameinast verka
mönnum þar. Þeir fengu ekki
inngöngu, ekki vegna þess að
verkalýðurinn væri þeim and-
vfgur, heldur af því að fulltrú-
ar Kommúnistaflokksins eða
heil skipulögð klíka þeirra í
stjórn verkalýðsráöanna óttað-
ist aö missa vald í samtökun-
um. Allan tímann síðan hefur
þessi barátta staðið, á að leyfa
samvinnu stúdenta og verka-
manna og kommúnistamir hafa
m-y io. síða.
TÍSm SF7B'
Að þessu sinni leitaði blaðið til
nokkurra Reykvíkinga og þótti
tiihlýðilegt að spyrja einhvers
í sambandi við H-breytinguna
og var spumingin þannig:
Hvað finnst yður erfið-
ast við hægri umferðina?
Friðjón Friðjónsson,
skrifstofustjóri:
Það er ekkert erfitt við að
breyta yfir. Þetta er allt saman
svo leikandi létt. Ég hef ekki
gert neina vitleysu ennþá, held
ég, og vonast til að það haldistj
Ingólfur Waage,
innheimtumaður:
Mér er alveg sama, þótt ég
aki hægra megin. Ég þekki bæ-
inn svo vel, að það er engin
hætta á að ruglast. Umferðin
úti á landi veröur eflaust mun
erfiðari og vil ég t. d. skilyrðis-
laust láta breikka „Kambana“.
Þorbergur Skúlason,
vistmaður á Elliheimilinu Gmnd:
Ég verð nú að segja, að það
er oröið miklu erfiðara fyrir mig
að hjóla, eftir að maöur þarf að
vera á öörum kanti. Svo finnst
mér bílamir taka allt of mikið
„pláss" og vera dálítið fyrir
manni. Annars finnst mér erfið-
ast að hjóla, þar sem sandur er
mikill og laus möl.
Sigríður Haiblaub, húsmóðir:
Mér finnst þetta ekkert sér-
staklega erfitt. Ég hef nú frekar
lítið ekið og ekki lent í neinum
óhöppum. Bjó lengi í Þýzkalandi
og varð þá mjög hægri sinnuð,
þvl þegar ég kom hjngað, gekk
ég á alla þá sem vom hægra
megin á gangstéttum.
Guðbjörg Magnúsdóttir,
húsmóðir:
Þetta er ekkert erfitt. Ég hef
aðeing ekiö einu sinni á móti
umferðinni og kom það þá ekki
að sök. Annars finnst mér að
umferðarmerki megi vera fleiri
og laga beri ljósin á gatnamót-
um Nóatúns og Laugavegar. Hef
ekið i 6 ár og aldrei neitt komið
fyrir.