Vísir - 15.06.1968, Blaðsíða 8

s
V1SIR . Laugardagur 15. júní 1968.
VÍSIR
Otgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Aðstoöarritstjóri: Axel Thorsteínsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingastjóri: Bergþór Olfarsson
Auglýsingar: Þingholtsstræti 1. Stmar 15610 og 15099
Afgreiðsla: Hverfisgötu 55. Slmi 11660
Ritstjóm: Laugavegi 178. Simi 11660 (5 línur)
Áskriftargjald kr. 115.00 á mánuðl lnnanlands
1 lausasölu kr. 7.00 eintakið
Prentsmiöja Vfsis — Edda hf.
Þjódhátíð
Á mánudaginn halda íslendingar þjóðhátíð. Við
minnumst 24 ára afmælis lýðveldisins og fæðingar-
dags frelsishetjunnar, Jóns Sigurðssonar, sem við eig-
um það öllum öðrum fremur að þakka, að við erum
fullvalda þjóð. í endurminningu þeirra, sem muna
hinn 17. júní 1944, er sá dagur bjartur og fagur, þótt
nokkuð rigndi á Þingvelli. Þá voru íslendingar ein-
huga þjóð, sem fagnaði langþráðum sigri og strengdi
þess heit, að standa tryggan vörð um fengið frelsi og
sjálfstæði.
Við höfum oft verið á það minnt, að sjálfstæðis-
baráttu smáþjóða er aldrei að fullu lokið. Þær eru
alltaf meira eða minna í vörn gegn ásókn sterkra afla,
sem bæði beint og óbeint herja á þjóðerni þeirra,
tungu og menningu. Um þetta höfum við dæmin deg-
inum ljósari víðs vegar um heiminn. Gegn þeim áhrif-
um þarf smáþjóðin alltaf að vera vel á verði og „eiga
eina sál, þegar bíður þjóðarsómi“. En hér verður vita-
skuld að greina skynsamlega á milli þeirra erlendu
áhrifa, sem hættuleg eru og hinna, sem holl eru og
hagnýt. íslendingar verða að gera sér grein fyrir því,
að einangrun landsins er úr sögunni. Við erum komnir
í þjóðbraut þar sem til okkar berast margir og mis-
jafnir straumar úr mörgum áttum. Við getum ekki
staðið utan við hugsjónaátökin í heiminum, og raunar
er engri menningarþjóð samboðið að taka þar ekki
afstöðu.
Eins og eðlilegt er skipum við okkur í sveit með
þeim þjóðum, sem eru okkur skyldastar og líkastar
í hugsunarhætti, menningu og stjórnskipan. Og þetta
á að vera hægt án þess að glata þjóðlegum sérkenn-
um, tyngu og menningararfi, ef þjóðin stendur ein-
huga saman um gæzlu þeirra verðmæta.
Nú standa fyrir dyrum forsetakosningar. Embætti
forseta íslands er sigurtákn þeirrar frelsisbaráttu, sem
lauk á Þingvöllum 17. júní 1944. Forsetinn er umheim-
inum tákn þess og sönnun, að ísland sé frjálst og full-
valda ríki; og þótt nú séu farnar að heyrast raddir um
að leggja embættið niður, fá þær vonandi lítinn
hljómgrunn með þjóðinni. Ekkert hefur minnt um-
heiminn betur á sjálfstæðan tilverurétt þessarar litlu
þjóðar en landkynning þeirra tveggja mætu manna,
sem hafa verið forsetar hennar. Það er því leitt til þess
að vita, að til skuli vera svo skammsýnir og smásál-
arlegir íslendingar, að þeir telji eftir þann hlutfalls-
lega litla kostnað, sem forsetaembættinu fylgir. Slíkt
er engum þjóðhollum manni sæmandi.
Við skulum öll vona að hér eftir sem hingað til verði
haldið uppi á forsetaheimilinu þeirri reisn, sem sam-
boðin er virðingu sjálfstæðrar menningarþjóðar, og
að þeir ráði þar alltaf húsum, sem vita til hlítar, hvaða
skyldur embættið leggur þeim á herðar.
GLEÐILEGA ÞJÖÐHATÍÐ
morgun
útlönd í morgun
útl'ond í morgun
útlc
)
Aðeins 6 norskir þingmenn
mæltu með, að Noregur
segði sig úr Nato
Míklll meirihluti með áframhaldandi aðild
□ í gær voru umræður og atkvæðagreiðsla á
norska stórþinginu, um hvort Norðmenn skyldu
segja sig úr NATO. Aðeins sex þingmenn greiddu
þeirri tillögu atkvæði, svo að hún var felld með
miklum meirihluta. Flutningsmaður tillögunnar
var Sverre Löberg frá Þelamörk, og mæltist hann
til þess, að NorQmenn segðu sig úr NATO við fyrsta
tækifæri eftir 24. ágúst 1970. Skylt er að vara við
úrsögninni með eins árs fyrirvara, og það er fyrst
hægt að gera 24. ágúst 1969, þegar samningurinn
hefur verið í gildi í 20 ár frá því að Noregur gekk
í Atlantshafsbandalagið.
Mifelar umræöur voru um
þetta mál á þinginu, og var Lö-
berg forvígismaður úrsagnarinn-
ar. Þingmaöurinn Gustavsen
lagðist gegn þvl, að stórþingiö
skæri úr um málið, og lagði til
að það yröi gert að aðalmálinu
i næstu þingkosningum, þannig
að þjóðin gæti látið vilja sinn í
ljósi.
Undir lok umræðnanna lýsti
Peter Kjeldseth því yfir, að hann
hefði i huga aö greiða úrsagnar-
frumvarpinu atkvæði sitt. Hann
sagði, að ástæöan væri sú, aö
sér féllj ekki stefna Atlantshafs-
bandalagsins gagnvart rfkjum á
borð við Grikkland og Portúgal,
sem bæði eru aðilar að samtök-
unum. Tryggve Bratteli sagði um
þettá, að aðild Noregs stuðlaði
engan veginn aö þvi að treysta
stjórnir þessara landa í sessi.

8
i
8
; i
u
: %
■i
\
í
T 4. umferð Fiskemótsins vann
4 Byrne landa sinn Addison
létt, Addison sem hefur nokk-
uð jafna útkomu gegn Fischer
og hagstæöari vinningstölu
gegn Benkö segir sjálfur að
gegn Byrne sé tilgangslaust fyr
ir sig að stilla upp taflinu, Jón
Kristinsson veitti Vasjúkov
harða keppni, en biðskákina
vann Vasjúkov eftir hróksenda-
tafl. Uhlmann virtist fá mun
betra út úr byrjuninni gegn
Freysteini .en.Freysteinn varð-
ist af hörku og tókst að halda
jöfnu. Jóhann og Szabo gerðu
jafntefli eftir jafna baráttu.
1 5. umferð sýndi Uhlmann
loks styrkleika sinn og vann
Byrne sannfærandi. Tefldi Uhl-
mann uppáhaldsbyrjun sína,
frönsku vömina og fékk strax
unnið I byrjuninni. Bragi gerði
jafntefli gegtf Ostojíc, en Bragi
hafði haft mun betri stöðu allan
timann. Hlutur Benðnýs hafði
verið fremur rýr fram að þess-
ari umferð. Hafði Benóný kvart
að mjög undan ónógri lýsingu
í salnum. Birtist Benóný nú með
tvær 200 kerta perur sem hann
festj sjálfur upp með fagmanns-
legu öryggi, Ekki lét árangurinn
á sér standa. Benóný tefldi góða
sóknarskák gegn Jóhanni og
vann fallega, Óvæntustu úrslit-
in urðu f skák Szabos og Guö-
mundar, Tefldi Guðmundur
skákina sérlega vel og gerði út
um hana með glæsilegri fóm.
6. umferð. Szabo náði sér
aldrei á strik gegn Ostojic og
hafði lagt út í vanhugsaðar sókn
neitt af sínum gamla sóknar-
krafti. Þá vann Bragi Addison
eftlr að Bandaríkjamaöurinn
hafði laft út í vanhugsaðar sókn
araðgerðir. Virðist Bragi njóta
sin sérlega vcl gegn aiþjóölegu
meisturunum, en gegn þeim hef-
ur hann hlotiö 214 vinning
gegn y2, Freysteinn tefldi Sae-
mish árásina gegn kóngsind-
verskri vörn Byrnes. Fórnaði
Freysteinn manni, og vann við
það peö, en varð síðan aö sætta
sig við jafntefli.
7. umferð. Bragi tefldi d3 í 2.
leik gegn franskri vörn Uhl-
manns, Sótti Bragi kóngsmegin
en Uhlmann drottningarmegin.
Sókn Þjóðverjans reyndist þó
hættulegri og gafst Bragi upp
skömmu fyrir bið Benóný tefldi
stífa sókn gegn Ostojic sem
varðist af rósemi. Reyndist sókn
Benónýs ekki nægilega vel und-
irbúin og Ostojic innbyrti einn
vinninginn enn. Benóný bregzt
ekki því áliti að tefla manna
frumlegast, en þessi skákstíll
virðist ekki gefa Benóný sama
árangur og oft áður,
8, umferð. Guðmundur Sigur-
jónsson geröi jafntefli við Vasjú
kov i vel uppbyggðri skák.
Tefldi Vasjúkov e6 afbrigöið í
Sikileyjarvöm en var ekki á-
nægður með þá stöðu sem byrj
unin veitti honum. Bauð hann
því jafntefli sem Guðmundur
þáði. Bandarfkjamennirnir voru
í vfgaham f þessari umferð.
Addison náðj strax hörkusókn
gegn Benóný sem fékk aldrei
færi á að hróka. Flæktist kóng-
ur Benónýs víða um borðið þar
til hann varð mát. Andrés tefldi
of hægfara gegn Byrne sem fóm
aði biskup á kóngsstööu Andrés
ar og vann létt. Aðalskákin f
þessari umferð var Ostojic : Frið
rik. Tefldi Friðrik drekaafbrigö-
ið í Siki!eyjarvörninni,,sem Júgó
slavarnir þekkja flestum betur.
Friðrik brá þó snemma út af
bekktum leiöum og varð skákin
mjög flókin. í lokin lentu kepp-
endur f miklu tímahraki og er
hamagangnum lauk virtist staða
Ostojic unnin. Hafa biðskákir
hlaðizt mjög á Friðrik sem á
þessu stigi málsins átti þrjár
erfiðar biðskákir. 1 6, unsferð
vann Friðrik lærdómsríkt tafl
gegn Jóhanni.
Hvítt: Jóhann Sigurjónsson.
Svart: Friðrik Ólafsson. — Sik-
ileyjarvöm.
I. e4, c5, 2. Rf3, Rc6, 3. d4,
cxd, 4, Rxd, e6, 5. RxR, bxR,
6. Bd3.
Ég hafði í huga líka uppbygg
ingu og Smyslov tefldigegnTalí
Kandidatamótinu í Zagreb 1959.
6.....Rf6, 7. o-o, d5, 8. Rd2,
Be7, 9. b3, a5, 10. De2, a4,
Eftir skákina áleit Friðrik
þennan leik hafa komið of fljótt.
Betra heföi verið að leika 10 ...
Db6 og skipta biskupunum á c8
og d3.
II. a3, axb, 12. cxb, Db6,
13. b4, Ba6.
Ekki 13.,, Bxb 14. Hbl og
svartur tapar manni.
14. BxB, DxB, 15, DxD, HxD.
16. exd, Rxd, 17. Bb2, f6, 18.
Rb3.
Ég var allánægður með stöð-
una á þessu stigi málsins. C peð
svarts virðist all vejkt og ekkert
annað fyrir hvítan en að sækja
að því í rólegheitum. Næsti leik-
ur svarts kom mér algjörlega á
óvart.
18. ... c5! 19. Rxc, BxR,
20. bxB, Kd7, 21. Hfdl, Hb8, 22
Bd4. Kc6, 23. g3.
Nauðsvnlegur leikur. Ef t.d.
Hd3 Rf4, 24. Hd2 Hxa!
Tanleikurmn. Hér var eini mögu
23. ... Hb3, 24. f4, h6, 25.
Hel, Kd7, 26. Hebl?
leiki hvíts 26. Hedl og hótunin
f5! verður svörtum mjög óþægi-
Ieg.
26.....Hd3, 27. Bf2, g5, 28.
fxg, hxg, 29. Hb7f Kc6, 30.
Habl?
Þessi leikur gerir illt verra.
Hyítur varö að reyna Hb8 og
halda niðri framrás e peðsins.
30......Haxa, 31. Hlb2, eE.
32. Hb8, e4, 33. Hc8f Kd7, 34.
Hg8, Half, 35. Kg2, e3. Hvítur
gefur.
Eftir 36. Bgl H3dl og bisk-
upinn fellur.
Jóhann Sigurjónsson.