Alþýðublaðið - 16.11.1966, Blaðsíða 9

u
ERTO
í kvöld mun íslenzka sjónvarpið
sýna ítölsku kvikmyndina Um-
berto D eftir Vittorio de Sica, einn
af frumkvöðlum neorealismans.
í lok síðari heimstyrjaldarinnar
kom upp á Ítalíu ný stefna í kvik
myndalistinni, sem hlaut nafnið
neorealismi (nýraunsæisstef na).
Kvikmyndir þær, sem gerðar voru
í anda þessarar stefnu vöktu strax
mjög mikla athygli, og voru rómað
ar víða um heim. Viðfangsefnin
sem neorealistarnir tóku til með-
ferðar voru raunsæ lýsing hins
daglega lífs, þar sem áhorfendur
voru leiddir inn í fátækrahverfi
ítala, lýst örbirgð þeirra og vanda
málum líðandi stundar á raunsann
an hátt, án yfirgripsmikillar sál
könnunar eða filmískra tækni-
bragða. Þátttakendur voru þá oft
ast teknir úr raunverulegu um
hverfi. Þrír kunnir kvikmyndaleik
stjórar mótuðu þessa stefnu: Luch
ino Visconti, Roberto Rosselini og
Vittorio de Sica. Stefna þessi hélzt
allt fram undir fimmta tug aldar
innar, en þá fór að dofna yfir hæfi
leikum þessara manna og nú í dag
er það aðeins Visconti, sem enn
sankar að sér viðurkenningum
kvikmyndaáhugamanna.
Á þessum gullaldartíma Vittorio
de Sica, gerði hann fjórar kvik
myndir í anda neorealismans, sem
allar voru og eru enn rómaðar sem
eitt af mestu afrekum í þágu kvik
myndalistarinnar. Þessar myndir
voru: Sciuscia, Reiðhjólaþjófarnir,
Kraftaverk í Mílanó. og TJmberto D
sem gerð er 3 952. Eftir það seig
stjarna de Sica neðar og neðar'og
ásamt handritahöfundi sínum, Ce
sare Zavattini, hneigðist hann meir
og meir að yfirborðskenndum
gróðamyndum í Hollywood-skrúð
blóma-stíl, sem myndir eins og I
gær, í dag og á rríorgun og Gifting
á ítalskan máta bera vitni um.
En nú í kvöld ætlar hið nýstofn
aða íslenzka sjónvarp að kynna fyr
ir okkur eina af þessum viður
lcenndu og margumskrifuðu neore
alistísku kvikmyndum, Umberto D
eftir Vittorio Sica. Um kvikmynd
þessa hefur hinn þekkti brezki kvik
myndaleikstjóri, Karel Reisz, rit
að m.a. eftirfarandi: '
„Umberto Domenico Fararií
stytt í Umberto D) er gamall ein
mana maður, kuldalegur og fálátur.
Hann er fastheldinn á hina rót-
grónu og borgaralegu hegðun og
klæðnað, enda þótt hann geti ekki
greitt leiguna fyrir ódýra vistar
veru sína. Einu vinir hans eru
kelturakki og þjónustustúlka, sem
á von á barni með hermanni.
Gamli maðurinn reynir að selja eig
ur sínar til að útvega peninga og
sem síðustu útgönguleið leggst
liann á sjúkrahús til að spara mat
arpeninginn. Þegar hann kemur
aftur heim, rekur húsfreyjan
hann á dyr. Þar sem allt útlit er
:fyrir að gamli maðurinn muni
verða heimilislaus, hyggst hann
fremja sjálfsmorð, en sökum þess
að hann getur ekki hugsað sér
að skilja hundinn eftir einan, ger
ir hann tilraun til að kasta sér fyr
ir járnbrautarlest ,en á síðustu
stundu stekkur hundurinn frá hon
um og skríður burt í hræðslu. Án
þess að hafa fundið nokkra lausn
á vandræðum sínum reynir gamli
maðurinn að vinna aftur traust
hundsins, og í fögnuði yfir að hafa
heppnina með sér, hleypur hann á-
nægður á braut. Hann hefur endur
heimt tryggð hundsins og líf hans
hefur aftur öðlazt tilgang.
Samkvæmt listreglu Zavattinis,
setur leikstjórinn strangar kröf-
ur, sem einkum miða að því að
nota óreynda leikendur. Þátttak
endur eiga ekki að „leika”: þeir
eiga að „vera”. Leikarinn og hlut
verkið mega ekki áðskiljast. Af
þeim sökum er ekki hægt að tala
um leikhæfileika né frammistöðu
leikandans. Með þetta í huga verð
ur hlutverk sumra áhugamanna
raunverulegra fyrir framan kvik-
mvndavélina en hU>tvoi-k baul
reynds I'úkara pron"--"'" < Rpíð
hjólaþjófunum vakti þegar samúð
og áhuga — og svo myndi eflaust
vera, ef við mættum honum á götu
Enginn aðalleikendanna í Umberto
D hefur að öllu leyti hina eðli-
legu hæfileika, og það má þakka
dugnaði de Sica, að frammistaða
þeirra virkar aldrei óraunveru-
lega. Vegna óvenjulegrar hátt-
lagni sinnar og innsæis er de Sica
fær um að skapa listaverk, sem
alltaf er sannferðugt og mikil-
fenglegt.
Beztu atriðin í Umberto D —
þjónustustúlkan, sem fer á fætur
á morgnana, matgjafir fátækling
anna, atriðið á sjúkrahxísinu og síð
asti hluti myndarinnar — eru öll
mótuð stei-kum hreinleika, sem í
heildarsýn virkar sem djúpur
ljóðrænn kraftur. Jafnvel þó ein
stakir þættir séu hægfara í drama
tískum skilningi, er bak við þá
eins konar varanlegur sannleikur
yfir mannleigum vandamálum, sann
leikur, sem er kyngimagnaður í
frumleika sínum. De Sica hefur
skapað mynd sinni þann hi-ein-
leika, sem tilkorrinn er af innri
Framhalcl á hls. 10
Maria Pia Casilio og Carlo Battista í kvikniynd Vittorio de Sica,
„Umberto D“, sem íslenzka, sjónvarpið mun taka til sýningar í kvöid.
FRÁ KJÖRGARÐI.
Brunaútsalan
heldur áfram.
í dag bætast við
KÁPUEFNI OG SKARTGRIPIR.
Bernhard Laxdal
Kjörgarði
HAFNARFJÖRÐUR HAFNARFJÖRÐUR
Spilakvöld
Alþýðuflokksfélagarma í Hafnarfirði (3ja
kvölda keppni) verður í Alþýðuhúsinu
fimmtudagskvöld 17. nóv. kl. 8.30 stundvís-
lega.
★ Félagsvist.
★ Ávarp, dr. Gunnlaugur Þórðarson,
\ flytur.
★ Kaffiveitingar.
★ Kvikmyndasýning. Sýnd verður m. a.
litkvikmynd af Rya-námskeiði kven
félags Alþýðuflokksins, frá sl. vetri.
Ennfremur af spilakvöldum Alþýðu
flokksfélaganna í Hafnarfirði.
HAFNFIRÐINGAR!
Munið vinsælustu spilakvöldin í Alþýðuhús
inu.
Glæsileg heildarverðlaun. — Góð kvöld-
verðlaun.
Öllum heimill aðgangur meðan húsrúm leyfir.
SPILANEFNDIN.
Beitingamenn
óskast
á góðan línubát.
JÓN GÍSLASON S.F. .
Sími 50865.
Trésmiöja Öndvegis hf.
Lyngás 8. Garðahreppi, sírnar 21375 — 52374.
Smíðum glugga, útihurðir og altanhurðir.
Fljót afgreSðsEa.
16. nóvember 1966 - ALÞÝÐUBLAÐtt) 9