Dagblaðið Vísir - DV - 12.03.1983, Blaðsíða 20

20
ÐV. LAUGARDAGUR12. MARS1983.
„Ég er fædd í Reykjavík en sem
krakki var ég yfirleitt á sumrin
hjá ömmu minni og afa í Vest-
mannaeyjum. Þá ferðaöist ég á
milli í flugvél. Mér þóttu flugfreyj-
urnar alltaf svo fínar og sennilega
hefur það verið þá sem ég ákvað
hvað ég vildi verða þegar ég yrði
stór. Það hefur nefnilega alltaf
leynst pjatt í mér.”
Þannig svaraði Erna Hrólfs-
dóttir yfirflugfreyja er við spurð-
um hana hvers vegna hún hefði
valið sér flugfreyjustarfið. Nú eru
átján ár siðan hún sótti um flug-
freyjustarf og fékk. Fyrir
skömmu var auglýst eftir flug-
freyjum og flugþjónum hjá Flug-
leiðum og sóttu nær fimm hundruö
manns um átján stöður. Erna var
ein af þeim sem lentu í því erfiða
starfi að velja úr þeim hópi. Það
var því ekki úr vegi að helgarvið-
talið beindist að henni þessa vik-
una. Við hittum Ernu að máli á
skrifstofu Flugleiða og einnig
brugðum við okkur með henni í
eftirlitsferð til London.
Fjórar systur,
allar flugfreyjur
Hún er dóttir Ástu Guðmundsdóttur
og Hrólfs Benediktssonar. Ema á
þrjár systur og svo einkennilega vill til
ur að fara á upprif junamámskeið einu
sinni á ári. Þá eru Uka annað sem gerir
okkur erfiðara fyrir og það eru hversu
margar flugvélategundir eru í gangi,
og fáar eins. Það er eins og fyrir þann
sem vinnur á jörðu niðri að ganga inn í
nýja skrifstofu á hverjum degi. Og það
er ekki bara neyðarútbúnaðurinn sem
er öðruvísi í einni vél til annarrar,
heldur Uka eldhúsið, barinn og hvað
sem er.
„Fy rir nokkrum ámm kom upp sam-
dráttur hjá Flugleiðum sem flestum er
sennilega í fersku minni. Þá var meðal
annars fækkað í flugfreyjuhópnum.
Starfsaldur var látinn ráða og elstu
flugfreyjur fengu sumar að starfa í
hálfu starfi þannig að sem flestar
kæmust aö. I fyrra var í fyrsta skipti
aftur auglýst eftir flugfreyjum eftir
nokkurra ára hlé og síðan aftur núna.
Af umsóknum má ráða aö flugfreyju-
starfið er engu minna vinsælt en það
hefur alla tíð verið og ég held að það
verði það alltaf, ” segir Ema.
Þá er kennsla í þjónustu um borð
stór þáttur í náminu. Reglur Flugleiða
eru kynntar, saga Flugleiða og saga
flugsins. Reglur, skyldur og almenn
umgengni. Það er alls ekki sama
hvemig flugfreyjan kemur fram fyrir
farþegann. Þá þurfa þau einnig að
læra snyrtingu.
Hluti námsins er kennsla í hjálp í
viðlögum, hvar neyðarútgangar eru,
hvemig eigi að opna þá og hvaða dyr á
að nota. Þau þurfa að vita um björg-
unarvesti og báta og hvemig bregðast
eigi við ef eitthvað bregður út af. Þetta
er, get ég sagt þér, alveg heilmikið
nám. Sálfræði þurfa þau að kynnast.
Að læra að gera misjafna farþega
ánægða. Farþegar geta stundum verið
óréttlátir og þá er nauðsynlegt að
kunna að bregðast rétt við til þess að
reyna að gera farþegann ánægðan.
Annars eru farþegar yfirleitt mjög
þægilegir.”
Mikill munur
nú og áður
— Hvers vegna?
„Ja, við búuin á eylandi og það er
einhver þörf í okkur að ferðast og
skoöa heiminn. Flugfreyjustarfið er
ein leið til þess. Við getum í þessu
starfi séð heiminn með öðrum augum
en hinn almenni farþegi.”
— En hefur það ekki einmitt breyst
hin undanfarin ár. Styttri stopp á
hverjum viðkomustað?
„Jú, það er mikill munur á því nú og
fyrir átján árum. Flugvélamar em
mun hraðgengari og flugtiminn styttri.
Við þurfum t.d. aö inna af hendi þjón-
ustuna um borð á mun skemmri tíma
en áður var og höfum þar af leiðandi
ekki eins mikinn tíma til að gefa eitt-
hvað af sjálfum okkur. Áður voru líka
vökur mun meiri. Þá tók flugferð til
New York tólf til fjórtán tíma, nú tekur
hún um fimm klukkustundir. Núna
höfum við viðdvöl í Bandaríkjunum í
einn til tvo daga og í Lúxemborg í
sólarhring. Annað er það ekki.
Svo er auðvitað pílagrímaflugið,”
heldur Ema áfram og brosir. „Fyrir
okkur er það vafið ævintýraljóma. I
því fáum við tækifæri til að kynnast
þeim hluta heimsins sem fæstir kom-
ast til. Þetta timabil þegar pílagrím-
amir eru að fara í Mekkaför er alveg
sérstakt. Andrúmsloftið er öðmvísi en
venjulega í þessum löndum og þá er
ekki hinn almenní ferðamannatími. Eg
hef farið í pílagrímaflug á hverju ári
síðan Flugleiðir byrjuðu á því flugi
utan einu sinni. Fyrir mig hefur það
verið ógleymanlegur tími og mikill
skóli. Vinnudagurinn í pílagrimaflug-
inu er langur og strangur en það
gleymist fljótt.
Mér brá svolítið þegar ég kom til
þessara landa fyrst, en fyrst fór ég til
Nígeríu. Ég var eiginlega hrædd við
allt þetta svarta fólk. Sóðaskapurinn
er geysilegur og andrúmsloftið angar
af rotnunarlykt. Maður sá ýmislegt
furðulegt sem oft vakti ótta hjá manni.
Nú hlakka ég alltaf til að fara aftur. Eg
er hætt að sjá sóðaskapinn og ég rek
mig á það í hvert skipti sem ég kem til
Afríku að það er alltaf eitthvað nýt að
sjá og ég verð alltaf jafnhissa í hvert
sinn er ég kem. Þrátt fyrir skítinn og
fátæktina virðist þessu fólki líða vel,”
segir Ema.
„Ætlaðiað
hafa það rólegra"
Fyrir tveimur árum var Erna gerð
að yfirflugfreyju. Það hefur í för með
sér aö hún þarf að sinna ýmsum skrif-
stofumálefnum. Ema hefur þann
starfa að vera tengiliður flugfreyja við
skrifstofumar. Hún þarf að fylgjast
með að allt sé í besta lagi í flugvélun-
um og ef eitthvað kemur upp á geta
flugfreyjur leitað til hennar. En þar
með er ekki sagt að hún sé hætt að
fljúga, síður en svo. En hver er munur-
inn á yfirflugfreyjustarfinu og hinu
almenna flugfreyjustarfi?
,jSg ætlaði mér eiginlega að fara að
hafa það rólegra með því að taka þetta
starf,” segir Erna og hlær. „En raunin
varð önnur. Ég er svona um það bil í
hálfu starfi á skrifstofunni sem oft
verður miklu meira og hálfu i fluginu.
Það má segja að ég sé tengQiður milli
flugfreyja og félagsins. Eg aðstoöa við
endurráðningar á flugfreyjum sem
hafa verið áður og ráðningar á nýju
,Ævir>týraljóminn feraf, þegaralvaran byrjar.'
,Mér þóttu flugfi
alltaf svo fínar
Erna Hrólfsdóttir yfirflugfreyja í helgarviðtali eftir 18 ára reyi
að allar hafa þær starfað sem flug-
freyjur. Ema segist hafa byrjað fyrst
og sennilega smitað systur sína. „Það
hefur sýnt sig í gegnum árin,” segir
hún ,,að flugfreyjustarfið virðist
ganga í erfðir í fjölskyldum. Dætur
flugfreyja eða flugstjóra hafa mikið
sóttístarfið.”
— í eina tíð giltu strangar reglur í
flugfreyjustarfinu. Þær máttu ekki
vera eldri en 26 ára, ekki giftar eða
eiga böra og fleira og fleira. Eru
þessar reglur alveg úr sögunni?
„Já. Og voru þaö áður en ég byrj-
aði,”svararEma.
Umsóknir síaðar
— Hveraig er hægt að velja átján
manns úr fimm hundruð umsækjend-
um?
„Það er erfitt, alveg ótrúlega erfitt,”
segir Erna og lítur á mig. „Það eru
margir tugir sem eru jafnhæfir en um-
sóknimar ganga í gegnum nokkurs
konar síu. Fyrst er farið yfir
umsóknirnar og tekið úr þar sem ekki
er nægjanleg kunnátta fyrir hendi. Þá
einna helst tungumálakunnátta. Þá er
það aldurstakmarkið sem er tuttugu
ár. Af fimm hundruð vom tvö hundruð
tekin í próf sem samið er úti í bæ, þann-
ig að enginn Flugleiðastarfsmaður
komi þar nærri. Síðan er farið yfir
prófin af hlutlausum aðila. Þeir sem
komu best út úr prófunum, að þessu
sinni hundrað umsækjendur, eru tekn-
ir í viðtöl. Það eru þrír sem taka viðtöl-
in og þeir bera saman bækur sínar eftir
það og þá kemur erfiðasti hluti ráðn-
ingarinnar. Að sjálfsögðu reynum við
að gera okkar besta til að velja
hæfustu umsækjendur en við vitum
auðvitaö að það eru miklu fleiri hæfir
en þeir sem komast aö. Því miöur voru
það bara ekki fleiri en átján stöður í
þetta skiptið sem um var aö ræða,”
heldur Ema áfram.
’Sex vikna
kvöldnámskeið
Ráðning á flugfreyjum hefur alla tíð
verið viðkvæmt mál fyrir flugfélög og
hafa þau ósjaldan verið sökuð um
klíkuráðningar. Höfum við hlerað að
starfsmenn eigi ekki margar náðugar
stundir meðan á þessum ráðningum
stendur — allir vilja koma sínu að.
Erna vill þó gera heldur lítið úr þess-
um sögusögnum.
— Hvað þurfa nýráðnar flugfreyjur
að gera, Eraa?
„Hér erum við að ráða sumarfólk og
það þarf að sitja sex vikna kvöldnám-
skeið áður en það getur hafið vinnu.
Þetta getur vissulega verið mjög
strembið fyrir fólk sem vinnur úti
allan daginn eða er í skóla. En það
hoppar engin flugfreyja upp í flugvél
og brosir tU farþeganna. Ævintýra-
ljóminn fer oft fljótt af þegar alvaran
byrjar,” segir Erna.
— Nú kennir þú sjálf nýliðunum.
Hvað er það sem þeir þurfa að læra
þessar sex vikur?
„Ja, sjálf kenni ég ekki mikið. Einn
helsti kennarinn er Erla Ágústsdóttir
fyrrverandi flugfreyja. Hún sér um
alla kennslu um borð í vélunum.
Þorkell Jóhannesson er helsti kennari í
öryggisbúnaði. Hópurinn þarf að læra
á allan neyðarútbúnað og hann þurfa
þau að þekkja eins og lófann á sér. Sem
betur fer reynir ekki mikið á þá kunn-
áttu. Þess vegna þurfa allar flugfreyj-
fólki. Eftir hverja flugferð fæ ég
skýrslu um flugið ef eitthvað óvanalegt
hefur komið upp. Þá er það í mínum
verkahring að reyna að lagfæra það.
Þegar ég tók við þessu starfi gerði ég
mér engan veginn ljóst hvað það var
sem ég var að taka að mér. Eg þarf að
gefa ansi mikið af sjálfri mér og tek
vinnuna of oft með mér heim. í gegn-
um þetta starf hef ég kynnst mörgu
góðu fólki sem ég hefði ekki viljað
missa af. Samstarfsfólk mitt hér á
skrifstofunni hefur verið mér mjög
gott og hjálpsamt.
Eg var fyrst í stað feimin og hikandi
að koma hingaö inn á skrifstofumar en
ég verð að segja það eins og er að það
var notaleg tilfinning að finna yfir-
mennina styðja við bakiö á manni
þegar á reyndi. Eg þarf einnig að sitja
fundi en það er einmitt á skrifstofunni
sem flestar ákvarðanir um flugið og
það sem því fylgir eru teknar.
I mínu starfi þarf líka stundum að
leysa persónuleg vandamál. Ég vil
geta leyst vandamál flugfreyjunnar
með henni. Hún getur komið til mín og
rætt við mig um vandamál sín og ég