Dagblaðið Vísir - DV - 15.11.1984, Blaðsíða 6
6
DV. FIMMTUDAGUR15. NOVEMBER1984.
Neytendur Neytendur Neytendur Neytendur
Vilhjálmur Sigtryggsson skógræktarfræðingur og myndarlegar stafafurur i Heió-
mörk.
Galvaskir skógarhöggsmenn. Vignir Sigurðsson, Reynir Sveinsson, Haraldur Jónasson og Helgi Lautzen.
Komiðvið í Heiðmörk: Dí B’B|
„Hér verður mikill
skógur um aldamótin”
„Hér í Heiðmörk á eftir að verða
mikill skógur um aldamótin,” sagði1
Vilhjálmur Sigtryggsson, skógræktar-
fræðingur og framkvæmdastjóri
Skógræktarfélags Reykjavíkur, þegar
blaöamaður og ljósmyndari brugðu
sér með honum i smá skoöunarferð um
Heiðmörk. Við skulum vona aö Vil-
hjálmur verði sannspár því ekki er
hægt aö segja aö mikið sé um skóglendi
í nágrenni Reykjavíkur. En hins vegar
hefur verið unnið þrotlaust starf, m.a. í
Heiðmörk, til aö koma upp trjám.
Þetta starf hófst í Heiömörk 1949 og nú
er víða hægt að sjá þar mjög fallega
lundi með fallegum trjám.
Jólatré
Upphaflega var ætlunin með förinni
upp í Heiömörk að h'ta á skógarhögg á
islenskum jóiatrjám sem eiga eftir að
prýða stofur um jólin.
Fyrir 10 árum var byrjað að höggva
tré í Heiðmörk og selja sem jólatré.
Hins vegar ber þess að gæta að ræktun
trjáa í Heiðmörk hefur ekki veriö gerð
með það fyrir augum að þar verði í
framtíðinni nytjaskógur. En alla skóga
verður að grisja til þess að þeir dafni
betur. Það er gert í Heiðmörk og þá
falla til nokkur tré sem seinna verða
stofustáss. Mest geta það verið 100—
200 tré. Síðan þarf aö klippa ótal grein-
ar sem seldar eru sem jólagreinar.
Heiðmörk
Það er kannski rétt að fara nokkr-
um fleiri orðum um Heiðmörk. Heið-
mörk er friðlýst svæði og er það Skóg-
ræktarfélag Reykjavíkur sem hefur
yfirumsjón með því. Það sér um gróð-
ursetningu, og allt viðhald. Allt svæðið
er nú um 2500 hektarar og er í eigu
Reykjavíkurborgar. Þetta er nú oröið
eitt heista útivistarsvæði fólks af höf-
uðborgarsvæðinu allt árið um kring.
I gegnum Heiðmörk liggur bílvegur.
Hann liggur frá Rauöhólum og yfir til
Vífilsstaða. A vetuma er ekki ráðlegt
að fara á bílum þama í gegn og nú ný-
verið hafa akandi vegfarendur verið
beðnir um að fara ekki á bílum gegn-
um mörkina. En þaö er þó hægt að aka
góðan spöl inn í Heiömörk frá báðum
hliðum. Og á veturna gefst kostur á að
fara á gönguskíði og em þar góðar
brautir og hinar bestu aðstæður fyrir
gönguskíðamenn. Á sumrin er vegur-
inn opinn og hægt að aka i gegnum
Heiömörkina.
fslenskir skógarhöggsmenn
Við ókum inn í Heiðmörkina Rauð-
hólamegin og litum sorgaraugum í átt
til einhvers sem áður hét Rauðhólar.
En ekki þýðir þó að fást um það og viö
vonum bara að menn læri af reynsl-
unni. Ferðin heldur áfram og fljótlega
förum við aö sjá skóginn. Það er
reyndar smávaxinn skógur sem mætir
okkur. En Vilhjálmur er búinn að lofa
okkur aö þama verði orðinn mikill
skógur um aldamótin svo við lítum
vongóðir á það sem fyrir augu ber. Það
tekur lengstan tíma fyrir skóginn að
komast á legg. Þegar trén eru orðin 1
metri eykst vöxturinn til muna og get-
ur verið um 30—40 cm ár hvert. Vil-
hjálmur segir okkur að mikið af skóg-
ræktinni hafi verið gert í sjálfboða-
vinnu og algengt aö hin ýmsu félags-
sambönd hafi umsjón með hverjum
stað og „eigi” sinn eigin lund. Loksins
komum við að myndarlegum skógar-
lundi þar sem við sjáum menn að
vinnu, þ.e. íslenska skógarhöggsmenn.
Vilhjálmur segir að þessum lundi hafi
upphaflega verið plantað af starfsfólki
Mjólkursamsölunnar.
Við stoppum við vegarkantinn og
göngum i átt að skógarlundinum og út
úr honum spretta fimm galvaskir
menn. Reynir Sveinsson er einn þeirra
og elstur í hópnum. Hann var áður eft-
irlitsmaður í Heiðmörk og bjó á bæn-
um Elliðavatni sem er aðsetur eftir-
litsmannsins. Hann hefur unnið í Heið-
mörk allt frá býrjun.
„Jú, ég man eftir því þegar þau
komu hingað á Samsölubilunum meö
fullt af snúðum oe vínarbrauði og
plöntuðu þessum trjám,” segir Reynir
er við spyrjum hann hvort hann muni
ekki eftir því þegar fyrstu tr jánum var
plantað þarna.
Nú hefur tengdasonur Reynis tekiö
við starfi hans sem eftirlitsmaður og
heitir hann Vignir Sigurðsson. „Þetta
er mjög skemmtilegt starf. Svæöiö er
mikið notað allt árið um kring. Á vet-
urna er tilvalið að fara á gönguskíði
hér og á sumrin koma hingað margir
til að njóta útiverunnar. Þáeruoftsvo
margir hér að erfitt er að finna bíla-
stæði,” segir Vignir. En hvar eru jóla-
trén? Við fáum þær upplýsingar að
þarna eigi ekki að höggva mörg tré en
hins vegar eigi að grisja greinar. Svo
sjá þeir eitt tré sem mætti hverfa og
Olafur Sæmundsen verkstjóri tekur
vélsögina og ræðst fimlega til atlögu
við tréð og heldur fljótlega á myndar-
legu jólatré í hendinnL
Við kveðjum íslensku skógarhöggs-
mennina og höldum heim á leið.
Reykjavík verður gjörbreytt
A leiðinni segir Vilhjálmur okkur
sögu Heiðmerkur og að þar hafi marg-
ar hendur starfaö í gegnum árin.
Þegar fer að glitta aftur í byggð seg-
ir Vilhjálmur að í sumar hafi Skóg-
ræktarfélagið gróöursett 120 þúsund
plöntur í Breiðholtinu og eftir 10 ár
eigi eftir að bera mikið á þeim trjám.
En Skógræktarfélagið hefur í sam-
vinnu við Reykjavíkurborg séð um aö
planta trjám víða um Reykjavík.
,3ráðum verður Reykjavík orðin
gjörbreytt hvaö snertir skóglendi,”
segir Vilhjálmur Sigtryggsson, fram-
kvæmdastjóri Skógræktarfélags
Reykjavíkur. Og í von um að svo verði
kveðjumviðogþökkumfyrir. APH
Bandaríkin:
EINN AF HVERJUM FIMM ÞJÁIST AF
GEÐRÆNUM VANDAMÁLUM
Það sem kallað er „að vera langt
niðri” hefur löngum verið talið
algengasta geðræna vandamálið í
Bandaríkjunum. Sú niðurstaða er
hinsvegar röng ef marka skal
rannsókn er tók sex ár og kostaði $15
milljónir — eða um 500 milljónir
islenskra króna. Niðurstöður leiddu í
ljós að áhyggjur og kvíði eru algeng-
ust og hrjá um 8,3 prósent
fulloröins fólks.
Rannsóknin sýndi að einn af
hverjum fimm þjáðust af geörænum
vandamálum sem þýðir 29 milljón
manns í Bandaríkjunum. Aðeins
fimmti hluti af þeim höfðu leitað
hjálpar, aðallega hjá venjulegum
læknum en síður hjá sérhæföum geð-
læknum.
Um 10.000 manns tóku þátt í könn-
uninni og bjó fólkið allt í Bandaríkj-
unum. Annar þáttur könnunarinnar
tók til geösjúklinga sem voru á stofn-
unum eða á sjúkrahúsum.
Konum hættir við að fara of langt
niður vegna kvíða og áhyggna en
karlmenn eru aftur á móti duglegri
við brennivínið, eiturlyfin og hegðan
sem oft á tíðum kallast óþjóð-
félagsleg. Með því að meta allar
geðrænar truflanir hjá báðum kynj-
unum eru bæði konur og karlar svo
til jöfn að stigum. Kannanir þær sem
hafa verið gerðar á árum áður hafa
flestar sýnt að konur ættu við meiri
og fleiri geðræn vandamál að stríða
heldur en karlmenn en nú er álitið að
orsökin fyrir þeirri skoðun sé að kon-
ur reyna að leita hjálpar við vanda-
málum sínum á meðan karlmenn
reyna að fela sig á bak við brennivín-
ið. I þessari nýjustu könnun kemur í
ljós aö konur leita hjálpar tvöfalt á
við karlmenn.
Einnig kom í ljós að milli 29 ob 38
prósent af þeim sem spurðir voru
höfðu fundið til a.m.k. eins geðræns
vandamáls um dagana.
Geðræn veikindi voru mun
algengari hjá þeim sem voru undir
45 ára aldri. Oregla á víni og öðrum
lyfjum er algengast hjá þeim sem
komnir eru aöeins yfir fertugt.
Afbrigðileg hegðun kemur aðal-
lega upp hjá þeim sem yngri eru.
Skólagengið fólk þjáist h'tiö af las-
leika þessum miðað við þá sem ekki
hafa sest á skólabekk til einhvers
tíma. Niðurstöðum um að einn af
hverjum fimm á viö einhver geöræn
vandamál að stríöa á hverjum tíma
ber saman við kannanir sem áður
hafa verið gerðar. Könnun sem gerð
var í Manhattan um 1950 leiddi í ljós
að 23 prósent fólksins sem bjó þar
þjáöust af verulegum veikleika og
um 80 prósent bjuggu við smálas-
leika. önnur könnun sem gerö var
um svipað leyti leiddi í Ijós að 57
prósent af þeim sem spurðir voru
höfðu fundið til einhverra geðrænna
vandamála og 20 prósent af þeim
þörfnuðust hjálpar strax á þeim tíma
semkönnunlnfórfram...
„Það mikilvægasta sem kom út úr
þessari stóru könnun er að nú vitum
við hlutfallið og kemur það sér vel
fyrir framtíöarrannsóknir,” sagði
Darrel Regier könnunarstjóri.
JI