Dagblaðið Vísir - DV - 15.11.1984, Blaðsíða 7

DV. FIMMTUDAGUR15. NOVEMBER1984.
7
Neytendur Neytendur
FÆÐIBARNA
Börn hér á Islandi hafa dálitla sér-
stööu hvaö varðar sólarleysi og stutt
sumur miöaö viö böm í öörum löndum.
Þetta sólarleysi sem hrjáir Islend-
inga mestan part ársins veldur því að
mjög erfitt er aö fá eitt mikilvægt
vítamin í kroppinn. Hér er um að ræða
D-vítamín sem myndast í líkamanum
fyrir áhrif sólarljóss. Islensk böm
verða aö fá þetta vítamín annars
staöar frá, og þá auövitað úr fæðunni.
Því miður er ekki um auðugan garð aö
gresja varðandi fæðutegundir sem
innihalda D-vítamín að einhverju ráði,
nema helst síld. Þess vegna er leitað á
náðir vítaminpilla eða fjörefnaríkra
drykkja, vítamínbættra, sem góðir em
á bragðiö (Frískamin og Sanasól).
Einn galli er þó á bæði vítamínpill-
um og fjörefnaríkum drykkjum,
hvorugt inniheldur fjölómettaðar lifs-
nauðsynlegar fitusýrur, t.d. linolsýru.
mörg böm með hægöatregðu og blóð-
leysi. Stafar þetta mjög oft af röngu
mataræði og þá sérstaklega af of-
neyslu á mjólkurmat. Einhver getur
spurt, er nokkum tíma hægt aö borða
of mikið af mjólk og mjólkurmat, eins
hollur og hann er? Svarið er já, því
miður. Fjölbreytni í mjólkurmat er
mjög mikil. Er ekkert nema gott um
það aö segja. Hins vegar vill fólk falla í
þá freistni að gefa bömum mjólkur-
mat í tima og ótíma. Litinn tima tekur
að framreiða t.d. skyr, súrmjólk eða
jógúrt, hægt er aö setja vöruna beint á
borð og allir em ánægðir.
Dæmiðerekkisvonaeinfalt. Þósvo
mjólkurmatur sé ómissandi þáttur í
fæðinu vegna mikilla og góöra próteina
og kalksins sem er til staðar i mjólk-
urmat, þá má ekki gleyma öörum
fæðutegundum.. .
Kúamjólk gefur mjög lítið jám,
- MATUROG
HOLLUSTA-
Gunnar Kristinsson
matvælafræðingur
skrifar
inn. Þetta gildir líka fyrir böm. Þess
vegna skiptir mjög miklu að reynt sé
að velja sem fjölbreyttastan morgun-
mat.'
Nœringargildi
mismunandi morgunverðar
Eg sýni hér dæmi um tvenns konar
morgunmat sem lýsir þvi liklega best
hvað það skiptir miklu máli aö velja
saman fæðUtegundir sem gefa mis-
munandi næringarefni (Næringargildi
em fengin úr næringarefnatöflu Mann-
eldisfélags Islands).
Morgunverflur 1 Fœðutegund orka prótein fita kolvetni kalk járn C-vitamin
1 heilhvbrsn. (32gr.) 78.40 3.38 0.96 15.30 — - -
Smjör (S gr.) 38.50 0.03 4.0 0.02 — — —
Ostur 17% (15 gr.) 42.00 4.50 2.55 0.00 + — —
Appelsinusafi (100 ml) 45.00 0.70 0.20 10.40 — — +
Haf ragrautur (100 ml) 44.00 1.40 0.90 9.0 — +
Blóflmör (30 gr.) 100.50 2.70 7.50 6.00 +
Alls 346.40 12.72 16.11 40.72 + + +
Morgunverflur 2 Fæflutegund orka prótein fita kolvetni kalk jóm C-vítamin
1 franskbrsn (32.gr.) 92.8 2.90 0.96 17.70 - - -
Smjör (5 gr.) 36.50 0.03 4.00 0.02 — —
Ostur 17% (15 gr.) 42.00 4.50 2.55 0.00 + —
Kornflögur (30 gr.) 111.00 2.58 0.48 28.83 — —
Mjólk (alls 150 ml) 105.00 5.10 5.85 7.20 + —
Sykur (10 gr.) 40.00 0.00 0.00 10.00
Alls 427.30 15.11 13.84 63.75 + - -
linolensýru og arakidonsýru. Þessar
fitusýmr er öllum nauðsynlegt að fá til
að viðhalda ýmissi likamsstarfsemi
óskertri. Þessar fitusýrur fást úr fisk-
meti.
Til þess að vera fullkomlega
öruggur um að böm fái nægilegt A og
D-vítamín og lifsnauðsynlegar fitu-
sýrur úr fæðinu er best að gefa þeim
lýsi.
Grænmeti
Einn er sá fæðuflokkur sem af-
skiptur er af bömum. Á ég þar við
grænmeti. Böm á Islandi hafa ekki
alist upp viö að grænmeti sé eölilegur
hluti af fæðinu. Hér skiptir það miklu
að foreldrar geri sér grein fyrir mikil-
vægi þessa fæöuflokks og reyni aö
hafa grænmeti á borðum eins oft og
hægter.
Þetta getur orðið ákveðinn vani sem
fyigir borðhaldinu og um leið ómiss-
andi þáttur. Þó þaö taki dálítinn tima
að venja böm á grænmetisneyslu er
mikill sigur unninn þegar það loks
tekst.
Bæði er að grænmeti er hitaeininga-
snautt og jafnframt bæti- og trefja-
efnaríkt.
Mjólkurmatur
A sjúkrahús koma því miður alltof
mjög lítið af D-vítamíni og litið af
trefjaefnum. Of mikil mjólkumeysla
getur haft áhrif á neyslu fæðutegunda
sem gefa fyrrgreind næringarefni.
Hvernig fæða?
Foreldrar verða að gera sér grein
fyrir því hvaða fæðuflokkar þurfa að
vera til staöar til þess aö nægilega vel
sé séö fyrir næringarþörf bama þeirra.
Besti jámgjafinn er auðvitað blóðmör,
einnig er lifur góður jámgjafi. Kom-
matur allnokkur. Grænmeti sér vel
fyrir trefjaefnum sem halda melting-
unni í góöu lagi. Einnig skiptir kom-
maturinn mjög miklu máli. Einn besti
morgunmatur sem hægt er að fá er
gamli góði hafragrauturinn. Hann
sameinar marga góða kosti. T.d. er
hann hitaeiningalítill, trefjaefnaríkur,
bætiefnaríkur og inniheldur töluvert
jám.
Ef súrmjólk er borðuð á morgnana
er gott að setja út i hana hveitiklíð,
hörfræ eöa aðrar komtegundir til að
tryggja nægilega trefjaefnaneyslu.
Morgunmaturinn er oft sagður
undirstaða fyrir vellíðan fólks á dag-
Munurinn á þessum tveimur
morgunverðum er sá að morgunmatur
1 er hitaeiningasnauðari, hefur mikið
jám, mikið C-vítamín og trefjaefni.
Morgunmatur 2 hefur nokkuð miklar
hitaeiningar, lítið jám, lítiö C-vítamín
og lítið af tref jaefnum.
Ut frá þessu sést, að bam sem fær
oft eða alitaf morgunverð 2 er i mikilli
hættu á að fá einkenni blóðleysis og
hægðatregðu.
Til viðmiðumar læt ég hér fylgja
með ráölagða orkuneyslu og prótein-
neyslu barna á dag.
Algengt er orðið að báðir foreldrar
þurfi að vinna úti og verður því að
koma bömum í gæslu annaðhvort á
leikskóla, barnaheimili eða til dag-
mömmu. Til þess að foreldrar geti
fylgst með fæðuneyslu bama sinna
ættu þeir aö fara fram á við gæslufólk
bamanna, að það skrifi niður, t.d. í
þrjá daga, hvað barnið borðar og
hvemig. A þennan hátt geta foreldrar
og gæslufólk gripið inn í ef samsetning
fæðunnar er mjög óhagstæð. Þannig er
hægt að tryggja betur að bömin borði
hollan mat.
Hitaeiningaþörf á dag Próteinþörf á dag
Böm (1 —3 ára) 1300 23 gr.
Böm (4—6ára) 1700 30 gr.
Böm (7 —lOára) 2400 34 gr.
Hydrovane — loftpressur
TOYOTA
TOYOTA COROLLA TOYOTA TERCEL
GL ðrg. '82, ek. 50.000. Verð 260.000. árg. '83, ek. 30.000. Verð 300.000.
Drappl. Blór.
SAAB 99 DAIHATSU CHARADE
árg. '80, ek. 91.000. Verð 240.000. árg. '82, ek. 38.000. Verð 220.000.
Grænn. Drappl.
DATSUN LAUREL HONDA ACCORD
dísil árg. '81, ek. 186.000. Verð árg. '80, ek. 67.000. Verð 220.000.
270.000. Hvítur. Drappl.
Opið á laugardögum k!. 13.00 til 17.00.
TOYOTA CARINA TOYOTA CRESSIDA
sjsk., árg. '81, ek. 46.000. Verð dísil, árg. '82, ek. 156.000. Verð
250.000. Blár. 295.000. Drappl.
TOYOTA CRESSIDA TOYOTA TERCEL
stw., árg. 78, ek. 98.000. Verð árg. '82, ek. 30.000. Verð 270.000.
180.000. Brúnn. Drappsans.
TOYOTA CRESSIDA TOYOTA CRESSIDA
árg. 78, ek. 77.000. Verð 195.000. árg. '80, ek. 105.000. Verð 240.000.
Grænn. Drappl.
TOYOTA
Nybylavegi 8 200 Kópavogi S 91-44144