Alþýðublaðið - 24.03.1968, Blaðsíða 7
í Frankfurt í Þýzkalandi geta
reykingamenn fengiö sérstaka
meuferð, sem reynzt hefur sér-
lega áhrifamikil og hata um 90
Fh þeirra, sem þessa meðí'erð
hafa hlotið, hæ'ct að reykja.
Meðferðin felst í sýningum á iit
kvikmyndum frá stóruppskurð-
um á fórnarlömbum níkótínsins
ásamt neyzlu á sérstókum matar
tegundum, sem hafa þar.n eigin-
leika að draga úr löngun manna
í tóhaksreyk.
Eí þú getur tekið þér viku
frí cg viljirðu( hætta að reykja,
þá er Frankfurt einmiít staður
inn fyrir þig. Meðferð, rem fólg
in e: í því að hræða reykinga
menn, hefur gel'ið svo góða
raun, að 89,3 % þeirra sem að-
ferðin hefur verið re.vnd á, hafa
ao fullu og öllu hætt að reykja.
Það er óblíð meðferð, sem
sjúklingarnir þurfa ?ð sæta.
Þeim er skipt niður í flokka og
eru allt frá 50 til 300 manns
í hvcrjum flokki. HsCst meðferð
in á sunnudegi. Fyrst er þeim
sýnd hroðaleg litkvikmynd af
miklum uppskurði og h-er mynd-
in titilinn „einn af 20 000“. Til
eru 4 mismunandi myndir til að
velja um, og eru áhrif mynd-
anna mjög mikil. Því næst er
sjúklingurin’n látinn nærast á sér
stökum matarteg.. Er hér um að
ræða súrkálssalat, seljurót, epli
og aðra ávexti, sem b’.andaðir
eru maísolíu, en þessar matar-
tegundir hafa þann 'u'ginleika að
minnka löngun manna í níkótín.
Á mánudagsmorgni kemur hóp
urinn saman og þá neidur lækn
ir fyrirlestur um skaðleg áhrif
níkótíns. Á þriðjudegi rannsak
ar sálfræðingur viljastyrk sjúkl
inganna. Meðferðinni iýkur á
fimmtudegi, með „kveðjuveizlu"
og er þá etið salat, drukkið volgt
vatn, og þvínæst eru þátttakend
ur sendir heim með raðlegging-
ar til að fara eftir.
Að sögn forstöðumanns þess-
ara lækninga, Otto Brozio, vinna
starfsmenn í frítímum og er
þátttaka því sjúklingum sem
næst kosínaðarlaus ?ð undan-
skyldum greiðslum fyrir bækl-
inga. Á undanförnum 3 árum
hafa 3000 reykingamenn komið
til Frankfurt í því skyni að"
venja sig af reykingurr.. Reyktu
flestir á milli 80 - 100 sígareít-
ur á dag.
Á síðasta námskeiði voru 27.5
þátttakendur á aldrinum 17-70
ára. Efíir fimm vikur voru 249
gjörsamlega hættir að reykja.
Nokkrir byrjuðu aftur vegna
persónulegra vandamála
Ottn Brozio segir, að margir
sjúklinganna geti vanið sig af
reykingum án nokknrn eftir
Framhald i síðu 14
Þeir, sem lesið hafa Lax-
dælu, kannast við Laugar og
Tungu í Sælingsdal og fleiri
staði á þeim slóðum.' Fólkið
á þessum bæjum er lengsl af
í brennipunkti sögunnar. Guð
rún Ósvífursdótlir, aðalsögu-
hetjan, elzt upp að Laugum,
en flytur síðar að Sælings-
dalstungu og býr þar með
Bolla um skeið.
Eftirminnileg eT frásögn
Laxdælu af aðför Hjarðhylt-
inga að Bolla í selinu í Sæl-
ingsdal. Bolli hefur beðið
Guðrúnu að ganga úr sélinu
og segir, „að sá einn mvndi
fundur þeirra verða. er henni
myndi ekki gaman að verða.“
Guðrún gekk ofan fyrir
brekkuna til lækjar þess, er
þar féll, og tók að þvo léreft
sín. Eftir fall Bólla ganga
þeir út úr selinu. „Guðrún
gcngur þá neðan írá læknum
og til tals við þá Halldór og
spurði, hvað til tíðinda hafð;
gerzt í skiplum þeirra Bolla.
Þeir segja slíkt, sem í hafði
gerzt. Guðrún var í nám-
kyrtli, og við vefjarupphlut-
ur þröngur, en sveigur mik-
ill á höfði. Hún hafði knýtt
um sig blæju. og voru i
mörk hlá og tröf fyrir enda.
Helgi Harðbeinsson ,gekk að
Guðrúnu og tók blæj'uendann
og þerrði blóð af spjótinu
því in,u sama, er hann lagði
Bolla í gegnum með. Guðrún
leit til hans og brosti við.“
Það er ekki stórbrotið
landslag i'Sælingsdal. Þetta
er heldur lílill dalur með af-
líðandi fjöllum umhverfis, dá
lítið inniluktur og út af fyrir
sig, sjávarniðurinn frá
Hvammsfirði er næstúm
hljóðnaður áður en hann nær
dalnum, þótt leiðin sé ekki
löng, skarkali heimsins víðs
fjarri. En þetta er grösugur
og sumarfríður dalur og tak-
ast fljótt góð kynni með hon
,um og þeim, sem þar eiga við
dvöl. Á söguöld er talið, að
dalurinn hafi verið skógi
vaxinn, en ekki sér þess nú
mikil merki. Þá voru þrír
bæir í dalnum, ef Hólar eru
taldir með, sem orkar
kannski tvímælis. en Lauga
og' Tungu er áður getið. Sið
ar bætlust svo við Sælings-
dalur og Gerði og nú fyrir
nokkrum árum Miðgarður,
nýbýli úr Sælingsdalstungu.
Atburðarásin hefur sjálfsagt
verið margvíslsg í Sælingsdal
gegnum aldirnar eins og
annarsstaðar á landinu og mót
azt af tíðarandanum hverju
sinni. I’að er tiltölulega auð-
velt að afmarka þennan litla
fjalladal á landakortinu, 'en
meiri vapdi að klippa . hann
út úr sögunni, svo að vel
fari. Þræðirnir liggja í ýms-
ar áttir.
í Slurlungu er getið orr-
ustu á þessum slóðum. Einar
Þorgilsson á Staðarhóli hafði
rænt sauðum og nautum frá
Ingjaldi bónda á Skarfsstöð-
um og veittu þeir Hvamm-
Sturla honum eftirför og
náðu honum í heiðarbrekkun
um upp af Sælingsdal. Þetta
var um veturnætur árið 1171.
Sló þegar í blóðugan bar-
daga og íéll.u menn af hvor-
umlveggjum. Síðan hefur
mikið vatn runnið til siávar
og lengst af verið vandræða-
laust með Saurbæingum og
Hvammssveitingum, enda
hvorugir á annarra hlut geng
ið.
í Gerði kom upp galdra-
mál kringum 1700. Við það
var riðinn vestfirzkur prest-
ur að nafni Árni Lofts.-on,
sem flutzt hafði þangað Þetta
varð all umfangsmikió mál,
sem lauk með sýkn.un prests
ins. Galdramál cða galdra-
brennur þckktusl annars
ekki í Dölum, utan þelta
eina, Dalamenn notuðu hrís-
ið í tt'óð og til eldiviðar.
Laugar í Sælingsdal verða
snemma vettvgngur söguleg-
ra atburða, en síðan er hljótt
um staðinn, þangað til á síð
ustu áralugum,,að náfnið hef
ur að nýju öðlazt g'ildi í sög
unni. Kringum 1930 koma
ungmennafélög sýslunnar
þar upp yfirbyggðri sund-
laug', miklu mannvirki á þess
tíma mælikvarð.a og nú hefur
verið reistur barna- og ungl-
ingaskólí að Laugum. Þar er
að vaxa upp menningarmið-
stöð héraðsins. Auðvitað á
jarohitinn sinn þátt í því, að
þessi staður hefur orðið fvrir
velinu. Heit uppspretta er í
gilinu, uppi undan bænum, og
er Sælíngsdalslaugar getiö
snemma í sögum .
Eins er ógetið ennþ'á í Sæl-
ingsdal, sem markvert er, og
ekki má verða útundrm í
þessu slutta spjalli. Það er
Tungustapi. Þar var sanv
kvæmt gamalli þjóðtrú, dóm
liirkja álfa og þiskupsetur,
og kannast- margir við hina
gullfallegu sögu, Álfarnir í
Tungustapa.
Að Laugurn í Sælingsdal
hefur stundum verið barna-
hoimilið á sumrum, en á síð-
ustu árum hafa sunnlenzkar
húsmæður átt þar alhvarf í
orlofi sínu og bera staön.um
vel söguna, enda á hann hað
skilið.
24. rnarz- 1968' — ALÞÝÐUBLADIÐ J