Dagur - 20.10.1938, Blaðsíða 1

DAGUR
kemur út á hverjum fimtu-
degi. Koatar kr. 6.00 árg.
Gjaldkeri: Árni Jóhanns-
son í Kaupfél. Eyfirðinga.
Gjalddagi fyrir 1. Júli.
Afgreiðslan
er hjá JÖNl Þ. ÞóB, Norð-
urgötu 3. Talsimi 112. Upp-
sögn, bundin við áramót, sé
komin til afgreiöslumanns
fyrir 1. dea.
• •-•• • -•-*
XXI. árg
•i
Akureyri 20. október 1938.

£
45. tbl.
Bækur.
Skýrsla um Alþýðuskól-
ann á Eiðum 1937—1938
heíir blaðinu borizt.
Síðastl. vetur voru 16 nemend-
ur í eldri deild og 28 í yngri deild,
en 2 þeirra forfölluðust frá námi
eftir stutta dvöl í skólanum,
vegna augnveiki. 50 kennslustund-
ir voru á viku í hvorri deild. Allir
eldri deildar nemendur tóku burt-
fararpróf í vor. Hlutu þeir allir 1.
aðaleinkunn, að undanteknum
einum, er fékk 2. einkunn. Tveir
hlutu ágætiseinkunn. Málfundafé-
lag er í skólanum, sem gefur út
blað og heldur fundi, venjulega á
hálfsmánaðarfresti. Ennfremur
eru í skólanum vínbindindis- og
tóbaksbindindisfélag og voru ná-
lega allir nemendur í þeim báð-
um. í matarfélagi nemenda voru
42. Fæðiskostnaður varð kr. 1.48 á
dag fyrir pilta, en kr. 1.38 fyrir
stúlkur.
í skólaslitaræðu sinni 13. apríl
gat skólastjóri, séra Jakob Krist-
insson, þess m. a., að hann hefði
sótt um lausn frá embætti sakir
heyrnardeyfu. Er hann nú fluttur
ásamt konu sinni að Reykhúsum
í Eyjafirði og seztur þar að í ný-
byggðu húsi.
Hinn nýi skólastjóri á Eiðum er
Þórarinn Þórarinsson frá Val-
þjófsstað, sem áður hefir verið
kennari við skólann.
lceland. great Inheritance,
rituð af íslandsvininum Adam
Rutherford, hefir verið þýdd og
gefin út á tungu Malaya.
Mun það vera í fyrsta skipti,
sem bók um ísland kemur út á
því tungumáli.
Ensku útgáfunnar hefir áður
verið getið í þessu blaði.
Sigurður Helgason: Og árin
liða. Þrjár stuttar skáldsögur.
Útgefandi: ísafoldarprent-
smiðja H.F.
Fyrir rúmum tug ára kom ungl-
ingspiltur til náms í Eiðaskóla
með allmikið af kvæðum, er hann
hafði ort, meðan hann gætti vit-
ans á Dalatanga. Vitanlega voru
þessar frumsmíðar ófullkomnar,
en sýndu þó glöggt hvert hugur
hans stefndi. Þessi piltur var Sig-
urður Helgason frá Grund í Mjóa-
firði. Hann var ráðinn í því að
verða rithöfundur, og nú er hann
orðinn það.
Fyrsta bók Sigurðar var „Svip-
ir“, smásögur 1932, en önnur „Ber
er hver að baki“, saga 1936. Nú
hefir hann sent þriðju og beztu
bókina frá sér og sýnt með henni
ótvírætt, að hann er skáld.
Þetta eru þrjár sögur. Það er
eítirtektarvert að þær byrja allar
á því að lýsa haustinu. Sennilega
er þetta óafvitandi hjá höf. En
honum þykir auðsjáanlega vænt
um hinn angurblíða hugblæ
haustsins. Enda er þessi angur-
blíði alvörublær ofinn inn í frá-
sagnarstíl bókarinnar. Bókin ber
það með sér, að höfundur hennar
hefir opin augun fyrir þeim ör-
lögum, sem ráða mannlegu lífi,
og kann að segja frá.
Fyrsta sagan, „Þegar neyðin er
stærst“, lýsir því vel, hvernig
ímyndunin um fenginn auð gerir
Láfa í Stekkjartúni að manni, svo
hann gerir upp sakirnar við
hreppstjórann. Sagan er sálfræði-
lega snjöll.
Önnur sagan, „Skarfaklettur",
er stórfenglegasta sagan í bókinni.
Og hún er ekki aðeins „dramatisk“
að efni, heldur einnig mjög vel
byggð. Um raunhæfni síðari hluta
sögunnar, dvöl þeirra Rannveigar
og Hafliða í Skarfakletti, má þó
deila. Þetta er bezta saga bókar-
innar.
Þriðja sagan, „Á vegum reynsl-
unnar“, er mjög athyglisverð.
Auðvitað er efnið ekki nýtt, en
sagan er laglega sögð. Lesandan-
um finnst Sigríður vera ein af
þeim konum, sem hann hefir
kynnst í daglega lífinu.
Eg las bókina með ánægju, og
hún er ótvírætt bezta bók höf.
Hún spáir góðu um framtíð hans
á rithöfundarbrautinni.
Eiríkur Sigurðsson.
Árbók Ferðafélags íslands 1938.
Aðalritgerð Árbókarinnar að þessu
sinni nefnist »Eyjafjörður, leiðir og
lýsingar*, aðalhöfundur Steindór Stein-
dórsson frá Hlöðum. Er þetta ítarleg
lýsing á héruðum og fjöllum umhverfis
Eyjafjörð, og tekur lýsingin yfir um
120 blaðsíður og fylgja henni 50 á-
gætar myndir af landslagi, byggingum
o. fl. Er ritgerð þessi hreinasta hnoss
gæti, ekki einungis stórfróðleg, heldur
og prýðilega skemmtileg. Fyrst er inn-
gangur og er þar stuttlega iýst sigl-
ingu inn Eyjafjörð. Þá kemur sér
stakur kafli um Akureyri og segir frá
helztu framkvæmdum, mannvirkjum og
atriðum úr sögu bæjarins frá fyrstu
tíð. Næsti kafli eru lýsingar á leið-
um og merkisstöðum I Fram-Eyjafirði.
Þriðji kafli fjallar um Hörgárdal og
byggðir vestan Eyjafjarðar að Arskógs-
strðnd, Fjórði '?r um Árskóg-
strönd og Svarfaðardal; fimmti kafli
um Ólafsfjörð; sjötti um Héðinsfjörð
og Ólafsfjörð; sjöundi um fjallvegi
milli Eyjafjarðar og Skagafjðrðar; átt-
undikafli lýsir landslagi, landskostum og
mannvirkjum austan Eyjafjarðar, áumt
Flatey í Skjálfanda og Flateyjardal.
Níundi og siðasti kaflinn er um
Grímsey.
Auk þessarar aðalritgerðar er í Árs-
ritinu stutt minningargrein um Björn
Gunnlaugsson eftir Steinþór Sigurðs-
son. Fylgir greininni mynd af Birni
sjötugum.
Þá flytur Ársritið fregnir frá síðasta
aðalfundi félagsins og skýrslu yfir starfs-
árið, maí 1937 til mars 1938. Félaga-
talan var á siðasta aðalfundi 1933 og
176 í Ferðafélagi Akureyrar.
Heildartekjur félagssjóðs námu kr.
14,823,34, en gjöld kr. 11,472,50.
Tekjuafgangur því kr. 3,350,84.
Sumarið 1937 efndi Ferðafélagið til
22 skemmtiferða, og voru þátttakendur
alls 710.
Með því að afla sér Árbóka Ferða-
félagsins, eignast menn verulega fróð-
Iega og skemmtilega átthagafræði og
íslandslýsingu.
Árbók Ferðafélagsins fæst hjá
Birni frá Múla.
sem hefir vald til að setja há-
marksverð eða hámarksálagningu
á vörur í heildsölu og smásölu,
hefir verið skipuð þannig:
Guðjón F. Teitsson skrifstofu-
stjóri skipaður af ríkisstjórninni
formaður nefndarinnar. Aðal-
steinn Kristinsson framkvæmda-
stjóri, tilnefndur af Samb. ísl.
samvinnufélaga. Sigurgeir Sigur-
jónsson lögfræðingur, tilnefndur
af Alþýðusamb. íslands. Einar
Gíslason málarameistari, tilnefnd-
ur af Landssamb. iðnaðannanna.
Dr. Oddur Guðjónsson, tilnefndur
af Verzlunarráði íslands.
KIRKJAN: Messað í Akureyrar-
kirkju n. k. sunnudag kl. 2 e. h.
Kaupfélag Reykjavíkur og ná-
grennis hefir gefið út blað, þar
sem hrundið er hinum hatursfullu
árásum kaupmannablaðanna á fé-
lagið. Meðal þeirra, sem í það rita,
er Theódór B. Líndal hæstaréttar-
málaflutningsmaður.
Þá hefir stjórn KRON ákveðið
að höfða mál gegn ritstjórum
Morgunblaðsins og Vísis fyrir ill-
mælgi, er birzt hafa í þessum
blöðum nú nýlega um starfsemi
félagsins,
Kantötukór Akureyrar: Munið
æfinguna í Skjaldborg n. k.
þriðjudag, 25. þ. m. kl. 8Vz e. h.
Verða þar lögð fram hin nýju
verkefni vetrarins. Nýir meðlimir,
sem hafa gefið sig fram við söng-
stjóra, óskast mættir.
□ Rún 593810267 - I
I. O. O. F. = 12010219 =
Dánardægur. Þann 13. þ. m.
andaðist Nikulás Jónsson bóndi að
Gunnlaugsstöðum í Fljótsdalshér-
aði, 53 ára að aldri, orðlagður
dugnaðar- og mætismaður. Hann
lætur eftir sig ekkju og tvo syni
uppkomna.
Látin er í Winnipeg frú Guðrún
Ólöf Bergmann, ekkja hins þjóð-
kunna prests síra Friðriks J. Berg-
manns. Hún var fædd á Botni í
Eyjafirði 29. september 1855 og
skorti aðeins fáa daga á að vera
83 ára gömul. Foreldrar hennar
voru síra Magnús Thorlacius og
kona hans, Guðrún Jónasdóttir
Bergmann. Var hún elzt af böm-
um þeirra hjóna. Eitt þeirra er
síra Hallgrímur Thorlacius, um 40
ára skeið prestur að Glaumbæ í
Skagafirði.
Gagnfrœðaskóli Akureyrar var
settur sl. laugardag af skólastjóra
Þorsteini M. Jónssyni. Innritaðir
nemendur í vetur eru fullir 100 að
tölu, og nægir ekki húsrúm það,
sem skólinn hefir við að búa, fyr-
ir þann fjölda, og verður því að
leigja fyrir 3. bekk í Verzlunar-
mannahúsinu. Er hin mesta þörf á
því að byggt verði yfir skólann
hið bráðasta.
Þrír nýir kennarar, Ármann
Helgason, Bragi Sigurjónsson og
Jóhann Þorkelsson læknir, kenna
við skólann í vetur.
Iðnskólinn var settur á laugar-
dagskvöldið. 35 iðnnemar verða í
skólanum í vetur og 45 í kvöld-
deild.
Messur í Grundarþingapresta-
kalli: Munkaþverá sunnud. 30.
okt. kl. 12 á hádegi. — Kaupangi
sunnud. 6. nóv. kl. 12 á hádegi.
Danssamkomu að Þverá heldur
Lestrarfélag Kaupangssveitar n.k
laugardagskvöld kl. 9%,
Hjónaband: Ungfrú Jónína Jó-
hannesdóttir, Miðhúsum og Krist-
inn Jakobsson, bóndi, Espigrund.
Gullbrúðkaup áttu 13. þ. m.
hjónin Guðbjörg Jónsdóttir og
Sigurjón Þorkelsson frá Holti í
Eyjafirði, en nú til heimilis í Að-
alstræti 12 hér í bsenum,