Dagur - 19.02.1966, Blaðsíða 4

1
5
Skrifstofur. Hafnarstræti 90, Akureyri
Símar 1-1166 og 1-1167
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingar og afgreiðsla:
JÓN SAMÚELSSON
Prentverk Odds Björnssönar h.f.
Ný iðngreirs þarl
VONANDI hafa stjómarvöld lands-
ins, eins og allur almenningur, skil-
ið það nægilega vel, að stálskipasmíð-
arnar þarf að styðja á þann veg, að
hin nýja og mjög þarfa iðngrein nái
sem skjótustum þroska og verði þess
umkomin að leysa þau margháttuðu
og stórkostlegu verkefni, sem henn-
ar bíða í sambandi við nýsmíði og
viðhald á mestum liluta fiskiskipa-
flota íslendinga. Þing og stjórn hafa
raunar þegar sýnt þann skilning að
nokkra, en betur má ef duga skal.
Hér á Akureyri vantar nú dráttar-
braut og er það mál mjög á dagskrá
°g Slippstöðina h.f. vantar tilfinnan-
lega stórhýsi til að geta fært stálskipa-
smíðarnar undir þak. Munu þá vél-
ar og vinnukraftur notast mun betur
en nú er.
Naumast þarf að undirstrika þann
gjaldeyrissparnað, sem innlendar
skipasmíðar hafa verið þjóðinni og
verða það e. t. v. í enn ríkara mæli
við tilkomu stálskipasmíðanna. Og
benda má á það, að án þeirrar vinnu
fjölda járniðnaðannanna hér í bæ
við fyrsta stálskipið, hefðu mat'gir
þessir ágætu iðnaðarmenn þurft að
leyta sér atvinnu á öðrum vettvangi
og á einhverjum öðrum stað.
Goð heimsókn
ÞÓTT Akureyringar séu menn gest-
vanir, var því veitt sérstök athygli,
er hingað kom nál. sextíu manna
hópur nemenda Háskóla Islands.
Voru þetta nemendur viðskiptadeild-
ar, ásamt Árna Vilhjálmssyni pró-
fessor, kennara sínum. í hópnum
voru fjórar konur, einnig nemendur
deildarinnar. Ekki er blaðinu kunn-
ugt livað mikið fyrirtæki kvnna verð-
andi viðskiptafræðingum starfsemi
sína eða hvort slíkt tíðkast yfirleitt.
Hitt má ljóst vera, að nokkurs er um
vert að þetta sé gert og ávinningur-
inn að geta orðið gagnkvæmur, og
er því ánægjulegt að fá þennan fríða
hóp ungra námsmanna hingað norð-
ur þótt til skammrar dvalar sé. Stór
fyrirtæki skilja æ betur þýðingu þess
að fá sénnenntað fólk til hinna ýmsu
starfa, og er fremur líklegt, að ein-
hverjir þessara nemenda verði kall-
aðir til starfs hjá stærsta kaupfélagi
Iandsins, KEA.
Jóhann Óiafur Haraldsson
tónskáld
F. 19. ágíist 1902 - D. 7. febrúar 1966
FÁIR íslenzkir biskupar hafa
átt eins stutta og þó eins merki-
lega sögu og Árni Þórarinsson,
er sat á Hólastóli frá árinu 1784,
þar til hann lézt af brjóstveiki,
þann 5. júlí 1787.
Um hann er sagt, að hann
hafi verið gáfu- og dugnaðar-
maður, stórlyndur og hinn mesti
þrifnaðar- og reglumaður. Á
þrem árum tókst honum að
koma Hólastóli og skólahaldi
þar til vegs á ný. Prentverk,
sem legið hafði niðri, lét hann
endurreisa. Það sem biskupi var
þó hugstæðast og hafði legið
næst hjarta hans var sönglist-
in. Og hann hafði lengi haft með
höndum messu- og söngbókar-
gerð, sem átti að leysa grallar-
ann af hólmi. Smekkvísi hans
má ráða af því, að til þessa
starfs hafði hann m. a. kvatt
Jón Þorláksson, skáld og prest
að Bægisá.
Eins og svo oft í sögu þjóðar
okkar, lézt þessi mikilhæfi mað
ur um aldur fram, aðeins 46
ára.
Sonur Árna biskups var síra
Páll, prestur að Bægisá, sonur
hans var Jóhann, bóndi að
Syðri-Bægisá, en sonur hans
var Jóhann, faðir hinnar ágætu
og greindu konu Katrínar, móð-
ur Jóhanns O. Haraldssonar.
Ég rek þessi ættartengsl,
vegna þess, að þau eru mér
kunn, og mér hefur oft fundizt
þetta skýrt dæmi um, að gjafir
forfeðranna, góðar sem illar,
vitji manna oft jafnvel í fimmta
og sjötta lið.
Af löngum kynnum mínum
við Jóhann O. Haraldsson vissi
ég að hann var gáfu- og dugn-
aðarmaður. Hann var einnig ein
hver sá mesti þrifnaðar- og
reglumaður, sem ég hefi kynnzt.
Jóhann var sérstaklega drátt-
hagur maður á ritað mál.
En það, sem átti hug hans
allan var tónlistin.
Jóhann virtist ekki aðeins
hafa erft eðliskosti þessa for-
föður síns, hann erfði líka þau
álög, að þurfa að ganga í ber-
högg við sama vágest, berkla-
veikina. Hún varð. honum ekki
beinlínis að aldurtila, en hin
einstæða barátta hans við þá vá
og fjárskortur, fjötraði hann,
svo að hann náði ekki að afla
sér þeirrar menntunar, sem gáf-
ur hans og hugur stóðu til.
Þær góðu gjafir, tónbók-
menntirnar, sem Jóhann færir
heimabyggð sinni og þjóð, eru
því ávöxtur þrotlauss sjálfs-
náms og erfiðs starfs, sem
Jóhann leysti af hendi meðan
aðrir hvíldu sig. En það starf
hefði hann aldrei getað leyst af
hendi, ef ekki hefði komið til
óvenjuleg tónlistargáfa, dugnað
ur og sá metnaður, að láta aldrei
neitt frá sér fara, fyrr en það
var að fullu unnið.
Faðir Jóhanns, maður Katrín-_
ar Jóhannsdóttur, var Haraldur
sonur Páls Pálssonar, bónda að
Brekku í Kaupangssveit og
konu hans Elísabetar Jónsdótt-
ur. Haraldur var hinn mætasti
maður. Hann var gæddur góð-
um tónlistargáfum, og hann var
organisti við Glæsibæjar- og
Möðruvallakirkj u. Frá honum
hefur því Jóhann einnig erft
mannkosti og tónlistargáfur.
Jóhann var elztur fjögurra
systkina. Tvö þeirra eru Árni,
bóndj að Hallfríðarstöðum og
frú Elísabet, kona Aðalsteins,
bónda að Öxnhóli. Látin er
Laufey, sem var gift Eiríki
kennara Stefánssyni á Akur-
eyri.
Jóhann fæddist að Dagverðar
eyri við Eyjafjörð. Hann dvald-
ist með foreldrum sínum og
systkinum, þar til hann fluttist
til Akureyrar árið 1928, utan
þann tíma, er hann stundaði
nám við Gagnfræðaskóla Akur-
eyrar, en þaðan var hann brott-
skráður með ágætri einkunn
vorið 1923.
Við, sem lítum til baka um
nær tvo aldarfjórðunga, finnum,
að við höfum lifað á merkilegri
öld. Að baki okkar finnst okk-
ur, að hæst beri bjartan og fagr
an morgun aldarinnar. Þá var
íslenzka þjóðin vonglöð og
djörf. Nýr gleðihljómur yfir-
gnæfði tregann og ný skáld
komu og mörkuðu nýjar stefn-
ur, ekki sízt í ljóðlist og tón-
list.
Þessir björtu morgunhljómar
munu lifa með íslenzku þjóð-
inni um allan aldur, og til þeirra
mun leitað, ef einhverntíma
skyldi þurfa að vekja hana aft-
ur af værum blundi.
Jóhann Ó. Haraldsson fylgdi
öldinni.
Ungur drekkur hann af veig-
um þessara ármanna, og ungur
tekur hann að semja lög við
kvæði þeirra, þau sem voru hon
um hugstæðust. Og tónarnir
sækja svo fast að honum, að
hann verður að fara heim til
bæjar frá heyönnunum til þess
að skrifa niður það, sem brýzt
fram í huga hans.
En tónlistin er honum einnig
huggun í raunum, en af þeim
fer hann ekki varhluta.
Fyrri konu sína, Þorbjörgu
Stefánsdóttur, missir hann frá
tveggja ára gömlum syni síðast
á árinu 1931. Sjálfur verður
hann að dvelja sem sjúklingur
á Kristneshæli frá því í ársbyrj-
un 1933 til þess í júní 1934.
Jóhann hafði starfað hjá
Landssíma íslands, þar til veik-
indi hans bar að höndum. En
eftir að hann komst aftur til
starfa, tók hann að sér skrif-
stofu- og afgreiðslustörf, meðal
annars fyrir Þorstein Thorlac-
ius, bóksala og vikublaðið Dag.
Allt frá því að hann settist
fyrst að á Akureyri, fær tónlist-
in drjúgan skerf af starfsdegi
hans.
Hann þjálfar og æfir félaga
sína í karlakórum á Akureyri
og söng sjálfur, því að Jóhann
hafði mikla og fagra söng-
rödd. Og einmitt á þess-
um árum semur hann lög
fyrir þessa kóra, sem hafa sung
ið sig inn í hvers manns huga,
og það má með sanni segja, að
íslenzk alþýða hafi skipað þeim
í sæti með þjóðlögum, sem ekki
fyrnast.
Stærri tónverk Jóhanns, sem
hann semur við Ijóðaflokka Guð
mundar Guðmundssonar skálds,
ásamt með sálmalögum og ein-
söngslögum, eru áreiðanlega
bautasteinar, sem blasa við. Það
sem á þá er letrað, er gert af
skaphita og innlifun og þvílíkri
nákvæmni, að þar má aldrei
breyta neinu.
Alls mun Jóhann hafa samið
á annað hundrað lög og styttri
tónverk. Það er skerfur hans til
hinna björtu morgunhljóma ald
arinnar.
Þrátt fyrir þá erfiðleika, sem
að Jóhanni steðjuðu á lífsferli
hans, var hann hamingjusamur
maður.
í tónlistinni átti hann athvarf
og yndi, sem svo fáum er gefið.
í starfi sem endurskoðandi
hjá Kaupfélagi Eyfirðinga naut
hann virðingar og trausts, en
því gegndi hann frá árinu 1942
og til dauðadags.
En það sem Jóhanni var þó
ástfólgnast seinni hluta ævinn-
ar, var eiginkona hans í seinna
hjónabandi, frú María Kristjáns
dóttir, en henni kvæntist
Jóhann 15. júní 1946. Hún bjó
honum fagurt heimili að Víði-
völlum 8 hér í bæ, þar sem hann
gat varið tómstundunum til
þess að sinna hugðarefnum sín-
um. Þangað safnaðist stundum
heil meyj arskemma, þegar sex
dætur Ingva Rafns, rafvirkja-
meistara, sonar Jóhanns, og Sól-
veigar Stefánsdóttur, konu
hans, heimsóttu afa og ömmu.
Því skyldum við ekki einmitt
nú minnast þeirra björtu
stunda.
Við samstarfsmenn og vinir
Jóhanns sendum fjölskyldU
hans og venzlamönnum innileg-
ar samúðarkveðjur.
Far þú vel og þökk fyrir sam-
fylgdina.
Blessuð sé minning þín.
Björn Bessason.
RAFORKU SKORTIR
(Framhald af blaðsíðu 1.)
ið hvernig rafmagnsmálin verða
leyst. Virkjun Lagarfoss eða
Laxár hlýtur að leysa málið.
En ákveða verður virkjunar-
stað og undirbúa framkvæmdir
áður en rafmagnsskorturinn
truflar og tefur eðlilegar breyt-
ingar athafnalífsins í þessum
landshluta. V. S.
LAXÁR LEIGÐAR
Blönduósi 17. febrúar. Óvenju
langvarandi stillt veður hefur
verið hér, allmikil frost, nokk-
ur snjór í héraði og mikill hér
á Blönduósi. Vatnsleysi þjáir
suma bændur í vestanverðum
Vatnsdal og víðar. Hér varð
stöðvun við garnahreinsun
vegna vatnsskorts.
Menn blóta þorra, því til þess
viðrar vel og vegir eru greið-
færir.
Margir buðu í veiðiréttinn í
Blöndu og Svartá, en tilboðin
hafa ekki verið opnuð ennþá.
í fyrra voru þessar Ár leigðar
til stangveiði fyrir 660 þúsund
krónur. Búið mun vera að
leigja Miðfjarðará og Víðidalsá
sömu aðilum og í fyrra. Mun
leiga hafa hækkað a. m. k. á
Miðfjarðará. Ó. S.
ALUMIMUMVERKSMIÐJAN
(Framhald af blaðsíðu 1.)
hefur átt við efnahagslega örð-
ugleika að stríða og búið við
það ástand, að margt ungt fólk
hefur flutt þaðan af því að það
vantaðj viðfangsefni. Bygging
aluminiumverksmiðjunnar er
raunverulegur þáttur í viðleitni
stjórnarvaldanna til að stuðla
að því að vandamál afskekktra
byggðarlaga verði leyst.“
Víða í umræðum norskra
þingmanna kemur þetta sama
sjónarmið fram, og ekki sé ég,
að neinum hafi dottið í hug að
kalla það „hreppapólitík11.
í skýrslu um orkufrekan iðn-
að í Noregi, sem ríkisstjórnin
lagði fyrir Stórþingið veturinn
1962—’63 segir svo:
„Eins og nú hagar til í at-
vinnulífi landsins verður að
miða efnahagspólitíkina að
mjög verulegu leyti við skipu-
lagða uppbyggingu. Þetta er
nauðsynlegt til þess að tryggja
efnahagslegar framfarir í þeim
landshlutum, sem nú standa
höllum fæti efnahagslega11.
Á öðrum stað í skýrslunni er
að því vikið, að nýjar alumin-
iumverksmiðjur og önnur stór-
iðjuver muni verða staðsett í
fámennum (smá) og efnahags-
lega veikum sveitarfélögum11.
Síðar segir svo:
„Við staðsetningu nýrra iðn-
aðarfyrirtækja verður að taka
eðlilegt tillit til þeirra hug-
mynda, sem uppi eru um fram-
tíðarskipulag landsbyggðarinn-
ar (hvordan man tenker sig, at
den framtidige bosettnings-
struktur skal vere i landet)11.
Vakin er athyggli á því, að
100 þús. tonna aluminiumverk-
smiðja sé atvinnuleg undirstaða
(grunnlag) 8—10 þús. manna
byggðar a. m. k. Hér séu því
mjög miklir möguleikar til að
skipuleggja dreifða landsbyggð
(helt enestáende anledning til
regional planbygning).
Hinir útlendu aðilar, sem
stóðu að því að koma upp Hús-
nesverksmiðjunni, eru Swiss
Aluminium Ltd. og fésýslufyrir
tækið Compadec, sem starfar í
Frakklandi og Sviss, en hið síð-
arnefnda sá að verulegu leyti
um útvegun erlends fjármagns
til virkjunar og verksmiðjubygg
ingar. Til að eiga og reka verk-
smiðjuna var stofnað nýtt hluta
félag með heimilisfangi í Nor-
egi, Sör-Norge Aluminíum A/S.
f þessu nýja hlutafélagi eru 20%
af hlutafénu norskt en 80% eign
hinna erlendu aðila. Hlutaféð er
100 millj. n. kr. (ca. 600 millj.
ísl. kr.) 3 af 5 stjórnarmönnum
eru norskir þ á. m. stjórnarfor-
maður. Nokkrar tilteknar
ákvai'ðanir eru háðar samþykki
noi'sku hluthafanna, m. a.
ákvörðun arðs af hlutabi'éfum.
Um stofnun og stai'fsskilyi-ði
vei'ksmiðjunnar gilda:
1. Samningur norsku ríkis-
stjómai’innar við Swiss Alum-
inium og Compadec dags. 29.
júní 1962 og viðbótai'samningur
dags. 2. okt. 1963.
2. Orkuleyfi til Sör-Norge
Aluminium A/S dags. 26. apríl
1963.
3. Orkusölusamningur milli
noi-sku Landsvii'kjunai'innar og
Sör-Noi'ge Aluminium A/S.
Leyfi til samningsgerðar sam-
þykkt í Stórþinginu 10. des.
1962.
Um skatta og tolla, sem vei'k-
smiðjan greiðir, fer eftir norsk-
um lögum hverju sinni, og tek-
ið er fi-am, að norska stjói'nin
taki ekki á sig neinar skuldbind
ingar í því sambandi aðrar en
þær, að túlkun laga og notkun
heimildarákvæða skuli vera
sanngjöi-n miðað við það, sem
almennt tíðkist í landinu. Tekið
er fram, að ekki sé nú greidd-
ur innflutningstollur af alumin-
íum og að ekki séu nú uppi
áform um breytingar á því
sviði. Vernd vei'ksmiðjunnar í
þessum efnum mun talin vera í
því fólgin, að mikill aluminium-
iðnaður var fyi-ir í landinu. Út-
flutningsvex'ð verksmiðjunnar á
aluminium er háð samþykki
norsku ríkisstjórnarinnar sam-
kvæmt 12. tölulið orkuleyfis-
ins. í 4. tölul. eru ákvæði um
hugsanlegt tjón af fluoi'gasi og
ráðstafanir í því sambandi.
Ekki vei'ður séð, að vei’k-
smiðjufélagið hafi umsamið
leyfi til frjálsi'ar gjaldeyrisráð-
stöfunar. Hinsvegar eru í samn-
ingi ákvæði um, að það skuli fá
nauðsynlegan gjaldeyri.
Orkuvei'ð til verksmiðjunnar
er 1,8 norskir aurar + 17% af
þeirri upphæð pr. Kwst. Þetta
samsvarar rúml. 12,6 aurum ís-
lenzkum, og helzt óbreytt til 1.
júlí 1972. Þá breytist vei'ðið og
síðan á 5 ára fresti með hliðsjón
af hækkun heildsöluverðs á raf
orku í Noregi samkvæmt 4. gr.
orkusölusamningsins. Gert er
ráð fyrir að oi'kunotkun 60 þús.
tonna verksmiðju verði 950
millj. kwst. á ái'i, og er verk-
smiðjunni skylt að greiða fyrir
% þeirrar notkunar, þótt minni
verði. Leyfisgjald til ríkisins er
2 n. kr. pr. kw. Gildistími samn-
ingsins er 40 ár.
í samningnum eru ýms
ákvæði um viðskipti við noi'sk
vátryggingafélög, kaup á norsk-
um vörum, vernd starfsmanna,
sem lenda í vinnudeilum o. s.
frv. Það má og þykja athyglis-
vei't, að vei-ksmiðjunni ber að
leggja fé í séi-stakan sjóð til
tryggingar fjái'hag hlutaðeig-
andi sveitax’félags og í sjóð vei'k
smiðj ustax-fsmanna, sem vei'ða
hj álpai'þui'fi. Hér kemur enn
fram sú landsbyggðarstefna,
sem sýnilega hefir verið ráð-
andi í Noi'egi við meðfei'ð þessa
máls. Slit á vegum, brúm og
hafnarmannvii-kjum vegna vei'k
smiðjustarfseminnar bei’ henni
INNILOKAÐIR
Raufarhöfn 17. febr. Við erum
hér innilokaðir nema á sjó, því
landleiðir eru allar ófærar sök-
um snjóa. Aðeins er skroppið á
sjó og aflað á færi í soðið.
Hrognkelsanet hafa verið lögð,
en án árangui-s.
Auðunn heitinn Eii-íksson
póstur var jai'ðsunginn frá Rauf
arhafnarkirkju í fyrradag. G.
Úlafur Ólalsson læknir
einnig að bæta. Verksmiðjunni
ber að i-eka sjúki-ahús og sjá
starfsmönnum fyrir sjúkra-
hjálp.
í oi'kusölusamningnum er
ákvæði um norskan gei-ðardóm
í deilumálum. Onnur gerðai'-
dómsákvæði virðast ekki vera
umsamin.
Vii-kjunai'lánin sem Compadec
útvegar eru til 15 og 20 ára með
5%—6% vöxtum.
Eins og getið hefir verið um
í fi'éttum hér á landi, urðu, er
fi’á leið, allmiklar deilur um
þessj mál. Ástæðan var sú, að
í Noregi tókst ekki á tilsettum
tíma að fá þau hlutafjárframlög
(20%), sem gert hafði verið ráð
fyrir, og keyptu þá hinir út-
lendu aðilar, sem þeir og höfðu
rétt til, mestöll hlutabréfin. Var
talið, að ráðherra hefði átt að .
vera kunnugt um, að ekki væri
eins og á stóð hægt að selja 20%
af hlutabréfunum innanlands og
oi'sakir þess, sem hér vex'ða
ekki raktar. Með viðbótarsam-
komulaginu við Swiss Alumin-
ium og Compadec haustið 1963
virðist þessu hafa verið kippt í
lag.
Mér sýnast þingi'æður og þing
skjöl benda til þess, að stað-
setning vei'ksmiðjunnar og hin
í-íkjandi landsbyggðarsjónai-mið
í Noregi hafi ráðið miklu um
afgreiðslu málsins. En einnig að
öðru leyti ei'u nox'sku Húsnes-
samningax-nir talsvert frá-
brugðnir þeim samningum, sem
í ráði er að gera hér á landi.
G. G.
F. 13. janíiar 1924 -
EINN hinna yngri starfandi
lækna á Akui'eyri, Olafur Ol-
afsson, lézt í Wásterás í Sví-
þjóð 5. febrúar sl., aðeins 42
ára gamall. Hann var læknir
við Fjóx'ðungssjúki'ahúsið hér í
bæ frá 1958 og nálega til ái's-
loka 1964, er hann fór utan til
sérfræðináms og var langt kom
inn á þeiri'i braut, er hann lézt.
Ekkja Ólafs er Sigi'ún ísaks-
dóttir og áttu þau sex böx-n.
Ólafur Ólafsson var vinsæll
læknir á Akureyri, röskur og
ti'austur og á allan hátt hinn
mætasti maður, sem margir
sakna nú við leiðarlok.
Ólafur var Reykvíkingur,
fæddur þar og uppalinn, sonur
Ólafs Gunnarssonar læknis og
Rögnu Gunnai'sdóttur konu
hans. Hann brautskráðist frá
Menntaskólanum á Akui'eyri
1946. Að því búnu stundaði
hann kennslustörf, bæði í Ólafs
firði og við Héraðskólann að
Reykjum en hóf síðan lækna-
nám af sínum alkunna dugnaði
og lauk því 1957. En þá hafði
hann fyrir nokkrum árum stofn
að eigið heimili. Og er hann fór
utan til séi-fræðináms, flutti
hann fjölskyldu sína með sér.
Fjölmargir vinir og kunningj
ar Ólafs Ólafssonar læknis hér
á Akureyri kveðja hann nú
með þakklæti og söknuði, um
D. 5. febrúar 1966
leið og þeir flytja ástvinum
hans innilegustu samúðar-
kveðju. □
Nokkur orð um góðan
dreng
ÞANN 5. þ. m. andaðist 42 ái-a
gamall íslendingur úti í Váster-
ás í Svíþjóð, læknir, seríx fór frá
Akui-eyi'i haustið 1964 til þess
að bæta við stai-fskunnáttu sína
og ná sér í séi'fræðingaréttindi.
Vart mun nokkui-s jafnaldra
þessa manns jafnalmennt sakn-
að hér í bæ, sem hans, svo ein-
lægt traust og velvild var til
hans borið. Ég hygg að enginn
aðfluttur maður á Akui'eyi'i hafi
náð slíkum vinsældum á jafn-
skömmum tíma. Þessi maður
hét Ólafur Ólafsson, sem flestir
þekktu sem Óla Ól.
Ég var einn af þeim, sem vaf
svo lánsamur að eiga Óla að
vini og er hann fyrir mér sem
séi'stæðastur allra minna félaga.
Hann var mjög alvai-lega
hugsandi maðui-, en þó allra
manna kátastur og fjöi-mestux-.
Ég minnist ætíð þess, er við
vorum 18 ára gamlir, að mér
varð eitt sinn, sem oftai-, gengið
upp á súðax-hei-bergið hans, og
var eitthvað daufur yfir tilver-
unni, að þá sagði hann við mig:
„Okkur er gefinn skrokkurinn
og sálin, svo við getum verið til,
og það ber okkur skylda til að
vera, svo lengi sem leyft er“.
Hafi nokkur af mínum félög-
um verið til, þá var það Óli.
Hvar sem hann kom ui’ðu við-
staddir varið við hann. Honum
þótti gaman af, að tefla á tvær
hættui', enda djarfur skákmað-
ur ef hann settist að tafli, sem
honum þótti mjög skemmtilegt.
Hann var mikið fyrir að rök-
í'æða, og tók hann afstöðu til
flestra mála, er fyrir hann bai-,
og hélt þá fast fram sinni skoð-
um, en var þó fyrstur til að' við-
urkenna hvar kunnáttu hans
þi'aut.
Hann var mjög vaskur mað-
ui-, en þó hið mesta ljúfmenni,
sem vildi ætíð alli-a vandræði
leysa, sem til hans komu, og
þeir voru margir, sem þangað
leituðu, og þá virtist aldrei
skipta hann nokkru máli, hvort
heldur var dagur eða nótt, enda
eignaðist hann traust og vin-
semd alli-a, sem til hans leituðu.
Ólafur var giftur Sigi'únu
fsaksdóttur, ákaflega geðþekkri
stúlku frá Bjai'gi á Seltjarnai--
nesi, sem bjó honum mjög
myndarlegt heimili, sem var
þekkt fyrir gestrisni og rausnar
skap. Þau eignuðust sex börn.
Um leið og ég bið Guð að
varðveita konu og börn Ólafs,
bið ég vini mínum blessunar og
vona að mega hitta hann síðai-.
Jón E. Aspar. i

i Rauðhausafélagið |
Saga eftir
SIR ARTHUR CONAN DOYLE
■<S><$>>$><^>^><J>+++<Í+<ÍKÍ>+®’

DAG NOKKURN í fyrrahaust fór ég að finna vin minn,
Sherlock Holmes. Ég hitti hann niðursokkinn í samræður
við roskinn mann, sem var rnjög feitlaginn, rjóður í andliti
og með eldrautt hár. Ég var í þann veginn að víkja aftur úr
dyrunum með afsökunarbón vegna ónæðisins, þegar Holmes
greip skyndilega í mig, dró mig inn í stofuna og lokaði dyr-
unum.
— Þú gazt ekki, kæri Watson, hitt betur á en einmitt
núna, sagði hann alúðlega.
— Ég er hálfhræddur um, að þú sért önnum kafinn.
— Ég er jrað, og það svo sannarlega.
— En ég bíð þá bara hérna í næstu stofu.
— Alls ekki. Þetta er maðurinn, herra Wilson, sem verið
hefur félági minn og aðstoðarmaður í mörgum þeim mál-
um, þar sem mér hefur heppnazt bezt. Ég er alveg sann-
færður um, að hann verður mér einnig mikill styrkur í
þessu máli yðar.
Sá holdugi reis til hálfs úr stólnum og lineigði sig lítið
eitt, um leið og hann leit á mig sem snöggvast með spurn í
aua;um, sém voru hálfsokkin í fitu.
— Vittu, hvernig fer um þig í sófanum, Watson, sagði
Holmes, lét fallast í hægindastólinn og tyllti fingurgómun-
um sam'án framan á sér, eins og vandi hans var, þegar hann
braut heilann um einhverjar ráðgátur.
— Ég' veit, kæri Watson, að okkur er það sameiginlegt, að
unna öllu óvenjulegu, öllu, sem þverbrýtur gamlar hefðir
og þrautleiðinlegar hversdagsvenjur. Ekkert sannar betur
smekk þinn í þessum efnum en sá brennandi áhugi, sem
hefur komið þér til að skrá, og. . . . þú fyrirgefur, að ég
skidi segja það.. .. og punta svolítið upp á ýmis smá-ævin-
týri mín.
— Rannsóknir þínar hafa verið mér harla kært áhugaefni.
— Þú manst, að ég nefndi það við þig hérna á dögunum,
rétt áður en við tókurn til við smávægileg vandamál frök-
en Sutherland, að hina óvenjulegu atburðarás og fáheyrðu
söguflækjur fyndum við helzt hjá lífinu sjálfu, sem ævin-
lega er stórum mikilfenglegra en nokkrir hugarórar ímynd-
unaraflsins.
— Staðhæfing, sem ég leyfi mér að efast um.
— Já, það gerðirðu. En þrátt fyrir ]xað vona ég, að þú
komist sem fyrst á mína skoðun, því að annars verð ég að
hlaða staðreynd á staðreynd ofan, unz vafi þinn verður und-
an að láta, og þú viðurkennir, að ég hafi rétt fyrir mér. En
nú er svo mál með vexti, að herra Jabez AV'iIson hefur sýnt
mér þann heiður að sækja mig heim. Og hann var nýbyrj-
aður að segja mér þá sögu, sem ég gæti trúað, að væri sú
einstæðasta, sem ég hef heyrt langa lengi. Þig rámar kannske
í, að ég hef einhvern tíma haldið því fram, að hin eftir-
minnilegustu atvik eru oft og tíðum ekki tengd stórglæp-
unum, lieldur einmitt þeirn, sem ern minni háttar, jafnvel
á stundum þeim atburðum þar sem hægt er að efast um, að
nokkur glæpur hafi verið drýgður. Enn hef ég ekki heyrt
meira en svo af sögu herra Wilsons, að ég treysti mér alls
ekki til að segja um, hvort mál það, sem hér um ræðir, er
glæpamál eða ekki. En framvinda atburðanna í sögunni er
einhver sú furðulegasta, sem ég hef nokkru sinni heyrt. Þér
vilduð nú kannske, herra Wilson, vera svo elskulegur að
byrja aftur á sögu yðar. Ég bið yður ekki um þetta einungis
vegna vinar míns, dr. Watson, heldnr einnig vegna þess,
að hin sérstæðu efnisatriði hennar valda því, að mér er í
mun að heyra hvert smáatriði hennar af yðar eigin vörum.
A enjan er sú, að þegar ég hef heyrt drepið á fáein efnis-
atriði atburðarásar þeirra mála, sem menn óska aðstoðar
minnar við, get ég ráðið í það, sem vantar, af þúsundum
sambærilegra mála, sem mér eru í minni. í því tilfelli, sem
hér um ræðir, er ég hins vegar neyddur til að viðukenna,
að umræddar staðreyndir eru, eftir því sem ég bezt veit,
alveg einstæðar.
Hinn holdugi komumaður þandi út brjóstið með
nokkru stolti og dró upp óhreint og krukklað dagblað úr
vasa sínum innan á frakkabarminum. Ég virti manninn
vandlega fyrir mér, þar sem hann laut höfði yfir blaðið, sem
liann hafði flatt út á kné sér. Meðan hann renndi augum
niður auglýsingadálkana, reyndi ég, í samræmi við venjur
vinar rníns, að lesa úr þeim vísbendingum, sem í'áða mátti
af fatnaði mannsins og útliti. Framhald.