Dagur - 29.05.1979, Blaðsíða 4

Útgefandi: ÚTGAFUFÉLAG DAGS
Skrifstofur Tryggvabraut 12, Akureyri
Ritstjórnarsímar: 24166 og 23207
Sími auglýsinga og afgreióslu: 24167
Ritstjóri (ábm.): ERLINGUR DAVÍÐSSON
Blaðamaóur: ÁSKELL ÞÓRISSON
Augl. og afgr.: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
Prentun: Prentverk Odds Björnssonar hf.
Kaldar kveðjur til
bænda
Bændastéttin fékk kaidar kveðjur
frá forystumönnum Sjálfstæðis-
fiokksins og Alþýðuflokksins, er
þeir gripu til ofbeldisaðgerða í
neðri deild Alþingis tii þess að
hindra, að ríkisstjórnin fengi
heimild til að ábyrgjast sérstakt
ián fyrir Framleiðsluráð landbún-
aðarins. Lánið átti að nota til að
draga út tekjuskerðingu þeirra
bænda, sem við erfiðust fjárhags-
kjör búa. Það vakti sérstaka at-
hyggli, að Geir Hallgrímsson for-
maður Sjálfstæðisflokksins, gekk
manna harðast fram í þessari að-
för við bændastéttina. Hafa þeir
bændur, sem sett hafa traust sitt á
þennan stjórnmáiafiokk, enn einu
sinni orðið að þola auðmýkingu af
hanns hendi, jafnframt því að
verða vitni að því, að sá flokkur
svífst einskis í stjórnarandstöðu
og skiptir um skoðun eftir því
hvernig vindurinn blæs. Afstaða
Alþýðuflokksins kemur bændum
hins vegar ekki á óvart, því al-
þýðuflokksmenn hafa verið í
„heilögu stríði“ við sveitafólkið og
fara ekki dult með það,. Þeir vilja
útrýma bændastéttinni, vegna
þess að þeir hafa ekki skilning á
þessari atvinnugrein og trúa betur
á flest annað en sitt eigið iand.
Alþýðubandalagið hefur leikið
tveim skjöldum í landbúnaðar-
málum. Allstór hluti þingflokksins
ber álíka hug til bænda og alls
sveitafólks og kratar, svo ekki
munar miklu. Alþingismenn úr
þeirra röðum hjálpuðu við að fella
tillögur Framsóknar, sem að því
miðuðu að draga úr kjaraskerð-
ingu bænda. Það hefur enn einu
sinni sannast, að Framsóknar-
flokkurinn er eini málsvari
bændastéttarinnar, heill og
óskiptur. Það heyrir hins vegar
undartekningum til, ef menn úr
öðrum flokkum láta sig hagsmuni
sveitafólks varða. Það skilnings-
leysi, sem nú hefur komið svo
berlega fram er hryggðarefni.
Eftir að svo hefur tekist til, að
andstæðingar landbúnaðarins
hafa hindrað lántöku Fram-
leiðsluráðs, er tæplega annað til
ráða, en álagning verðjöfnunar-
gjalds á búvörur. Slíkt er auðvitað
neyðarráðstöfun, en rökrétt af-
leiðing af óvild heilla stjónmála-
flokka gagnvart sveitafólkinu í
landinu.
Hinar köldu kveðjur að sunnan,
þar sem Sjálfstæðisflokkur og Ai-
þýðuflokkur hafa orðið berir að
fjandskap við þá stétt þjóðfélags-
ins, sem nú berst við óvenjuleg
harðindi svo að segja um land allt,
ættu vissulega að opna augu fófks
fyrir margreyndum, stjórnmála-
legum sannindum.
Guðmundur Jónsson
frá Mýralóni
F. 1. ág. 1899. D. 2. maí 1979
Kveðja frá fósturdóttur
Þó að ég sjái pig ekki um sinn
og sakni þín pabbi minn góði.
í eiiífðinni þig afturfinn
þér allt vil þakka í Ijóði.
Ég man þú mig leiddir þá lítil ég var
löngum um sléttar grundir.
Hjá þér ég undi og átti þar
yndœlar bernskustundir.
Er saman við gengum um gróin tún
þar grasið beit hvíta hjörðin,
ást okkar beggja átti hún
og íslenska fósturjörðin.
Við dalinn þinn fagra batt þig band
sem brast ei þótt árin liðu
því átthagar þinir, Austurland,
eftir þér jafnan biðu.
Bjartsýnn og trygglyndur vinur þú varst
°g vel gerðir öldnum sem ungum.
Ætið með dugnaði bölið barst
er batt þigfjötrum svo þungum.
Nú, er þú líður svo léttur um geim
með Ijós Drottins veg þínum yfir.
A Imœttið bið ég að bera þig heim
og blessa þig. Minningin lifir.
S.L.
MARGT MÁ BETUR FARA
segir Fegrunarnefnd Akureyrarbæjar um útlit bæjarins
UM MIÐJAN maí s.l. fór stjórn
Fegrunarfélags Akureyrar í skoð-
unarferð um bæinn. Þó seint hafði
vorað og kuldi og hríðar hafi mjög
sett svip á það af sumri sem nú er
liðið er bærinn samt að skríða úr
vetrarhíði og einmitt þá er e.t.v.
hvað gleggst hvernig umgengni er
um hús og garða. Frá því er þá
skemmst að segja að okkur fannst
umhirða einstaklinga við hús og
lóðir allgóð. Að sjálfsögðu má víða
ýmislegt betur fara og væntanlega
verður nú á næstu dögum og vikum
öllu því rusli og dóti sem safnast
hefur á lóðir í vetur keyrt á hauga.
Meðan svo mikil og hröð upp-
bygging á sér stað í bænum, eins og
nú er raunin, er að vonum heil
hverfi þar sem allt er í hers höndum
kringum hús, en sem betur fer er
það kappsmál flestra að ganga
fljótt frá lóðum. Er þess að vænta
að hér verði frekar hert á en slakað.
Það sem hins vegar snýr að hús-
um og lóðum hins opinbera og at-
vinnurekstrar einstaklinga mætti
ýmislegt betur fara. Það er t.d. fá-
títt, a.m.k. alltof fátítt, að fullfrá-
gengnar séu lóðir sem tilheyra hús-
um sem í er atvinnurekstur. Að þær
séu girtar og í þær settar blóm og
annar gróður, gangstígir hellulagð-
ir og annað það gert sem tilheyrir
lagfæringu kringum hús. Hvers
vegna er til að mynda ekki huggu-
leg lóð hjá svo gamalgrónum fyrir-
tækjum eins og Lindu, Plastein-
angrun, Sandblæstri og Málmhúð-
un svo nefnd séu dæmi? Svona listi
gæti orðið langur, en best er að hver
hugi í eigin barm.
Sérstaklega stungu í augu nokk-
ur svæði á þessari ferð okkar um
bæinn: Norðan Höfnershúss, vest-
an Drottningarvegar, mætti mjög
um bæta alla umhirðu. Með ein-
dæmum þótti okkur rusl á lóð við
Lund, einkum bakatil við það sem
áður var nýja fjós og hlaða. Þá er
fjaran og fjörukambur víða óþrifa-
legur og þó kannski verstur rétt
norðan við Glerá. Umhverfi Glerár
frá ósum og upp fyrir öll malar-
Minning:
Jóhann Magnússon
F. 2. mars 1892. D. 8. maí 1979
Við veginn fram í Tungusveit
stendur lítið hús. Það er fast við
veginn og venjulega er þar nefnt á
Varmalæk. Húsið sjálft heitir þó í
Amarholti og þar bjuggu þennan
áratug gömul hjón, sem í daglegu
tali voru nefnd Jói og Lóa. Hjá
þeim var gestkvæmt, húsið við göt-
una og hjartaþel þeirra hlýtt.
Menn settust niður korter til
klukkutíma, þáðu kaffisopa og
brauð hjá Lóu og röbbuðu stund
um mannlífið, — nú eða þá — upp
í börn var stungið súkkulaðimola
eða köku svo skutust þau út að
leika sér eða fengu lánuð leikföng
hjá Lóu og dunduðu á gólfinu. Ef
þrír komu saman í hóp til þeirra
hjóna vissi það á lengri dvöl. Hjá
Jóa var oft spilað og stundum lengi.
Stundirnar voru fljótar að líða hjá
þeim.
Ef maður kom þar hryggur, var
glaðst með honum, væri hann
hryggur eða dapur, gleymdist það
vegna þeirrar hlýju sem þarna átti
tryggt athverf og gestir hússins
þekktu.
Þau voru samrýmd. Það sáum
við sem þar komum. Og enn betur
eftir að Lóa fór til langdvalar á
sjúkrahús fyrir 2-3 misserum. Eftir
það bjó Jói einn í litlu stofunni og
hellti sjálfur upp á kaffi, því það
var óbreytt að allir drukku kaffi svo
mikið og verslaði. Á efri árunum
vann hann syðra, en síðustu árun-
um eyddu þau hjónin hér heima í
sveitinni í skjóli afkomenda sinna.
Nú er litla húsið autt. Jói er dáinn.
Sælt var að fá að kynnast þeim.
Steinsstaðabyggð í Skagafirði
þ. 13. maí 1979.
Heiðmar Jónsson.
Bfihræin vestan við lögreglustöðina eru ekkert augnavndi. Mynd á.þ.
LUNDUNA
nám, með örfáum frávikum, er til
vansa fyrir alla sem hlut eiga að
máli. Má hér einkum nefna ána og
umhverfi neðan Hörgárbrautar,
við Stíflu og svo Steypustöðvarnar
og við Malarnám. Verður fyrr en
seinna að taka höndum saman um
úrbætur.
Að sjálfsögðu er margt til fyrir-
myndar í umgengni utan húss bæði
hjá einstaklingi í atvinnurekstri og
hinu opinbera, en í þessum pistli
var ætlun að minna á það sem af-
laga fer. (Hins verður getið síðar)
Ábendingar þessar eru gerðar í
vinsemdarhug og í þeirri von að úr
verði bætt en þær ekki teknar illa
upp, ekki flokkaðar undir af-
skiptasemi heldur metnar sem góð
áminning um hlut sem gleymst
hefur í dagsins önn.
F
Þrátt fyrir endurtekna árekstra
milli Englendinga og íslendinga
um aldaraðir, aðallega í sambandi
við fiskveiðitakmörkin við strendur
Islands, verður því ekki neitað, að
milli þessarra grannþjóða liggja
mjög sterk bönd á ýmsum sviðum.
Fyrstu afskipti íslendinga af íbúum
Bretlandseyjanna munu hafa verið
strandhögg víkinganna á leið til ís-
lands til landnáms fyrir um 1100
árum síðan. Þá var tilgangurinn að
afla sér herfangs í formi ódýrs
vinnukrafts og annarra jarðneskra
verðmæta svo sem gulls og ger-
sema, sem gjarnan voru sótt í
klaustrin.
í aldanna rás hafi skartgripimir
flestir glatast og fomsögurnar einar
eru til frásagnar um að þeir hafi
nokkru sinni verið til. öðm máli
gegnir með þrælana. I íslendingum
20. aldar rennur þrælablóð, sem
sækir uppruna sinn til íbúa þessa
nágrannaeylands.
Veiðiferð
í neyzluvatnsból
í byrjun þessarrar aldar tóku Bretar
að venja komur sínar til íslands til
að veiða lax á stöng. Af þessum
mönnum lærðu íslendingar stang-
veiðiíþróttina. Til þessarra gesta
sækja t.d. þingeyingar búsettir við
bakka Laxár leikni sína í að kasta
flugu fyrir lax og silung.
í síðustu viku bauð breskur
kunningi minn mér á stangveiðar.
Við höfðum áður veitt saman, bæði
á íslandi og einnig hér í Bretlandi
og mér var því kunnugt um, að
þessi maður er mjög leikinn í að
kasta flugu og mikill náttúruunn-
andi. Því tók ég boði hans og í be-
inu framhaldi af því stóðum við á
bakka lítils vatns í Kent, sem heitir urriða á Svartá, í Bárðardal, líklega
BEWL BRIDGE skömmu fyrir kl.
7 sl. föstudag, tilbúnir í slaginn með
flugustengur vinar míns að vopni.
Þetta vatn er einn margra vatns-
Haukur Harðarson
ritar frá London.
geyma, sem Bretar hafa komið upp
á suðvesturhorni landsins og vinna
úr neyzluvatn fyrir íbúa Lundúna-
borgar og nágrennis. f slík vötn
setja þeir síðan silung fyrir sport-
veiðimenn. Fátt bendir þó til þess
að vatnið sé til orðið af manna-
völdum, stýflan sem byggja þurfti
er ekki áberandi og bakkar vatnsins
skógi vaxnir. Þetta kvöld var veðrið
dásamlegt, hlý gola og trén á
vatnsbakkanum stóðu í maíblóma.
Ekki þurfti lengi að bíða eftir
veiðinni og það stóð heima, að um
það bil, sem birtuna var að þrjóta
lágu á bakkanum 11 regnbogasil-
ungar og 1 urriði. Þyngdin var
kannske ekki efni í veiðisögu fyrir
okkur tvo, sem rennt höfum fyrir
lax í hinni einu og sönnu Laxá og
hefur enginn farið yfir 2 pund. Eigi
að síður var veiðiferðin ánægjuleg,
ég fékk tilsögn í að kasta flugu og
eldaði silung í hádegismat daginn
eftir.
Hugurinn leitar heim
London er borg, sem á sér fáa líka í
veröldinni. Hún býður upp á það
besta á ýmsum sviðum menningar-
lífsins og innan marka hennar er
líka að finna örbyrgð og eymd, sem
Islendingar þekkja aðeins af bók-
um.
Undanfama daga hefur hitinn í
London komist upp í 27 stig og
náttúran skartað sínum fegursta
vorskrúða með blómstrandi trjám
og nýútsprungnum blómum 1
görðum.
Þegar ég kom út frá tónleikunum
var enn molluhiti. Því ákvað ég að
ganga heim.
Mitt í blóma hins breska vors og
enn að nokkru á valdi hughrifa frá
tónleikum Ashkenazy leitaði hug-
urinn*heim í sauðburðinn norður í
Bárðardal á íslensku harðindavori.
Þá komu mér í hug þessar ljóðlínur
Jóns Helgasonar:
„Það krækilyng, sem eitt sinn óx
við klett,
og átti að vini gamurmosa og stein,
er illa rætt og undarlega sett
hjá aldintré, með þunga og frjógva
grein.“
Það má len'gi teigja rætur íslend-
ingsins áður en þærslitna.
Haukur Harðarson.
sem verið hafði. Ef tekið var í spil,
kom Hebba tengdadóttir hans með
kaffi af síilu heimili svo Jói þyrfti
ekki að tefja sig frá spilunum.
Spilin gerðu sínar kröfur.
En það var annað sem var
bundnara þessu húsi. Stökur og
stuðlamál. Jóhann frá Mælifellsá
var þekktur hagyrðingur. Hann
kunni ógrynni vísna og sagna, sem
þeim voru bundin. Minni hans var
gott og entist vel.
Um hann mynduðust sögur í
þjóðsagnastíl, um hreysti hans og
þol í vosi, grín um viðutanhátt hans
og tilsvör.
Hann notaði aldrei vín. Gleðin í
vinahópi hans þurfti ekki aðfengna
vímugjafa.
Ungur bjó hann, en ferðaðist
Leikfélag Akureyrar:
Skrýtinn
fugl - ég
sjálfur
Höfundur: Allan Ayckbourn
Þýðandi: Kristrún Eymundsdóttir
Leikstjóri: Jill Brook Árnason
Þótt leiklistin, sem aðrar greinar
listar, hafi löngum verið notuð i
þágu trúarbragða, stjórnmála eða
annars, rís hún stundum upp
sjálfstæð og voldug og lýtur að-
eins sjálfri sér í skapandi verkum
höfunda og leikara, sem taka
höndum saman, óháðir boðum
og bönnum, einnig almennings-
álitinu, á þá mörg erindi og af
ýmsum toga.
Leiklistin getur fjallað um svo
að segja allt milli himins og jarðar
svo sem spillingu heimsins, en
oftar tekur hún til meðferðar hin
mannlegu samskipti, ástina og
hatrið ýmiskonar tilfinninga-
flækjur innan fjölskyldna og
hefða. Þar getur þegar best lætur,
hver sjálfan sig séð, í spegli eða
spéspegli, áhyggjuefni sín, metn-
að og dagleg viðhorf til sjálf sín
og annarra. Leikhúsferðir geta
veitt verðug umhugsunarefni.
Hugmyndir 1 búningi snilliyrða
hafa sin áhrif í leikhúsinu og öð-
last vængi.
En þær kröfur eru einnig gerð-
ar til leikhúsa, að þau gleðji bæði
augu og eyru og kalli á unað
hlátursins og raunar eru kröfur til
leikhúsa endalausar.
Síðasta verkefni Leikfélags
Akureyrar á þessu leikári, var
frumsýnt á föstudagskvöldið.
Heitir það, „Skrítinn fugl — Ég
sjálfur." Höfundurinn er Alan
Ayckbourn, en þýðandi Kristrún
Eymundsdóttir. Leikstjóri er Jill
Brooke Árnason en leikmynd
gerði HaHmundur Kristinsson.
Þetta er gamanleikur og leikarar
þessir: Viðar Eggertsson, Svan-
hildur Jóhannesdóttir, Theodor
Júlíusson, Sigurveig Jónsdóttir,
Gestur E. Jónasson, Þórey Aðal-
steinsdóttir og Aðalsteinn Berg-
dal.
Leikurinn gerist í þrem eld-
húsum og sýnir þrenn hjón.
Drykkjuskapur, eyturlyfjaneysla
og innihaldslaust líf, jafnvel hjá-
rænuskapur umvefur þetta fólk
og þótt það vilji gleðjast hvert
með öðru, lifir það í eigin heimi
og einangrast, tekur ekki einu
sinni eftir því þótt einn reyni að
hengja sig í eldhúsinu. Að þessu
leyti er leikurinn sorgarleikur, en
hér sem oftar, er skammt milli
gráturs og hláturs.
Sigurveig Jónsdóttir fer á kost-
um í sínu hlutverki, Þórey Aðal-
steinsdóttir skilar sínu þríþætta
hlutverki einkar vel, Svanhildi
Jóhannesdóttur fatast ekki tökin,
. fremur en áður. Karlahlutverkin
eru vel af hendi leyst.
ÁFÖSTUDAGSKVÖLDIÐ
léku í annarri deild í knatt-
spyrnu Þór og Fylkir úr
Reykjavík. Þetta var lang-
þráður leikur fyrir Þór, því
tvívegis fyrr í vikunni var
frestað ieik þeirra og Þróttar
frá Neskaupstað, vegna sam-
gönguerfiðleika, og leikmenn
liðsins voru því búnir að bíða
spenntir alla vikuna að fá að
leika. Undirritaður bjóst við
miklu af leikmönnum Fylkis,
en þeir stóðu sig mjög vel í
Reykjavíkurmótinu og unnu
þar m.a. fyrstu deildar lið.
Annað hvort hafa þeir hins
vegar átt slæman dag þegar
þeir léku við Þór, eða þá að
knattspyrnulið höfuðborgar-
svæðisins eru ekki betri en
þetta.
Það var Guðmundur Skarp-
héðinsson sem opnaði-marka-
reikning Þórsara í þessum leik
og lagði þá um leið grunninn að
þrennu sinni í leiknum. Á 10.
mín, fékk hann góða fyrirgjöf
utan af hægri kannti frá Oddi
og fékk boltan 1 góðu færi og
skoraði örugglega.
Tíu mín. síðar er brotið á
einum leikmanna Fylkis rétt
utan við vítarteigslínu Þórs.
Hilmar Sighvatsson tók auka-
spyrnuna og skoraði örugglega
fram hjá varnarvegg Þórs og al-
gjörlega óverjandi fyrir Eirík 1
marki Þórs.
Nokkrum mín. síðar var góð
sókn hjá Þór sem endaði með
skalla frá Jóni Lár, en í stöng-
ina. Þá kom fyrir leiðinlegt at-
vik er Hilmar Sighvatsson sem
jafnframt var besti leikmaður
Fylkis, sparkaði í Árna Stefáns-
son eftir að Árni hafði fallið.
Dómarinn veitti Hilmari tiltal,
en hann lét sér ekki segjast og
þráttaði við dómarann þar til
honum var vísað af leikvelli.
Það er því til lítils fyrir leik-
menn að æfa þrisvar til fjórum
sinnum í viku, og haga sér svo
þannig í leiknum að vera vísað
af leikvelli fyrir kjafthátt og
ruddalegan leik. Þetta átti eftir
að vera Fylkismönnum dýrt því
þeim máttu leika það sem eftir
var leiksins einum færri, og án
síns besta manns. Á 41. mín.
sóttu Þórsarar stíft og allt í einu
stóð Guðmundur Skarphéðins-
son einn og óvaldaður með
boltann fyrir opnu marki, og
þakkaði fyrir sig með því að
skora.
I hálfleik var þvi staðan tvö
gegn einu fyrir Þór. Á 16. mín.
síðari hálfleiks ná Fylkismenn
að jafna eftir mistök í vörn Þórs.
Áðeins fjórum mín síðar var
Guðmundur Skarphéðinsson
enn á ferðinni og skoraði nú sitt
þriðja mark í leiknum og
tryggði Þórsurum dýrmæt stig.
Svo virðist sem kjölfesta sé að
komast i Þórsliðið, eftir slæma
byrjun í æfingarleikjum vorsins,
og eiga þeir eflaust eftir að
blanda sér 1 toppbaráttu deild-
arinnar. Þó finnst undirrituðum
að allt í lagi sé að lofa Ragnari
að prófa að verja markið á
mölinni, og illa kann ég við
Gunnar Austfjörð í bakvarðar-
stöðu, og til að vörnin verði
sterkari með hann inni á miðj-
unni en þar er hann vanur að
spila. Bestur í þessum leik var
tvímælalaust Guðmundur
Skarphéðinsson, en hann hefur
staðið sig mjög vel í báðum
þeim leikjum sem búnir eru í
deildinni.
Akureyrarmet hjá
Óskari.
Á frjálsíþróttamóti í síðustu viku bætti Óskar Reykdalsson
en á ný Akureyrarmetið sitt í kúlu, en hann kastaði 15,13
metra. Óskar á eflaust eftir að bæta sig meir í sumar en
hann hefur nú hafið störf í lögregluliði bæjarins.
Atvinnumaður
kennir golf
Eini fslendingurinn, sem er
atvinnumaður í golfi, Þor-
valdur Ásgeirsson, hefur að
undanfömu kennt golf á velli
Golfklúbbs Akureyrar að
Jaðri. Þorvaldur mun veita
fólki tilsögn til 2. júni og sam-
kvæmt upplýsingum frá G.A.
er nær fullbókað í alla
kennslutímana. Koma Þor-
valdar hefur orðið til þess að
áhugi fólks á golfi hefur aukist
til muna, en hann mun geta
sagt 100 manns til i íþróttinni.
Þorvaldur hefur gert at-
vinnumannasamning við
skoskt fyrirtæki, en það mun
vera í fyrsta skipti sem íslend-
ingur gerir samning af þessu
tagi. Það er því enginn aukvisi
sem G.A. hefur fengið norður
yfir fjöll. Unglingar hafa vel
kunnað að meta framtak G.A.
— þeim unglingum fjölgar sí-
fellt sem stunda golf enda
leggur félagið sérstaka áherslu
á unglingastarfið.
Af
Magna,
Þór og
KA
Á SUNNUDAG léku á
ísafirði heimamenn og
Magni frá Grenivík. ís-
firðingar unnu stórt,
gerðu sex mörk gegn
einu hjá Magna.
Þá léku 1 öðrum flokki í
Islandsmótinu Þór og
Stjarnan og sigraði Stjarn-
an með tveimur mörkum
gegn einu. Þá lék einnig
KA og KR 1 sama flokki og
sigruðu KR-ingar með
tveimur mörkum gegn
engu.
Guðmundur Skarphéðinsson f baráttu við einn leikmanna Fylkis. Mynd: Ó.Á
Þórsarar á skot-
skom Sigruðu Fylki í f jörugum leik
4.DAGUR
DAGUR.5