Dagur - 27.07.1983, Blaðsíða 4
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI
SlMI: 24222
ASKRIFT KR. 120 Á MÁNUÐI - LAUSASÖLUVERÐ 15 KR.
Minning
Davíð Árnason
frá Gunnarstöðum
Fæddur 6. ágúst 1892 - Dáinn 17. júlí 1983
RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARM.: HERMANN SVEINBJÓRNSSON
FRÉTTASTJÓRI: GlSLI SIGURGEIRSSON
BLAÐAMENN: EIRlKUR ST. EIRlKSSON, GYLFI KRISTJÁNSSON,
ÓLAFUR JÓHANNSSON (SAUÐÁRKRÓKI) OG
ÞORKELL BJÖRNSSON (HÚSAVlK)
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRlMANN FRlMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI: HAFDlS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
Virðingarleysi
Á undanförnum árum hefur sárt verið kvartað
yfir minnkandi virðingu manna fyrir Alþingi
Islendinga og hefur þjóðin verið hvött, allt að
því grátbeðin, að sýna því aukna respekt. En
er það sanngjörn krafa að öllu óbreyttu? Það
skal þó fúslega viðurkennt að með tilkomu
sjónvarps hafa umræður stjórnmálamanna
tekið á sig prúðari blæ. Hegðan þeirra og
orðaval er að mun mennskara, þeir reyna að
stilla skap sitt og vera málefnalegri. Hér kann
einnig að koma til hve raunverulega lítið ber
á milli flokka; stefnuskrár þeirra eru (sem
betur fer) keimlíkar. En trúlega kann vissan
um að fólkið horfir á ræðumann um leið og
það hlustar að vera besti siðbætirinn.
Þeir sem ásakaðir eru um virðingarskort
eiga sér þó málsbætur. Það eykur ekki virð-
ingu manna fyrir pólitík yfirleitt hve flokks-
ræði er mikið. „Góður" flokksmaður má ekki
vera andlega sjálfstæður, hann verður að lúta
flokkslínu og fylgja henni. Þingmaður sem
hreyfir andmælum opinberlega, hvað þá ef
hann greiðir atkvæði gegn meirihluta flokks-
bræðra, er ekki líklegur til langlífis né vin-
sælda innan hringsins: „Sérskoðanir verða
ekki liðnar, “ sagði kunnur foringi eitt sinn.
Annað sem sljóvgar virðingu manna fyrir
Alþingi er sú rótgróna trúarhefð að stjórnar-
andstöðu beri alltaf og ævinlega að vera á
móti öllu sem stjórn segir og gerir og svo
öfugt. En báða aðila kann að henda að taka
þessi bannfærðu mál hinna upp sjálfir og bera
fram til sigurs sem sín eigin! Þannig er margs
að gæta. Menntun þingmanna er ekki lengur
meiri en annarra, höfðingjadekur hefur
minnkað með batnandi efnahag og upplýsing
almennings, - þjóðin er orðin þroskaðri en
áður. Og sé um sök einhverra að ræða í virð-
ingargengisfalli Alþingis hygg ég orsaka sé
engu síður að leita innan dyra en utan þar við
Austurvöll.
Landnýting, landvernd
Eitt höfuðvandamál þjóða er þörfin á nýtingu
landgæða annars vegar og verndun lands
hins vegar. Hérlendis hafa um þessi mál orðið
harðari átök en nokkur önnur. En þetta er til-
tölulega nýtt vandamál. Tæknin var lengst af
ekki það mikil að hætta væri á ferð, það var
þá helst ofbeit og eyðing skóga en náttúran
sjálf var löngum mesti skaðvaldurinn. Síðan
tók við mannvirkjagerð; jafnvel með frum-
stæðum tækjum gátu vegamenn valdið sárs-
aukavekjandi spjöllum með vali vegarstæðis
og poti sínu í hvern nálægan malarhól. Síma-
línur og síðar raflínur voru lagðar hugsunar-
laust yfir hvað sem fyrir var. Tillitsleysi fram-
kvæmdaaðila hefur löngum verið ríkt. Þó
kastar fyrst tólfunum er hin mikilvirku tæki
gerðu stórvirkjanir mögulegar. Orku er þörf,
vatnsföllin geyma hana. Þá er að meta: Vilj-
um við fórna þessum foss (fegurðargildi) eða
þessu engja- og/eða beitarlandi (notagildi)
fyrir orkuver?
Við verðum að virkja stórt og byggja mikið
og færa þær fórnir sem það óhjákvæmilega
krefst. Skylda okkar er þá sú að spilla sem
allra minnstu og ganga þannig frá að ekki
valdi sársauka, innanlandsófriði og óbætan-
legum spjöllum á sérkennum lands, sögu-
minjum og yfirskyggðum stöðum.
k.
Um þessar mundir er til moldar
borinn í Reykjavík Davíð Árna-
son, fyrrverandi útvarpsstarfs-
maður, níutíu og eins árs að
aldri.
Hann var fæddur að Gunnars-
stöðum í Þistilsfirði 6. ágúst 1892
og þar var heimili hans fram á
fullorðinsár. Foreldrar hans voru
Árni Davíðsson bóndi og Arn-
björg Jóhannesdóttir kona hans.
Hann lauk búfræðinámi frá
Hvanneyrarskóla árið 1913. Árið
1916 hóf hann búskap á Gunnars-
stöðum í tvíbýli við Jóhannes
bróður sinn. Jafnframt var hann
sýslubúfræðingur og trúnaðar-
maður Ræktunarfélags Norður-
lands í Norður-Þingeyjarsýslu.
Árið 1916 giftist hann Þórhöllu
Benediktsdóttur Árnasonar frá
Hallgilsstöðum á Langanesi. Hún
andaðist árið 1921.
Börn þeirra voru, Arnbjörg,
fædd 1917, húsfrú í Kópavogi,
Benedikt, fæddur 1918, skrif-
stofumaður á Kópaskeri, og
Sigþrúður, fædd 1919, búsett í
Danmörku. Árið 1925 flutti hann
til Reykjavíkur og gerðist raf-
virki. Árið 1928 kvæntist hann
Þóru Steinsdóttur, Björnssonar
á Narfastöðum í Borgarfirði.
Hún er fædd 1902 og er kennari
að mennt.
Börn þeirra eru, Þórhalla,
kennari, fædd 1929, Þóra,
kennari, fædd 1932 og Aðal-
steinn, cand. mag. fæddur 1939.
Eina dóttur, Steinunni, misstu
þau á barnsaldri.
Davíð gerðist starfsmaður
Ríkisútvarpsins er það hóf starf-
semi árið 1930 og var magnara-
vörður í útvarpsstöðinni til ársins
1938.
Þá var byggð endurvarpsstöð
á Eiðum og var Davíð stöðvar-
stjóri til ársins 1952. Þá varð
hann stöðvarstjóri við endur-
varpsstöðina, sem var byggð í
grennd við Akureyri, og starfaði
þar til ársins 1963, er hann hætti
störfum í október það ár.
Á meðan endurvarpsstöðin var
í byggingu bjuggu þau Davíð og
Þóra ásamt börnum sínum í
grennd við heimili okkar Guð-
rúnar konu minnar og dró þá
fljótt til góðra kynna okkar á
milli, enda var Davíð sveitungi
okkar beggja og móðurbróðir
Guðrúnar. Þessi kynni voru okk-
ur mikill ávinningur og hafa orð-
ið okkur ógleymanleg, enda átt-
um við margar' góðar stundir á
heimili þeirra hjóna í endur-
varpsstöðinni.
Davíð var myndarlegur maður
í sjón, mikill á velli með höfðing-
lega reisn í fasi, léttur í máli og
viðræðugóður, en þungur á báru
ef honum fannst andúð viðeig-
andi. Hann var gæddur góðri
greind og fjöllesinn, áhugasamur
um þjóðmál, þó að ekki gerðist
hann þátttakandi á því sviði.
Hann var einarður og ákveð-
inn í skoðunum og róttækari með
aldrinum.
Sambúð þeirra Davíðs og Þóru
var með miklum ágætum, þau
áttu mörg sameiginleg áhugamál
og ekki skorti þau umræðuefni,
því að Þóra er bráðgreind og fróð
um menn og málefni.
Mér eru minnisstæðar margar
gleðistundir sem ég og fjölskylda
mín áttum á hinu fallega heimili
þeirra hjóna, ekki síst er við
komum þangað í árlegt jólaboð.
Davíð settist þá við orgelið og lék
undir almennan söng barna og
fullorðinna og söng sjálfur með
einhverri þeirra hreimfegurstu og
þróttmestu bassarödd sem ég hefi
heyrt.
Og börnin voru ekki utanveltu
í þessum fagnaði. Davíð stóð
fyrir því að farið var í margs kon-
ar leiki með söngvum eða án
þeirra og hann átti gleði og létt-
leikakennd, sem allir hrifust af.
Nú þegar hann er allur finn ég
til þess að við höfum átt margt
ósagt og sakna þess að leiðir okk-
ar hafa ekki legið saman síðustu
árin.
Við hjónin og okkar fjölskyld-
ur sendum Þóru og börnum
hennar hjartanlegar samúðar-
kveðjur og þökk fyrir liðnar
stundir.
Einar Kristjánsson.
íslensk hús illa einangruð:
Sparaði 47% í
hitunarkostnað
Hefurðu velt því fyrir þér hvað
þú þarft að borga mikið til að
hafa sæmilegan hita ■ húsinu
þínu? Eða hefurðu velt því
fyrir þér hve mikið þú getur
sparað ef húsið þitt væri betur
einangrað? Hefurðu gert at-
hugun á því hve góð einangrun
er í húsinu þínu? Þessar spurn-
ingar og aðrar viðlíka koma
eflaust ekki upp í hugann á
hverjum degi. En þegar þarf
að gera við eða breyta húsinu
þá koma slík mál oft upp.
Fyrirtækið Húsaeinangrun sf.
hefur sérhæft sig í einangrun
húsa. Starfsmenn þess hafa verið
á ferðalagi um landið að undan-
förnu og gefið fólki kost á að
bæta einangrun húsa sinna.
Þeir starfsmenn sem blaðið
hafði samband við eru Ómar
Másson og Stefán Magnússon.
Ómar sagði að þeim hefði verið
tekið vel hér á Norðurlandi og
þó sérstaklega á minni stöðum
þar sem ekki væri hitaveita og
kynt væri með rafmagni éða olíu.
„Það er eins og fólk geri sér betur
grein fyrir gildi góðrar einangr-
unar á þessum stöðum þar sem
orkureikningurinn skiptir veru-
legu máli,“ sagði Omar.
„Það sem við bjóðum fólki upp
á er að sprauta kurlaðri steinull í
öll holrúm sem ekki eru einangr-
uð og getur verið um verulegan
sparnað á rafmagni og olíu að
ræða.“
Blaðamaður bað um dæmi.
„Ég get nefnt dæmi sem eru
næsta ótrúleg en eru þó sönn.
Eitt þeirra er að húseigandi
keypti 47% minni orku eftir að
búið var að einangra húsið hjá
honum. Tölur eins og 25% sparn-
aður eru algengar."
- Hvað er það sem helst þarf
að einangra í húsum?
„Það eru loftin. Það er algert
frumskilyrði fyrir orkusparnaði
að loft séu vel einangruð. Hins
vegar erum við mikið að fást við
eldri hús sem voru einangruð
með mó og torfi sem síðan með
tímanum þornar og duftast og
sígur niður í veggjunum þannig
að veggirnir standa eftir algerlega
óeinangraðir. Þessi holrúm valda
einnig kuldum í húsum en þessi
holrúm fyllum við á einfaldan og
varanlegan hátt.“
- Er einangrun í húsum á ís-
landi ábótavant?
„Það er óhætt að segja það.
Tölur sem oft eru notaðar segja
að 80-90% húsa á íslandi séu
ekki nógu vel einangruð og jafn-
vel ný hús eru ekki undanskilin.
Yngsta húsið sem við höfum
fengist við var byggt 1981,“ sagði
Ómar að lokum.
4 - OAGUR - 27. julí1983