Þjóðviljinn - 07.08.1946, Blaðsíða 5

Miðvikudagur 7. ágúst 1946.
ÞJOÐVILJINN
9
Sigvaldi S. Kaldalóns tónskáld
Minningarorð
||lll§§§|
Fæddur 13. janúar 1881.
Dáinn 28. júlí 1946.
Kaldalóns er dáinn.
Hagur okkar Norðmanna fer
batnandi -
segir norski blaðamaðurinn Karl Pape

KVIKfflYflDIR
Nýja Bíó:
Demantsskeifan
(Diamond Horseshoe)
Norskur blaðamaður, hr. Karl Pape, kom nýlega til
] Vilji maður sjá, hver árangur
Siglufjarðar með norsku síldveiðiskipi. Hann er blaðamað- verður þegar hundrað manna
ur við „Tidens Krav“ blað Verkamannaflokksins norska i hópur hamast, eins og óður væri
Rristiansund, og fékk utanfararstyrk frá útgáfusambandi Þá ætti hann að sjá Demants-
Verkamannaflokksins. Ritstjóri „Mjölnis“ á Siglufirði birti skeif"na.
í blaði sínu eftirfarandi viðtal við hr. Pape um ástandið í
Noregi:
„Þér ákváðuð að nota styrk standi kjörtímabili 87 verka-
inn til Islandsferðar ?“ ; lýðsfulltrúar á þingi. —
„Já, það er gömul ráðagerð, kommúnistar hafa 11 þing-
þó hún yrði ekki fyrr að veru|sæti og Verkamannafloltkur-
leika. Við Norðmenn tölum'inn 76.”
oft um ísland sem sögueyna, „Hefur Verkamannaflokkn
er við erum tengdir að vissu! um þegar tekizt að koma í
leyti, því það voru Norðmenn, framkvæmd málum, sem
sem fyrstir námu hér land. jmiðaí sósíalistiska átt?“
. - Ennfremur talsvert fróðlegti „Af þeim framkvæmdum,
Orðin liljoða eins og f jarstæða. Fair munu þeir í semm . ... , I
J að kynnast, hvermg sildveið- er stjornm hefur komið a rek ijarnaroio.
Frá tæknilegu sjónarmiði er
myndin vel gerð, en því miður
er litauðgin svo mikil, að hún er
fremur til leiðinda en ánægju.
j Og í miðri þessari litadýrð
' snarsnýst Betty Grable, vonum
: fremur frískleg og óspillt.
Mórall myndarinnar er: — Þú
I skalt heldur verða læknir en
revýustjóri.
Og það er nú fallcga hugsað.
I. Þ.
tíð, sem staðið hafa öllu fjær hugtaki dauðans í vitund Is-
arnar eru reknar hér ogj spöl, má nefna járnvinnsluna,
iimkomuleysi sínu. Hann kom inn í hina nýju menningar-
baráttu vora eins og sá fugl, scju íslenzk barnslijörtu liafa
jafnan þráð lieitast um aldir: liann kom eins og lóan eftir
langan og liarðan vetur. Og allir fundu, að nú var komið
vor.
rændu öllum hugsanlegum
Vart mun finnast sú sál á íslandi, að liún hafi eklti verðmætum, en þegai stjórn
„Eiga ekki Norðmenn við
margháttaða erfileika að etja
enn af völdum stríðsins?"
„Endurreisnin í Noregi er
vel á veg komin, þrátt fyrir
lendinga en tónskáldið Sigvaldi Stefánsson Kaldalóns. hvernig menn lifa lífinu í! sem nú þegar er að komast á
Margt ár hefur nafn hans verið tengt dýrasta liljómi þess mest síldveiðabæ heimsins á fót. Það er einn helzti ríkis-
lífs, sem okkar litla þjóð liefur verið að reyna að skapa í mesta annatímanum.“ rekstur í Noregi. Skipasmíða-
Eldibrandur
(Incendiary Blonde)
Mér geðjast vel að leik Betty
iðnaðinn á að auka og búa Hutton í þessari mynd.
nýtízku tækjum, samgöngu-l Texas c.uinan, sem var eftir-
mál á að setja undir ríkiseft- læti aineriskra leikliúsgesta á
öðrum tug þessarar aldar, verð-
ur skemmtileg í meðferð Betty,
irlit, m. a. strandferðirnar.
Olíuinnflutningur á að fara
margra erfiðleika. Þjóðverjar fram á samvinnugrundvelli, I enda njóta sín þarna einkar vel
sem ríkið er höfuðaðili að.fjörmiklu söng- og dans-
Ennfremur hefur ríkið nú tek hæfilei.kar hennar. Efni inyndar
.. „ .. , , , j in kom heim byrjaði hún und ið í sínar hendur nokkur stór er ka ekki eintómt grín,
einhverju sinni orðið snortin af songvum lians, vart su . . */ , . , . . iinnai C1 1,0 tinioIIU K ’
ír eins a hmu erfiða hlutverki iðju-og raforkuver, sem a að i,el(lur er stundum yfir lienni
rödd, sem ekki hefur reynt að taka undir þa. Eins og mild.^g afla lielzl:u nauðsynja, ogjauka. Ætlunin er að nýta1 alvarlegUr, jafnvel tragiskur
kveðja vorboðans hafa þeir borizt efst upp í dali, yzt út á vegna framsýni hennar leið sem bezt vatnsorkuna, semj1)lœr) OK leikur Betty einnig vel,
nes, bóndinn hefur raulað þá yfir fé, sjómaðurinn á vakt- ekki á löngu áður en við feng Noregur hefur í rnjög ríkum ’ ])egar ])annig stendur á.
inni, lieimasætan á meðan hún beið unnusta síns. Þetta eru um brauð- og komskammtinn mæli.
tónar, sem eiga hljómgrunn í liverju íslenzku brjósti: fögn-
uður hins upprisna, blandinn niði f jarlægra vatna og ym-
ur af trega í djúpinu. Þetta eru tónar aljtýðunnar í upp-
hafningu norræns bláma, yljaðir af hjartaglóð sniilingsins.
Þetta eru tónar, sem allir skilja og eiga, og þess vegna
geta þeir ekki dáið.
j Eg ætla ekki að fjölyrða um
aukinn, meira af tóbaki ogj „Húsnæðismálin?“ j einstök atriði, en vil aðeins
öðrum vörum. En það mun. „Ásamt því að byggja upp henda á píanóleik svertiHgja
enn líða langur tími áður en í básjum og héruðum, sem' nokkurs, sem ég held að heiti
búðirnar verða eins fullar af Þjóðverjar eyddu og eyði- Maurice liocco. Hann leikur
varningi eins og hér.“
lögðu að nokkru leyti, hefuri „Darktown Strutters Ball“ og er
„Er mikill vöruskortur enn stjórnin gert áætlun um í-
í Noregi?“ j búðabyggingar í 4 ár. Ætlun-
. , „Já. Að vísu fer ástandið in er að byggja 100 þús. nýj-
# En eins °s manni f:nnst odauðleikmn syngja i ton- batnandi Erfiðaat er nmlar íbúðir á ári.“
smíðum Kaídalóns, eins og ekki síður fannst manni fatnað Qg skófatnað. Þaðj „Ilefur verið hafizt handa
liann ríkja í allrí persónu hans. Maður kom inn í stofu, þar t sem mest ríður á er að auka I um umbætur á sviði félags- ,
sem þessi öðlingur sat, og var um Ieið allt í einu orðinn framleiðsluna sem mest. Við
hin „rytmiska" Hpurð lians al-
veg einstök.
Arluro de Cordova leikur ann-
að aðalhlutverkið. Ilann er ekki
þrauileiöinlegur í þessari
nynd og í „Máfnum”, en leiðin-
betri maður. Hann var sannur höfðingi í sjón og raun,
maiinástin geislaði út frá lionum á alla vega. Og þótt liann
málanna?“
Igetum aðeins gert lífskjör „Almannatryggingar á að
okkar eins góð og þau vorujauka verulega, sjúkratrygg- j
legur er hann nú samt.
.7. .4.
| fyrir stríðið með því að vinna ingar, ellitryggingar, barna- j
væri jafnan liverjum manni glaðari og reifari, var prúð-, Qg leggja mikið að okkur. tryggingar og margs konar vel áfram til bættra fjárhags
mennska lians svo tigin, að liún vakti nánast lielgikennd. Meira að segja uppbyggingin tryggingar aðrar, og enn- legra og félagslegra kjara.“
Samvizka vor gagnvart umheiminum eins og lirökk upp af í hinum gereyddu svæðum í fremur er unnið að því að „Hvernig er háttað afstöðu
svefni í návist lians. Svo fögur varð þá jörðin, að þar mátti Noregi á enn við margs konar færa skattakerfið meir í lýð- Verkamannaflokksins og
,, , , .. , ,, ,,.,,, , , „ , .* , erfileika að stríða vegna ræðisátt. Kommúnistaflokksins inn-
ckkert aumt sjast, ekkert ljott heyrast. Bak við yndislegt , , , ° ,
skorts a ymsu byggmgarefm. Eg vil einmg geta þess, að byrgðis?“
ytra jafnvægi logaði lieitt og viðkvæmt skap, sársauki Það er ekki aðeins Noregur| ríkið veitir stór framlög til að „Skömmu eftir að landið
lians var heiðari og einlægari en orð fá lýst. Iheldur allur heimurinn, sem halda niðri verðinu á neyzlu- varð frjálst, voru hafnar við
| hefur fengið að kenna á stríð. vörum nú á millibilstímabil- ræður um sameiningu í einn
I sannri ást á landi sínu og þjóð liefur Kaldalóns innt inu, en við Norðmenn erum inu.“ 'pólitískan verkamannaflokk,
af liendi mikið og göfugt lífsstarf. Fyrir það liefur hann Þu betur staddir en ýmsar
1 aðrar þjóðir. Þó okkur vanti
„Er ekki almennt álitið, að en umræðurnar báru ekki ár-
orðið einn ljúfasti elskhugi íslenzltrar alþýðu, — liún mun
geyma gjöf lians eins og lielgidóin meðan aldir renna. Og
einhvern veginn finnst gömlum sveitamanni, að sé líf eftir
þetta líf, þá megi einu gilda livar lendir: Kaldalóns hljóti
að verða þar, — ekki geti þann sælustað, að liann verði
þar ekki til að lofa og prísa, ekki þann kvalastað, að hann
verði þar ekki til að líkna og liugga.
stjórnin njóti vinsælda al- angur í fyrstu umferð. En
ýmislegt, þjáumst við þó ekkil mennings?“ | það er almenn ósk meðal
beinlínis af skorti.“ j „Eg hygg, að pólitík stjórn ( verkalýðsins í Noregi, að úr
,,Vedkalýðshreyfingin í|arinnar hafi mælzt vel fyrir verði sameining í einn flokk.
Noregi?“ jmeðal hins vinnandi fólks í Hingað til hafa kommúnist-
„Verkamannaflokkurinn | landinu. Til þess benda sveitaj arnir fylgt öllum helztu mál-
gekk til kosninga haustið. stjórnarkosningarnar í Finn-'um, sem Verkamannaflokk-
1945 með víðtæka stefnuskrá mörk, en þar fékk Vei’ka-j urinn hefur tekið upp, bæði
um nýsköpunarframkvæmdir mannaflokkurinn yfirgnæf- í Stórþinginu og í stjórnum
og bætta félagsmálalöggjöf.
andi meirihluta í flestum þeirra sveitafélaga, sem þeir
Kaldalóiis er dáinn, §n líf hans heldur áfram að liljóma Þessi stefnuskrá færði flokkn svcitafélögum, og ásamt eiga fulltrúa í. — Hvort úr
yfir Islandi.
tíóhannes úr Kötlum.
um hreinan meirihluta í Stór-j ko: ímúnistunum í hinum. I sameiningu verður á næst-
þinginu. og að kommúnistun- Yfirleitt er óhætt að segja, i unni get ég ekki sagt um.“
'um meðtöldum eru á yfir—,-ð okkur Norðmönnum miðii Framh. á 7. síðu*