Þjóðviljinn - 23.06.1950, Blaðsíða 1

„Vestræni
lýðr*ði“ í
framkvæmd
Þing Suður-Afríku ræðir nú
frumvarpið um bann við starf-
semi kommúnisfaflokksins, en
neðri deild þingsins hefur þegar
samþykkt það, og enginn efi á
að það verður að lögum.
Breytingartillaga þess efn
is að framan við lögin skyldi
bætt kafla úr stjórnarskrá
Suo'ur-Afríku þar sem öllum
borgurum eru tryggð al-
menn mannréttindi var kol-
felld, og lýsti talsmaður
stjórnarinnar því yfir að þau
kæmu þessu máli ekki við(!).
að ákveða síldarverðíð til
en vertfð er hafin?
í rekstraráætlun Hæriugs er reiknað með 60 kr. verði á
mál — Sambærilegt verð og í fyrra væri §@—85 kr.
W&réimemm selfa hvalitjjsi ú 100 pmmd tmmiS
FerSir á Jóns-
messumótiÓ
Farmiðar á Jónsmessumc't
sósíalista á Þingvöllum nm
næstu helgi eru nú seldir
daglega í skrifstofu Sósíal-
istaflokksins að Þórsgötu 1,
sími 7511. Ferðirnar verða
sem hér segir: Til Þingvalla:
Kl. 2, 5 og 7.30 á laugardag
og kl. 8 og 11,30 á sunnu-
dag. Frá Þingvöllum: Kl. 6,
9 og 11.30 á sunnudag. —
Verð farmiðanna (báðar leið-
ir) er kr. 36.00 fyrir full-
orðna og kr. 27.00 fyrir 8
til 12 ára börn.
t
ÞjóSviljinn sneri sér í gær til Þórodds Guðmunds-
sonar og spurðist fyrir um það hvort ákveðið heföi verið
S-ldarveró til sjómanna og útvegsmanna, en þaö hefur
undanfarin ár verið ákveöið í júní. Þóroddur kvaðst oft
hafa vakið máls á -því i verksmiðjustjórninni en Sveinn
Benediktsson hefði lagzt gegn því að vérðið yrði ákveðið
strax. Áleit Þóroddur aö verðið myndi ekki fást ákveðið
Ástralíustjóm hefur ákveðið ,fyrr en í byrjun vertíðar og að ætlunin myndi vera að
hafa það mun lægra en réttmætt er.
Sjómenn og útvegsmenn fengu í fyrra 40 kr. fyrir
málið, en verksmiðjunum var ætluð önnur eins upphæð.
Raunverulegt gjaldeyrisverðmæti var þannig reiknað 80
kr. á mál. Miðað við óbreytt verð erlendis yrði sú upphæð
nú 140 ,kr. í samræmi við útreikninga verksmiðjanna
undanfarið ættu sjómenn og útvegsmenn því að geta
fengið 80—85 kr. á mál nú, enda mun almennt reiknað
með því.
að fresta atkvæðagreiðslu um
frumvarp sitt sama efnis þar
til Ástralíuþing kemur aftur
saman eftir 3 mánuði. Bera
þeir ýmsum fulltn'uim sósíal-
demokrata það á brýn að þeir
reyni að eyðileggja afgreiðslu
málsins, m.a. með því að bera
fram ósvífna breytingartillögu
þess efnis að sönnunarbyrðin
hvíli á stjómarvöldunum í mál-
um þeirra er samkvæmt lögun-
um yrðu sakáðir um stuðning
við kommúnista.
Verð á síldarafurðum erlend
is er nú sízt lægra en í fyrra.
Norðmenn hafa t.d. undanfar-
ið selt verulegt magn af hval-
Ný
af
íyrir tk millj. kr.
Betlð æ ríkari þáttur í
efnahagslífinu
Marsjallstjórnin í Washington tilkynnti í fyrradag
nýjar gjafir til marsjalllandanna. Nema þœr þrjátíu
milljónum dollara, og fær Island 150.000 dollara eða
tæpa hálfa þriðju milljón króna. „Gjöfin“ til íslands
er veitt til kaupa á hveitimjöli og hrísgrjónum. (Kart-
öflur eru hins vegar ekki nefndar).
Eins og kunnugt er var tilgangur marsjall„gjaf-
anna“ sá að „endurreisa atvinnulífið og tryggja efna-
hagslegt sjálfstæði." Raunin er hins vegar sú að ís-
lenzku afurðirnar eru að verða „óseljanlegar" hver af
annarri en þjóðin er háð betligjöfum eigi hún að geta
étið brauð og graut.
Þá barst Þjóðviljanum í gær áróðursfrétt frá
ríkisstjórninni um blessun marsjalláæilunarinnar, en
samkvæmt marsjallsamningnum á að senda slíkar fréttir
út að minnsta kosti ársfjórðungslega. Segir þar að
marsjallhjálpm hafi fyrstu tvö árin numið tæpum 11
milljónum dollara, eða um 175 milljónum króna, miðað
við hið nýja marsjalígengi. Meginliluti íiessarar upp-
hæðar hefur farið í matvæli og rekstrarvörur. Á fvrsta
ársfjórðungi þessa árs voru veitt leyfi fyrir slíkum
vörum að upphæð tæpl. 20 millj. lir., bannig að betlið
er nú orðið mjög verulegur hluti innflutningsins. Mót-
virðissjóðurinn, sem ekki má ráðstafa nema með leyfi
Bandaríkjastjórnar nam 21,5 milljönum króna í lolt marz,
og hafði meira en tvöfaldazt á fyrsta fjórðungi þessa
árs! Greiðslur Islendinga til að halda uppi marsjall-
eftirliti á Islandi nema orðið rúmri milljón, auk þess
sem Benjamíu fékk fyrir að semja gengislækkunarlögin.
1
Iýsi til meginlandsins á 100
pund tonnið. Ólafur Thórs
gerði hins vegar bráðabirgða-
samning við Breta í vor um 80
pund fyrir tonnið, 10 pund-
um lægra en í fyrra, en þeim
samningi er heimilt að rifta
fram að næstu mánaðamótúm.
Rökstuddi Ólafur samning þenn
an með því að Norðmenn hefðu
selt 'Bretum hvallýsi fyrir 80
pund, en honum láðist að geta
þess að i staðinn fengu Norð-
menn kol og ýmsar rekstrar-
vörur frá Bretlandi fyrir mjög
hagkvæmt verð, þannig að hið
einhliða lýsisverð er aðeins
blekkjandi. Enda hafa Norð-
menn selt hvallýsið fyrir 100
pund eftir það, eins og fyrr
segir. Óvissara mun enn um
verð á stldarmjöli.
Með tilboðinu um leigu á
Hæringi, sem skýrt var frá
í blaðinu í gær, fylgdi relcstr
aráætlun frá Hærhigsstjórn
inni. Var þar miðað við að
sjómenn og útvegsmenn
fengju 60 kr. fyrir málið af
hráefni, og niðurstaðan var
sú að ef 25.000 mál fengj-
ust til vinnslu myndi Hæring
ur græða um 300.000 kr.! Á-
ætlun þessi mun vera mjög
illa úr garði gerð eins og
allt sem Hæringi viðkemur,
en 60 kr. verðið mun varia
vera úti í bláinn mælt. Þó
má vera að ætlunin sé að
greiða minna fyrir það sem
umsið er í íiæringi en öðrum
síldarverbsmiðjum vegna
stórskulda lians og óeðlilega
hárra útgjalda.
300.000,000 dðllami: á móti 2.000.
manna:
Hundruð þúsundcs lýsa fyígi
sínu við Sfokkhól msálykf-
unina á hverfum degi
Á næstunni mun Truman íorseti íara
fram á 300 miiljóna dollara fjárveitingu til
helvítissprengjunnar. Svarar það til 4.800.
000.000 ísl. króna. Þetta er aðeins fyrsta
fjárveitingin, fleiri munu koma á eftir. Jafn-
framt hefur bandaríska kjarnorkunefndin
lýst yfir því að hún hafi gert nýjar áætlanir
og bætt við og endurskipulagt starfslið sitt
í þeim tilgangi að flýta fyrir framleiðslu
vetnissprengjunnar.
Samtímis þyí að þessi tíðindi
berast frá Washington höfuð-
borg stríðsæsingamannanna,
samþykkir æðstaráð Sovétríkj-
anna að lýsa yfir fylgi sínu
við Stokkhólmsályktun friðar-
hreifingarinnar, eins og skýrt
var frá í blaðinu í gær. Og
stöðugt berast fréttir hvað-
anæva úr heiminum um að mill-
jónir manna hafi bætzt í fylk-
ingu friðarvina.
Dulles í Tokio
Dulles útsendari Achesons ut-
anríkisráðherra Bandaríkjanna
hélt ræðu í Tokio í gær og sagði
að Bandaríkjastjóm hefði ekki
ákveðið enn hvort gera skyldi
sérfrið við Japani, en hún
mundi athuga hvort ekki væri
hægt að leysa málin á svip-
aðan hátt og í V-Þýzkalandi.
miti
wmP B r
é mli
gsn
P
s
kve
Iþróttafélögin skemmtu bæj-
arbúum í Tívolí í gærkvöld, og
var aðsókn mjög mikil. I kvöld
kl. 8.30 halda félögin aðra
skemmtun á sama stað. Sýnir
þá úrvalsflokkur kvenna úr Ár-
manni fimleika. Sýndur verður
leikþáttur og línudans, leikin
knattspyma o. fl.
í Sjangliaj hafa nú 760
þús. manna undirr>iað álykt-
unina. —• í Róm og nágrenni
hafa 400.000 manna nú þcg-
ar undirritað liana, en und-
irskriftasöfnunin hófst fyrir
skömmu. í Neapel hafa 240
þús. undirritað, í kolanámu-
héruðunum á Sardiniu 25.000
s. 1. tvo daga. ímsir af
þekktustu mönnum Itala á
sviði lista, vísinda og i 'tjórn-
mála eru þar á meðal. — í
New York imdirrituðu 200
þús. manns ályktunina 19.
júní s. I. og friðarhreyfing
wrkalýðsfélaganna í Kali-
forniu hefur ákveðið að
safna 500.000 ásltrifendum
í því ríki. I Danmörku hafa
nú upp undir 100.000 mauns
undirritað.
Og þannig eru tölurnar hvað-
anæva úr veröldinni. 4.800.000.
000 króna er mikið fé, en jafn-
vel dollarinn mun verða að
láta undan síga fyrir samstillt-
um vilja 2.000.000.000 manna.
Hvaða haf liggnr
að Tyrklandi?
Tyrkneski utanríkisráðherr-
ann, Fuat Köpriilii var nýlega á
ferð í París. Heimkominn lét
hann svo ummælt, að sér hefði
sldlizt í Viðræðum við fulltrúa
vei'turveldanna, að þeim væri
mjög umhugað um að Tyrkland
gcrðist aðili
bandalaginu“.
lð „Atlanzhafs-