Þjóðviljinn - 05.01.1955, Blaðsíða 6
6) — ÞJÓÐVILJINN — Miðvikudagur 5. janúar 1955
þióoyiutNN
Útgefandl: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósialistaflokkurinn.
Ritstjórar: Magnús Kjartansson, Sigurður Guðmundsson (áb.)
Fréttastjóri: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Bjarni Benediktsson, Guð-
raundur Vigfússon, Ivar H. Jónsson, Magnús Torfi Ólafsson.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Rltstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg
19. — Sími 7500 (3 línur).
Áskrlftarverð kr. 20 á mánuði í Reykjavik og nágrenni; kr. 17
annars staðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
Stsðvun bátaflotans
Þegar sýnt var að sjómannafélögin við Faxaflóa urðu ekki
fcarntaka um að segja upp kjarasamningum sínum nú um ára-
mótin munu flestir hafa reiknað með því að til engrar stöðv-
Siuar kæmi og að vetrarvertíðin hæfist þegar af fullum krafti,
Eð svo miklu leyti sem gæftaleýsi hamlaði ekki veiðunum.
Þetta fór þó á annan veg. Þótt til engrar deilu kæmi milli
sjómanna og útvegsmanna er vélbátaflotinn stöðvaður og allt
í óvissu um hvenær starfræksla hans hefst. Orsökin er sú að
reglugerð ríkisstjórnarinnar um bátagjaldeyrisfríðindin til
Shanda útvegsmönnum gekk úr gildi um áramótin og að ríkis-
Etjómin gerði engar ráðstafanir í tíma til þess að semja við
fcttvegsmenn um nýja skipan á kjörum útgerðarinnar.
■ Fyrirætlun ríkisstjórnarinnar er sú að rýra gjaldeyrisfríðindi
.véibátaútgerðarinnar um allt að þriðjung, án þess að létta þeim
þyrðum af almenningi. Hinn skerti hlutur vélbátaútgerðarinnar
gkyldi réttur togaraútgerðinni, þar sem fyrirsjáanlegt er að
bíiaskatturinn frægi hrekkur skammt til þess að halda togara-
ótgerðinni gangandi.
»
" Útgerðarmenn vélbátaflotans fá vitneskju um þessar fyrir-
ætlanir ríkisstjórnarinnar aðeins 2-3 dögum fyrir áramót þeg-
ar mikill hluti flotans var tilbúinn á veiðar. Viðbrögð þeirra
urðu þau að fyrirskipa meðlimum samtaka sinna almenna
ttöðvun flotans meðan ekki hefði náðst samkomulag við ríkis-
stjómina um ráðstafanir sem tryggja bátunum viðunandi rekst-
ursgrundvöll. Þannig stendur málið í dag og hver dagur sem
Stöðvunin stendur kostar þjóðina allt að 4 millj. kr.
En það er ekki aðeins fjárhagstjónið sem ríkisstjórnin bak-
&r útveginum og þjóðinni með þéim vinnubrögðum að hafa ekki
gengið frá samningum við útgerðarmenn í tíma. Eitt vandamál
litgerðarinnar hefur verið og er skorturinn á nægu vinnuafli.
Þó voru horfur í þessu efni betri nú fyrir bátaflotann en oft
áður, þar sem reiknað var með tafarlausri og óslitinni útgerð
ekipanna allt til vertíðarloka. Þetta breytist óumflýjanlega með
stöðvuninni. Ríkisstjórnin neyðir sjómennina til að leita sér
gnnarra starfa, ef ekki er undinn bráður bugur að samningum.
Standi deilan milli ríkisstjórnarinnar og útvegsmanna enn um
skeið vofir því meiri mannaskortur yfir útgerðinni en dæmi eru
til áður.
Sú afstaða ríkisstjórnarinnar til undirstöðuatvinnuvega lands-
manna sem endurspeglast í þeim vinnubrögðum sem nú hafa
leitt til stöðvunar vélbátaflotans er þjóðinni háskaleg í fyllsta
máta. Það kann ekki góðri lukku að stýra að sjálf stjórnar-
völd landsins séu svo upptekin af að skipta milliliðagróða,
skipuleggja hverskonar brask í þjónustu flokksgæðinga og
Stofna hermangarafélög, að hún gefi sér ekki tíma til að huga
að stórfelldustu vandamálum atvinnulífsins í landinu. Slík
vinnubrögð eru fordæmanleg og óverjandi. En þau eru afleið-
ing þess, að völdin eru í höndum fulltrúa braskaranna og milli-
liðastarfspminnar, manna sem slitnir eru úr öllum tengslum við
íramleiðsluna og atvinnulífið og hafa ekki áhuga fyrir viðgangi
þess og þörfum. Stöðvun bátaflotans í byrjun vertíðar er enn
ein áminningin til allra þjóðhollra afla um að taka höndum
saman til viðreisnar og eflingar íslenzku atvinnulífi, áður en
umboðsmenn spillingaraflanna og braskaranna hafa leitt yfir
það meiri ógæfu en orðið er.
Þjóðin mun fylgjast vel með hverju fram vindur í stöðvunar-
máli vélbátaflotans. Krafa allra þjóðhollra manna er að sam-
ið sé nú þegar um rekstursgrundvöll sem tryggir hömlulausa
titgerð skipanna og þannig komið í veg fyrir það stórfellda fjár-
bagstjón og aðra erfiðleika sem stöðvun vélbátaflotans hefur
* för með sér.
Vlð hvað átti Ólalur Thors?
Fjallaði nýársræða hans um landsölumenn, milli-
liði, braskara og auðmannasynina í Reykjavík?
Ólafur Thors forsætisráð-
herra hélt ræðu í útvarpið á
gamlársdag. Kom hann þar
víða við og veittist að ýmsu
sem hann taldi aflaga fara í
þjóðfélaginu. Hins vegar tók
hann ekki skýrt fram hverj-
ir ættu ummælin, og er það
nokkuð íhugunarefni. I einum
kafla ræðu sinnar komst hann
þannig að orði:
„Hefur sólbirta síðustu ára-
tuga gert oss ævo ,glám-
skyggna, að vér sjáum ekki
það, sem myrkrið gat ekki
hulið sjónum forfeðranna ?
Látum vér auð og velsæld
líðandi stundár leggja að
velli það, sem fátækt og
þrengingar fyrri alda fengu
ekki sigrað ?
Rótslítur rás viðburðanna
þessa litlu þjóð, svo hún velk-
ist um eins og rekald og ber-
ist með tímans straumi til
ókunnra stranda?
Ég er að minna á söguna
vegna þess að hún er hald
vort og traust.
Saga íslendinga allt frá
upphafi og fram á þennan
dag er þjóðinni ómetanlegur
auður. Afrek löngu genginna
kynslóða, þrek þeirra, hreysti,
hugdirfð og þolgæði og loks
stórhugur og framtak síðustu
kynslóða, kveikja hollan metn-
að í hjörtum vorum, eru spor
til stórra átaka, vopn til varn-
ar og sóknar í baráttunni fyr-
ir frelsi og framtíðarheill
komandi kynslóða í landinu.
Þær eggjar má aldrei deyfa.
Þann a.rf ber oss alltaf að
verja, hverju svo sem til þarf
að fórna. Hann má aldrei
skerða, hvað þá eyða, heldur
ber að skila honum auknum
í hendur eftirkomendanna. Sú
skylda hvílir á oss, sem nú
byggjum landið, og hver sú
kynslóð, sem henni reynir að
snara af sér, fremur afbrot,
sem orðið getur örlagarikt .
Þessi ummæli Ólafs Thors
geta ekki átt við aðra en þá
stjórnmálamenn sem hafa
svikið réttindi þjóðar sinnar
og frelsi í hendur eriendu her-
veldi. Þeir hafa í staðinn
þegið „auð og velsæld", vax-
andi hermangaragróða ogþað
er helzta áhyggjuefni þeirra
hvernig honum verði bezt
skipt. Fyrir það hafa þeir fórn-
að árangrinum af frelsisbar-
áttu þjóðar sinnar öld fram
af öld og það er vissulega
„afbrot, sem orðið getur ör-
lagaríkt“. Þessi ummæli Ól-
afs Thors eru — vitandi eða
óafvitandi — sjálfsgagnrýni,
og þau benda til þess að enn
hjari samvizkan einhverstað-
ar í hugskoti hans, hrjái hann
og hrelli á einverustundum.
Er það vissulega maklegt.
★
í öðrum kafla ræðunnar |
mæltist Ólafi á þessa leið;
„Ég er ekki einn af minni
spámönnunum af því að ég et-
enginn spámaður. En þó spái
ég því nú — ég segi það fyrir,
— að ef menn halda upptekn-
um hætti og krefjast æ því
meir af framleiðslunni sem
ver vegnar, þá er jafn víst,
að þjóðin kallar skjótlega yf-
ir sig nýtt gengisfall, eins og
víst er að steinninn, sem
sleppt er úr hendinni, fellur
til jarðar en flýgur ekki í loft
upp. Menn vita þetta en
hafa þá vitneskju að engu“.
Hverjir eru það sem merg-
sjúga framleiðsluna ? Ekki er
það verkafólk til lands og
sjávar, framleiðslustéttirnar.
Verkafólk fær nú mun minni
hlut af þjóðartekjunum en
var fyrir nokkrum árum,
Var hann að lýsa sjálfum sér?
raunverulegt kaup hefur lækk-
að vemlega. Milliliðirnir hafa
hins vegar fengið lausan taum
inn í tíð þeirrar stjórnar sem
nú situr. Allt eftirlit með
álagningu hefur verið afnum-
ið, gróðasjónarmiðið drottnar
eitt, enda hafa milliliðirnir
aldrei lifað aðra eins gullöld
og gleðitíð — á kostnað fram-
leiðslunnar. Ummæli Ólafs
Thors geta ekki hitt aðra en
þessa skjólstæðinga hans.
Ráðherrann veit þannig að
hann er að þjóna illum öflum,
enda þótt engum detti í hug
að hann muni láta af því,
þrátt fyrir vitneskjuna.
★
Og enn segir Ólafur Thors:
„Það er einfaldur sannleik-
ur, sem öllum íslendingum ber
að þekkja, að ísland getur
aldr<ú orðið sæluríki ónytj-
unga. Hér verða menn að
vinna ef þeir vilja mat fá og
ekki sízt vilji þeir fá betra
fæði, skæði og klæði en aðr-
ir. Jafn fámenn þjóð getur
ekki stofnsett og starfrækt
menningarríki, í svo stóm
landi, við jafn óblíð náttúm-
skilyrði, nema að sérhver
einstaklingur þjóðarinnar af-
kasti meiru en einstaklingar
annarra þjóða gera, svo sem
t. d. íslenzku sjómennirnir
gera. Hér vinna margir lang-
an dag og strangan, en ekki
nærri allir. Og þeim fjölgar,
sem sækja fast að stytta
stuttan vinnudag og hækka
jafnframt hátt dagkaup. Þetta
mvndu menn ekki gera, ef
þeir gerðu sér grein fyrir því,
að hóglífi og ómennska leiðir
fjárhagslegt hrun yfir þjóð-
ina og lang er líklegast að
frelsið sigli í kjölfarið“.
Sízt að öllu geta þessi um-
mæli átt við verkalýðsstétt-
ina. Kjörum verkafólks er nú
þannig háttað að það kemst
engan veginn af með átta
stunda vinnudegi; raunvem-
legt kaup hefur lækkað svo
mjög að menn verða að vinna
hverja stund sem býðst, og
það á einnig við um mjög
verulegan hluta millistétt-
anna. Aukavinna er hið mikla
kjörorð dagsins. En ónytjung-
ar þeir sem Ólafur Thors tal-
ar um eru afætur þjóðfélags-
ins, milliliðirnir og braskar-
arnir og börn þeírra. Þetta
fólk þekkir Ólafur Thors
mætavel og hann fer nær um
það að meðal þess drottnar
hóglífi og ómennska. En þess-
ar afætur hafa einmitt dafn-
að fyrir tilverknað Ölafs
Thors og stjórnar hans; þeir
eru sú eina stétt sem ríkis-
stjórnin ber umhyggju fyrir.
Það er gott að Ólafur Thors
játar framferði skjólstæðinga
sinna; þó þarf ekki að efa að
hann muni, halda áfram að
hlaða undir þá meðan hann
fær tækifæri til.
★
Það er ástæða til að þakka
Ólafi Thors ræðuna sem hann
flutti á gamlárskvöld. Hún
mun verða almenningi hvatn-
ing til þess að gera upp reikn-
ingana við þá stjórnmálaleið-
toga sem hafa svikið af þjóð-
inni landsréttindi og kallað
erlendan her inn i landið. Hún
mun verða verkalýðssamtök-
unum hvatning til nýrrar
sóknar á hendur milliliðum og
bröskurum sem raka saman
sívaxandi gróða af atvinnu-
vegum þjóðarinnar. Hún mun
vekja þjóðina til umhugsunar
um það að binda verður endi
á sukk og svall gróðafjöl-
skyldanna í Reykjavík, sem
stunda hóglífi og ómennsku
á kostnað vinnandi fólks.
En hafi Ólafur Thors átt
við eitthvað annað, er hann
beðinn að segja það skýrum
orðum.
Póstofan í Reykjavík
vill ráöa 5 til 8 reglusama menn til að annast út-
burð á pósti í borginni.
Umsóknir ásamt meðmælum sendist undin’it-
uðum fyrir 20. þ.m.
PÓSTMEISTARINN.