Þjóðviljinn - 23.01.1955, Blaðsíða 3

Fréttabréf úr Kópavogi
Uppeldisstöð hreppstjórans og
blaðaskril síðustu doga
21.1.1955.
JÆJA Jón minn, það
má nú varla minna
vera en ég skrifi þér
nokkrar línur á þessu nýja
ári og bæti með því fyrir van-
ræksluna á því glataða ári.
Það er og því meiri ástæða til
þess að skrifa þér, þar sem
við Kópavogsbúar erum enn
einu sinni orðinn blaðamatur
og væri ekki nema sanngjarnt
að við hefðum einhverjar
tekjur af því að vera svona
eftirtektarverðir menn á
blaðamannamælikvarða.
Já þú lest auðvitað fleiri blöð
en þín eigin svo þú hefur
náttúrlega séð bæði Mánu-
dagsblaðið og Vísi þar sem
okkar er getið allríflega og
nú sé ég í gær að blaðið þitt
var svo sem komið með í leik-
inn. Ég sezt nú eiginlega við
þetta pennapár vegna þessara
skrifa vegna þess, að ég er
hálfhræddur um að eftir að
þessi árétting kom frá Hafn-
arfjarðarlögreglunni geti svo
farið að ýmsar illar getgátur
komizt af stað í garð hrepp-
stjórans okkar, því þessi
löggi getur mjög hreppstjór-
ans okkar, rétt eins og hann
sé ekki maður til að hafa
reglu á sínu Alþýðuflokks-
heimili. Þær eru nefnilega al-
veg nægar getsakirnar á þenn-
an blessaðan mann hér heima
fyrir þótt ekki sé verið að
ýta undir það á prenti. Það
læðist svo sem hér með veggj-
um, að hann sé einn heljar-
mikill afvegaleiðari ungdóms-
ins, reki nokkurskonar ,,Búlu“
að amrískri fyrirmynd í skjóli
sinnar löggæzlu og annað það-
an af verra. Já það er ekki
að spyrja að illkvittni manna.
En sannleikurinn er alltaf
sagna beztur og oftast lygi-
legri en mestu lygalaupar
geta látið sér detta í hug,
þannig er það líka með hrepp-
stjórann okkar, hann er eng-
inn lögverndaður glæpamað-
ur, nei þetta er alveg ein-
stakur maður og hefur fórnað
sér á margvíslegan hátt fyrir
okkur Kópavogsbúa og skeytt
þar hvorki um skömm né
heiður en stundað sitt starf
af alveg dæmafárri alúð og
árvekni og alveg sérstaklega
hefur honum verið umhugað
um æsku þessa hreppsfélags.
Hann hefur stundum lagt á
sig að smala tíu tólf ára
strákhvolpum með aðstoð
hafnfirzkrar lögreglu og ek-
ið þeim suður í Hafnarfjörð
til yfirheyrslu og verndað þá
um leið fyrir öllum afskiptum
Bamavemdamefndar því eins
og við vitum þá er það nú
svona, þegar einn maður er
svona hjartahlýr, þá vill hann
ekki vera að blanda þar í
öðrum aðilum. En eins og vor
Herra tyftar oss börnin sín
eins hefur hreppstjórinn lagt
á sig að eltast á eigin spýtur
við þessa gemlinga og sýnt
þeim þann hafnfirzka stein
svo þau mættu skilja hvað
þeirra biði ef þau gættu sín
ekki.
EG er ekki að segja neitt
ósatt með þessu og get
nefnt þér dæmi. Mig minnir
það hafi verið árið 1950 sem
nokkrar stúlkur í saumalæri
gripu í tómt er þær vildu
taka kápur sínar og hrópuðu
því á hjálp hreppstjórans okk-
ar, sem brá skjótt við eins og
hann er alltaf vanur, því
hann er Vestfirðingur í húð
og hár og vanur þvi að gera
hvern hlut strax. Kápumar
fundust í einni kompu skólans
og fjármunir vasanna á tvist
og bast um ganga hússins.
Til þess að hafa upp á þessum
pörapiltum hreinsaði hrepp-
stjórinn meirihlutann af pott-
ormum Digranesvegarins og
var svo nærgætinn að hann
lét ekki sumar mæðumar vita
heldur tók þessa gemlinga á
götunni, svo hrösun þeirra
væri ekki á annarra vitorði
en hans og ók þeim suður í
Hafnarf jörð með aðstoð þeirra
ágætu manna úr Hafnarfirði
sem aðstoðuðu hann við smöl-
unina. Þar sýndi hann þess-
um rollingum hvemig fert
fyrir þeim sem ekki gæta sín.
Að vísu var enginn þessara
smádrengja viðriðinn kápura-
ar, en uppeldisstarf hrepp-
stjórans okkar var það sama
og heim skilaði hann bömun-
um svo mæður þeirra þyrftu
ekki að vera alltof hræddar
um þau. Hann hefur verið
með afbrigðum þolinmóður við
þetta uppeldisstarf sitt og
ætíð vakað yfir þessum götu-
lýð sem myndast í svona
þorpi og verið fljótur ,að
grípa þessa drengi og halda
rétt yfir þeim, oft án vitund-
ar heimilanna til þess að
firra þau óþarfa áhyggjum.
Núna um daginn sótti hann
einn tíu ára drenghnokka þar
sem hann var heima hjá sér
og þegar móðirin spurði hvað
hreppstjórinn okkar vildi með
drenginn, rétt eins og hún
tryði honum ekki fyrir hon-
um, þá svaraði hreppstjórinn
okkar af sinni alþekktu hóg-
værð, að það væri leyndarmál
sitt og drengsins. Þarna sérðu
hve nærgætinn hann er. Hann
var svo sem ekki að koma
upp um drenginn við móður-
ina, nei, sagðist bara ætla
með hann í yfirheyrslu og
ekki var hann að blanda
Barnaverndarnefnd í málið,
nei, nei, hann var ekki að
úthrópa þetta í fleiri en þörf
var á. Sjálfur ók hann
drengnum til Hafnarf jarðar
og til þess að geta sjálfur
skilað honum heim aftur til
sinnar móður lét hann dreng-
inn biða eftir sér á meðan
hann sinnti sínum erindum í
nokkra klukkutíma, hvað vit-
anlega gerði drengnum ekk-
ert til því hreppstjórinn okk-
ar hefur oft mörgu að sinna
og ekki þurfti móðirin svo
sem að vera hrædd um dreng-
inn í höndum hans.
NEI, sannleikurinn er sá, að
við eigum afburðayfirvald
og mér finnst illa gert að
vera að tala um það, að það
sé eitthvert öryggisleysi í því
fyrir bömin, að hreppstjórinn
okkar hirðir þau til yfir-
heyrslu þegar hann telur þess
þörf og er ekki á sífeldum
hlaupum til Bamaverndar-
nefndar til þess að láta hana
fylgjast með slíkum yfir-
heyrslum. Það var nú einn
svo frekur, sem var að tala
við mig um daginn, að hann
fór að vitna í barnavemdar-
lögin, 19. gr., en þar segir:
— Ef brot em framin, sem
böm innan 16 ára em við-
riðin, ber löggæzlumanni og
dómara þegar í stað að til-
kynna það barnaverndarnefnd
og veita henni þess kost að
fylgjast með rannsókn máls
og láta nefndarmenn, fulltrúa
eða annan starfsmann vera
viðstaddan yfirheyrslu. Getur
dómari krafizt þessa, ef hon-
um þykir þörf.
Já, þetta segja barnaverndar-
lögin, en þessi maður, sem
var að vitna í þau vissi bara
ekki, að hreppstjórinn okkar
er betri en öll barnavemdar-
lög, því hann er sjálfur barna-
vemdarlögin holdi klædd. —
Hann framkvæmir þau á sinn
hátt og er þar ekkert aðf
blanda inn í allra handa fólki,
sem svo kannski skilur ekk-
ert hvað við á í okkar héraði.
EN það var með þessa
„Búlu“, sem sumir kalla
svo. Það er nú satt að segja
alveg fáheyrt vanþakklæti við
mann eins og hreppstjórann
okkar, hvernig sumt fólk læt-
ur út af því húsi. Það er bara
eins og það sjái rautt ef
minnzt er á það hús. Nú skal
ég segja þér hvað þetta er,
sem fólkið er að kalla „Búlu“
og þá muntu sjá hvílíkur ein-
stæður maður hreppstjórinn
okkar er.
Jæja, svona er þá sagan.
Hér var fyrir nokkmm ámm
stofnað Alþýðuflokksfélag
Kópavogshrepps og hrepp-
stjórinn okkar er sannur Al-
þýðuflokksmaður með öllum
beztu einkennum þess flokks.
Hann sá því brátt, að það var
ekki gott fyrir slíkan flokk
að vera [húsnæðislaus, svo
hann réðst í það fyrirtæki,
að vísu í nafrii félagsins, að
koma upp félagsheimili Al-
þýðuflokksfélagsins við Kárs-
nesbraut 21. Lagði hann þar
allt sem hann gat af sínum
litlu efnum því annars hefði
þetta ekki orðið neitt, því
svona félög eiga aldrei neitt,
eins og þú veizt, nema vafa-
söm nöfn á skrá, sem s\ro
kannski tilheyra öðmm flokk-
um ef nákvæmlega er tarið
í eymamarkið við kjörborðið.
----- Sunnudagur 23. janúar
Nú, eftir að Félagsheimili Al-
þýðuflokksins var orðið starf-
hæft, sá hreppstjórinn okkar
strax að ekki var betra hægt
við það að gera, en halda þar
dansskemmtanir fyrir ung-
linga hreppsins einu sinni og
tvisvar í viku, því við hrepps-
búar eigum ekkert félagsheim-
ili eins og Alþýðuflokkurinn
hér. Hreppstjórinn okkar sá
í hendi sér að unglingarnir
héma voru í hálfgerðu reiði-
leysi, og þar sem hann var
sjálfur yfirvald staðarins, þá
hóf hann brátt að halda þar
dansleiki þá sem ég gat um.
Þá gat hann haft eftirlit með
æskunni, þvi hann hefur alltaf
haft velferð hennar fyrir aug-
um. Þarna lofaði hann svo
unglingunum okkar að vera
við dans og dufl svo þau
gætu notið lystisemda lifsins
undir verndarvæng sjálfs lög-
gæzluvaldsins og þyrftu ekki
að vera í blóra við neinn.
Þama hafa svo unglingarnir
okkar verið undanfarin ár,
flestir á aldrinum tólf til sex-
tán ára. Þeir hafa setið þama
í tóbaksreyk og drukkið sína
gosdrykki, oft blandaða. —
Hreppstjórinn okkar telur
bezt að unglingarnir kynnist
lífinu af eigin raun, en ekki
af sögusögnum annarra, enda
hefur hann sjálfur alltaf vak-
að yfir þvi að mátulega væri
drukkið og duflað svo ung-
lingamir okkar færu sér ekki
að voða, en hafi of mikið ver-
ið að gert hefur hann notið
aðstoðar löggæzluþjóna til
þess að kenna þessu ungviði
hvernig fer ef út af er bmgð-
ið. Við höfum yfirleitt getað
gengið að ungviði okkar vísu
þama í iFélagsheimili (A.1-
þýðuflokksins og er það ekki
lítið atriði á þessum tímum
þegar þið Reykvíkingar hafið
aldrei hugmynd um hvar ykk-
ar unglingar em niðurkomnir.
Og hreppstjórinn okkar er
Framhald af 1. síðu.
gengislækkunar, tekur undir
ofbeldishótanir auðmannastétt-
arinnar. Þó vita aðstandendur
blaðsins fullvel að þessi of-
beldishótun styðst ekki við
neinar hagfræðilegar röksemd-
ir.
Dagsbrúnarmenn eru um
3000 taisins. Sé reiknað með
að kaup þeirra sé 36.000 kr.
á ári myndi t.d. 20% kaup-
hækkun nema 7.200 kr. á
mann eða rúmlega 21 millj.
króna á alla meðlimi Dags-
brúnar á ári. Sú upphæð er
nálægt því helmingur a£
hreinum gróða Landsbank-
ans á einu ári; hún er senni-
lega enn minna brot af
hreiniun gróða olíuhring-
anna, þannig mætti telja upp
gróðafyrirtækin eitt af öðru.
Hví skyldi það þurfa að
valda gengislækkun þótt
þessir fjármunir yrðu færð-
ir til frá gróðafyrirtækjuin
til verkafólks; og hvaða
„glundroði og efnahagslegt
öngþveiti“ skyldi stafa af
því?
Langar til að kljúfa.
Röksemdir Þjóðvamarflokks-
ins eru blekking, en með þeim
gengur flokkurinn til opin-
skárrar aðstoðar við stjómar-
flokkana. Jafnframt — segir
Frjáls þjóð — „heitir Þjóð-
1955 — ÞJÓÐVILJINN — (3
ekki alltaf að spyr ja um þenn-
an bjánalega aldur, sem eng-
inn vill kannast við, og þann-
ig herur hann forðað mörg-
um krakkanum, sem þið kall-
ið, frá því að ljúga til um
aldur sinn. Hreppstjórinn okk-
ar hugsar fyrir öllu, líka þ\ú
smáa. — Hugsaðu þér, hvað
heldurðu að hafi svo skeð í
fyrra? Ja, það er von þú rek-
ir upp stór augu, það var
hvorki meira né minna en það,
að eitthvert pakk hér í
hreppnum fór og kærði þessa
starfsemi hreppstjórans okk-
ar fyrir Barnaverndarnefnd.
Hugsaðu þér aðra eins ósvífni.
Til allrar hamingju var þetta
óvenjuskynsöm barnaverndar-
nefnd, sem þá var starfandi,
hún sagði bara hreppstjóran-
um okkar frá þessari frekju
og sat svo eina skemmtun, og
lagði svo auðvitað blessun
sína yfir hið fórnfúsa starf
hreppstjórans.
SVONA skynsamar eiga
barnaverndarnefndir að
vera, finnst þér ekki? Eg'
minntist á það áðan, að hrepp-
stjórinn okkar hefði önglað
þessu heimili upp. Nú skal ég
segja þér sönnur á því. Þeg-
ar hann Guðmundur Hagalíu
var með sprellið fyrir kosn-
ingarnar í fyrra, þá klofnaði
Alþýðuflokksfélagið, já, það
er nú of mikið að segja klofn-
aði, því Guðmundur klýfur
aldrei neitt, hann dreymdi
bara að hann ^eri stór og
svo hélt hann að hann v-æri
stór og ætlaði að kjöldraga
hreppstjórann okkar, en það
varð óvart Hagalín, sem var
kjöldreginn og hreppstjórinn
okkar hélt bæði félaginu og
húsinu. En þegar farið var að
gera upp hag félagsins kom
það á daginn að það átti alis
ekki húsið, heldur hreppstjór-
varnarflokkur Islands á alla
stuðningsmenn sína og velunn-
ara innan verkalýðssamtak-
anna“ að snúast gegn kaup-
hækkunum verkafólks. Ef hægt
væri að taka áskorun þessa ai-
varlega jafngilti hún beinni
klofningsstarfsemi á sama
tíma og mest veltur á að
verkalýðshreyfingin standi
sameinuð. Hins vegar verður
hún ekki tekin alvarlega vegna,
þess að Þjóðvarnarflokkurinn á
engin ítök innan verkalýðs-
hreyfingarinnar sem betur fer.
En söm er gerð forsprakk-
anna, og mun nú flestum ljós-
ara en áður hlutverk þeirra í
stjórnmálabaráttunni á íslandi.
Ekki á valdi verklýðs-
hreyfingarinnar.
Tal Þjóðvarnarmanna um
lækkun dýrtiðar er einnig bor-
ið fram í blekkingarskyni. Slik
lækkun er ekki á valdi verka-
lýðshreyfingarinnar, hvorki að
framkvæma hana né að tryggja
að við hana sé staðið. Það er
pólitískt mál ríkisstjómarinn-
ar. Að sjálfsögðu munu verka-
lýðssamtökin taka hverri
slíkri kjarabót fegins hendi og
taka tillit til hennar í kröfum
sínum — en verkalýðurinn
lætur ekki segja sér fyrir verk-
um um það að hann sé eina
stétt landsins sem ekki megi fá
hærra kaup.
Framhald á 11. síðu.
Þjóðvörn gegn kauphækkun