Þjóðviljinn - 18.12.1958, Blaðsíða 5

Fimmtudagur 18. desember 1958 — ÞJÓÐVILJINN — (5
*
Litazt
Eyvindur Eiríksson: ’
m á ísafirði
Uppskipun úr togaranum Sólborgu á ísafiröi.
Einhvern daginn dettur þér
kannski í hug að skreppa til
ísáfjarðar, lesandi góður. Þú
athugar hvernig þú komist
þangað sem þægilegast og ódýr-
ast og kemst að raun um, að
kostirnir eru þrír: Flugleið,
landleið og sjóleið. Yfir sumar-
tímann eru allar götur greiðar,
en að vetrinum geta liðið svo
dagar og vikur, að ekki gefi
nemá sjóveg. Vegir eru á kafi
í snjó og flug tefst vegna veð-
urs, en strandferðaskipin setja
ekki veður fyrir sig og halda
áætlun hvernig sem viðrar.
Farir þú landleiðina þá sezt
þú upp í langferðabíl að morgni
dags í Reykjavík og síðan er
ekið um blómlegar sveitir og
eyðilegar heiðar. Það er stanz-
að öðru hverju til að borða og
drekka og þess í milli hossast
þú í rútunni og horfir á fjöllin
koma og hverfa, á bóndabýli
af öllum stærðum og gerðum
þjóta framhjá, eða þá þú syngur
lag og lag með samferðafólk-
invj'. Tíminn líður, og undir
kvöld silast bíllinn í lággíri nið-
ur af Þorskafjarðarheiðinni og
skilar þér að lokum til Melgras-
eyrar við ísafjarðardjúp. Þar
bíður póstbáturinn Fagranes, til
að flytja þig og ferðafélagana
síðasta spölinn til ísafjarðar.
Eftir þriggja tíma stím er svo
ferðin á enda
Ætlir þú hins vegar loftleið-
is, þá pantar þú far hjá Flug-
félagi íslands og kemur þér
síðan á tilsettum tíma út á
flugvöll og' um borð í Katalín-
una, sem þar bíður. Brátt
byrjar þessi fulltrúi tækninnar
að hósta og rymja og síðast að
öskra, og með háhljóðum, verri
en í nokkurri sængurkonu,
dregur hann sjálfan sig upp í
loftið .Síðan er flogið ofar skýj-
um, og sé bjart yfir, horfir þú
á landslagið, sem sífellt breytir
svip. Fjöll og dalir, firðir og
nes, gras og grjót og vatn end-
urnýjast sífellt framundan og
hverfa aftur fyrir vélina. Vél-
in flýgur inn yfir Vestfjarða-
hálendið og hrjóstrug og skor-
in háslettan teygir sig í allar
áttir. Og skyndilega opnast
ísafjarðardjúp framundan og
vélin lækkar nú mjög flugið.
Nú er flogið út Djúpið, beygt
inn yfir lágan háls og við blasir
ísafjörður, milli brattra, gróð-
urlítilla hlíða Vélin skellir sér
í krappa beygju innst í firðin-
um og lendir á spegilsléttum
Pollinum. Hún leggst við dufl,
hreyflarnir þagna, og brátt
rennir farþegarferjan að síð-
unni. Þegar búið er að skipta
um farangur og farþega í vél-
inni, skýrt báturinn síðasta spöl
ferðarinnar upp að bæjar-
bryggjunni.
Þetta er að vísu ekki löng
sjóferð, en samt má með sanni
segja, að ekki verði komizt til
ísafjarðar án þess að fara á sjó
hluta af leiðinni, nema þá að
labba sér yfir fjöll og firnindi.
í síðasta lagi er svo hægt að
fara með skipi og það hefur sína
kosti, en líka galla.
Þú ert auðvitað ekkert sjó-
veikur og þú labbar um borð í
Esjuna með tösku og tilheyr-
andi. Þú færð þér að borða á
leiðinni út úr höfninni og
spjallar við ferðafélagana. Uti
á flóanum tekurðu eftir því,
að þér líður ekki sem bezt,
Maginn er þungur, beltið er af
þröngt og þér er alltof heitt. Þú
ert ekki sjóveikur, nei nei, þér
hefur liklega orðið hálfillt af
matnum, hann var eitthvað svo
sterkur, einkum súpan. Það
skrítnasta er, að lasleikinn á-
gerist með veltunni og virðist
standa eitthvað í sambandi við
hana. Þú ferð út á dekk og færð
þér friskt loft, en það dugir
ekki til og innan stundar ertu
kominn í koju. Þegar kemur í
Látraröstina ertu farinn að æla
eins og múkki og biðja hann
gvuð að hjálpa þér.
Þetta líður samt hjá, og þú
ert kominn upp á dekk, þegar
siglt er fyrir Deildina. Að öllum
líkindum grúfir myrkur yfir
vötnunum og brátt skína ljósin
í Bolungavík á stjórnborða.
Framúndan blikkar Arnarnes-
vitinn og litið eitt á bak skera
geislar Æðeyjarvitans myrkrið.
Bryggjuljósin í Hnífsdal taka
nú að sjást og brátt ljósin í
þorpinu. Nú er stutt eftir og
götuljósin á ísafirði birtast
eitt af öðru, unz öll eyrin blasir
við uppljómuð. Brátt er slegið
af ferðinni, lóðsinn stígur um
borð og síðan er haldið áfram
inn Sundin, alveg með fjörunni
á bakborða og stýrt eftir ljós-
um og baujum. Skipið fer í hálf-
hring fyrir Suðurtangann og
p nú blasir höfnin við, umkringd
ljósum bæjarins á þrjá vegu.
Skipið skríður hægt upp að
Bæj arbryggjunni, kastlinurnar
hvína, springurinn dreginn upp
og síðan: „fast framan — fast
aftan.“ Landgöngubrúnni er
komið fyrir og nú getur þú axl-
að þín skinn og gengið í land.
Þetta gerir. þú, og stendur brátt
á máðum plönkum gömlu
staurabryggjunnar. Innfæddir
glápa á þig eins og þeir séu al-
veg gáttaðir á þessari furðu-
skepnu, sem gerir sér leik að
því að koma til ísafjarðar.
Þú ert auðvitað heimsmaður
og lætur glápið ekkert á þig fá,
heldur spyrð eftir gistingu. All-
ir boðnir og búnir til aðstoðar,
því ísfirðingar eru manna greið-
viknastir við ferðamenn, og
einn labbar með þér upp á
Hjálpræðisher. í þessu útibúi
Drottins færðu svo „kost og
lósí“. Það er að vísu ekki gefið,
heldur selt, því að Drottinn
virðist alltaf vera blankur. Lík-
lega er Fjandinn alltaf að
rukka hann um sektir vegna
meiðyrða. Að lokum lest þú
bænirnar sínar og sofnar, en
ekki veit ég hvað þig dreymir.
Nú ertu loksins kominn til
hötfíuðborgar Vestfjarða, og
vertu velkominn.
Það er glaða sólskin og gott
veður um morguninn, þegar þú
vaknar, og þú gengur út til að
skoða bæinn. Það er bezt að ég
komi með þér og sýni þér helztu
„s j ávirðulegheitin".
Við göngum í hægðum okkar
upp Hafnarstrætið, aðalgötu
bæjarins. Það er vægast sagt
holótt, og má með sanni segja,
að holurnar verði ekki taldar
í færri einingum en milljón.
Meðfram því er hins vegar sóma
gangstétt svo að ekki er því alls
varnað, og fer svo um flest.
Við eigum leið fram hjá
kirkjugarðinum, sem er mjög
gamall. Enginn veit nú lengur
nein deili á þeim, sem þar eru
elztir ábúendur, enda hafa þeir
fyrir löngu sameinazt henni
mömmu sinni gömlu, moldinni.
Kirkjan el' einnig háöldruð,
byggð úr timbri með hellulögðu
þaki. Mörgum þeim, sem mest
hafa viðskiptasambönd við
Drottinn, finnst skömm til
hennar koma nú orðið, og fyrir
nokkrum árum gaf biskup Is-
lands líkan af nýrri kirkju, vel
stórri. Ekki er samt neitt farið
að hugsa til byggingar á henni
enn. Nú í haust hefur þó a'ð
nokkru verið bætt úr þessari
vanrækslu á málefninu, og
keypt nýtt orgel upp á 200.000
í Mogganum 12. des. sl. birt-
ist grein, sem heitir „Fram-
sóknarmenn og sjávarútvegur-
inn“ eftir Valgarð nokkurn
Briem. Tjlefni greinarinnar er
ræða, sem ungur Framsóknar-
maður, Hörður Gunnarsson,
hélt um „stuðning" Framsókn-
ar við sjávarútveginn. Þykir
Valgarði málflutningur Harðar
ekki sem verstur, þótt fátt
sé þar raka um margnefndan
stuðning Framsóknar við út-
veginn. Og raunar bregður
Valgarð sjálfur fyrir sig svo
haldgóðum málflutningi sem
þessum: „En mér dettur í hug
hvemig Herði Gunnarssyni
hafi verlð innanbrjósts, er hann
fletti ca. 40 síðum Alþingistíð-
inda frá 1946 varðandi umræð-
ur um staðfestingu á bráða-
birgðalögum, er stjórtt Sjálf-
stæðisflokksins gaf út (leturbr.
Æskulýðssíðunnar) um kaup á
30 nýjum togurum fyrir lands-
menn“ (Morgunbl 12. des. bls.
8). Ekki hefur þess heyrzt get-
ið áður, að „stjórn Sjálfstæðis-
flokksins" hafi gefið út bráða-
kall, en hinu á að kasta að
mestu, enda þögðu víst í því
einar tvær nótur. Nýja orgelið
kom í haust frá Þýzkalandi og
maður frá verksmiðjunni á
eftir til að setja það upp, og
sjá um, að það blási ekki öfugt,
það væri ekki svo gott. Mann-
eyminginn varð steinhissa,
þegar hann sá kirkjuna, og
sagði, að þetta væri alltof lítil
kirkja utan um svona stórt
orgel, svo að líklega verður að
byggja nýju kirkjuna hið bráð-
asta.
Stuttu ofar stendur sjúkrar
húsið, reisulegt hús, byggt 1925.
Norðan við það er íþróttavöll-
urinn og ber þessi staðsetning
vott um hagsýni ísfirðinga. Það
vill oft brenna við, að pláss
vanti á spítalanum og mætti
frekar byggja við hann en að
kaupa jólaskraut í kirkjuna.
Skyndilegu leggur ókennilega
lykt fyrir nef okkar. Hún er
ekki beinlínis góð, en hún hefur
sína þýðingu samt. Þetta er
reykur úr íiskimjölsverksmiðj-
unni Víkingi, sem er á Torf-
nesi lítið eitt innar. Nefið er
ekkert hrifið af peningalykt-
inni, en ísfirðingar sætta sig
við hana, þeir kunna manna
bezt að meta hinar aðskiljan-
legu lyktir af fiski.
Við leggjum á brattann upp
ingu, enda þótt slíkt kunni að
vera óskadraumur Heimdell-
inga.
En svo mjög hrífst Valgarð
af málflutningi Harðar, að hann
á enga ósk heitari í lokin en
að fá hann í Heimdall. Valgarð
lýkur grein sinni þannig:
„Hörður Gunnarsson hefur
lesið sér til góðs, lagt djarfur
út í vonlaust verk og ber sig
vel með tóman bát að landi.
Þessi maður á erindi í Heim-
dall. Þar finnur hann menn
með sama áhugamál, og þar
verður honum vel tekið.“
Jú, ekki er að efa það að
Heimdellingar eiga sömu á-
hugamál og Hörður Gunnars-
son: rakalausan málflutning, —
eða leggja djarfir út í vonlaust
verk og koma með tóman bát
að landi svo stuðst sé við orða-
lag Valgarðs
Og mikil yrði gleðin í búð-
um Heimdellinga, ef þeim
bættist svo röksnjall maður
sem Hörður Gunarsson. Skyldi
hann ekki taka tilboðinu?
Jón frá Pálmholti er fædd-
ur 25. maí 1930 að Pálm-
holti í Eyjafirði, sonur
Kjartans Ólafssonar bónda,
og konu hans Þuríðar Jóns-
dóttur.
Jón lauk gagnfræðaprófi
að Laugum í Þingeyjarsýslu
og var um tíma óreglulegur
nemandi í Kennaraskólan-
um. Hann hefur unnið hin
óskyldustu störf, verið tog-
arakarl, eyrarvinnukarl og
barnakennari o. fl. Eftir Jón
hafa birzt ljóð, sögur og
greinar í blöðum og tímarit-
um. Fyrsta ljóðabók hans
kom út í nóvember s. 1. og
nefnist „Ókomnir dagar“.
nóttin nœr ekki að gráfa
nóttin nær ekki að gráta yfir bömum
sínum er pau krossfesta hamíngju sína
undir jökulrótum dollarans og fálma
máttvana höndum eftir fölsku götuljósi
andlit únglíngsins er afmynduð gríma
sem keppist við að hlaða stíflu fyrir
tœra uppsprettuna
jafnvél nóttin nœr ekki að gráta þegar
ekkert er lengur eftir nema nakið and-
lit guggið ai vorúeysi sviplaust af til-
gangsleysi
er. gríman fellur að lokinni sýníngu
EskulVds
Ritstjórn: Björgvin Salómonsson, Sólveig
Einarsdóttir og Eysteinn Þorvaldsson.
Framhald á 14, síðu.
íhald og Framsókn með
tóman bót
birgðalög, sem hlutu staðfest-