Þjóðviljinn - 17.06.1964, Blaðsíða 5

Mídvikudagur 17. Jdní 1964
ÞJÖÐVILJINN
SÍÐA
\
JÓN FRÁ PÁLMHOLTI:
Undir útvegsbankanum
(úr samnefdum Ijóðaflokki)
Undlr útvegsbánkanum stíga dansendur
samtíðarinnar
kjamorkudansinn
hljómsveitin spilar fyrir hríngiðunni
það glamrar í skiptimynt borgaranna
peníngahöllin gnæfir upp úr mannhafinu
bergmálar tryllt óráðskennd óp hljóðfæranna
og hlátur kvenfólksins
undir fótum mannanna lifir jörðin
yfir minníngar geinginna kynslóða
hafa þeir steypt þykkan múr
á torginu við útvegsbánkann
dansa ég í nóttinni
ég sveitamaðurinn sem elska borgarstúlkuna
dansa og horfi á fólkið og húsin
snúast í hríngi
peníngahöllin speiglast í augu mhennar
tmdir útvegsbánkánum stíga dansendur
samtíðarinnar
þjóðhátíðardansinn
graðhestamúsíkin fyllir strætin óráðskenndum
saung
hláturblómin ánga
hér er málað yfir sorgina
kynslóðir hvíla gleymdar í mold
yfir dansendum hvelfist upplýstur
plasthiminn
n.
Við höldum áfram að dansa á sölutorgínu
þeir stíga fram hver eftir annan
og bjóða vörur sínar til áölu '
kauphallarmeistarar heildsalar
verksmiðjueigendur víxlafalsarar
fisksalar og húsgagnakaupmenn
hrópa hver í kapp við annan
að bjóða okkur nauðsynjar
útsala rýmingarsala hrópa þeir
einstæð kjör allt á að seljast
við höldum áfram að dansa
við erum stödd á því torgi
þar sem náúnginn er verzlunarvara
ekki aðeins þær nauðsynjar er hann þarfnast
heldur einnig vinnuafl hans hús hans og hamíngja
við enim hér stödd meðal þeirra
sem stjórna nýlendum með peníngavaldi
þeirra sem feingið hafa nýlendubúum
þekkíngarskort í stað gulls
menntunarleysi í stað úraníums
ólæsi í stað olíu
og kristindóm í staðinn fyrir mat
og við höldum áfram að dansa
það er mikil hátíð á torginu
peníngar velta vín flóir um götur
ærslin ríkja
forystumenn þjóðanna spránga um torgið
með svörtu hattana sína
einkennisbúníng sjálfkjörinna ættjarðarvina
og hræsnara
einnig þeir hafa vörur að bjóða
herstöðvar kafbátahafnir landhelgi hrópa þeir
gerizt þátttakendur í alþjóðagróðanum
kaupið almenníngshlutabréf vopnaverksmiðjanna
sjálfur forsætisráðherrann stígur fram og segir
skoðið fólkið
hefur nokkur þjóö annað eins úrval af fólki
útsala rýmingarsala einstæð kjör
allt á að seljast
við höldum áfram að dansa ,
mússíkin verður æ trylltari
hrópin æ hærri og ákafari
senn munu hamarshöggin
yfirgnæfa allan hávaða
og viö höldum áfram að dansa
Iiið vinnu
Arfurinn
Framhald af 5. síðu.
að eyða öllum tíma sínum og
orku svo mörg ár, að flestir
eru gamlir menn og útslitnir,
er þeir sjá fram úr þeim
fjánhagserfiðleikum sem hafa
þjakað þá og þjáð allan þann
tíma, er annars ætti að vera
bezti tími ævi manna, Þess
eru því miður ófá dæmi á Is-
landi nú hin síðari ár, að
stritið við húsbyggingar hefur
beinlinis gengið af ungum
mönnum dauðum. Þá er það
ekki síður alvarlegt það sál-
artjón sem menn bíða af þvi
að sjá aldrei fram úr fjár-
hagserfiðleikum og því að
verða að knékrjúpa fyrir
ráðamönnum í þjóðfélaginu
hvert sinn sem þeir þurfa að
bjarga sér úr aðsteðjandi erf-
iðleikum. Þegar svo hefur
gengið lengi, er stutt í að
menn selji sál sína og sann-
færingu, og til þess er
kannski leikurinn gerður með
því ástandi sem nú er í hús-
næðismálum. Af þessu leiðir
einnig, að ungir menn eru til
þess neyddir að venjast því að
hugsa eingöngu um peninga
------------------------ ------•$>
>rátt fyrir stórvirV - • -•'tímans, þarf fólk að strita myrkv-
anna á miíli tii aö haia fyrir brýnustu lífsnauðsynjum.
og missa sjónar af öllu því
sem háleitara er og manninum
dýrmætara. Fæstum ungum
mönnum er það eðlilegt að
lát-a hugann snúast um pen-
inga og aftur pendnga, en ef
svo heldur áfram sem horfir
verður hver alþýðumaður
gerður að hugsjónalausum
braska'ra.
1 hverju heilbrigðu þjóðfélagi
eru húsnæðismálin félagslegt
vandamál, sem þjóðir leysir
með samihjálp og samhyggju.
En í okkar þjóðfélagi er litið
á þessi mál sem brask eitt.
Það eru þessi mál, sem hvíla
eins og þungt farg á ungu
fólki í dag. Því fargi verður
að létta af ungu fólki með því
að færa byggingu íbúða á fé-
lagislegan grundvöll og kom-a
þannig í veg fyrir að íbúðar-
húsnæði verði dýrara en þörf
er á, með því að gera bygging-
ar hagkvæmari og afnema
gróða milliliða og braskara.
Og hinsvegar að afla fjár í
byggingarsjóð ríkisins, svo að
fsert verði að veita hærri
byggingarlán með lægri vöxt-
um og til lengri tíma,
Nýtt þjóðfélag
Mjög er nú alið á þeim
hugsunarhætti, að æskan eigi
ekki að skipta sér af stjórn-
málum, og segja má að
stjómmálaspillingin á Islandi
fæli hana frá slíkum afskipt-
um. Hverjum uppvaxandi
þjóðfélagsþegn er þó nausyn
að móta viðhorf sín ,til um-
hverfisins og læra að þekkja
skyldur sínar og krefjast
réttar sins sem félagsvera.
Hagur og velferð æskumanns-
ins er óhjákvæmilega háður
því sem stjómmálamennirmr
ákveða, hvort sem mönnum
líkar það betur eða ver. En
það er jafnan hagur hinnar
ráðandi stéttar, að æskan
liugsi ekki um stjómmál og
skipti sér ekki af stjórnmál-
um.
Það er hlutverk æskunnar
að skapa nýtt þjóðfélag, hún
hefur engan hag af núverandi
þjóðfélagsháttum, heldur er
það henni f jötur um fót. Unga
fólkið á enga sök á göllum
þess mannfélags, sem það elzt
upp í. Hagur þess er að af-
nema hið spillta þjóðfélags-
kerfi gróðahyggjunnar.
Afnám þessa úrelta og rót-
lausa auðvaldsþjóðfélags
verður aðeins framkvæmt með
sósíalisma. Sósíalisminn er
eina lausnin á hinum marg-
umræddu vandamálum sem
æskan getur sætt sig við.
★
Við lýðveldisstofnunina gaf
íslenzka þjóðin sér Þjóðminja-
safnshúsið, Sú gjöf er verð-
ugur minnisvarði, og hún
sýndi fortáð okkar þá ræktar-
semi, sem sómi var að. Við
sem eigum að erfa þetta land
áttum að geta virt fyrir okk-
ur lifnaðarháttu og sögu for-
feðra okkar.
Nú á tuttugu ára afmæli
hina endurreista lýðveldis á
Islandi ætti þjóðin að færa
æskunni þá gjöf sem dýrmæt-
ust er: Að hún fái í fyrsta
sinn a8 lifa í landi sem ekki
er setið erlendum her, lifa
sem sjálfstæð þjóð í hlutlausu
landi, að hún geti verið stolt
af menningu þjóðar sinnar og
hefði aðstöðu til heibrigðs og
menningarlegs félagslífs.
Munnfjöidi ú íslundi
árin 1944 og 1963
Tölur þær sem hér eru birtar eru úr skýrslum frá Hag-
stofu Islands en tölumar frá 1. des. 1964 eru þó bráða-
birgðatölur. Síðan 1944 hafa fimm nýir kaupstaðir verið
stofnaðir, og ber að hafa það í. huga, þegar athugaður er
mannfjöldinn í þeim sýslum sem þessir staðir töldust þá
með, og einnig er litið er á heildartölur um íbúa sýslna
og kaupstaða. Keflavík og Kópavogur voru taldir með
Gullbringusýslu, Sauðárkrókur með Skagafjarðarsýslu og
Húsavík með Þingeyjarsýslum og Ólafsfjörður með Eyja-
fjarðarsýslu.
Árslolc 1944 1. des. 1963 Fjolgun eða ’fækkun
Allt landið - 127791 186525 + 58734
Kaupstaðir .. 23431 50080 + 26649
Sýslur ' „ 60079 60273 + 194
Reykjavík .. 44281 76057 + 31776
Akranes .... 2052 4081 + 2029
ísafjörður „.. 2905 2722 183
Sauðárkrókur _. '(915) 1317 ’(+ 402)'
Siglufjörður _. 2873 2574 299
Ólafsfjörður _. (779)" 1030 ’(+ 251 y
Akureyri „. 5939 9390 4- 3451
Húsavík 1754
Seyðisfjörður .... 815 785 -r- 30
Neskaupstaður 1177 1441 + 264
Vestmannaeyjar .... 3611 4808 + 1197
Keflavík .... (1616) 4911 + 3295
Hafnarfjörður — .... 4059 7615 + 3556
Kópavogur .... 7652
Gullbr,- og Kjósarsýsla .... 6081 8852 + 2771
Borgarfjarðarsýsla 1237 1465 228
Mýrasýsla 1819 1969 + 150
Snæfellsnessýsla ..... 3372 3870 + 489
Dalasýsla 1387 1167 ~r“ 220
Barðastrandarsýsla 2906 2560 346
Isafjarðarsýslur 4588 3775 -j- 813
Strandasýsla ..... 2083 1526 -f- 557
Húnavatnssýslur 3445 3780 + 335
Skagafjarðarsýsla 3811 2622 -T- 1189
Eyjafjarðarsýsla 5474 3848 -T- 1626
Þingeyjarsýslur 5893 4704 -f- 1189
N-Múlasýsla 2629 2453 176
S-Múlasýsla 4248 4604 + 356
A-Skaftafellssýsla 1147 ‘ 1458 + 311
V-Skaftafellssýsla 1547 1348 -5- 199
Rangárvallasýsla 3253 2984 269
Árnessvsla 5159 7288 + 2129

4